THẦY
TU BẮT TRỘM
(Truyện ngắn của Nguyễn
Nguyên An)
Những ngày
giáp Tết trời dịu lạnh, mưa lâm thâm, cây mai
trước chùa nở lác đác mấy bông vàng, cánh hoa mỏng
mảnh, khẽ run run trước gió, như những đốm
lửa bé xíu nhen ấm góc trời Đông. Thầy Hân đứng
dưới mái hiên chùa nhìn những búp hoa xanh tơ lòng bâng
khuâng nhớ ân sư. Chú tiểu đang chùi bộ lư
đồng:
- Năm này
mai trổ đúng Tết phải không thưa thầy?
- Ừ.
Chú tiểu vẫn
bặm môi, kẹp cứng chiếc lư giữa hai bàn
chân, hai tay kéo giẻ dạ chạy qua chạy lại chà
xát chiếc lư đồng ngời lên. Nghỉ tay, chú lại
hỏi:
- Con nghe
người ta nói sáng mồng một mai vàng nở là năm
đó tốt lành phải không thưa thầy?
- Dị
đoan! Tốt xấu do hạnh nguyện, tu tập, sự
lao động của mình mắc chi mai nở mai tàn,
nhưng người ta hay tin giờ phút mới mẻ,
thiêng liêng ngày đầu năm, trong nhà có sắc khí
tươi tắn của mai vàng thì may mắn. Hơn nữa
cốt cách mai vàng đoan chính, dẻo dai chịu đựng
mưa gió nóng lạnh suốt năm, chờ Tết khai hoa
đón xuân về.
*
Sau thời
kinh đầu ngày, thầy thong thả ra y áo, thay nhật
bình qua nhà trai thưởng trà. Chú điệu hớt hải
chạy vào:
- Bạch thầy,
cây mai .. mai ..
Thầy chiêu
một ngụm, rồi bỏ tách trà xuống. Biết có
chuyện quan trọng. Vẻ mặt thầy vẫn ánh nét
dịu hiền, đằm thắm để giảm sự
căng thẳng từ chú tiểu:
- Chuyện
chi mà vội vội vàng vàng rứa?
- Dạ, cậy
mai bị trộm rồi!
Dù cố bình
tĩnh nhưng mặt thầy lộ nét nghiêm trọng. Cây
mai trước do chính ân sư trồng, ân sư nâng niu cây
mai như tăng chúng trong chùa. Bây giờ ân sư đã viên
tịch, thầy thương quý nó như ân sư; kỷ niệm còn lại của
ân sư trong tâm khảm của thầy là lời dạy bảo,
đức hạnh của ân sư, ngôi chùa và cây mai nầy.
Thầy có trách nhiệm chăm sóc vun vén nó. Tuy vậy, thầy
vẫn điềm tĩnh, từ tốn đi theo chú tiểu
đang chạy lóc cóc đôi guốc mộc trở lại
trước chùa.
Thầy Hân
đứng sững trước bồn hoa trống không.
Cây mai không cách mà bay!? Rải rác trên nền đất mấy
bông hoa nhàu úa, chỉ còn gốc mai bám rêu xanh, trơ trất
thớ gỗ còn lùi xùi mùn cưa ướt .. Chú tiểu mắt
rướm nước:
- Hu .. hu .. ui
.. ai cưa trộm cây mai rồi .. hu ..
Thầy Hân
không nói gì lặng lẽ lấy đi cái cưa, hì hục
cưa ở gốc mai còn lại lấy ra khúc gỗ chừng
một tấc. Chú tiểu ngạc nhiên hỏi:
- Cưa khúc
gộc làm chi vậy thưa thầy?
- Rồi chú
sẽ biết .. chú đi chợ
tết với thầy nhé?
**
Chợ hoa tết
ven sông tràn lấn hè phố. Người mua người bán
đông đúc. Trên vỉa hè một rừng mai quá đầu
người mọc lên từ hồi nào. Thầy dẫn chú
tiểu len lỏi suốt buổi mà chưa chọn
được một nhánh mai nào. Thầy biết ý, an ủi
chú tiểu:
- Chịu khó
một lát nữa rồi về, ai đời đi chơi
chợ Tết mà mặt mày bí xị như bị mất sổ
gạo vậy?
Thầy
đứng trước một cây mai rất giống cây
mai trước chùa, chăm chú nhìn tỉ mỉ từ gốc
cho tới ngọn, kể cả những u nần xù xì .. Rồi
thầy hỏi thằng bé đứng bán gốc mai ấy:
- Bố mẹ
cháu đâu cháu phải bán mai một mình thế?
- Bố cháu
đang ở bệnh viện chăm sóc bà nội cháu bệnh
nặng, trưa bố cháu mới ra thay cháu. Sư thầy
mua đi, hoa có sáu cánh thầy ạ, chiều thế nào
người ta cũng mua mất uổng lắm. Cháu bán rẻ
mà.
- Rẻ là
bao nhiêu?
- Ba triệu
hai không bớt, sư thầy coi đẹp thế này.
Thầy Hân
đứng trầm ngâm một hồi rồi nói:
- Thôi đựơc
ông mua cho cháu ba triệu, mau đi gọi cha cháu ra đây nhận
tiền.
Thằng bé
"dạ" một tiếng rồi cắm cổ chạy
đi sau khi cẩn thận nhờ người bán mai kế
bên trông chừng. Thằng bé trở lại dẫn theo một
người đàn ông có dáng đi thập thững. Ông nhìn
thầy với cái nhìn lấm lét, dò xét và cất giọng cò
kè:
- Thầy cho
đúng ba triệu hai.
- Cũng
được, nhưng nhờ chú cùng tôi chở cây mai lên
nhà tôi.
- Không. Tui bận
lắm, thầy có mua thì đưa tiền đây, tui
bưng lên xe cho thầy - Người đàn ông dặn thằng
bé - Tau không bán nữa, tau có việc, mi không được
kêu tau nghe chưa.
Thấy
người đàn ông định lủi mất vào đám
đông, thầy Hân gọi:
- Chú nớ,
tiền đây tới lấy!
Mắt
người đàn ông sáng lên, quày quả đi lui. Thầy
Hân gọi mọi người đến vây quanh người
đàn ông và cây mai, nói:
- Nhờ bà
con cô bác chứng kiến hộ tôi - Thầy Hân lục xách
lấy khúc gỗ mai cưa đem theo - Đây là cây mai nhà
tôi bị cưa trộm đêm qua, cô bác coi này!
Thầy Hân
nhờ một anh thanh niên nâng cây mai trong thùng sắt lên, ráp
khúc gỗ mai đem theo khít vào gốc cây mai người
đàn ông bán. Mặt người bỗng tái đi, nói lắp:
- Cây mai của
tui mà, cây giống cây, thầy ráp vào gộc nào cũng vừa,
thầy đừng nói bậy .. người tu hành đừng
vu ..
Thầy Hân với
tay cào lớp rêu vào cục u nần, sù sì trên thân cây mai, lộ
ra pháp danh của thầy màu vàng cháy, nói:
- Chú không còn
chối bừa nữa nhé, đây là pháp danh của tôi, tôi khắc
Tết mấy năm trước.
Trước
hai chứng cớ rõ ràng, người đàn ông run rẩy
định lẻn nhanh ra khỏi vòng người. Anh thanh
niên nhanh tay bẻ quặt tay người đàn ông lại
và nói:
- Thầy
đem hắn vào đồn công an.
Mọi
người ra vẻ đồng tình, ai ai cũng nhìn
người đàn ông với ánh mắt không thiện cảm,
xen lẫn thương hại. Thằng bé đứng lớ
ngớ bên cha nó khóc ..
- Xin thầy
tha cho ba cháu, nhà cháu nghèo lắm!
- Ai nghèo cũng
đi ăn trộm cả à? - Có tiếng người nói
to.
- Mẹ tui bệnh,
tui trộm mai bán lấy tiền lo thuốc thang cho mẹ,
xin thầy xá tội cho tui lần đầu!
Thầy Hân
đứng trầm ngâm một hồi rồi thủng thẳng
nói:
- Thôi xin bà
con tha cho chú làm phước. Chú đưa cây mai về giúp
tôi, tôi không đưa chú đến công an đâu mà sợ,
tôi ngần nầy tuổi nầy rồi không lừa chú
đâu.
Người
đàn ông lập cập cùng thằng bé vác cây mai ra xe xích lô.
Thầy và chú tiểu lên xe chạy theo cùng. Trên đường
ngang bệnh viện, thầy bảo thằng bé trông chừng
cây mai và chờ thầy vào bệnh viện thăm mẹ
chú bán mai. Trong bệnh viện thầy Hân thấy mẹ chú
bán mai com rom trong lớp chăn cũ. Bà cụ mệt nhọc
thở. Nghe tiếng chú bán mai gọi, cụ bà hé đôi mắt
mờ và cái miệng xám xịt thều thào:
- Con mua thuốc
cho mẹ chưa? Mẹ đau trong người lắm!
Chú bán mai mân
mê cánh tay da bọc xương của mẹ rơm rơm
nước mắt! Thầy Hân lấy ra xấp tiền khoảng
bốn triệu đem theo để chi dùng, bọc trong giấy
báo đưa cả cho chú bán mai:
- Anh cầm
tiền lo thuốc thang cho bà cụ.
Chú bán mai cầm
xấp tiền tay run run. Chợt chú quỳ xuống trước
mặt thầy Hân, vừa khóc vừa nói:
- Cháu và mẹ
cháu đội ân thầy suốt đời.
Thầy Hân
đỡ chú bán mai đứng lên và khuyên nhủ mấy lời
tâm huyết rồi từ biệt chú bán mai cùng bà cụ.
***
Cây mai vàng của
chùa đã trở về chùa. Nó không đứng trong bồn
hoa mà đứng trong nhà trai. Vừa treo những thiệp Tết
lên cây mai chú tiểu vừa ngẫm nghĩ câu nói của
người xưa :
"Người
ta thường ngả mũ trước tài năng,
nhưng sẵn sàng quỳ gối trước lòng tốt"
Quay sang nói với
thầy Hân:
- Chú bán mai quỳ
gối trước lòng nhân ái của thầy?
- Lòng nhân ái
không cầu người khác quỳ gối, mà cầu cảm
hóa được họ. Tất cả mọi
sự đều vô thường, sống chết của
con người cũng vô thường huống chi là cây mai,
hôm kia thầy học được bài học hiếu thảo
từ chú bán mai, bài học dạy cho thầy kính yêu cha mẹ
và ân sư hơn, chỉ cho thầy biết buông bỏ và
ban cho. Chú tiểu à, chỉ có nghiệp theo ta mãi mãi - Thầy
Hân ngước lên nhìn bầu trời, lẩm bẩm - Mùa
xuân đã về mang bao niềm hoan hỷ đến với
mọi người .. Nếu ai từ bi niềm hoan hỷ
trong tâm tư nhân lên gấp bội ..
Chú tiểu
hiểu lời dạy của thầy:
- A DI ĐÀ PHẬT.
Huế,
02/10/12
N. N. A
Địa
chỉ liên lạc: NGUYỄN VĂN VINH (NNA)
- 50
Trần Thái Tông, Huế -Tel: 01642354859
(Trịnh Cuối Huôn sưu tầm
và chuyển)