Chu Trầm Nguyên Minh tác giả
bài thơ Lời T́nh Buồn
(PHẠM
CAO HOÀNG)
Cuối thập niên 1960, những
t́nh khúc lăng mạn của Vũ Thành An xuất hiện ở
miền Nam như một luồng gió mới, được
nhiều người yêu thích, nhất là giới sinh viên học
sinh, trí thức và quân đội .. Nhạc Vũ Thành An sang
trọng, nhẹ nhàng, dễ đi vào ḷng người. Chất
lăng mạn trong nhạc của ông có một cái ǵ đó rất
gần gũi với tâm trạng của tuổi trẻ lúc
bấy giờ: buồn v́ chiến tranh , sợ hăi v́ phải
đối mặt với những hiểm nguy, đau khổ
v́ chia ly, mất mát. Ngoài những bài không tên và những t́nh
khúc do ông tự viết nhạc và lời, Vũ Thành An c̣n
có một ít ca khúc phổ từ thơ. Một trong những
ca khúc phổ từ thơ rất thành công của ông là bài LỜI
T̀NH BUỒN.
LỜI T̀NH BUỒN là bài hát mà
tôi nghĩ rằng dạo ấy những người yêu nhạc
ai cũng đă từng nghe qua ít nhất một lần. Anh
đi rồi c̣n ai vuốt tóc. Lời t́nh thơm sách vở
học tṛ. Đêm xuống rồi em buồn không hở? Trời
sa mù tầm tay với âu lo.
Bài hát ra đời năm 1967,
cho đến nay đă được 45 năm. Trong 45
năm đó, LỜI T̀NH BUỒN đă được nhiều
ca sĩ nổi tiếng thu âm và tŕnh diễn, trong đó có
những ca sĩ hàng đầu như Khánh Ly, Tuấn Ngọc,
Ngọc Lan, Khánh Hà, Duy Quang, Họa Mi, Bằng Kiều .. Khi
nhắc tới bài hát này, người ta thường nhắc
đến nhạc sĩ Vũ Thành An, ít nhắc đến
tên tác giả của bài thơ đă được phổ
nhạc là CHU TRẦM NGUYÊN MINH, mặc dù trên bản nhạc
khi in ra hay băng đĩa khi phát hành đều có ghi rơ:
thơ Chu Trầm Nguyên Minh. Có thể do Vũ Thành An thường
tự viết lời cho nhạc của ông nên nhiều
người nghĩ bài hát này cũng vậy.
Nhà thơ Chu Trầm Nguyên Minh
tên thật Phạm Minh Tâm, sinh năm 1943 tại B́nh Thuận.
Ông đă trải qua một thời tuổi thơ đầy
tự hào nhưng cũng đầy bất hạnh. Cha ông
đi kháng chiến, thỉnh thoảng mới tạt về
thăm nhà. Ở nhà, chỉ c̣n lại người mẹ tảo
tần nuôi dưỡng 5 người con: Phạm Minh Tâm, ba
người chị, và một cậu em trai. Gia đ́nh ông
có một căn nhà gạch chắc chắn, nhưng cha ông
quyết định đập bỏ, v́ "nhà kiên cố
Tây nó sẽ lấy để làm đồn bót, thà đập
đi c̣n hơn". Sau đó, mẹ ông đưa các con vào
sống trong khu tam giác Phan Thiết - Ma Lâm - Mựng Mán.
Đây là vùng "xôi đậu", thuộc khu "oanh
kích tự do", và em trai ông đă chết ở nơi này
v́ một quả đạn mọt-chê. Đầu năm
1953, Pháp mở cuộc càn quét dữ dội vào khu Tam Giác. Cả
cha lẫn mẹ của ông đều bị giết trong
cuộc càn quét này.
Cha mẹ không c̣n, nhà cửa
không c̣n, mấy chị em cùng một số người khác
kéo nhau vào khu rừng Đá Bàn giáp ranh với Lâm Đồng,
sống trong bụi cây như người rừng. Khu rừng
này cây cối âm u, rắn rết rất nhiều. Một
ngày kia ông bị rắn độc cắn, suưt bỏ mạng
trong rừng. Mấy chị em sợ quá, không dám ở
đó nữa. Đầu năm 1954, bốn chị em về
Phan Thiết, chia ra mỗi người sống nhờ vào một
người bà con. Lúc đầu,
Phạm Minh Tâm ở với người cậu, sau chuyển
sang ở với người chú ở Phú B́nh, rồi bắt
đầu đi học bậc trung học ở trường
Phan Bội Châu (Phan Thiết). Chỗ ông ở cách trường
khoảng 7 cây số, không có xe đạp, hàng ngày ông phải
đi bộ đến trường. Đôi chân th́ nhỏ,
trường th́ xa, hầu như ngày nào ông cũng phải
chạy mới kịp giờ học. Gia đ́nh tan nát v́
chiến tranh, mồ côi cha mẹ sớm, sống nhờ
vào người chú, ông có những nỗi buồn riêng, và
chính những nỗi buồn này đă tạo ra nhiều cảm
xúc, đưa ông vào con đường thi ca . Học hành
trong một điều kiện hết sức khó khăn
như vậy, nhưng với ư chí sắt đá và ḷng kiên
nhẫn, ông đă vượt qua khó khăn, theo đuổi
ngành sư phạm, ra trường 1965, và được bổ
nhiệm về dạy Toán tại một trường trung
học ở Phan Rang. Cũng từ đây, nhiều người
biết đến Chu Trầm Nguyên Minh với những bài
thơ xuất hiện đều đặn trên các tạp
chí văn học ở Sài G̣n: VĂN, VĂN HỌC, Ư THỨC
..
Năm 1967, cường độ
cuộc chiến gia tăng, nhiều giáo chức được
gọi nhập ngũ. Chu Trầm Nguyên Minh nằm trong số
đó. Ông nhập ngũ khóa 25 Thủ Đức, cùng khóa với
nhạc sĩ Vũ Thành An. Chuyện nhập ngũ lại
trở thành cái "duyên văn nghệ", và bài hát LỜI
T̀NH BUỒN (thơ Chu Trầm Nguyên Minh, nhạc Vũ Thành
An) đă được Vũ Thành An viết vào năm
đó. Điều đáng chú ư là tự thân bài thơ này
đă là một bài thơ hay, lời bài thơ rất thật,
chất nhạc đă có sẵn trong bài thơ, nên Vũ Thành
An dễ dàng chuyển thành một trong những t́nh khúc hay
nhất trong 45 năm qua. Hiện
nay Chu Trầm Nguyên Minh sống ở Sài G̣n.
August 2012
PHẠM CAO HOÀNG
(NNS
sưu tầm, Trần Năng Phụng chuyển)