Chuyện
người già ở Mỹ
(Minh
Tâm)
Tác giả
là một kỹ sư công chánh, cư dân
Torrance, California, đã góp một số bài
viết về nước Mỹ. Anh cũng đã du lịch
nhiều nước và ghi lại trong hai quyển du
ký với tựa đề "Á Châu Quyến
Rũ" tập 1 & 2 hiện có bán tại
các nhà sách trong vùng Little Saigon. Việt
Báo xin trân trọng giới thiệu với bạn
đọc. Dưới đây là bài viết
mới nhất của tác giả về Người
Già Ở Mỹ.
***
Thấm thoát mà ông
bà Mạnh đã vào nhà dưỡng
lão được 18 tháng. Hàng tuần Minh
đều vào thăm ông bà vì ông bà
là nhạc gia, nhạc mẫu của chàng. Từ
hồi vô đây đến nay, sức khoẻ
bà Mạnh đỡ hơn đôi chút.
Bà cũng có dịp gặp những cụ
láng giềng trong nhà dưỡng lão để
chào hỏi. Trí nhớ của bà cũng hồi
phục nhiều. Ông Mạnh thì phải vô bịnh
viện nhiều lần và vẫn nhăn nhó
vì còn đau nhiều sau mấy lần bị
té mấy năm trước và lần mổ
để đặt ống vào bao tử mới
đây. Cuộc sống của những người tỵ
nạn già người Việt ở Mỹ thật buồn.
Xin bắt đầu câu chuyện từ lúc hai cụ
còn ở nhà ...
*
Minh nhớ lại gần hai năm
trước, khi ông bà Mạnh còn minh mẫn
và ở trong một chung cư dành cho người
già tại Westminster. Với tiền trợ cấp của
chánh phủ và tiền đóng góp của
anh chị em trong nhà, họ đã mướn chị
Năm, một phụ nữ từ Việt Nam mới qua
để trông coi hai cụ 6 ngày trong tuần. Cuối
tuần thì Minh và vợ sẽ đến thay cho
chị để chị được nghỉ đi
chơi một buổi. Mỗi tháng gia đình trả
cho chị gần 1.500 đô la bằng tiền mặt.
Chị lo nấu nướng, giặt giũ và
nâng đỡ hai cụ khi đi vệ sinh ... Công
việc không khó khăn nhưng cần có sự
hiện diện của chị 24/24. Vậy mà có
vấn đề hoài. Khi thì chị nói:
" Ông bà khó tánh quá, chiều
không nổi". Khi thì chị than :"Tối qua
bà cụ đi vệ sinh nhiều quá, làm chị
không ngủ nghê gì được hết". Khi thì chị hù:
"Chắc chị phải nghỉ vì cực
quá" ... Anh chị em phải cố gắng nhịn
chị để chị lo lắng cho cha mẹ mình.
Đúng là ôsin thời nguyên tử. Họ
ăn lương mà không muốn làm ...
Vậy mà có lần
ông Mạnh đã bị té gảy
xương. Tối hôm đó, ông lò
mò tự đi vệ sinh mà không dám
kêu chị Năm để phụ. Ông ngại chị
phàn nàn. Kết quả ông Mạnh phải bị
đi cấp cứu ở nhà thương để
bác sĩ mổ thay phần xương bị bể bằng
một mẩu xương nhân tạo. Phải công
nhận bác sĩ Mỹ quá giỏi. Ở tuổi
gần 90 mà bác sĩ còn mổ rồi thay chỗ
xương gãy bằng một mẩu xương mới
(nhân tạo) dễ dàng. Sau đó, ông Mạnh
phải nằm mấy tháng ở một trung tâm vật
lý trị liệu và tập đi đứng với
mẩu xương giả. Từ đó tới nay miếng
xương mới nằm cơ thể của ông một
cách êm ả, không biến chứng.
Bà Mạnh thì đã
hơi lú lẫn rồi. Bà không còn nhớ
những chuyện quá khứ. Có một lần
bà cũng bị té khi vào cuối tuần,
khi chị Năm bỏ về thăm con, trong khi Minh
và vợ bị kẹt xe chưa tới kịp. Thấy
bà cụ té nằm dưới đất, đau
đớn mà không nói tiếng nào, Minh ứa
nước mắt. Thương cho cụ mà cũng
"rủa" thầm bà ôsin làm biếng
không chịu đợi mình dù chỉ 10
phút.
Sau vụ nầy, các con của
ông bà Mạnh quyết định phải
đưa hai ông bà vào nhà dưỡng
lão. Lúc đó ai cũng đắn đo nhiều
lắm. Họ sợ ba má họ không chịu,
đòi về nhà thì không biết
làm sao, vì ai cũng bận rộn hết. Họ
cũng áy náy là mình đã không
thể lo lắng cho cha mẹ già. Đối với
người Việt, đưa cha mẹ già vào
nhà dưỡng lão là một điều
không ai muốn. Họ nghĩ rằng chỉ có những
người nghèo, không con cái, bị bạc
đãi mới "bị" vô đó. Điều
nầy là một sự suy nghĩ hoàn toàn
sai lầm. Minh có anh bạn ở San Jose cũng
có cha mẹ già. Anh nầy nói: "Bạn nhớ
đừng bao giờ đưa ông bà cụ
vào nhà dưỡng lão. Vô đó chỉ
ba tháng sau là chết." Sự thật
đã chứng minh anh bạn nầy sai hoàn
toàn bởi vì Minh có một ông bạn
già. Ông nầy bị "đứt gân
máu" rồi bị liệt nên phải vô ở
nhà dưỡng lão sau khi ra bịnh viện. Vậy
mà ông vẫn sống, tới nay đã hơn
6 năm.
Về phần mình, khi hỏi
ý kiến ông bà Mạnh thì ông
bà tỏ vẻ buồn và cũng không muốn
vô đó cho lắm. Nhưng đã hết
cách. Chị Năm thì xin nghỉ để về
Việt Nam chơi. Mấy đứa con của ông
bà thì đứa nào cũng bận công
ăn việc làm không thể nào ở với
ông bà 100% được. Mướn người
khác thì quá khó, và kinh nghiệm bao
nhiêu lần mướn rồi đã cho thấy:
chỉ một người mà thôi thì
không thể nào lo lắng chu toàn cho ông
bà được.
Mấy chị của Minh chọn
nhà dưỡng lão H H ở Westminster để gởi
ông bà Mạnh vào. Ở đây, họ
được anh P. là quản lý chỉ dẫn
tận tình về vấn đề giấy tờ
để ông bà được vàọ
(Không phải dễ dàng được thu nhận
vào nhà dưỡng lão nầy, mà phải
thoả mãn những điều kiện khó
khăn của tiểu bang). Hai người được
ở chung một phòng. Trong phòng có hai giường,
có tủ quần áo và phòng vệ sinh. Ở
đây có phòng tắm rất rộng
rãi, thiết kế đặc biệt cho người
già, ngồi xe lăn. Khi cần tắm sẽ có
nhân viên tắm cho mình. Ngoài ra còn
có phòng vật lý trị liệu, nhà
ăn, phòng sinh hoạt. Giữa các phòng
còn có một sân trống rất mát mẻ
để có thể ra đó tắm nắng,
hưởng gió mát, ngắm bông hoa ... Cơ sở
vật chất ở đây rất đầy đủ
và tiện nghi.
Nhân viên ở nhà dưỡng
lão nầy rất nhiều. Số nhân lực gần
bằng số các cụ hiện diện ở
đây. Họ là bác sĩ, y tá, lao
công, nhân viên phục vụ ... Trong số
đó, hơn 40% là người Việt. Khi
nào ông bà cần sự giúp đỡ
thì chỉ cần bấm một cái nút
thì trong vòng năm, mười phút sau sẽ
có người tới liền.
Việc ăn uống thì
ngày ăn ba bữa. Những người yếu
quá, ăn không nổi thì sẽ có
người đút cơm cho ăn.
Điều mà Minh và anh chị
em vợ lo nhứt là cách cư xử của
nhân viên đối với các cụ. Nghe
nói các cụ dễ bị bạc đãi khi
vào các nhà dưỡng lão. Điều
đó hoàn toàn không có ở
đây. Tất cả nhân viên của viện
dưỡng lão nầy từ y tá, lao công tới
các nhân viên phục vụ đều rất tận
tình giúp đỡ mỗi khi mình yêu cầu.
Những nhân viên nầy có đủ sắc
dân như Mễ, Phi, Mỹ, Việt ... Ai cũng lịch
sự và tận tụy trong công việc. Có một
anh người Việt làm công việc phục vụ
cho các cụ ở đây. Có lần Minh tặng
anh chút tiền típ vì nghĩ anh làm việc
cực quá nhưng anh không nhận. Anh tâm sự
với Minh rằng: " Khi làm việc ở
đây, tôi coi các cụ như cha mẹ
mình và khi nào cụ gọi thì tôi
đến giúp. Phải có lòng nhân đạo
chớ nếu chỉ làm việc vì đồng
lương thì khó hoàn tất công việc
ở đây vì thật ra, việc vệ sinh cho
các cụ cũng không sạch sẽ gì cho lắm".
Minh nghĩ chắc đây là phương châm
làm việc của nơi đây. Anh P., quản
lý nhà dưỡng lão nầy là một
người vui vẻ và hiểu biết hoàn cảnh
của mỗi cụ ông, cụ bà .
Từ ngày vào viện
dưỡng lão nầy ông bà Mạnh
đã không bị té nữa. Sức khoẻ cũng
ổn định và được uống thuốc
đầy đủ. Khi nào cần thì ông Mạnh
lại được vô nước biển. Sinh hoạt
của ông bà đã trở nên bình
thường. Bà Mạnh đã hồi phục phần
nào trí nhớ và đã có thể
nói chuyện khá nhiều.
Mỗi ngày, anh chị em ở
gần thay nhau vào thăm. Cuối tuần, có Minh
và vợ hay hai chị vợ từ xa đến
chơi. Cô cháu ngoại cũng hay đến
thăm làm ông bà vui lắm.
Lâu lâu, Minh và vợ lại
đón ông bà Mạnh về nhà bà chị
chơi. Họ sẽ tụ họp, ăn uống và
săn sóc ông bà. Ông bà Mạnh cũng
yếu lắm rồi. Khi đi chơi là phải ngồi
xe lăn từ phòng ra xe, từ xe vô nhà ...
Vì ông bà rất yếu nên mỗi lần
lên xuống xe là cả một vấn đề.
Nhưng Minh và bà xã không nề hà.
Lâu lâu cũng nên cho ông bà ra ngoài
hóng gió để thấy thiên hạ cho vui vậy
thôi. Có lần, khi đưa ông bà trở
về nhà dưỡng lão, ông có vẻ
vui và nói với Minh: "Tuần sau sẽ đi
nữa !". Còn bà thì hỏi: "Chừng
nào thì má sẽ được về
nhà con". Minh nghe bà hỏi mà buồn ...
Thỉnh thoảng, Minh cũng
nói chuyện với mấy ông bà cụ
già ở các phòng xung quanh. Đa số họ
đã lẫn lộn hết rồi, và họ
không còn nhớ chuyện gì. Khi nói chuyện
với các cụ, Minh chỉ nói chuyện vui
và giỡn với các cụ chớ không cần
... nói đúng. Có một cụ, mỗi khi
ăn cơm xong thường lấy thêm một
trái chuối đem về phòng. Hỏi tại sao
thì cụ nói: "Để dành cho cụ
ông, ông ấy thích ăn chuối lắm".
(Thật ra, cụ ông đã bị bịnh nặng
và không còn ăn được nữa).
Câu chuyện nghe thật cảm động về
tình cảm của một người già
đã lú lẫn mà vẫn còn nhớ
và yêu thương chồng mình.
Minh để ý thấy người
Việt vô thăm cha mẹ già rất nhiều,
còn người Mỹ rất ít. Có một
bà Mỹ già nằm một chỗ mà hầu
như không có ai đến thăm. Thế
nhưng bà vẫn khoẻ mạnh bình thường.
Một điều có thể
làm cho nhiều người tới thăm các
nhà dưỡng lão thấy chán nản
vì sao ở đây có nhiều người
già quá. Và coi bộ ai cũng yếu đuối
hết. Nhà dưỡng lão mà, dĩ
nhiên phải có nhiều người già.
Đây đâu phải là .. nhà trẻ
đâu. Được một điều là
nơi đây có "ông đi qua, bà
đi lại" nhiều nên cũng vui hơn khi hai cụ
ở nhà một mình.
Minh cũng rất thán phục
nhiều người thiện nguyện của các
tôn giáo. Minh thấy chủ nhựt nào họ
cũng đến đây, giúp đưa các cụ
ra phòng sinh hoạt rồi tổ chức làm lễ
cầu kinh hay tụng kinh, niệm Phật. Thỉnh thoảng,
khi có lễ Mẹ, lễ Cha, Tết Trung Thu, Lễ Vu
Lan ... lại thấy nhiều đoàn thể thiện
nguyện khác tới tổ chức văn nghệ, ca
hát phục vụ cho quý cụ. Nhà dưỡng
lão nầy có nhiều người Việt
nên có rất nhiều tổ chức của
người Việt đến thăm .
Tất cả chi phí của hai
cụ khi ở đây đều do chánh phủ
đài thọ. Nghe nói con số không nhỏ,
chắc cũng phải 6.000-7.000 đô la một
tháng chưa kể tiền thuốc. Mỗi ngày
hai lần sáng chiều, có y tá đến
săn sóc và cho uống thuốc. Khi bịnh
thì có bác sĩ tới khám liền.
Mỗi lần ông Mạnh bị
thiếu nước thì lại được bác
sĩ vô nước biển. Một lần khác
ông bị sưng phổi thì người ta hay liền
và đưa đi bịnh viện. Kỳ đó,
nếu ông ở nhà thì có thể
đã không cấp cứu kịp thời và
có thể đã qua đời rồi. Mới
đây, ông Mạnh yếu quá và không
thể ăn uống được nữa thì người
ta lại đưa vô bịnh viện để mổ
và đặt một ống thông vào bao tử.
Sau đó người ta sẽ bơm thức ăn lỏng
vào ống nầy để nuôi ông. Người
ta cố gắng kéo dài sự sống của
ông được ngày nào hay ngày nấy
...
*
Chúng ta được may mắn
đến vùng đất tự do và con người
được tôn trọng. Bây giờ đi
làm thì đóng thuế, khi về già, bảo
đảm chúng ta sẽ được xã hội
lo lắng đúng mức chớ không sợ khi
già yếu, bịnh hoạn không có tiền
ăn, không ai lo lắng như ở quê nhà.
Tâm lý và tình cảm của người
Việt chúng ta là con cái phải lo cho cha mẹ.
Không lo cho cha mẹ là bất hiếu ...
Đưa cha mẹ vào nhà dưỡng lão
là bất nhân ... Điều nầy chắc phải
xét lại trong hoàn cảnh ở Mỹ nầy. Nếu
ai có khả năng tự lo cho cha mẹ già
thì rất tốt, nhưng đưa cha mẹ
vào nhà dưỡng lão cũng không
có gì là tội lỗi và phải
áy náy vì hệ thống nhà dưỡng
lão ở Mỹ rất chuyên nghiệp và
được nhân viên tiểu bang thanh tra, kiểm
soát thường xuyên. Như ở nhà dưỡng
lão nầy, cha mẹ vợ của chàng được
săn sóc đúng mức hơn và đầy
đủ hơn khi ở nhà. Ngay cả khi chúng
ta mướn người phục vụ 24/24 cũng
không thể nào bằng được. Sự
làm việc của nhân viên, y tá ở
đây đều rất chuyên nghiệp và do
đó sức khoẻ của các cụ sẽ
được lo lắng đúng mức trong những
ngày còn lại của cuộc đời.
Dĩ nhiên, không phải
chúng ta đưa cha mẹ vào nhà dưỡng
lão rồi ... phủi tay để mặc cho họ
lo. Bởi vì không phải các cụ ở
nhà dưỡng lão sẽ hoàn toàn sung
sướng. Thật ra, ở đó cũng có
vài điều mà các cụ không vừa
ý như các cụ thường cảm thấy
cô đơn, bị bỏ rơi và buồn
bã. Mỗi khi người ta thay khăn trải giường,
làm vệ sinh giường thì các cụ bị
đưa lên xe lăn đặt ngồi ở
hành lang. Có cụ ngồi gục gục,
còng lưng chịu đựng thấy rất khổ.
Những cụ không biết tiếng Anh còn khổ
hơn nhiều. Muốn uống nước, muốn đi
vệ sinh thì các cụ không biết làm
sao ... Có rất nhiều người Việt làm
cho những viện dưỡng lão quanh khu Little Saigon,
nhưng không phải hoàn toàn 100%, nên
không biết tiếng Anh là khó khăn lớn
nhứt của các cụ mà Minh nhận thấy.
Nếu biết chút tiếng Anh thì cuộc sống
cuối đời của các cụ trong các
nhà dưỡng lão sẽ dễ dàng hơn
nhiều.
Ở Việt Nam, khi già cả
có thể ta sẽ có con cái, hàng
xóm láng giềng tới thăm hỏi nhưng y tế
yếu kém. Người già ở Mỹ thì sống
trong viện dưỡng lão, tuy tiện nghi đầy
đủ nhưng hơi buồn vì không có
hàng xóm láng giềng. Còn con cái
thì thỉnh thoảng mới vào thăm.
Đó là thực tế mà mỗi người
trong chúng ta phải chuẩn bị để chấp
nhận.
Trước khi kết thúc
bài viết, xin kể một câu chuyện ngắn
để bạn suy nghĩ. Mỗi lần vào
nhà dưỡng lão H.H. , Minh đều gặp cụ
T.. Lúc nào cụ cũng nhờ Minh đẩy xe
lăn của cụ ra trước cổng. Cụ
nói: "Cậu làm ơn đẩy tôi ra
trước cổng để tôi đón con
tôi". Đó chắc là mong ước của
không những cụ T. mà của tất cả
các cụ khác trong nhà dưỡng lão nầy.
Nhưng Minh cũng hiểu rằng
không chắc gì con cụ sẽ tới thăm cụ
hôm nay !.
Minh
Tâm
(Bai
Chuyen)
