Bức Tranh
Ngày xưa, có họa sĩ siêu
việt tên là Ranga, vẽ rất nhiều kiệt tác
đáng ghi nhớ, khiến ai cũng khen ngợi.
Ông mở lớp học mỹ
thuật để dạy nghề cho nhiều người
và cũng để t́m đệ tử nối nghiệp
ḿnh. Ông không mấy khi khen ngợi ai, cũng chẳng bao giờ
đề cập đến thời gian của khóa học.
Ông nói rằng học tṛ chỉ có thể thành công khi nào ông
hài ḷng về kỹ năng và sự hiểu biết của
họ. Ông truyền cho họ các phương pháp đánh
giá, ước định của ông, và họ cũng phải
vẽ độc đáo như những tác phẩm của
ông vậy. Ông không bao giờ thổi phồng tầm quan trọng
của những bức tranh hay tiếng tăm, mà luôn nhấn mạnh đến
cách xử sự, thái độ của học tṛ trong cuộc
sống.
Trong số đông đệ tử,
Rajeev là người có tài nhất, chăm chỉ và biết
sáng tạo nên tiếp thu nhanh hơn nhiều so với các bạn
đồng môn. Ông Ranga rất hài ḷng về anh ta.
Một ngày kia, sau bao nhiêu cố
gắng, Rajeev được ông Ranga gọi đến và bảo:
- Thầy rất tự hào về
những tiến bộ mà con đă đạt được.
Bây giờ là thời điểm con làm bài thi cuối cùng
trước khi thầy công nhận con thực sự là họa
sĩ tài năng. Thầy muốn con vẽ một bức
tranh mà ai cũng thấy đẹp, phải khen ngợi.
Rajeev làm việc nhiều ngày
đêm, rồi đem đến tŕnh thầy Ranga một bức
tranh tuyệt diệu. Thầy Ranga xem qua nó, rồi bảo:
- Con hăy đem bức tranh này
ra đặt ở quảng trường chính để mọi
người có thể chiêm ngưỡng. Hăy viết bên
dưới bức tranh là tác giả sẽ rất biết
ơn những ai có thể chỉ ra bất kỳ sơ xuất
nào trên bức tranh và đánh dấu X vào nơi ấy.
Rajeev làm theo lời thầy:
Đặt bức tranh ở quảng trường lớn với
lời đề nghị mọi người chỉ ra những
sơ xuất.
Sau hai ngày, thầy Ranga đề
nghị Rajeev lấy bức tranh về. Chàng rất thất
vọng khi bức tranh của ḿnh đầy dấu X.
Nhưng thầy Ranga ra vẻ b́nh tĩnh và khuyên Rajeev đừng
nản chí, và phải cố gắng lần nữa. Rajeev vẽ
bức tranh khác, nhưng thầy Ranga lại bảo phải
thay đổi lời viết ở dưới bức
tranh ấy như sau: ''Xin đề nghị mọi người
t́m chỗ sai trong bức tranh và sửa chúng lại bằng
màu và bút nằm ngay bên cạnh nó.''
Hai ngày sau, khi lấy tranh về,
Rajeev rất vui mừng v́ thấy nó không bị sửa ǵ hết
và tự tin đem nó đến trao thầy Ranga. Thầy ấy
nói:
- Hôm nay, con đă thành công! Bởi
v́, nếu chỉ thành thạo về mỹ thuật không
thôi th́ chưa đủ, mà c̣n phải biết rằng con người bao giờ
cũng đánh giá bừa băi ngay khi có cơ hội
đầu tiên, cho dù họ chẳng biết ǵ về điều
đó cả. Nếu để cả thế giới
đánh giá ḿnh, con sẽ luôn thất vọng. Thiên hạ
thích đánh giá người khác, mà không hề nghĩ đến
trách nhiệm hay sự nghiêm túc. Mọi người đánh
những dấu X lên bức tranh đầu tiên của con
trong khi họ không có trách nhiệm ǵ về nó, mà lại cho
đó là việc không cần suy nghĩ. Nhưng, khi con đề
nghị họ sửa những sơ suất th́ không ai làm nữa
v́ họ sợ bộc lộ sự hiểu biết của
ḿnh về mỹ thuật - mà có thể họ không có. Cho nên
họ quyết định tránh nó đi là hơn. Như vậy,
những ǵ
con phải vất vả làm ra được, đừng
dễ dàng để chúng bị ảnh hưởng bởi
việc đánh giá của người khác. Hăy
tự đánh giá ḿnh. Và, tất nhiên, cũng
đừng bao giờ đánh giá người khác quá dễ
dàng.
(P. Duyên - Canada sưu tầm và
chuyển)