Chân thành cám ơn các TÁC GIẢ có Thơ trích đăng: LÊ
NGUYÊN HẠNH, HÀ HUYỀN CHI, TUỆ MINH, NHƯỢC THU, TUỆ
SỸ, NGUYỄN CÁT ĐÔNG, N9, XUÂN DIỆU. Cám ơn bạn TRỊNH
SƠN LƯỢNG và bức h́nh sưu tầm (bên trái).
NỖI NHỚ CÓ C̉N XANH ???
Niềm vui mà tôi
thấy ḿnh "đang" có, tưởng nó sẽ
bền lâu lắm. Ai dè ...
*
Đó là những ngày
cuối tháng tư năm 2005. Tháng tư của 30 năm
đau, 30 năm hận, 30 năm Việt Nam với màu
cờ vàng tung bay trên những bến bờ lạ, xa (nơi
những xứ sở tạm dung), như thân "chùm
gởi giả":
Thân ta như loài chùm
gởi giả
Bám rễ quê người
nhớ đất quê Cha
Nhớ những
cơn mưa rạt rào t́nh Mẹ
Nhớ cội
nguồn xưa bóng mát hiền ḥa
(LÊ NGUYÊN HẠNH)
Tất cả chỉ
c̣n là quá khứ: tuổi thư sinh, đời lính
chiến, gịng sông, ngọn núi, ngôi nhà. Tất cả đă
đi vào cơi kư ức mông mênh: mối t́nh đầu thơ dại
tuổi xuân th́; t́nh thương vô h́nh gắn bó ngay cả
với con đường, với hàng cây không biết tên,
với nắng sớm, chiều mưa, giọt mồ hôi
nhiệt đới, những ngày băo lụt, mùa biển
động ướt sũng một thời ; và nẻo
hướng về của khát khao, ngưỡng vọng là
những đậm đà huyền thoại trang sử
Việt hùng anh..
Cơi hạnh phúc là
những ngày thơ dại
Khắp quê
hương lưu lại dấu chân hồng
Bố lớn lên
với cờ lau huyền thoại
Bằng một đời làm
lính giữ non sông
(HÀ HUYỀN CHI)
Tất cả chỉ
c̣n trong "chín chiều ruột đau" đ̣i
đoạn: mái trường xưa, bạn bè cùng lớp,
cùng trường hoặc đồng đội cũ,
những người trân kính: Thầy Cô, các bậc Chỉ
Huy "Huynh Đệ Chi Binh" ..
C̣n nguyên vẹn
nỗi chia ĺa bi thảm
Ngôn ngữ nào nói
đủ những hờn đau ..
(HÀ HUYỀN CHI)
Hồn ta tan tác ngh́n
mảnh vỡ
Biền biệt phương trời nhớ một
phương
(LÊ NGUYÊN HẠNH)
Rồi
"những mảnh vỡ" cũng thừa sức
tự tồn, tự tại nên đă gom góp lại thành
lăng-kính-vạn-hoa. Rồi những hờn đau
"vong quốc" cũng phải nén chặt để
cắn răng mà "trụ" được trên vùng
đất mới, học ngôn ngữ mới, thích nghi
với môi trường sống mới để sinh
tồn. Nhiều khi c̣n vươn lên cho "bằng",
đôi khi "hơn" người bản xứ v́
bản tính thông minh, chí thú, tánh cần kiệm đáng quí
của truyền thống Việt Nam "tự lực cánh
sinh". Và có nhiều khi, nhiều người đă
nhận quê hương đang định cư là quê
hương thứ hai, đất nước đang cư
trú là nơi "đất lành chim đậu", v́
vầng trăng từ vạn cổ vẫn soi sáng trên
đầu nào có khác ánh trăng quê !
Đêm nay rồi ngắm lại đêm qua
Viễn
ảnh quê hương khó nhạt nḥa
Cũng ánh
trăng xưa từ vạn cổ
Soi cùng
đất khách lẫn quê nhà
(TUỆ MINH)
Điều then chốt của nhân loại, ở
bất kỳ thời nào, ở bất kỳ đất
nước nào, vẫn là chân lư hiển nhiên: "có THỰC
mới vực được đạo"
Điều then chốt của nhân loại, ở
bất kỳ thời nào, ở bất kỳ đất
nước nào, vẫn là chân lư hiển nhiên: "có
THỰC mới vực được đạo".
Có cái ăn, có cái mặc, có mái nhà để trú thân là
điều kiện tiên quyết, hàng đầu để
được sống c̣n. Chúng ta không phải là những
kẻ "ôm cây đợi thỏ". Chúng ta không
thuộc dạng "há miệng chờ sung" .. Nên,
đă mang danh là Người Trưởng Thành, ai ai cũng
đều tất bật t́m kiếm việc làm. Có job th́
sẽ có cái ăn, cái mặc, cái ở. Tươm tất
hay bảnh chọe. Khiêm tốn hay xa hoa. Đơn giản
hay lộng lẫy. Tùy ở tài năng và chí tiến thủ
của từng người (cộng thêm một ít may
mắn hay bất hạnh cá nhân). Nhưng đa phần, ngó
qua, ngó lại, (có thể chủ quan đôi chút):
Người Châu Á nói chung, người VN ḿnh nói riêng, xem ra
cũng khấm khá nhanh chóng lạ thường (nơi
xứ lạ). Họ dám tậu nhà Single House, họ dám
mua xe Nhật, họ dám xài những bàn ghế tủ
giường thượng hảo hạng .. v..v .. và v..v..
Họ c̣n dám làm chủ tiệm Nails, tiệm Tóc (Nam,
Nữ), tiệm Ăn (Phở, Bún, Restaurant, Fast Food,
Carry-Out), tiệm May, tiệm Bán Tạp Hóa, tiệm Giặt
Ủi, tiệm Sửa Xe, chủ Vựa Tôm Cá Hải
Sản .. Hoặc làm chủ những gian hàng, quầy hàng
trong các Plaza, các Mall bán đủ thứ loại : Vàng
Bạc, Đá quí, Nữ Trang "Giả" cho thời
trang, Vải vóc, Quần Áo may sẵn (kích thước Á
Đông), Giày Dép, Mũ Khăn, Sách Báo, Băng Nhạc, Áo
Cưới cho thuê, đồ Trang Trí Nội Thất, hàng
Thủ Công Mỹ Nghệ, Bánh Kẹo ba miền Bắc
Trung Nam, ngay cả Bonsai, Cây Kiểng ... Có tiền chúng ta có
đủ các sản phẩm VN ngay giữa ḷng đất
lạ. Ở những xứ có ít cư dân Việt th́ không
nói, chứ nơi nào có đông người VN là ở
nơi đó có cả Lễ -Tết truyền thống quê
nhà rôm rả nữa ấy chứ.
Nói như vậy, không có nghĩa là tất
cả người ḿnh đều đi vào thương măi.
Cũng có những người làm trong công sở của
chính phủ; lại có người làm ở xưởng
máy, đầu tắt mặt tối với ca đêm. Có
người hành nghề Tự Do (Self-Employment) như Khai
Thuế Lợi Tức, Nhà Giữ Trẻ, Buôn Bán Bất
Động Sản .. Cũng có những người bị
"tai bay họa gởi". (Ở những đất
nước, hay các tiểu bang có nạn kỳ thị
chủng tộc lộng hành, băng đảng tác oai, tác
quái, th́ cũng mất mạng như chơi v́ cái xe
đời mới "quá nổi", v́ cái nhà "quá
sang", hay cái bộ vó Châu Á nhỏ bé mà "rủng rỉnh
tiền của hoặc kiến thức trội
vượt" hơn người). Mà nói cho cùng, chỉ
cần màu da vàng, mái tóc đen, đôi mắt một mí, hay
mí lót, sóng mũi thanh thanh hoặc tèn-tẹt là cũng
đủ bị "kỳ thị" một cách kỳ
cục rồi.
Bây giờ nơi xứ người xa
lạ
Sắc phượng chẳng hồng
như ở ta
Em biết ǵ không, sao phượng tím ?
Chắc v́ phân biệt cả màu da
(NHƯỢC THU)
V́ cách t́m "cái bỏ bụng",
phương thức t́m kế sinh nhai, xem ra đâu có thanh
thản bao giờ:
Sức yếu ḷng đất cứng
Sinh nhai tủi nhục nhiều
Thân gầy tay cuốc nặng
Mắt lệ nóng t́nh yêu
(TUỆ SỸ)
*
*
Tôi đang nói ǵ
thế nhỉ. Nỗi buồn tháng tư. Ừ, nỗi
buồn tháng tư. Không phải chỉ là nỗi buồn
xưa. Không phải chỉ là vết thương khó lành nổi
của đất nuớc tôi, của quê hương tôi,
của ṇi giống tôi khi c̣n hơn triệu người
Việt lưu vong khắp năm châu bốn biển, (là
hơn triệu đời "lục b́nh", vừa
đi vừa nở hoa xinh, đơn giản mà lộng
lẫy, lặng lẽ mà sinh sôi phát triển không ngừng,
trên mọi lănh vực, ngành nghề). Có thêm một nỗi
lo trắng cả mắt ở ngay chỗ tôi làm này, mới
toanh, cũng trùng hợp vào những ngày cuối tháng tư,
lan sang tháng 05, (mùa hoa nở) nên mới phải nói ở
đây !!!
Lan Huệ sầu ai Lan Huệ héo,
Lan
Huệ sầu đời trong héo ngoài tươi
(Ca dao)
Tôi không phải hoa Lan, càng không phải hoa Huệ,
cũng không biết SẦU ĐỜI nên trong tươi,
ngoài cũng tươi nốt. V́ sao ư ? V́ tôi thuộc
ṇi t́nh đa cảm, là người lăng mạn quỉ
khốc thần sầu. Nên khi đôi tay thoăn thoắt
những động tác "dây chuyền" lúc làm
việc, hay ngồi chéo nguẩy gơ keyboard, th́ cái đầu
tôi tự nhiên nhi nhiên lang thang đi vào rừng
thương, biển nhớ. Trái tim tôi tha hồ ngân nga
điệu "dạ cổ hoài lang" dù chả nghe
tiếng trống về đêm nào, "nó" cũng
cứ nhớ lung tung thiên địa, nhớ loạn
cả lên:
ôi. nỗi nhớ của tôi
xanh màu cây lá
xanh màu mạ non
xanh rờn biển mẹ
xanh trời quê hương
Dù tôi đă cố t́nh vùi chôn nỗi nhớ của tôi
xuống đất, nhưng "nó" vẫn cứ ĺ
lợm lớn nhanh, thật là nhanh, hiện h́nh sừng
sững, khắp nơi, khắp chốn (V́ sao tôi nỡ vùi
dập thô bạo vậy à ? - Các bác ơi, các bạn ơi,
nhớ nhiều mà nhớ người dưng, nhớ
"tiền bất kiến cổ nhân, hậu bất tri
lai giả" mệt quá, mệt ngất ngư con tàu
đi lận. Các bác, các bạn có thấy như vậy
không ???)
tôi chôn nỗi nhớ
xuống ḷng đất đen
một hôm nẩy mầm
thành thân cây con
cây con lớn nhanh
theo luồng gió thổi
theo mùa băo giông
theo trời u ám
theo ngày nắng lên
nỗi nhớ thành sum sê cổ thụ
lá xanh mướt mỗi bước
đường
xanh đầy khu vườn cổ
tích
(bài thơ đầy chữ biếc
cũng xanh ngát đêm suông)
Bởi
vậy, chả nói dấu ǵ sất, tôi đâu có thấy
"đồng loại" của tôi trong chỗ làm
đang th́ thà th́ thào cái ǵ. (Tôi không muốn lắng nghe v́
họ hay bảo ḿnh "nố-ǵ" [nosy] cho dù ḿnh
chỉ muốn thể hiện sự quan tâm tối
thiểu). Tôi cũng đâu có để ư "đồng
nghiệp" của tôi đang xôn xao bàn tán rằng xí
nghiệp này sắp sửa "banh ta lông", nên ngày nào
cũng sơn phết, chùi rửa cẩn thận
đặng dễ "bán" .. (Mà nếu để ư, tôi
cũng đâu có tin ba cái dư luận bá láp đâu à !!!)
Vậy
mà, rồi có những buổi họp bỏ túi ở
từng "phân xưởng" (department) thật. Kết
quả là xí nghiệp tôisa
thải (laid off) gần 300 công nhân (ngày 27 tháng 05 là ngày
cuối cùng). Mỗi người được nhận
một xấp giấy b́a màu xanh, với đầy
đủ những hướng dẫn về việc xin
trợ cấp thất nghiệp, kết toán tiền
của từng công nhân được lănh, những
địa chỉ để "gơ cửa" xin giúp
đỡ ..v.v.. và ..v.v.. Trong số đó, chưa có
"phân xưởng" của tôi v́ c̣n lở dở
hợp đồng !
Đó
là những ngày tôi rơi từ mặt trăng xuống
nền xi măng . Tôi rớt từ tầng mây xanh xuống
đất đau ngấm đau ngầm, khi nh́n, khi nghe, khi
thấy những đôi mắt hoe đỏ, những
sụt sịt nghẹn ngào, những tiếng thở dài
cố đè nén của ông này, bà kia, của những
người đă từng theo cái hăng này 35 năm, 30 năm,
25 năm chí ít cũng là 3, 4 năm .. (Tôi thấy lại
những nghẹn ngào tức tưởi, sợ hăi hoang mang
về một ngày mai .. của tháng Tư đen 30 năm
về trước, khi nghe tin Đại Tướng DVM
đầu hàng trên radio, thấy xe tăng giặc nghiến
nát đường phố tiến vào Sài G̣n .. Người
người sau đó sợ "dịch CS" bỏ
của chạy lấy thân, nhà nhà tan nát ..) Bây giờ, hôm
nay, ở đây, đất nước của họ
vẫn c̣n nguyên đó, vậy chớ không biết làm sao
để giữ "cái nhà", làm sao để giữ
"cái xe" vừa mới sắm (thay cho cái xế cũ
đă quá tả tơi), nếu bây giờ phải bắt
đầu lại từ đầu ở những chỗ
làm khác với mức lương 5, 6 đồng 1 giờ
.. (Không phải cái nhà, hay cái xe bị rơi vào tay bọn CS
như ở nước ḿnh cái dạo bị đánh tư
sản đâu, mà sẽ rơi vào tay "tập thể ngân
hàng" khi không đủ tiền trả "bill",
đúng không bạn ???). Có người th́ lại ngơ
ngơ ngác ngác v́ làm sao có Insurance khi sức khỏe đang
trên đà kiệt quệ bởi dốc hết công sức
cho cái hăng thân ái này rồi .. Rồi làm sao lo cho con cái, khi
họ là single mom ? Tội thay cho những người
dở dở ương ương (chưa đủ già
để "ẵm" tiền hưu trí, không c̣n trẻ
để dễ dàng bay nhảy và làm những nghề
như Tóc, Nails .. v́ đôi mắt đă quá "đát"
từ lâu !!!)
Riêng
phần tôi, bị truyền nhiễm bởi những "độc
tố" của thất vọng, của lo lắng,
của hoang mang, tôi chết dấm chết dúi, chết
thầm chết lặng khi chứng kiến hàng ngày
những đôi mắt cá ươn, khi phải thở hít
bầu không khí đặc sệt rầu rĩ, nặng
nề. Pḥng ăn ngày nào, ầm ĩ tiếng cười
nói, bây giờ đông vẫn đông mà lặng lẽ
như tờ . Ngay cả miếng bánh kem chia tay, ngó bộ
nuốt không vô, nên ê hề nằm một đống ..
"ế nhệ" !
Tôi
đi làm, về nhà, như cái xác rỗng tuếch. Chả
buồn giao tiếp với ai. Mà nếu có th́ cứ
phải "lên gân" vui vẻ tưng bừng. Thật
ḷng, tôi biết ḿnh đâu hề yên ổn với cái "án
treo" này (nói cho rơ hơn, hiện tại tôi chưa
bị cho "về vườn", xí nghiệp tôi
vẫn c̣n đang hoạt động) nhưng khi hết
hạn hợp đồng rồi, nếu hăng không thể
"ngóc đầu lên" nổi nữa, thân phận của
tôi sẽ về đâu ??? - Th́ đi t́m job mới. Đâu có
ai chết đói ở Mỹ này đâu à !!! Vẫn biết
thế. Nhưng mà ..
Nỗi
nhớ ơi, có c̣n xanh rờn như ư nghĩ hằng
tưởng nữa không tôi ? Bộ óc và trái tim nhạy
cảm của tôi ơi, có c̣n đập nhịp mộng
mơ đều đều lăng mạn, khi cái bao tử lép
kẹp "biểu t́nh" chống đối ? Hay
"vui là vui gượng kẻo là" (ND) bởi đá
vàng đă ṃn, bởi bóng sắc đă phai, bởi vầng
trăng xưa đă hao khuyết tự thuở nào .. Và cứ
tiếp tục chu kỳ "suy, hủy .. hoại, vong
.." không ngưng nghỉ dù trong một sát na.
Ṃn một đời
đá nát vàng phai
Tàn một cánh
hường nhan bạc phận
Nên nửa mảnh
trăng thề đă khác
Đă phôi pha tự
buổi xuân tàn
(NGUYỄN CÁT ĐÔNG,
Thư Quán Bản Thảo tập 4)
May là tôi "nhẹ gánh" lắm
May là tôi "nhẹ
gánh" lắm. Không có nhà để sợ mất. Không có
xe "xịn" để sợ lọt vô tay nhà băng.
Không có con cái để lo thất điên bát đảo,
nếu một mai tôi bị thất nghiệp như
đồng nghiệp tôi hiện giờ.
Lại c̣n cái may
nữa là tôi đă có kinh nghiệm xương máu với cái
thể chế "CHÍNH TRỊ DẠ DẦY" của
các "đỉnh cao trí tuệ" XHCN rồi, (hiểu
nôm na đây làphép cai trị bằng
cách nắm lấy bao tử người dân, để cho
dân phải "hăi kẻ cho ăn". [th́ dân ḿnh hăi
hùng quá đi mất đấy chứ, v́ từ khi
Đảng lên cầm quyền đến giờ toàn là "cho
ăn" tù tội, "cho ăn" bánh vẽ tự do, "cho
ăn" cái đói cái nghèo ..]) Nên tuy ở xứ thừa
thăi của ngon vật lạ, chứ tôi vẫn có thói quen
của má tôi, (ảnh hưởng từ nạn đói
1945), tuy không đến nỗi ăn cơm
"lường" (phải đếm từng chén), c̣n
mặc th́ cũng đâu có dám quanh đi quẩn lại
"nhứt y nhứt quởn" đến thế này:
"cơm ba bát, áo ba manh" để "đói không
xanh, rét không chết". Chứ tôi "khoái ăn sang",
thích một quả chuối bỏ Microwave vừa no vừa
tốt cho đường ruột, nếu không th́ ăn mấy
lát bánh ḿ trơn (Whole Wheat Bread) có sẵn Cranberry và Walnuts.
C̣n ăn trưa, ăn chiều th́ ḿ gói, cháo gói, hủ
tiếu gói .. cũng xong. Miễn là cái tâm tôi thanh thản.
Ăn ǵ cũng ngon. Và cứ lên cân đều đều.
Rồi cái may khác tôi bị High Cholesterol, nên vớ cái ǵ
cũng ngắm nghía cẩn thận "công thức"
(Ingredients hoặc Nutrition Facts) của nó. Nếu
lười đọc th́ cứ nhịn là thượng
sách. (Hay tôi đang ở tuổi già, cái bao tử cũng
"làm biếng thèm" món ngon vật lạ đó chăng
?)
Vậy th́ tại sao
tôi lại nói ở đầu bài : "Niềm vui mà tôi
thấy ḿnh "đang" có, tưởng sẽ bền
lâu lắm. Ai dè .."
Th́ tại cứ tưởng tôi đă "Đạt
Đạo" rồi đó mà. Nên có niềm vui An Lạc
đời đời. Thật sự ra đó chỉ là
những "cảm xúc"t́nh yêu:
Yêu là nhạc, là
điệu ru, là nhịp rung bất tận
Yêu là thơ, là
nguồn cội, là ngọn suối tâm ..
(N9)
Nên khi "nợ áo
cơm" (nặng ngh́n cân búa tạ) đụng đánh
bốp một cái vào ngay "cảm xúc yêu" (mong manh
sương khói), th́ ai mà không tá hỏa tam tinh, nhất là những
kẻ đầy những "nỗi nhớ màu xanh"
như tôi đây nè:
Quá thực thà nên hóa
dại khờ
Bắt đầu người chỉ biết yêu lo
Nỗi đời cay cực đang giơ vuốt
Cơm áo không đùa
với khách thơ
(XUÂN DIỆU)
Chắc hàng vạn "khách thơ"
cũng đâu có dám đùa cợt với "cơm áo
gạo tiền" (có
thể khóc-thầm-lén cho hả hơi .. phiền năo ?!?!), rồi
sau đó, vẫn cứ mặc-nhiên-cưu-mang-nghiệp-dĩ
"con tằm đến thác cũng c̣n vương
tơ". Ngoại trừ trái tim bị hóa đá
cuội, khối óc thành đám mùn cưa, nỗi nhớ
niềm thương bị ám khói "lo âu vật chất"
đến nỗi đen mù, đen mịt .. th́ tội
nghiệp biết là chừng nào, phải không hỡi
bạn ???
Đầu tháng 06/05 (Bài riêng tặng người "đồng hội
đồng thuyền")