NGỌC TRONG ĐÁ

 

"Biện Hòa, người nước Sở, được viên đá ở Kinh Sơn, đem dâng vua Sở Lệ Vương, tâu rằng giữa đá ấy có viên ngọc quí, vua truyền thợ ngọc xem, thợ ngọc bảo là viên đá tầm thường, không có ngọc. Vua giận, truyền chặt chân trái Biện Hòa về tội dối vua. Đến lúc Sở Võ Vương lên nối ngôi, Biện Hòa cũng mang viên đá ấy đến dâng, thợ ngọc cũng cho là đá thường, làm cho Võ Vương nổi giận, truyền chặt nốt chân mặt Biện Hòa. Khi Sở Văn Vương lên ngôi, Biện Hòa không còn đi được, ôm viên đá ngồi khóc dưới núi Kinh Sơn ba ngày ba đêm, đến máu hòa nước mắt. Có người thương tình nói: "Anh hai lần đem dâng ngọc, hai lần bị chặt chân, thì nên thôi đi, lại còn mong được thưởng hay sao ?" Biện Hòa đáp: "Tôi không mong được thưởng, chỉ giận rằng quả thực ngọc tốt mà bảo là đá, quả thực lòng ngay mà bảo là lừa, phải trái, điên đảo không được rõ rệt ra, nên tôi đau xót mà khóc đấy thôi."

 

Sở Văn Vương hay chuyện, cho người lấy viên đá về sai thợ ngọc bổ ra xem, quả được viên ngọc bích rất đẹp, không chút tì vết. Vua rất mừng, đặt là ngọc Biện Hòa, lại nghĩ thương Biện Hòa, cho ăn lộc Đại Phu suốt đời." (LÊ VĂN ĐỨC-LÊ NGỌC TRỤ)

 

Đọc chuyện xưa rồi ngẫm chuyện nay mới thấy đáng kinh, đáng sợ. Mới hiểu "Tình thâm nhi văn minh". (Tình càng sâu thì vẻ đẹp càng sáng). Mà vẻ đẹp càng sáng thì ta mới thấy được làm người đã là một điều tuyệt diệu. Rồi còn có những người bạn hiểu mình, thương mình, vì mình, thì lại càng tuyệt diệu biết bao. Như con ngựa Long Tôn kia gặp được chàng Bá Nhạc thì ôi thôi, mặc sức trổ tài chạy hay, chạy giỏi. Như viên đá sù sì, xấu xí, tầm thường, thô kệch ở Kinh Sơn kia mà không gặp được Biện Hòa thì cũng chỉ là một đời đá bị phủ rêu đóng mốc giữa non cao, rừng thẳm, chứ được ai biết, ai hay mình ôm ngọc bích trong lòng.

 

Lại đáng sợ cho cái người mang tên Biện Hòa. Con mắt của ông. Tuệ nhãn của ông. Thần thức của ông cao siêu đến cỡ nào mà dám tin có ngọc ẩn trong đá. Tin đến nỗi bị chặt chân trái rồi mà vẫn khư khư với niềm tin đó đến nỗi chân phải cũng bị chặt nốt. Vậy mà đã chịu từ đâu. Vẫn ôm viên đá ngồi khóc dưới núi Kinh Sơn. Khóc tức, khóc tửi. Khóc tàn, khóc phế. Khóc đắng, khóc cay. Khóc dưới triều Sở Lệ Vương. Triều Sở Võ Vương. Và khóc ròng rã ba ngày, ba đêm đến máu hòa nước mắt dưới triều Sở Văn Vương. Khóc đến phải động lòng người thương tình. Khóc đến phải động đến tai vua. Khóc đến nỗi phải trái, điên đảo phải được rõ rệt phân bày ..

 

Và có phải những giọt máu hòa nước mắt của Biện Hòa đã nhỏ vào tim tôi một chiều mênh mang sương phủ, giữa thư viện Long Branch lặng ngắt như tờ, nên hốt nhiên tôi giác ngộ. Bỗng nhiên tôi chợt biết cái điều mà tôi từng thắc mắc từ đầu chuyện này: Tại sao lại có người quan tâm đến người, người thương người, người hiểu người, người vì người đến vậy:

 

"Ngựa Long Tôn gặp chàng Bá Nhạc

Ngọc Kinh Sơn gặp được Biện Hòa

Nước non kia hẳn chẳng già

Nhân duyên kia định cũng đà có nơi"

(Việt Nam Tự Điển)

 

Vâng. Nhân duyên kia định. Thời cơ sắp bày. Định mệnh giun rủi. Vận số đẩy đưa. Cái xâu chuỗi "Thập Nhị Nhân Duyên" lôi kéo. Vâng. Dứt khoát là phải có một-cái-gì-đó, một cái gì được gọi tên tùy theo niềm tin, tùy theo tôn giáo. Nên người xa mới hóa nên gần. Nên kẻ lạ từ tận đẩu tận đâu cũng được kéo về cho gặp gỡ, cho nên quen. Hay thật !

 

"Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ

Vô duyên đối diện bất tương phùng"

(Có duyên dẫu xa ngàn dặm cũng có thể gặp nhau,

Còn không, dầu ở trước mặt cũng không chung cùng nhau được)

 

Hay thật ! Chính cái DUYÊN làm Lưu Bình-Dương Lễ thắm thiết tình bạn. Cái DUYÊN làm Bá Nha gặp được Tử Kỳ là khách Tri Âm. Cái DUYÊN làm Quản Trọng có Bào Thúc Nha làm người Tri Kỷ. Cái DUYÊN khiến Bá Đào-Giốc Ai chia cơm xẻ áo, rồi sống chết có nhau.

 

Ngay cả con ngựa hay kia, nhờ có Duyên may mới gặp được chàng Bá Nhạc. Ngay cả viên đá tầm thường kia nếu không nhờ có Duyên khiến xuôi sao gặp được Biện Hòa. Chuyện một viên đá mà còn làm điêu đứng, xính vính cả một đời người dũng khí thì ắt hẳn phải có cái "chi chi" chứ. Chẳng lẽ tất cả chỉ là chuyện tình cờ thôi sao ??? Chẳng lẽ tất cả đều chỉ là chuyện ngẫu nhiên, ngẫu nhĩ thôi sao ??? Cũng như đâu cần phải đợi đến trai tài, gái sắc. Đâu cần phải đợi đến Ái Tình mới nói đến chữ Duyên ...

 

*

 

Đó là trích đoạn của bài "Chân dung một tình bạn" (nói về tình bạn chí thiết Lâm Sốc-Đạm Nhiên) được viết từ năm 1997.

 

Mới từ bấy đến nay thôi mà Đạm Nhiên đã đi vào thiên cổ (Phù Vân 2) , cho Lâm Sốc-Lý Sở vẫn ở lại cõi đời đầy "lăng xăng, lích xích, cuống cuồng" thương nhớ bạn xưa ..

 

Trong 8 năm ấy, biết bao nhiêu là những khích lệ của Thầy Cô và Bằng Hữu đã chắp thêm đôi cánh   vào chữ DUYÊN hết sức diệu kỳ cho tôi tha hồ "gõ" (keyboard) và mộng mơ, lãng mạn ..

 

Và trong 8 năm ấy, tôi còn thấy được những người Biện Hòa, những chàng Bá Nhạc hiện hình rất kỳ diệu đối với bản thân tôi (một đời đá sù sì, thô kệch; một kiếp ngựa trâu tiểu tốt, vô danh .. )

Sau khi tuyển tập "MỈM CƯỜI" (1997) được hai bạn Châu Hiền & Lâm Tuyết ở Canada phát Từ Tâm làm "nhà xuất bản .. chùa" được 100 bản và đã biếu tặng Thầy Cô, Bạn Bè khắp nơi xong xuôi, thì một bữa Lâm Sốc từ Louisiana gọi phôn lên đọc một bức thư của một cựu học sinh Rạch Giá hỏi thăm sức khỏe và tên thật của "cái thằng tôi" . Bạn ấy khoe rằng có một bạn học cũ (hiện ở Thụy Sĩ) đã photocopy một số bài trong tuyển tập ấy gởi tuốt về Rạch Giá cho bạn bè chuyền tay nhau đọc. Tôi nghe bạn Lâm Sốc hớn hở báo tin vui mà cứ như mơ .. Sao lại có vòng tròn bầu bạn mênh mông đến thế. Sao lại có những việc làm đầy khích lệ "mầm .. già văn nghệ" thầm lặng đến thế !!!

 

Một lần khác, về bài "Rạch Giá, Bạn Bè và Nỗi Niềm Xa Xứ" (Phù Vân 20) được đăng trong  Đặc San Cali năm 2000, một bữa, Nữ Thi sĩ BCD ở Úc gởi tặng tôi Đặc San Úc Châu 2003, đọc kỹ có bài "Thử vẽ chân dung cô Bắc Kỳ Rạch Giá" (tác giả LÂM HỮU XƯA) là một chút "giao duyên văn nghệ" với bài Rạch Giá .. này. Tôi ngạc nhiên quá, rụng rời tay chân quá, vì thường thường, bạn bè, bằng hữu "nằm" trong bài của mình, tha hồ cho mình vẽ rồng, vẽ rắn. Đâu có dè, mình bị (hay được) "bắt cóc" vào một bài viết khác, được tác giả lạ hoắc (nghe đâu đàn anh của trường NTT cũ), ở tít bên xứ con Kăng-gu-ru, ngắm nghía mình, vẽ vời mình, chiếu tướng mình, dĩ nhiên có thiệt là nhiều cái chút chút cho đi "tàu bay .. giấy" ở trỏng. Nhưng không thể dối, tôi cảm động dữ, vì không ngờ những mối DUYÊN VĂN NGHỆ dường như trùm lấp cả địa cầu. (Nhất là sau này, khi tôi tập tành làm Web RGTNNT thì cái Duyên Dài Rộng ấy càng hiển hiện rõ ràng, đậm sắc).

 

Với lại, nói cho cùng kỳ lý ra, ai mà không "thung thướng" chứ, khi có người "ca" mình như vầy nè: .. "bài văn lộng lẫy .. , .. viết văn mượt mà, tài tình .., .. tay cầm viết thấy trơn tru, nhuần nhuyễn .., .. người cầm bút hào hiệp .. (cái này thì quả là oan, bạn bè tôi hào hiệp chứ không phải tôi). Hoặc soi kính hiển vi tường tận đến phát "nể" vì .. "nói có sách, mách có chứng" quá xá quà xa:

 

.. "Chắc Cô cũng đồng ý với mọi người, khi nhìn nhận rằng: Văn tức là người (nhân như kỳ văn). Qua văn chương của một người, khiến cho thiên hạ dù chưa một lần diện kiến cũng sẽ hiểu được về tác giả, dĩ nhiên là không thể nào hiểu hết, vì còn nhiều cái không viết ra, không cho lộ diện thì làm sao ai mà hiểu. Tôi nghĩ thà là kín như Cô vẫn là hay hơn, vì cởi mở quá đáng thì còn gì nữa để cho người ta nôn nóng tìm hiểu. Viết lách như Cô quả là khéo, cái gì cũng chỉ ít ít vừa phải, không thể nào nhiều đến nỗi phát ngán, độc giả đã thấy rồi, chân dung của Cô đã thể hiện bao gồm một chút nghịch ngợm có chừng mực (cái thằng tôi); một chút dí dỏm mô phạm (cua xào lăn, vỏ cá bự lại rẻ, ống chề); một chút táo bạo có hạn chế (quần xăn cao tận bẹn); một chút thẳng thừng chửi bới không ngần ngại (ăn đầu sóng, nói đầu gió). Dễ thấy hơn cả là cung cách phân giải chuyện đời (khăn áo chỉnh tề đi hóa giải), biết lúc cần ngồi xuống, khi phải đứng lên. Chứng tỏ Cô em trưởng thành với diện mạo bên ngoài là Rạch Giá, nhưng tâm hồn vẫn là Thụy Phương, Hà Đông; do khung trời Bắc Kỳ của mẹ bảo bọc." ..

 

Nhưng có lẽ những giòng sau đây, đã làm tôi "ngùi ngùi" nhất vì sự cảm thông sâu sắc của bậc đàn anh:

 

.. "Song thân của Cô đã đi qua coi như gần hết chiều dài Nước Việt, dừng lại ở một góc trời hoang vắng, chung quanh toàn là những người bản địa. Cho nên nỗi niềm quạnh hiu của Cô có thể đã được tích tựu từ lâu lắm, cũng như giòng máu văn nghệ của Cô đã có cội nguồn từ Thụy Phương, từ ông Bác Ruột đàn Tam Thập Lục lâm ly đến nỗi ma phải núp ngoài song cửa lắng nghe !"..

 

Và những giòng "giải oan" đầy công bằng, chính trực của bậc huynh trưởng đồng môn cũng làm "nở nang từng khúc ruột" của "Sư Tử Hà Đông" này không ít nhé:

 

.."Trong số những kỷ niệm thâm sâu với bằng hữu, Cô có nhắc đến biệt danh "Sư Tử Hà Đông", dĩ nhiên bạn bè đặt để cho vui vậy mà; chắc Cô thừa hiểu câu chuyện Sư Tử Hà Đông chính gốc của nó là ở bên Trung Hoa, ở miền Hoa Trung thì phải ?! Có một ngôi làng nằm bên bờ một con sông ở phía đông của một Thủ Phủ. Nổi tiếng khắp Trung Quốc là bởi đàn bà ở đó rất "dữ tợn", ông chồng vắng nhà đi léng phéng là bà vợ vác roi đi tìm, cho một trận nên thân; còn ông chồng mà ngoan ngoãn ở nhà thì muốn gì cũng được. Người đời hay nhớ đoạn đầu mà thường quên đoạn sau, như vậy là không công bằng cho các bà Hà Đông bên Tàu. Còn Hà Đông trong cái tờ Thế Vì Khai Sinh của Cô, lại là một Hà Đông rất dễ thương, đã được Nguyên Sa và Ngô Thụy Miên cho đi vào máu tim của người Việt qua chiếc áo lụa Hà Đông. Tôi có nói chuyện với anh bạn cùng sở, anh nói Hà Đông ở ngoại thành Hà Nội của anh ấy, các bà các cô hiền khô, chỉ chuyên trồng dâu nuôi tằm, dệt lụa quanh năm với mẹ già, nào có biết dữ dằn gì đâu !"..

 

Những giòng văn đằm thắm, nhuần nhị, sâu sắc của tác giả Lâm Hữu Xưa dàn trải mênh mông suốt bài "Thử vẽ chân dung cô Bắc Kỳ Rạch Giá", tác giả nhân dịp nói về cô em BKRG này, đã nói về những kỷ niệm một thời thư sinh (Bạn này .. Thầy kia ..), một thời công thành danh toại của chính mình nữa. Dĩ nhiên kỷ niệm nào cũng không phải chỉ một màu hồng phơi phới, tác giả nói thật luôn về nỗi hàm oan, có lần "xém" bị chết đứng chả khác nào Từ Hải. Đọc văn tác giả Lâm Hữu Xưa, tôi thấy như gặp lại người thân, một người anh, mà tôi chả bao giờ được diễm phúc có trong gia đình đơn lẻ của mẹ con tôi. Cũng y như cảm giác sau này khi đọc Meo Người Miệt Thứ viết về Nam Thái Sơn mà tôi chưa một lần biết vậy (Phù Vân 38). May mắn thay, ở cuối đoạn đời dâu bể, tôi đã "có" những người anh (trong Đại Gia Đình Rạch Giá-Kiên Giang, dù chưa biết mặt, thấy người) đã thân ái nắm tay tôi cùng quay về nguồn cội xưa, thấy lại những tình cảm cũ, biết mấy thân thương và cũng đâu ít ngậm ngùi !

Rồi sau đó, thư Thầy Cô, Email bạn đọc (biết mặt hoặc chưa một lần diện kiến) gởi đến tôi như những giọt nước cành dương làm tươi rói cái nhìn, cách cảm (tưởng chừng đã úa héo, cằn khô). Đã làm tôi thêm vững chân, mạnh bước vào khu rừng chữ nghĩa mênh mông , hoặc bay vào khung trời mộng mơ lãng đãng, nhưng vẫn không kém phần hiện thực diệu kỳ.

 

.. "Gần 3 năm trước tôi bất ngờ nhận được tuyển tập "Mỉm Cười", vừa cảm động vừa ngạc nhiên. Đầu tiên là đọc thấy tên em ngoài bì thư, một trong vài cái tên đáng nhớ nhất của Rạch Giá khiến gợi nhớ biết bao kỷ niệm, và xúc động rằng hóa ra em cũng còn nhớ đến tôi, một trong rất ít ỏi học trò cũ còn nhớ đến Thầy ..

 

.. Đọc xong "Mỉm Cười", điều thích thú đối với tôi (và là điều khen ngợi nữa, nếu em cho phép) là thấy cái linh hồn trẻ thơ vẫn còn hiện rõ suốt khắp tuyển tập (dù tôi biết rõ giờ em đã ở tuổi gần ngũ tuần rồi). Có lẽ em không hề biết, và không hề tin nữa, về điều tôi viết này: Tuy sự gắn bó giữa em và tôi rất ít trong thời gian Nguyễn Trung Trực, nhưng có những nét về em mà tôi không bao giờ quên, và ngược lại, mỗi khi nghĩ đến những nét đó tôi lại nhớ đến em. Một trong những nét đó là mỗi khi nhớ kỷ niệm làm báo Xuân (1968) thì cho tới bây giờ tôi vẫn chấm chuyện "Cô bé và ông lão Câu Rê" của em là truyện ngắn hay nhất (cũng như thơ hay nhất của học sinh NTT là Lương Nguyễn) .." (Thư Thầy T.Q.Đại-- 19/06/00)

 

.."Em thân mến. Bao nhiêu lần toan tính, tính toan .. hôm nay mới viết cho em được. Em thấy tôi tệ chưa.

 

Lần đầu khi đọc xong tuyển tập về mùa thu của em (Mỉm Cười). Tôi nghĩ là mình phải viết ngay cho em. Nhưng tại vì không viết ngay, nên .. Rồi một lần khác đọc lại, tôi nghĩ là phải viết ngay để bày tỏ niềm cảm phục đối với một cây bút rất ư là trữ tình và cũng rất trung thực (trong ý kiến về một bài viết trong Đặc San Cali năm ngoái) .. '' (Thư Cô P.T. Mỹ--12/10/00)

 

Có bạn đọc khoe cùng tôi là đã đọc một mạch 3 ngày 3 đêm những bài của Phù Vân, rồi đâm "ghiền" hồi nào không hay. Bạn khác lại bảo những bài viết của tôi cứ như là nói dùm tâm trạng của rất nhiều người .. Gần đây nhất Người Rạch Giá Úc Châu lại nói thích giọng văn "ngổ ngáo" của tôi (xem cuối trang Meo .. Meo 5). Cũng có bạn đồng hương, học cùng trường, nghe đâu cùng cấp lớp lại bảo: "Những bài của Phù Vân đôi khi thì giận dữ, dùng chữ đốp chát (rất ít khi), đôi khi hơi tếu, đôi khi tả chân thiệt bạo, đôi khi "hơi lạ" mà NRG nói là ngổ ngáo (?) Tựu chung là một giọng văn tâm tình, gần gũi với người đọc và viết rất thật. Những điều vừa nói hòa hợp thành chị hai Phù Vân .."

 

Đâu có ngờ những bài viết ngô nghê của con bé "nhà quê" Rạch Giá ngày xưa (nay già ngắt già ngơ rồi, và đã cố "lóng phèn" muốn chết mà vẫn còn nguyên xi cái cốt "nước mặn đồng chua" Nam Thái Sơn nguồn cội của mình) lại được nhiều người quan tâm trìu mến đến thế. Cho tôi tự hỏi chính tôi rất rất nhiều lần:

 

Chữ DUYÊN nào đã níu

Cho ta về gần nhau

Không phải chuyện trầu cau

Sao đẹp tình tương ngộ ???

 

Cho tôi tha hồ làm thơ và tha hồ viết "quên chết" về cuộc sống và những chữ "tình" mầu nhiệm của đời này:

 

Anh mở lòng ra cùng trời đất

Em gửi tâm mình vào thiên thu

Tình yêu không làm nên nhật nguyệt

Mà thắp sáng đời mù mịt biển dâu

 

Mầu nhiệm thật chứ. Vì nếu không, thì tại sao có được ĐẠI DUYÊN GẶP GỠ như vậy của những người con xứ cù lao, sông rạch tận cùng nước Việt đang tản mác bốn bể năm châu hằng 2 năm một lần. Sao có được những buổi HỘI NGỘ tưng bừng từ khắp nơi trên thế giới đổ về (Thụy Sĩ, Pháp, Đức, Ái Nhĩ Lan, Úc Châu, Canada, các tiểu bang rải đều  khắp nước Mỹ) tay bắt mặt mừng, hân hoan thăm hỏi, chúc mừng sự thành đạt của nhau, chia nhau những nỗi buồn mất mát, thua thiệt, nạn tai.

 

Mầu nhiệm thật chứ. Vì thời gian đâu hề có nghĩa lý gì với những tình cảm thắm thiết Thầy Trò, Bằng Hữu (Đâu có nhằm nhò gì ba mớ tóc bạc, ba cái miệng móm xọm mất răng đâu. Chúng ta vẫn là những người của một thời "bảng xanh, phấn trắng, phượng hồng" mà, chúng ta vẫn là thanh niên thiếu nữ áo trắng, mộng biếc xanh mà. Dù bây giờ cái màu xanh biếc của mộng mơ có ngả màu chút đỉnh, [hay thiệt nhiều lần chút đỉnh đi nữa]. Dù hiện tại áo trắng thư sinh đã được thay vào muôn màu sắc khác cho phù hợp từng cảnh đời riêng. Nhưng chúng ta vẫn là ta thôi, là trái tim đó, là nhịp đập đó, thủy chung, tha thiết, yêu thương).

 

Thế nên, sự quí mến, gắn bó nhan nhản giữa Thầy Cô với Học Trò, giữa Học Trò với Thầy Cô và giữa Bằng Hữu với nhau, thể hiện ngay từ cuối thế kỷ 20 đến đầu thế kỷ 21 này, ở nơi xứ lạ lưu vong này, từ cái buổi xảy đàn tan nghé, tưởng đã "xa mặt cách lòng", vậy mà tất cả lại được "châu về hợp phố" một cách quá đỗi hân hoan, thì đúng là điều không thể lặng im :

 

" Nhận thư bảo đảm của Lâm Sochên giữa 2001. Một ngân phiếu mua vé máy bay khứ hồi đi Mỹ. Một đoạn thư rằng em mời Thầy sang chơi, ngày giờ tùy thầy, nhưng nếu là hè 2002 thì em đưa thầy sang dự Họp mặt Toronto luôn thể.

 

Tôi không hề dạy Sochên. Nhờ cùng em gắn bó dịp công tác Hè 1966 làm hiểu nhau, thương yêu như thầy trò ruột. Sau ngày sang Úc, em là học sinh Rạch Giá đầu tiên thăm hỏi. Tôi hiểu tánh Sochên, chân thành, ngổ ngáo, nhưng rất ngoan và kính yêu thầy cô. Vả lại, ngoài bạn bè ở Mỹ, tôi còn dịp gặp lại thầy Nhân, vừa bạn thân vừa tôi rất yêu và phục. Vả nữa, đã hai lần Họp Mặt tôi đều nhận được thư mời mà đều không khả năng dự, thì đây là dịp gặp đồng nghiệp cũ, học trò xưa. Tôi nhận lời. Giữ cái ngân phiếu đến một năm sau ..

 

.. Đó là tính chất của cả một nền văn hóa dân tộc: Lòng hiếu kính của môn sinh đối với tôn sư. Tính chất này được biểu lộ qua những vé máy bay, qua việc Ban Tổ Chức đến từng Thầy Cô để gởi tặng tấm bảng biết ơn, qua bài vọng cổ mà thầy Cường được mời lên ngồi trên ghế nghe một em hát những lời tuyên dương công ơn. Nội dung bài ca đã thích hợp mà tài diễn xuất của hai Thầy Trò lại rất đạt, khiến nhiều người mủi lòng. Về vé máy bay, tôi được biết kỳ Họp Mặt nào cũng có một số em mua vé mời Thầy Cô mình. Năm nay cũng có, nhưng tôi không tiện kể vì tôn trọng sự riêng tư. (Trừ  trường hợp ở trên về Thầy Kiệt và em Một, vì là bạn thân, hay chính trường hợp của tôi với Sochên, mặc dù em Hên không muốn ai biết việc em làm) ..

 

.. Tôi đã có may mắn làm một vòng tròn quanh hai nước lớn thứ tư và thứ nhì thế giới. Tới đâu tôi cũng thấy "TÌNH", tình đồng nghiệp, tình thầy trò, tình bè bạn, tình thân thích. Sau hai chữ Kỷ Niệm về Rạch Giá, có thêm chữ tình là vậy" (10/2003)

 

Đó là đoạn mở đầu và kết thúc của bài viết "Kỷ niệm Tình", trích từ Đặc San Úc Châu 2003, tác giả là Thầy Trần Quảng Đại viết về một vòng du lịch ở Mỹ, ở Canada và về buổi Hội Ngộ Thầy Trò ở Toronto 2002 , để thấy tôi không ngoa ngữ và cường đìệu mảy may nào về những tấm lòng Rạch Giá-Kiên Giang tuyệt diệu.

 

Ngoài ra cũng còn một tác giả đã nói về những bậc phụ huynh có tấm lòng hào hiệp ẩn sâu trong manh áo rách cơ hàn, về tình thầy trò mãi mãi tươi xanh, bất tử:

.." Tôi không biết có xứ nào như xứ ấy không, xứ Rạch Giá của tôi, đất đai đãi người mà người cũng đãi người rất hậu. Năm năm dạy học mà tình thầy trò nhiều đến không kể xiết. Năm năm bầu bạn với đất đai sông nước mà tình nghĩa cao cũng cỡ núi cỡ non. Những người phụ huynh chở tôi đi những cuốc xe không lấy tiền, mời tôi ăn bữa cơm chui đụt dưới cái chái che dựa vách chùa, đưa tôi mượn vốn đi buôn không một tờ giấy lộn làm bằng và cũng không ăn lời một xu nhỏ, đã nai lưng gánh thế cho tôi những thúng đá nặng oằn, đã dang thân hứng bớt cho tôi búa liềm của đám công an tráo trở, đã đưa tay đỡ đần cho tôi những hồi túng quẫn, đã hết lòng mai mối cho tôi một chuyến vượt biên dù rằng không thành .. Thiệt tình nói sao cho hết , những tấm lòng chung thủy trời biển đó ..

 

.. Nghĩ coi có sướng không ? Ở giữa xứ người lạ hoắc, ông thầy trẻ đã già đến nỗi muốn nhìn không ra, vậy mà gặp lại rồi thì trò cứ tíu tít như một bầy chim sẻ - dù rằng bầy chim cũng đã hơi xơ xác cánh chút đỉnh. Nhưng có hề gì ba cái tuổi rong rêu. Cái tình nghĩa thầy trò nó đâu có chịu già. Nó tươi rói như cọng rau thơm mới cắt ngoài vườn vậy. Nó cũng không chịu chết nữa. Nó đã bị làm thịt mấy lần mà rồi cứ sống nhăn như con Tấm trong chuyện đời xửa đời xưa. Nó sống lại với nguyên vẹn thảo ngay, hết dạ ân cần như không có gì đã xảy ra mặc dù mấy mụ "mẹ ghẻ" ác độc đã nhổ lông, vặt cánh, xát muối dồn mắm cả hũ ở phía bên kia biển lớn .."

 

Tác giả Cao Vị Khanh trong tác phẩm "Nghề Thầy" (văn vui), Thư Ấn Quán xuất bản, (được Xí Muội Lâm Hường từ Texas gởi tặng cùng với 2 quyển Thư Quán Bản Thảo tập 18 & 19) đã viết những giòng "vui thì thật là vui, nghe ra biết mấy .. ngậm ngùi" khi nói về xứ Rạch Giá, người Rạch Giá, tình Thầy Trò Rạch Giá đầy cảm động vì những  nghĩa cử cao thượng của những đời đá tảng vô danh nhưng trong lòng là châu ngọc quí báu. Ngoài ra, tác giả còn nói đến một nhóm học sinh "chí tình" nữa, như sau:

 

.."Có ai điệu hơn học trò của tôi không ? Bỏ tiền ra in thơ giữa buổi mà thơ còn nhẹ hơn tờ giấy quyến vấn thuốc rê, chỉ cốt để thầy mình thấy được đứa con tinh thần thai nghén tới mấy chục lần chín-tháng-mười-ngày rồi mà không "lâm sàng" được và cũng còn để cho ông thầy cũ có dịp tỏ chí lần chót cùng thiên hạ nữa. Ai sao tôi không biết, chớ còn tôi, khi cầm được tập sách mới in thơm phức mùi giấy mực, lúc hoàng hôn đã chập choạng sát gần, tôi có cảm giác giống như vừa chụp bắt được cái bóng hạnh phúc trơn trợt bằng tay không. Tôi sẽ nói sao đây để những người học trò cũ biết rằng hạnh phúc là cái gì rất đỗi mong manh .. nhưng có thật. Và chính các em, các em đã tạo nó nên hình"..

 

*

Cảm tạ những viên ngọc quí, ẩn trong vỏ đá thô kệch sù sì. Xin tri ân cái nhìn thấu suốt và niềm tin bền vững của con người Biện Hòa Ngày Xưa cũng như những Biện Hòa Ngày Nay "đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu"

 

Cám ơn những việc làm đẹp đẽ cho nhau vì nhau, của Thầy Trò mình, của Bạn Bè mình suốt từ những tháng ngày tang tóc, điêu linh. Xin hàm ơn những chữ Tình mà Thầy T. Q. Đại đã nêu "Tới đâu tôi cũng thấy TÌNH, tình đồng nghiệp, tình thầy trò, tình bè bạn, tình thân thích".

 

Cảm ơn tất cả chúng ta, những viên ngọc xanh không tì vết của Rạch Giá-Kiên Giang (nói riêng), của Đồng Hương Việt Nam luân lạc (nói chung) đang  thầm lặng vô danh, khắp nơi, khắp chốn, ẩn thân quí giá tuyệt vời, nhưng cũng rất nhãn tiền ứng hiện tùy DUYÊN !!! 

 

Cám ơn đời, ơn người

Qua ngàn năm hưng phế

Ngọc-trong-đá tỏa ngời ..

 

 

 

 

(Cuối tháng 06/05)