TỪ BI VỚI CHÍNH
MÌNH
(BS Đỗ
Hồng Ngọc)
Hình như ta chẳng bao
giờ thực sống trong hiện tại cả! Lúc
còn trẻ, ta mơ ước tương lai, sống
cho tương lai. Nghĩ rằng phải đạt
cái này cái nọ, có đựơc
cái kia cái khác mới là sống. Khi
có tuổi, khi đã có được
cái này cái nọ,
cái kia cái khác thì ta lại sống
cho quá khứ! Nhỏ mong cho mau lớn, lớn mong cho nhỏ lại.
Quả là lý thú! Tóm lại, ta chẳng
biết quý những phút giây hiện tại. Từ ngày "thế giới
phẳng", ta còn sống
với đời sống ảo. Ta ngồi đây với
bạn nhưng trò chuyện với một người
nào khác, cười đùa, nhăn nhó,
giận dữ, âu yếm với một người
nào khác ở nơi xa. Khi bắt lại câu
chuyện thì nhiều khi đã lỡ nhịp! Hiểu
ra những điều tầm thường đó,
tôi biết qúy thời gian hơn, quý phút giây hiện
tại, ở đây và bây giờ hơn.
Nhờ vậy mà
không có thì giờ cho già nữa! Hiện
tại thì không có già, không có trẻ,
không có quá khứ, vị lai. Dĩ nhiên,
không phải là trốn chạy già mà hiểu
nó, chấp nhận nó, thưởng thức
nó. Khi biết "enjoy" nó thì quả
có nhiều điều thú vị để
phát hiện, để khám phá. Một người
60, tiếc mãi tuổi 45 của mình thì khi
75, họ sẽ tiếc mãi tuổi 60, rồi khi 80, họ sẽ
càng tiếc 75! Vậy sao ta đang ở cái tuổi
tuyệt vời nhất của mình lại không
yêu thích nó đi, sao cứ phải … nguyền
rủa, bất mãn với nó. Có phải tội
nghiệp nó không? Ta đang ở cái tuổi nào thì
nhất định tuổi đó phải là tuổi
đẹp nhất rồi, không thể có tuổi
nào đẹp hơn nữa!
Ta cũng có thể gạt
gẫm mình chút đỉnh như đi giải
phẫu thẩm mỹ chẳng hạn. Xóa chỗ
này, bơm chỗ nọ, lóc chỗ kia. Nhưng
nhức mỏi vẫn cứ nhức mỏi, loãng xương
vẫn cứ loãng xương, tim mạch vẫn cứ
tim mạch … Cơ thể ta cứ tiến triển
theo một "lộ trình" đã được
vạch sẵn của nó, không cần biết
có ta! Mà hình như, càng nguyền rủa,
càng bất mãn với nó, nó càng
làm dữ. Trái lại nếu biết thương
yêu nó, chiều chuộng nó một chút,
biết cách cho nó ăn, cho nó nghỉ, biết
cách làm cho xương nó cứng cáp,
làm cho mạch máu
nó thông thoáng, làm cho các khớp
nó trơn tru thì nó cũng sẽ tử tế
với ta hơn. Anh chàng Alexis Zorba nói: "Cũng phải chăm
nom đến thân thể nữa chứ, hãy thương
nó một chút. Cho nó ăn với. Cho nó
nghỉ với.
Đó là con lừa kéo xe của ta, nếu
không cho nó ăn, nó nghỉ, nó sẽ bỏ
rơi mình ngang xương giữa đường cho
mà coi" (Nikos Kazantzaki). Từ ngày biết thương "con lừa"
của mình hơn, tử tế với nó hơn,
thì có vẻ tôi … cũng khác tôi
xưa. Tôi biết cho con lừa của mình ăn
khi đói, không ép nó ăn lúc
đang no, không cần phải cười cười
nói nói trong lúc ăn. Món gì
khoái khẩu thì ăn, chay mặn gì cũng
tốt. Cá khô, mắm ruốc gì cũng được,
miễn là đừng nhiều muối quá! Một
người cô tôi "ăn không được",
ăn "không biết ngon" vậy mà vẫn
béo phì, đi không nổi, là bởi
vì các con thương bà quá, mua toàn
sữa Mỹ mắc tiền cho uống! Sữa giàu
năng lượng, nhiều chất béo bổ
quá, làm sao còn có thể ăn ngon,
làm sao không béo phì cho được?
Giá nghèo một chút thì hay hơn!
Cá kho quẹt, rau muống mà tốt, miễn
bà ăn thấy ngon, thấy sướng! Tôi
cũng biết cho con lừa của mình ngủ hơn.
Ngủ đẫy giấc, đủ giấc. Ngủ đủ
giấc là cơ hội tốt nhất cho các tế
bào não phục hồi, như sạc pin vậy. Sạc
không đủ mà đòi pin ngon lành sao
được! Bảy trăm năm trước, Trần
Nhân Tông viết: Cơ
tắc xan hề khốn tắc miên! Đói đến
thì ăn, mệt ngủ liền!
trong bài Cư trần lạc đạo, ở đời
mà vui đạo! Ông là vị vua nhà Trần
sớm nhường ngôi cho con, lên tu ở núi
Yên tử, Tổ sư thiền phái Trúc
Lâm. Tu hành như vậy mà khi quân
Nguyên xâm lấn nứơc ta, ông liền xuống
núi, ra tay dẹp giặc, xong, phủi tay lên
núi tu tiếp!
Mỗi người có
đồng hồ sinh học của riêng mình,
không ai giống ai, như vân tay vậy, cho nên
không cần bắt chước, chỉ cần lắng
nghe mình. Phương pháp này, phương
pháp nọ của người này người kia
bày vẽ chẳng qua cũng chỉ để tham khảo,
nắm lấy nguyên tắc chung thôi, rồi
áp dụng vào hoàn cảnh riêng cụ thể của mình,
tính cách mình, sinh lý mình. Phương
pháp nào có sự ép buộc cứng ngắc
quá thì phải cảnh giác!
Cũng nhớ rằng tới
tuổi nào đó tai cũng sẽ bắt đầu
kém nhạy, mắt bắt đầu kém tinh,
đầu óc bắt đầu kém sắc sảo. Tai kém nhạy để
bớt nghe những điều chướng tai. Mắt
kém tinh để bớt thấy những điều
gai mắt. Đầu óc cứ sắc sảo
hoài ai chịu cho nổi! Tuy vậy, tai kém
mà muốn nghe gì thì nghe, không thì
đóng lại; mắt kém mà muốn thấy
gì thì thấy, không thì khép lại.
Thế là "căn" hết tiếp xúc được
với "trần". Tự
dưng không tu hành gì cả mà cũng như
tu, cũng thực tập ưng vô sở trụ nhi
sanh kỳ tâm!
Rồi một hôm đẹp
trời nào đó ta còn có thể
phát hiện mắt mình chẳng những
nhìn kém mà còn thấy những ngôi
sao lấm chấm, những lốm đốm hoa trên bầu
trời trong xanh vời vợi kia. Nếu không phải
do một thứ bệnh mắt nào đó
thì đây hẳn là hiện tượng
thoái hóa của tuổi già, nói nôm
na là xài lâu quá, hết thời hạn bảo
hành. Cái mà người xưa gọi là
"hoa đốm hư không" chính là
nó. Tưởng hoa đốm của trời, ai
dè trong mắt mình! Chính cái "tưởng"
của ta nhiều khi làm hại ta. Biết vậy ta bớt
mất thì giờ cho những cuộc tranh tụng, bớt tiêu hao
năng lượng vào những chuyện hơn thua.
Dĩ nhiên có những chuyện phải ra ngô
ra khoai nhưng cái cách cũng đã
khác, cái nhìn đã khác, biết
tôn trọng ý kiến người khác, biết
chấp nhận và nhìn lại mình.
Khi 20 tuổi người ta
băn khoăn lo lắng không biết người
khác nghĩ gì về mình. Đến 40
thì ai nghĩ gì mặc họ. Đến 60 mới
biết chả có ai
nghĩ gì về mình cả!
Tóm lại, chấp nhận
mình là mình và từ bi với mình một
chút vậy!
BS Đỗ Hồng Ngọc
(Trần Thị Ngắm
sưu tầm và chuyển)
