Nguyễn
Bắc Sơn, Chút T́nh Mang Xuống Mộ Chí
(Tác Giả: Lê Mai Lĩnh)
Tiếng
nói sau lưng lời chua chát nhỏ to ..
Gịng
lệ em khô nhưng vẫn là gịng lệ mặn
1.
Điều
không may cho Nguyễn Bắc Sơn, cũng là điều
không may cho chúng tôi, những người bạn, những độc
giả đang muốn viết về ông, là cho tới nay
ông vẫn chưa về bên kia chín suối. Tại sao lại
là điều không may cho ông, là tại v́ Đời Là Một
Bể Khổ, như Phật nói. Do vậy, chưa chết
là chưa hết khổ.
Mà, điều
cũng là lạ, là đă rất nhiều lần ông muốn
chết. Năm mới 15 tuổi, ông đă lên nghĩa địa,
cắt gân tay, nằm chờ chết. Không may cho ông là có
người vào thăm nghĩa địa, thấy ông nằm,
máu me tùm lum tà la, người đó đă cứu ông, đă cản
trở bước đi của ông "phiêu diêu miền cực
lạc". Sau đó, ít nhất ông cũng có ba lần nhảy
lầu tự tử, nhưng cũng chỉ sứt trán, rụng
vài sợi lông, trầy da, tróc vẩy chút chút.
Không chết,
trong khi đời là bể khổ. Điều này Phật
nói, chắc chắc là đúng, chứ không phải Lê Mai Lĩnh
tôi nói. Thế là ông tiếp tục ngụp, lặn, bơi,
nhảy, đánh đu trong bể khổ.
Như thế
ít ra là ông đă chơi cho tới "bốn lần"
thách thức, đùa với ông yử thần, và thách đố,
đánh đu với ông định mệnh. Thấy ông Nguyễn
Bắc Sơn chịu chơi quá, ông tử thần, và ông
định mệnh chào thua.
C̣n như cái
việc ông Nguyễn Bắc Sơn chưa "an giấc
ngh́n thu" là một điều không may cho chúng tôi. Là tại
làm răng rứa? Xin thưa là tại v́: nếu như ông
"thôi c̣n thở" khi viết về ông, chúng tôi hoàn toàn
tự do, viết hươu, viết vượn, viết
cọp, viết beo, viết thằn lằn, rắn rết,
chúng tôi không sợ. Khi vui, chúng tôi cho ông lên tận chín tầng
mây. Khi buồn, chúng tôi đạp ông xuống bùn đen. Khi
thương, chúng tôi gọi ông là thi hào, thi bá. Khi buồn,
chúng tôi gọi ông là nhà thơ tép riu, c̣ con.
Thật tội
nghiệp, khó khăn cho chúng tôi là ông c̣n thở. Nên viết
khen ông, th́ sợ rằng, ông cho chúng tôi là một lũ nịnh
bợ, thấy ông là thi bá nên t́m cách tâng bốc để
được đến gần ông. Nếu viết chê
ông, th́ sợ rằng, ông sẽ đánh cho chúng tôi sặc
máu đầu có làm đơn năn nỉ xin ông tha, ông cũng
không tha. Tôi phải viết hoa hai chữ VƠ SĨ. Thưa
ông Nguyễn Bắc Sơn, tôi biết sợ ông quá đi chứ.
Tôi sợ nhất ở ông là ngón đ̣n "Song Cước"
và nhiều ngón đ̣n khác nữa .. Tôi đă có những
đêm trăng Phan Thiết, chứng kiến ông dạy vơ
cho những đệ tử choai choai của ông dưới
những tàng lá cây dừa, trước sân nhà của một
người bạn gần cổng chữ Y.
Từ những
đêm hôm ấy, tôi bắt đầu "kết-mô-đen"
với ông.
2.
Bấy giờ
là tháng 9 năm 1968, sau khi tốt nghiệp trường Bộ
Binh Thủ Đức, tôi chọn về tiểu khu B́nh Thuận
(Phan Thiết). Sau khi tŕnh diện pḥng Tổng Quản Trị/Ban
I, viên Đại Úy Trưởng Pḥng cho tôi thêm một tuần
nghỉ phép, để sau đó đến nhận sự vụ
lệnh ra đơn vị là một đại đội
Địa Phương Quân đóng gần cổng chữ
Y, đường lên Quân Y viện Đoàn Mạnh Hoạch,
cũng là đường lên sân bay.
Trong một
tuần nghỉ phép này, không biết do ai giới thiệu,
tôi quen anh Nguyễn Văn Hải, tên khai sinh của thi sĩ Nguyễn Bắc Sơn.
Trong lần đầu gặp anh cùng với một số
anh em văn nghệ địa phương trong một cuộc
rượu, anh em yêu cầu tôi đọc thơ. Lần
đó tôi đọc thơ và tôi đă khóc giữa cuộc
rượu. Tôi không biết và nhớ là tôi đă khóc. Măi tới
lần sau đó, anh em nói cho tôi biết.
Từ đó
chúng tôi quen nhau. Nhưng măi tới hai năm sau, khi tuần
báo Khởi Hành của hội văn nghệ sĩ Quân Đội
giới thiệu những bài thơ viết về chiến
tranh "quá đă, quá xuất sắc, quá xuất thần"
của Nguyễn Bắc Sơn, t́nh bạn và t́nh thơ giữa
anh và tôi mới keo sơn gắn bó.
Tôi cũng
được biết, người cha của anh cũng
tham gia Kháng Chiến và tập kết như người cha
của tôi. Và hẳn nhiên, người mẹ của anh cũng
như người mẹ của tôi phải buôn bán tảo
tần, đầu sông cuối chợ, mưa mai nắng
trưa, nuôi con cho chồng "đi làm cách mạng".
C̣n như các ông càng làm cách mạng chừng nào th́ loài người càng thêm sặc máu,
nói như thơ Nguyễn Bắc Sơn, th́ đó là chuyện
về sau. Nhưng trước nhất, vào cái thời
điểm thực dân Pháp xâm lăng, "Đúng là các ông
đă đi làm cách mạng".
Chúng tôi thành
lập một nhóm văn nghệ tỉnh lẻ, gồm các
anh: Tạ Chí Đại Trường, bấy giờ là
trung úy phục vụ tại quân Y viện Đoàn Mạnh
Hoạch, nhà thơ Từ Thế Mộng, nhà thơ Nguyễn
Như Mây, nhà văn Phạm Văn Nhàn, nhà thơ Nguyễn
Dương Quang, nhà thơ Nguyễn Quốc Hùng, nhà thơ
Mai Việt, nhà báo Nguyễn Ngọc Hương, nhà thơ
Phạm Cao Hoàng, nhạc sĩ Phan Anh Dũng, nhà thơ Nguyễn
Bắc Sơn và tôi .. Sương Biên Thùy, một bút hiệu
rất chi Cải lương, Hồ quảng.
Chúng tôi chủ
trương và phát hành tờ nguyệt san Quê Hương, ra
được 2 số. Đó là tờ tạp chí văn học,
nghệ thuật đầu tiên trong lịch sử văn
chương chữ nghĩa của tỉnh B́nh Thuận.
Tôi c̣n nhớ
trong số 2, chủ đề viết về người
nữ sinh Phan Thiết, có một bài phỏng vấn nhiều
người, nhiều giới, xem họ nghĩ ǵ về
người nữ sinh Phan Thiết. Bài phỏng vấn này
do Nguyễn Bắc Sơn phụ trách.
Trong bài phỏng vấn đó, có một
cô nữ sinh Phan Bôi Châu trả lời rất vui, rất ngộ
nghĩnh. Cô nói: "Cha mẹ chúng
tôi sinh chúng tôi ra đâu phải để cho các ông nh́n".
Tôi biết, trước đoạn
đường gần trường Phan Bội Châu có một
quán cà phê vỉa hè. Thường thường, mỗi ngày,
mỗi buổi sáng, trước khi tới nhiệm sở,
anh em chúng tôi, đa số là sĩ quan, ghé vào quán uống một
ly cà phê đầu ngày, nhưng chủ đích thật ra là
ngồi để chiêm ngưỡng nhan sắc của các
cô.
Có lẽ cô
này phàn nàn, khiếu nại, ta thán, nguyền rủa chúng tôi
về trường hợp các cô "bị nh́n" như
thế.
Vào năm
1971, tôi không nhớ tháng nào, tôi nạp đơn ứng cử
dân biểu. H́nh như điều này không làm cho Nguyễn Bắc
Sơn vui, nên trong thời gian đó tôi chạy ngược
chạy xuôi, lầm lũi ngày đêm đi kiếm, đi
xin phiếu, đi mót, đi ăn mày phiếu, Nguyễn Bắc
Sơn đă không giúp tôi dù chỉ một tiếng nói. Tôn trọng
tài năng của bạn, tôn trọng tự do của bạn,
lẽ nào tôi ghét Nguyễn Bắc Sơn về chuyện
này.
Tôi là ứng
cử viên đối lập, nên sau khi tôi thất cử,
Đại Tá Ngô Tấn Nghĩa (Tỉnh Trưởng B́nh
Thuận) đổi tôi lên Đà Lạt.
Đêm 1/4/75
Đà Lạt di tản. Đêm hôm sau, tôi định ngủ
tại nhà Nguyễn Bắc Sơn chờ sáng mai t́m
đường "bênh". Đêm đó, lính tan hàng, vô kỷ
luật, đă nhiều lần chĩa súng vào nhà Nguyễn Bắc
Sơn đ̣i mở cửa. Vợ chồng con cái Nguyễn
Bắc Sơn nằm trên lầu, tôi nằm núp dưới
bàn dưới lầu. Nhiều lần t́nh trạng như
thế xảy ra, và tôi phải quyết định từ
giă gia đ́nh Nguyễn Bắc Sơn từ đêm đó,
trên chiếc Honda, tôi chạy về hướng B́nh Tuy.
Sau ngày
30/4/1975, người cha của thi sĩ Nguyễn Bắc
Sơn trở về, không biết gia đ́nh của Nguyễn
Bắc Sơn đă nói như thế nào mối liên hệ
t́nh cảm giữa vợ chồng tôi và vợ chồng Nguyễn
Bắc Sơn. Ông cụ, bấy giờ là Đại tá Quân
Đội Nhân Dân, đă đến thăm và tặng quà cho
vợ chồng tôi trong trại tù. Ông cụ cũng có hứa
sẽ làm đơn "bảo lănh" cho vợ tôi về
sớm
Một thời
gian ngắn sau, ông cụ qua đời trong một tai nạn
xe hơi.
Sau này về
Phan Thiết, tôi được dư luận cho biết:
là cụ chết do sự tranh chấp địa vị và
quyền lợi giữa những người miền Nam tập
kết và những người Hà Nội vào tiếp thu. Lại
có dư luận khác, cái chết của cụ là do sự
tranh chấp, thanh toán nhau giữa cánh theo Trung Quốc và cánh
theo Liên Sô.
Những
đoạn trích sau đây nằm trong một bài thơ Nguyễn
Bắc Sơn làm sau khi cụ mất 5 năm, bài Chuyện
Hai Bố Con Tôi. Bài thơ quá hay. H́nh như bài thơ nào của
Nguyễn Bắc Sơn cũng quá hay.
.. ..
Bố tôi qua đời
đúng năm năm
Tôi viết bài thơ này để
tâm sự cùng một người khuất núi
Thuở sinh tiền
Ông rất thương tôi
Và tôi rất thương ông
Nhưng hai chúng tôi
Đúng là hai người
đàn ông có bề ngoài lănh đạm.
Bố tôi ước mơ làm
cho loài người sung sướng
Và thế là ông từ tuổi
thanh xuân
Cùng bạn bè đi làm cách mạng
Ông càng làm cách mạng chừng nào
Th́ loài người càng thêm sặc máu
Tôi ước mơ cơi đời
tốt dẹp
Và thế là tôi làm thơ ca tụng
loài người
Tôi càng ca tụng chừng nào
Th́ loài người càng xấu xa chừng nấy
.. ..
Nếu mỗi chúng ta có làm
điều ǵ tốt đẹp
Chẳng qua là để phát
huy một tấm ḷng son
C̣n trái đất cứ ngày
đêm sáng tối
Thịnh đă rồi suy
Suy rồi lại thịnh
Bố ơi bố đă ra về
Con ở lại làm thơ và
chữa bịnh
Chúng ta đến nơi này
để phát huy một tấm ḷng son
Thành
hay bại chỉ là chuyện vặt
Rất nhiều
bài thơ của thi sĩ Nguyễn Bắc Sơn, từ
trong tập Chiến Tranh Việt Nam Và Tôi, ra đời cách
đây đă hơn 30 năm, đến những bài thơ
làm mới nhất sau này, đều có cái size, cái kích thước,
cái tầm cỡ rất chi là Nguyễn Bắc Sơn. Không thể
lầm lẫn với người khác. Cái size, kích thước,
tầm cỡ của một thi hào.
Do vậy,
khi đọc thơ Nguyễn Bắc Sơn, quí độc
giả có nổi da gà, nhịp tim đập mạnh,
hơi thở dồn dập, muốn cười to khóc
thét, muốn la toáng lên là do chất thơ của Nguyễn
Bắc Sơn đang ngấm vào người quí vị.
Nhưng điều này cam đoan không có hại cho sức
khỏe. Hoàn toàn an toàn trên xa lộ. Xa lộ thơ.
Ngày 30.11.1983
tôi ra khỏi trại tù Z30A, Gia Rai,Long Khánh, trại phát cho
tôi 50 đồng và hai bộ quần áo. Như các bạn tù
khác, ra tới chợ Gia Rai tôi bán hai bộ áo quần tù,
được bao nhiêu tiền tôi không c̣n nhớ. Tôi đă
ăn một tô phở và uống hai ly nước mía.
Tất cả
bao nhiêu và c̣n lại bao nhiêu, tôi không c̣n nhớ. Nhưng có một
điều mà tôi đă nghe nói trước khi c̣n ở trong
trại là tôi không bao giờ quên. Đó là, khi những
người đi học tập cải tạo về tài xế
xe đ̣ cho đi không lấy tiền, cũng có lúc hành khách
cùng chuyến xe, họ tranh nhau trả tiền cho người
tù.
Tôi ăn phở,
tôi uống hai ly nước mía là quá ít. Khi đă có quới
nhơn giúp đỡ như thế, tại sao ḿnh không
ăn nhiều hơn, không uống nhiều hơn cho cái bao
tử được ..
Tôi
đưa tất cả số tiền c̣n lại cho người
tài xế để mua vé về Phan Rang. Người tài xế
nói là với số tiền đó tôi chỉ đi tới
Phan Thiết. Và tôi đă đi Phan Thiết.
Từ bến
xe Phan Thiết, tôi đi bộ về nhà Nguyễn Bắc
Sơn. Cả nhà vui mừng khi thấy tôi trở về. Bà
mẹ của Sơn cầm tay tôi và khóc. Khi đó, nh́n lên
bàn thờ tôi đă thấy chân dung của người cha của
Nguyễn Bắc Sơn.
Sau một
đêm ngủ đỗ, sáng hôm sau mẹ của Nguyễn
Bắc Sơn cho tôi 100 đồng và Nguyễn Bắc
Sơn chở tôi lên bến xe bằng chiếc Honda Dame.
Ngày 20.4.2005 vừa
qua. Khi gọi điện thoại về cho chị Nguyễn
Bắc Sơn xem chị đă nhận được tiền
tôi gởi về tặng vợ chồng chị hay chưa.
Chị cho biết ngay hôm sau ngày tôi gởi điện báo
tin trước là tôi đă gởi tiền. Trong câu chuyện
thăm hỏi, chị cho tôi biết, cái xe Honda Dame đó,
vào thập niên 80, anh Nguyễn Bắc Sơn đă cho ai rồi,
trong nhà không biết. Công việc của Nguyễn Bắc
Sơn bây giờ là mỗi ngày, theo thi sĩ Từ Thế Mộng
cho biết qua điện thoại, là mỗi sáng, Nguyễn
Bắc Sơn ra đường rong chơi. Trước
khi đi, vợ hay con cho vài chục ngàn dằn trong túi.
Nhưng khi ra đường, thấy ai nghèo khó, hành khất
là anh cho tất, tặng tất. Hôm sau cũng thế,
ngày mai cũng vậy.
Vậy nhân
đây tôi xin đề nghị, là những ai ở hải
ngoại có ḷng Từ Bi, Bác Ái muốn giúp đỡ người
nghèo tại việt Nam, xin liên lạc với bạn tôi, Thi
sĩ Nguyễn Bắc Sơn, nhà số 5, đường
Chu Văn An, Phan Thiết .. Cam đoan tiền đến
đúng tay người nhận.
3.
Nhưng có thật
bạn tôi, thi sĩ Nguyễn Bắc Sơn làm thơ hay
không?
Để trả
lời câu hỏi này, tôi xin mạo muội để
thưa rằng: Nguyễn Bắc Sơn không làm thơ.
Nguyễn Bắc
Sơn chỉ là một gă thư kư riêng "rất đặc
biệt" của nàng thơ "đẹp, múp và mướt,
trường túc, núi, đồi nhấp nhô. Quá đă".
Nguyễn Bắc
Sơn chỉ là tên tà lọt làm cái công việc chỉ ghi
chép cho ông Thần Thơ hay ông Thánh Thơ.
Hay nói một
cách khác, thơ của Nguyễn Bắc Sơn viết là
"thơ Thần, thơ Thánh, th́ một người tự
nhận ḿnh là một tên DU ĐĂNG như Nguyễn Bắc
Sơn, không thể làm được những bài thơ thần
sầu quỉ khốc như thế:
.. Trên trái đất có rừng
già, núi non cùng sông biển
Trong Nguyễn Bắc Sơn
có một kẻ làm thơ
Kẻ làm thơ đôi khi biến
thành du đăng
Hoặc làm thơ theo khí hậu
từng mùa
.. ..
Hẳn quí
độc giả c̣n nhớ như tôi, là trong Quốc
văn Giáo Khoa Thư (nếu tôi không lầm) có bài nói về
Chăn Trâu, có câu:
"Ai bảo
chăn trâu là khổ. Chăn trâu sướng lắm chứ?"
Tôi nói lại
theo cái ngu của tôi:
"Ai bảo
làm thơ là sướng, làm thơ khổ quá đi chứ?"
Làm thơ
khổ
quá đi
chứ?
Tôi nhớ
cách đây 50 năm, khi tôi mới tập tễnh làm thơ
để thực hiện "giấc mơ làm thi sĩ"
mẹ tôi c̣n sống, nhưng tôi thử xem như mẹ tôi
đă chết, để làm bài thơ "khóc mẹ".
Tôi bắt đầu bài thơ Khóc Mẹ với câu:
"Than ôi mẹ
đă đi rồi"
Th́ đúng rồi,
Mẹ đă đi rồi, nhưng mà là: mẹ tôi đi chợ.
"Đi rồi"
trong ư nghĩ của tôi là chết. Nhưng mẹ tôi
đang ngồi nấu ăn kia, mẹ tôi đă chết
đâu. Nên câu thơ "Than ôi mẹ đă đi rồi"
vừa là câu đầu cũng là câu cuối.
Nhưng
đến năm 1988, mẹ tôi chết thật, th́ từ
đó tới nay tôi chưa làm được bài thơ nào
để khóc Mẹ.
Đấy,
quí vị thấy chưa làm thơ khổ quá đi chứ.
Một ví dụ khác để quí vị
thấy làm thơ khổ quá đi chứ.
Năm nay tôi 70 tuổi, hai người
đàn bà tôi đang yêu là cô Condoleezza Rice và bà Hillary Clinton. Thế
mà tôi yêu từ năm tôi 68 tuổi nay là 70 tuổi, tức
là đă hai năm yêu thầm yêu trộm, yêu như điên
như cuồng, tôi vẫn chưa làm được một
bài thơ tỏ t́nh cùng lúc với hai nàng.
Đấy, quí vị thấy
chưa: làm thơ khổ quá đi chứ.
Nhưng lần
này th́ tôi biết tại mần răng tôi làm thơ khó.
Đó là, trong thâm ư của tôi là để tiện việc sổ
sách. Tôi chỉ làm một bài thơ như để tỏ
t́nh với cả hai nàng. V́ rằng, làm thơ khổ quá
đi chứ, nên tôi ngu ǵ để làm hai bài cho hai nàng cùng một
lúc cho nhọc thân và mất thời gian. Thời gian là dollar
kia mà. Nhưng cái dễ là giá như hai nàng là một cặp
song sinh. Nhưng cái khó là hai nàng, người đầu sông
kẻ cuối chợ. Nói rơ ra là, tính cách của hai nàng hoàn
toàn khác nhau. Một nàng, th́ nước da hồng quân, mà theo
cổ nhân phán, xin lưu ư với quí vị là cổ nhân phán
chứ không phải là tôi. Theo cổ nhân "nước da
hồng quân cởi quần không kịp". Tôi không biết
cổ nhân muốn nói ǵ.
.. ..
Vậy th́, một
tên tự nhận ḿnh là du đăng như Nguyễn Bắc
Sơn, th́ mần răng có thể cho ra đời những
bài thơ như Thần như Thánh như thế. Tôi nghi ngờ
tài năng của Nguyễn Bắc Sơn lắm. Tôi đă
để ra nửa đời nghiên cứu, tra hỏi, thẩm
định, cân nhắc, t́m ṭi, đắn đo, suy tính.
Nay, tôi đi
tới kết luận, là trong đầu của Nguyễn
Bắc Sơn, có một nàng thơ xinh đẹp, múp mướt,
trường túc .. cũng có thể là trong đầu Nguyễn
Bắc Sơn có một ông Thần Thơ hay Thánh Thơ nằm
vùng, đóng chốt, mai phục, trong đó. Có khi Nguyễn
Bắc Sơn nói: "Làm thơ theo khí hậu từng
mùa" có nghĩa là Nguyễn Bắc Sơn chờ cho tới
khi Nàng Thơ, Thần Thơ, Thánh Thơ đọc và tên tà
lọt Nguyễn Bắc Sơn cứ thế chỉ ghi ghi
chép chép. Một người tự nhận ḿnh là Du Đăng,
là Nguyễn Bắc Sơn, không thể làm được những
bài thơ dễ dàng, hay ho, mê ly rùng rợn, vô tiền khoáng
hậu như thế, nếu không có Nàng Thơ (..) Thần
Thơ, Thánh Thơ thường trực, đóng chốt,
mai phục, nằm vùng trong đầu Nguyễn Bắc
Sơn để đọc, để gà, để làm
được những bài thơ người chết cũng
đội mồ dậy đ̣i xem, đ̣i đọc cho bằng
được. Từ đó, tôi cũng suy ra rằng, những
lúc Nguyễn Bắc Sơn "lên cơn nổi khùng, quậy,
phá, điên, nhảy lầu" đó cũng là lúc ông Thần
Thơ và ông Thánh Thơ đang gây chiến tranh, mà chiến
trường là cái đầu của Nguyễn Bắc
Sơn, để tranh đoạt chiến lợi phẩm
là Nàng thơ ..
Nếu những
ai đó, kia, này, nọ .. cũng có những nghi ngờ
như tôi, hăy cùng tôi góp tiền lại, áng chừng
1.000.000.000 đô la, bắt cóc Nguyễn Bắc Sơn xem có
hay không Nàng Thơ, Thần Thơ, Thánh Thơ mai phục, nằm
vùng, đóng chốt ..
4.
Sau đây là
những câu thơ của Thần Thơ, của Thánh
Thơ được chép chép ghi ghi bởi thi sĩ du
đăng Nguyễn Bắc Sơn.
.. ..
Bên cạnh nhà tôi
Sống một kẻ láng giềng
Y thường phóng uế
trước nhà
Khi con gà ṇi của y đi lạc
Y nh́n vào nhà tôi
Và chửi thề như máy
Tôi định đến mùa
hè này
Tôi sẽ đá Y một
đá
(Viết Tặng
Những
Nhà Cách Mạng
Giả
H́nh Trong Thời
Đại
Tôi - Chiến
tranh VN và tôi)
.. ..
Khi em chết đi
Em sẽ thành sấm sét
Thành bụi vàng
Thành gió thành mây
Trong vũ trụ hoài hoài sinh diệt
Con sinh ra đời
Chắc ǵ đă là điều đáng vui
Bạn ta gục chết
Chắc ǵ đă là điều đáng tiếc.
(Con Trai Ta Ra Đời,
Người
Bạn
Ta Nằm
Xuống
- Chiến
tranh VN và tôi)
.. ..
Có khi nghĩ trời sinh một ḿnh ta là
đủ
V́ đám đông quậy bẩn nước hồ đời
Nhưng lại nghĩ trời sinh thêm
bè bạn
Để quàng vai ấm áp cuộc rong chơi
Dù mỗi ngày ta
xé đi năm mười
tờ lịch
Th́ thời gian đâu có chịu trôi nhanh
Dẫu đen bạc là nơi cố xứ
Bỏ đi biền biệt cũng không đành
(Mai
Sau Dù Có Bao Giờ
- Chiến
tranh VN và tôi)
.. ..
Ta vốn ghét đàn bà như cứt
Nhưng v́ sao ta lại yêu em
Ôi mắt em nh́n như là bẫy
chuột
Ta quàng xiên nên đă yêu em
(Trên
Đường
Tới
Nhà Xuân Hồng-
Chiến
tranh VN và tôi)
.. ..
Kẻ thù ta ơi những
đứa xâm ḿnh
Ăn muối đá mà hăng
say chiến đấu
Ta vốn hiền khô ta là lính
cậu
Đi hành quân rượu
đế vẫn mang theo
Mang trong đầu những ư
nghĩ trong veo
Xem cuộc chiến như tai
trời ách nước
Ta bắn trúng ngươi v́
ngươi bạc phước
V́ căn phần ngươi
xui khiến đó thôi
Chiến tranh này cũng chỉ
là một tṛ chơi
Suy nghĩ làm ǵ lao tâm khổ
trí
Lũ chúng ta sống một
đời vô vị
Nên chọn rừng sâu núi cả
đánh nhau
Mượn trời đất
làm nơi đốt hỏa châu
Những cột khói giả
làm rồng thiêng uốn khúc
Mang bom đạn chơi tṛ
chơi pháo tết
Và máu xương làm phân bón rừng
hoang
(Chiến tranh Việt Nam Và Tôi)
Sau đây là
hai bài thơ của Thần của Thánh, được ghi
ghi chép chép bởi tên tà lọt, thi sĩ du đăng Nguyễn
bắc Sơn.
Bài
Thơ
T́nh Viết
Khi Nổi
Sùng
Thời mạt thế người
ta yêu nhau bằng cái búa
Và tặng nhau hàng chục nhát
dao găm
Anh, kẻ chập chờn giữa
càn khôn lảo đảo
Tặng cho em nguyên một
đóa trăng rằm
Thôi, thời đại chúng
ta, thời của những thằng lăn dưa đá cá
Tâm hồn em ô nhiễm cũng
là thuờng
Trời đất đă cho
anh nụ cười bất sá
Sá ǵ cái chuyện tơ
vương
Gặp
Mùa Gió, Ḷng Ḿnh Cũng Gió
(Chép
tặng
Lê Văn
Chính)
Rồi một hôm gió bấc
có ai ngờ
Ai lăng đăng ngờ chi con gió
bấc
Cây bạch đàn trước
cửa nhà em đang c̣n hay đă mất
Sao anh h́nh dung như có vết
thương
Đang loang ra trong vũng máu
vô thường
Truyền tín hiệu đến
ngậm ngùi vô tận
Anh có nghe chuyện đời
em lận đận
Những chuyến đi buôn,
những chuyến xe đ̣
Tiếng nói sau lưng lời
chua chát nhỏ to
Gịng lệ em khô nhưng vẫn
là gịng lệ mặn
Đă qua chưa ôi cái đời
đăng đẳng
Đứng bên kia sông cũng
ngó thấy điêu tàn
Băng giá chuyển ḿnh
băng giá mau tan
Tiếc câu thơ anh không thể
làm cho đời em ấm cúng
Tiếc loài người bày ra
xích xiềng huyễn vọng
Đến nỗi quên ḿnh là hạt
giống vô biên
Câu chuyện t́nh như ngọn
gió miền miền
Thổi ấm Kinh Thi thổi
lạnh hồn Kinh Dịch.
5. và 6.
Trong chiến
tranh Việt Nam vừa qua, hậu quả của nó
đưa tới nhiều mất mát, nhiều tai
ương, khổ đau cho nhân dân. Những mất mát, khổ
đau đó, đă có nhiều người nói tới, viết
ra, khắc ghi trong ḷng. Nhưng có một điều,
chưa ai nói tới, là cũng từ cuộc chiến tranh
đó, lịch sử đất nước ta, xét về
lănh vực văn học, đă sản sinh ra được
hai nhà Thiên Tài. Đó là, về âm nhạc có Nhạc Sĩ Trịnh
Công Sơn, về Văn Chương có Thi Sĩ Nguyễn Bắc
Sơn.
Trịnh Công
Sơn có những bản nhạc phản chiến, Nguyễn
Bắc Sơn cũng có những bài thơ phản chiến.
Hẳn nhiên
bên cạnh đó cũng có những khác biệt, như Trịnh
Công Sơn phản chiến khi ông đứng ngoài cuộc
chiến. Nguyễn Bắc Sơn phản chiến khi ông là
MỘT NGƯỜI LÍNH TRONG CUỘC CHIẾN.
Một khác
biệt nữa, sau 1975 Trịnh Công Sơn đă đầu
hàng CS, trong khi Nguyễn Bắc Sơn vẫn cho ḿnh sự
ngang tàng của MỘT NGHỆ SĨ, KẺ SĨ.
Dù có những
khác biệt đó, nhưng chúng ta phải công tâm và rộng
lượng để xác nhận rằng: CẢ HAI ÔNG
ĐỀU LÀ THIÊN TÀI CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM.
Lời sau
chót gởi người bạn xưa. Phan Thiết
Thưa ông,
biết ông là một vơ sĩ, tôi đă tuyên bố, là : tôi sợ
ông rồi. Nhưng điều tôi muốn thưa với
ông, rằng th́ là, đừng v́ bài viết này mà ông cao hứng
đùa thêm nữa với Tử Thần và Định Mệnh.
Đêm qua,
tôi đă gặp Tử Thần và Định Mệnh, hai
ông ấy có nhắn với tôi rằng: mày hăy nói cho thằng
bạn mày, tên thi sĩ du đăng Nguyễn Bắc Sơn, là
đừng đùa dai với bọn ông. Những lần
trước, ông tha. Nhưng lần này mà đùa nữa, bọn
ông bắt.
Tôi được
thi sĩ Từ Thế Mộng cho biết, thứ tiêu khiển
từ lâu nay của ông, là muốn làm một vị Bồ
Tát, đem tiền bố thí cho chúng sanh. Ông yên tâm, tôi sẽ
có tiền mang về cho ông chơi tṛ chơi Từ Bi, Bác
Ái. Để ông chơi một ḿnh không vui. Tôi sẽ
chơi với ông, cùng với Nguyễn Như Mây, Nguyễn
Ngọc Hương, Từ Thế Mộng. Chúng ḿnh sẽ
lập một cái bang mệnh danh là Ngũ Hổ B́nh Tài.
Chúng ḿnh sẽ mua năm chiếc xe đạp cho Ngũ Hổ.
Mỗi sáng, sau chầu cà phê chào b́nh minh đầu ngày, chúng
ḿnh sẽ lên đường vào tận hang cùng ngơ hẹp,
tặng tiền cho người nghèo. Mà là tặng tiền Mỹ.
Đô la xanh, ok.
Tôi đang
gom tiền. Khi nào đủ một tỉ đô la. Sáng hôm
sau đă có mặt tôi tại Phan thiết.
Sau chót, xin
ông hăy xem bài viết này như một món quà tặng ông, chị
Hồng và các cháu, cũng như tặng bạn bè của
chúng ta ngày xưa ở Phan Thiết.
Lê
Mai Lĩnh
-
bạn ông -
(Huôn
Trinh sưu
tầm
và chuyển)