Con
chó ngốc
nghếch
(Lê
Bá Hạnh)
Bà lăo nhẹ
nhàng xuống cầu thang, qua pḥng khách hẹp vắng lặng,
cái sân nhỏ để xe và con chó ngốc nghếch của
bà lại rít lên cuống cuồng quẩn lấy người
liếm chân, liếm tay .. như không muốn bà đi chợ
như thường lệ. Con vật cũng lạ, ngày
mang nó về, chỉ một tay ôm nhẹ, thế mà giờ
bà bê không nổi. Chỉ riêng người bà sút cân rơ rệt
..
- "Ôi! thế
là bà và ông đă thành người Thủ Đô - Hà Nội!"
Đó là câu chào đầu môi mọi người khen ông bà
lên thành phố trắng da và đẹp lăo .. Sau mỗi sáng
gặp nhau đi bộ, gặp mặt Câu lạc bộ
Thơ hoặc họp tổ dân phố ..
Ông bà hiếm
hoi sinh được cậu con trai, dồn hết sức
lực cho ăn học, đỗ đạt danh giá; làm ở
viện nghiên cứu khoa học cao siêu; con khôn, vợ đẹp
làm ở công ty "môi giới chứng khoán" lúc nào
cũng mặc đồ thời trang đắt tiền ..
Hai ông bà ở
quê, lương hưu tuy ít nhưng rau quả, gà vịt
đầy vườn nên sống dư dật thoải
mái. "Phấn đấu" được thế
tưởng đă yên thân tuổi già, nào ngờ đầy
biến động liên tiếp: Cháu nội ra đời, lần
sau cũng như lần trước, bà phải bỏ ông ở
quê lên nhà hộ sinh đón cháu từ lúc lọt ḷng mẹ, rồi
chăm đẵm cho đến ngày được nhận
vào nhà trẻ. Cũng như hoàn cảnh nhiều người
bạn khác: "Con lấy vợ
bố mất xe; Cháu khóc oe oe bố mất vợ ..".
Con trai lấy vợ, ông phải bán đi chiếc xe máy, bây
giờ ông phải tự nấu lấy ăn - là thế.
Chưa hết - các cháu đă lớn cần phải có pḥng
riêng, nhà phải xây lại, tốn một khoản tiền
không nhỏ. Hai vợ chồng con trai về nói ngon ngọt
thế nào, ông bà "nhất trí" bán nhà đất lấy
tiền xây nhà mới cho con ở Thủ Đô và đón ông
bà cùng lên ở đó. Ư định, đắn đo hàng
năm trời mà khi rời bỏ ngôi nhà ra đi bịn rịn
muốn rơi nước mắt dù viễn cảnh phía
trước là vô cùng đẹp đẽ ..
Ở với
con cháu mấy ngày đầu tiên đă nghe con dâu và cháu căi
nhau, nó không muốn lên ở pḥng trên v́ nhiều bất tiện.
Nó phải đi về đều qua cửa pḥng kính mờ
của ông bà, mùa hè th́ mở tống huênh. Mỗi lần
cháu có bạn lên pḥng chơi, bà đều nhắc ông ngồi
gọn khuất vào góc trong để các cháu đỡ
ngượng. V́ đă qua tuổi xưa nay hiếm đâu
có c̣n đẹp đẽ ǵ để ngưỡng mộ.
Đứa cháu đă có lần nói khá thẳng thắn: "Cháu
chẳng dại ǵ mà giống ông, c̣m nhom, lưng c̣ng lụ khụ
thế kia sao lấy được đại gia!". Hai
đứa cháu ruột thịt nay xa lạ như người
ở Châu lục khác ..
Con trai bận
nghiên cứu khoa học công tŕnh xa vời như trên cung
trăng, sao hỏa; con dâu mê mải kiếm tiền "lướt
sóng chứng khoán" và môi giới
kinh doanh. Được mấy tháng đầu hai vợ chồng
con trai c̣n về đúng giờ ngồi chung mâm cho phải
phép, nhưng trong ḷng hậm hực v́ món ăn không hợp
khẩu vị; cơm nát, thịt ninh nhừ ông bà đều
thích, mà cả nhà nuốt vào đều ngắc ngứ ..
Nhiều món ngon ông bà cố nuốt cũng không nổi v́
đậm vị đường ngọt lợ. Bữa
ăn người nọ chờ người kia đến
chán nản. Cố nhường nhịn chịu đựng
được vài tháng đầu, sự bất đồng
không thể chịu thêm được nữa, dù đau
ḷng ông bà đành "đề xuất": Ai về nhà lúc
nào th́ ăn lúc đó, rồi tự nấu ăn theo ư thích.
Một ngày cực
ḱ nóng bức như có băo từ trên không trung. Con cháu lớn
đưa về một bạn trai, không thấy nhảy
múa ầm ỹ như mọi khi mà êm nhẹ từng bước
chân, ngay cả tiếng chuyện tṛ cũng im ắng. Bà lăo
ngừng nhặt những lá rau sâu, nhỏ nhẻ vào tai ông
lăo rồi gọi điện thoại cho con trai, ông lăo can
không kịp. Mấy chục phút sau, con trai bà đă đứng
trước pḥng con gái gơ cửa, rồi đập cửa
"th́nh th́nh". Măi một lúc sau, con trai bà mới túm cổ
áo bạt tai thằng bạn trai của nó:
- Tao đă cảnh
cáo mày! Ai cho mày bước vào đây - Cút ..
Sau đận
ấy, con trai bà đi công tác nước ngoài dài ngày. Một
buổi đẹp trời cô con dâu đến thưa chuyện
với ông bà về việc cho phép sang tên sổ đỏ
nhà đất này cho chúng con để tiện công việc
làm ăn! Lô nhà tập thể thấp lụp xụp
đường ngơ bẩn thỉu, cơ quan đă thanh lí,
trước kia nh́n ra bờ mương hôi thối, ai
đi qua cũng bịt mũi, nhưng nay đă đặt
cống hộp, trên mặt là đường lớn có vỉa
hè cây xanh đèn chiếu sáng, giá nhà đất tự nhiên
tăng lên không kém ǵ phố cổ ..
Ngoài trời
đang nắng đẹp mà ông lăo thấy mặt mũi tối
sầm lại, thở không ra hơi, bà lăo phải d́u ông vào
giường lấy thuốc uống vội. Ông bà ngạc
nhiên không hiểu "sự cố" ǵ con dâu đột
ngột muốn chuyển đổi cho chúng nó là lí do ǵ mà
ông bà không hiểu .. Câu chuyện chuyển sổ đỏ
đành bỏ dở nhưng sóng ngầm dưới đáy
không bao giờ phẳng lặng.
Pḥng khách vắng
tanh, nhà bếp càng thêm lạnh lẽo, hai bữa con dâu hầu
như ăn ngoài công ty, gọi cơm hộp, cơm rang, thỉnh
thoảng đi nhà hàng, tối muộn mới về nhà ngủ.
Con chó gần như bỏ quên ngoài đường, một
lần ăn phải bả hay thức ăn ôi thiu mà nôn mửa
tưởng chết. Bà lăo thương t́nh, nghe ai mách thuốc
ǵ chữa thuốc ấy rồi nó hồi phục ăn
được cháo. Từ đấy bà chăm con chó
như là người thân, nhiều lúc bà vuốt ve tṛ chuyện
với nó như người bạn. Là con vật không nói
được tiếng người, nhưng bà có vui buồn
ǵ nó như thấu hiểu. Có công việc ǵ bà đi quá bữa
mới về là nóng ruột như có người mong. Bà về
đến cổng nó đă rít lên, đuôi ve vẩy rối
rít. Bà mở túi lấy cho nó mấy củ khoai, khi th́ vài lát
bánh đúc cũng đủ nó no cả ngày ..
Đứa
cháu gái nhỏ ngây thơ hỏi mẹ: "Ông bà sao không về
quê, ở măi đây hay sao hả mẹ?". Mẹ nó cúi xuống
giải thích điều ǵ đó khó hiểu mà mặt nó ngây
ngô, nhưng chắc chắn không phải câu nói tốt đẹp
về ông bà. Nhiều lúc mẹ nó đă nói oang oang với
thiên hạ về chính bố mẹ đẻ với giọng
đầy khinh miệt trịch thượng mà không biết
ngượng mồm. Bây giờ ông bà mới rơ "tông tích"
nàng dâu mà con trai ḿnh đă t́m hiểu. Ông bà nghe thấy mà sửng
sốt, giật ḿnh khi nó nói đến bố mẹ chồng,
chắc cũng coi thường như vậy, khi chỉ
c̣n là gánh nặng ..
Đứa
cháu lớn thấy ông bà đương nhiên nó khó chịu
ra mặt, y như đă cướp mất pḥng ở lí
tưởng của nó, lại mách lẻo để bạn
trai nó xấu hổ mất mặt. Những nước ấy
nó không xúc đổ đi được nên phải chịu
mà thôi!
Ông bà chợt
nhận ra, ḿnh đă làm đảo lộn sinh hoạt
xưa nay của chúng. Trước kia, chúng nó tránh nóng bức
về làng quê thở hít không khí trong lành, hoặc ông bà lên phố
mang con gà vườn, cân nếp thơm nấu xôi mà chúng thấy
ngon như chưa được ăn bao giờ, cả
nhà đều chiều chuộng, đ̣i ǵ được
đấy. Ông bà là thượng khách là thần tượng cao siêu chúng nó bái phục chỉ
trong một buổi sang đến ngày thứ hai là cùng.
Nhưng bây giờ ông bà ở ĺ đây măi thậm chí lại
muốn dạy khôn chúng nó một vài điều kinh nghiệm
cũ rích, v́ lịch sự nên cố gắng nghe chứ với
nó việc đó quá nhàm chán. V́
thế nó khó chịu là phải, có lẽ việc này lỗi
chính là của ông bà. Không rèn dạy các cháu từ khi nhỏ,
nhiều năm tháng nó chỉ quen ở trong bốn bức
tường và bạn tốt có ít, bạn xấu lại
nhiều nay ông bà lại gây bao nhiêu phiền toái, đưa
ra khuôn phép với nó là xa lạ, lạc lơng .. Nó không ḥa nhập
hiểu được ông bà là thế .. Nhưng chính ông bà
đă không hiểu chúng nó hiện nay đang nghĩ ǵ và muốn
ǵ. Như thế làm sao ḥa nhập được.
Hồi con
giai ông bà lấy vợ, chúng nó lấy nhau theo t́nh yêu sét
đánh, thích nhau là được, cơ quan đoàn thể
cho phép là xong, đâu có chọn tông chọn giống, chọn
"cung" chọn "mệnh" như quan niệm
khoa học Kinh Dịch, Tướng Số, cái sơ xuất
ấy nay ông bà phải gánh chịu.
Bà lăo cả
nghĩ, buồn thối ruột thối gan, khi nghĩ
đến con đến cháu. Ông lăo an ủi bà: cái văn
minh bây giờ nó thế, ta phải tập thích nghi, bà không
thể sống măi mà lo nghĩ hộ chúng nó được.
Tôi viết cuốn tiểu thuyết mấy năm đọc
lại nó nhạt như nước lă, về đây gặp
lại bạn bè, thấu hiểu những người xung
quanh tôi mới viết được phần cuối. Quỹ
thời gian của ta chỉ c̣n dăm ba năm nữa là
cùng. Khi nằm xuống có bà con dân phố tiễn
đưa và con chó ngốc nghếch này nằm phục bên mộ
ta là đủ!
LÊ BÁ HẠNH
(Diễm KG sưu
tầm
và chuyển)