Cô
Nhi Viện và Viện
Dưỡng Lăo
(Tác giả : Trần Thiện Phi Hùng)
Theo
bài viết, đây là tự sự một người con
lai Mỹ đen, bị mẹ bỏ rơi ngay từ khi mới
sinh, được "ghép hộ" để định
cư tại Mỹ, và rồi cũng bị cha mẹ nuôi
đuổi ra khỏi nhà. Bài viết về nước Mỹ
đầu tiên của ông được chuyển đến
bằng email. Mong ông tiếp tục viết.
Từ xưa đến
nay, tôi chưa bao giờ có ư t́m lại cha mẹ. Tôi hiểu
rằng những đứa con lai, nhất là lai Mỹ
đen như tôi, là những đứa con ngoài ư muốn; hầu
như ít khi biết thực sự cha của đứa trẻ
là ai.
Tôi bị Mẹ của
tôi bỏ sau khi sinh ra mới có 48 giờ ở tại nhà
thương. Tôi lớn lên trong cô nhi viện và trốn ra khỏi
cô nhi viện năm 13 tuổi, ra giang hồ bữa đói
bữa lạnh; sau cùng ghép hộ làm con một gia đ́nh có
4 em 2 trai 2 gái để ra đi sang Mỹ theo diện Con
Lai.
Tôi đến Mỹ
năm 20 tuổi và đi làm ngay góp phần nuôi 4 đứa
em đi học. Sau 18 năm các em 2 đứa là bác sĩ, 2
đứa là kỹ sư; Tôi bị ba má nuôi đuổi ra
khỏi nhà v́ gia đ́nh sợ mang tiếng với sui gia nhà
trai nhà gái của 4 đứa em tôi. Tôi chưa được
đến trường ngày nào trên đất Mỹ.
Mới 40 tuổi mà mắt
đă mờ! Tôi đến gặp Bác sĩ gia đ́nh, xin
giấy giới thiệu gặp Bác sĩ chuyên khoa để
có đốt hay mổ ǵ th́ họ đưa đi hay chữa
cho khỏi mất công.
20 năm rồi trên đất
Mỹ; nhưng tiếng Mỹ của tôi chưa đầy
lá mít, nên tôi nhờ cô thư kư
ở văn pḥng bác sĩ gia đ́nh t́m Clinic nào có người
nói được tiếng Việt. May sao có clinic lớn mà
chỉ đợi có 2 tuần; nhưng lại phải là giờ
cuối cùng sắp đóng cửa!
Tôi đến sớm
trước giờ hẹn nửa tiếng, đưa giấy
giới thiệu cho một bà Mỹ già rồi ngồi ở
pḥng đợi chờ tới phiên. Tôi nh́n quanh coi có ai là Việt
Nam ḿnh không, nhưng chẳng thấy ai. Bệnh nhân lần lần
được gọi vào pḥng khám rồi ra về gần hết
v́ sắp đến giờ đóng cửa. Sau cùng th́ tôi
cũng được gọi tên do một cô gái có nét Việt
Nam mà từ năy giờ tôi chưa hề thấy. Cô ta nói tiếng
Anh với tôi từ lúc gọi tên đến lúc bảo ngồi
ghế nh́n đọc. Tôi không hiểu rơ hết được
nên hỏi cô có nói được tiếng Việt Nam không?
Cô ta tỏ ra ngạc nhiên.
- Anh không phải là
người Mỹ sao?
- Tôi là người Việt
Nam.
- Nhưng Anh đâu có nét
nào giống người Việt đâu?
Như biết ḿnh lỡ
lời, cô ta nói thêm tiếng "Sorry".
- Chị không phải
Sorry, nhiều người nói như thế mà! Tại tôi giống
Mỹ Đen. Chị quê ở đâu ở Việt Nam?
- Ba tôi người Mỹ
Tho, Mẹ ở B́nh Dương nhưng tôi sinh ra ở Miền
Trung, Nha Trang. Anh tôi và tôi đều sinh ở Nha Trang v́ cha
là Hải Quân phục vụ ở
Quân Trường Nha Trang.
- Tôi cũng sinh ở Nha
Trang; nhưng rất tiếc là không biết cha mẹ của
Tôi là ai?
- Anh sinh năm mấy? Cô
ta vừa hỏi nhưng nhớ lại h́nh như câu hỏi
có hơi thừa. Hồ sơ bệnh của tôi đang
để trên bàn nên cô ta nh́n và ngạc nhiên nói:
- Ngày tháng năm sinh của
anh giống y như của tôi! Có phải anh sinh ở nhà Bảo
sinh Quân đội Nha Trang hay không?
- Đúng rồi, sao cô biết
vậy?
- Ba má tôi có kể cho tôi
nghe và tôi c̣n nhớ. Tôi sinh ra lúc 12 giờ trưa th́ khoảng
8 giờ tối có một bà nữa sinh một bé trai. Sáng
hôm sau, khi cha tôi vào thăm, mẹ tôi nói là bà mẹ sinh tối
hôm qua muốn cho con của bà. Ba tôi nói, vậy ḿnh xin, sẵn
nuôi luôn có ǵ mướn thêm người giúp việc có sao
đâu. Mẹ tôi nói Mỹ đen đó. Cha tôi nghe vậy,
có đến nh́n thằng bé, rồi
trở lại bảo nó cũng không đen lắm, trông rất
dễ thương. Nhưng mẹ tôi không đồng ư, nói
sợ người ta đàm tiếu. Cha tôi bảo: Anh bất
cần thiên hạ. Chỉ cần em chịu là anh xin ngay.
Nhưng cuối cùng mẹ tôi không chịu và nói ḿnh đă có
một trai một gái đủ rồi.
Thấy tôi chú ư nghe câu
chuyện, cô ta nói thêm:
- Nếu anh là Mỹ trắng,
có lẽ mẹ tôi đồng ư nuôi anh, và anh đă là em của
tôi.
Sau phần làm thủ tục,
tôi phải vào gặp bác sĩ chuyên khoa, khi xong th́ cô ta đă về rồi.
Tôi về nhà mà vẫn bị
ám ảnh v́ câu chuyện do cô y sĩ nhăn khoa kể lại.
Ba của cô ta là người
thế nào? Sao ông ta lại có ư tưởng xin tôi để
nuôi? Phải t́m gặp ông ta mới được, tôi tự
nhủ.
Ít ngày sau, tôi trở lại
t́m gặp cô nha sĩ khám bệnh cho tôi hôm trước và
xin được gặp Ba của cô ta. Cô ta bằng ḷng
ngay, viết cho tôi địa chỉ. Nh́n địa chỉ
tôi hơi ngạc nhiên với 3 chữ "Viện Dưỡng
lăo". Cô ta như đoán biết nên nói:
- Ba của tôi mới
được đưa vào Viện Dưỡng Lăo hôm
tháng rồi.
Ngay Chủ nhật tuần
đó, tôi vào Viện Dưỡng Lăo xin gặp cái ông đă
từng muốn nhận tôi làm con. Nếu tôi là con của
ông ta, chắc tôi cũng sẽ như ba đứa con của
ông đều tốt nghiệp Đại học cả, v́
dù sao những kẻ có ḷng tốt không để Tôi thất
học.
Tôi chọn cái ghế nh́n
được suốt dăy hành lang từ pḥng khách đến
pḥng ăn để dễ nh́n người qua lại bên
trong. Một Ông chừng 65 là cùng mặc dù người tôi
muốn gặp nay đă 71. Ông ta đi c̣n nhanh nhẹn
lưng không kḥm tay chân nhịp đi đúng là người
lính nhiều năm trong quân ngũ năm xưa; chẳng có
vẻ ǵ là một cụ già đến độ phải
vào Viện Dưỡng lăo để chờ chết!
H́nh như được
con gái báo trước nên ông ta đi thẳng đến
đưa tay bắt tay tôi và từ giới thiệu:
- Chú tên là Hùng, cứ gọi
tên và gọi Chú cho bớt già hơn là gọi Cụ hay Bác.
Ông ta c̣n lanh lẹ, tiếng
nói c̣n uy nghi rành rọt không có chút ǵ run rẩy hay khàn giọng
của người già.
Ông ta hỏi Tôi dành bao
nhiêu th́ giờ để gặp ông ta. Tôi nói cả ngày hôm
nay cũng được. Ông ta hỏi tôi có uống cà phê
và hút thuốc được không. Tôi nói được cả
hai.
Ông ta đến nói với
người quản lư xin được tiếp tôi ở
pḥng riêng để mời người bạn trẻ ly cà
phê; rồi ông bảo tôi đi theo ông ta.
Theo ông ta về pḥng riêng,
tôi đi từ ngạc nhiên nầy đến ngạc nhiên
khác.
Căn pḥng có mùi dầu
thơm chứ không khai và hôi như thiên hạ thường
nói về nơi người già sống. Cái bàn Computer có cả
máy in TV DVD player và Multimedia player với mấy chồng CD và
DVD ca nhạc. Ông ta bắt đầu nấu nước
pha cà phê phin; vừa làm vừa giải thích đây là cà phê Ư
pha với cà phê Ban Mê Thuộc cho có đủ vị đắng
và thơm.
Xong hai ly cà phê, ông bảo
tôi "Đi, ḿnh ra vườn. Ra bằng cửa này".
Cửa hông từ trong pḥng riêng của ông mở thẳng ra
vườn. Ông nói, áp phe lắm mới được pḥng
nầy ăn thông ra vườn để trốn ra ngồi
hút thuốc.
Khu vườn thoáng mát, vắng
vẻ. Ông lấy ra bao thuốc Vogue mời tôi một
điếu. Đây là loại thuốc điếu nhỏ
chỉ bằng phân nửa điếu thuốc thường
nhưng dài hơn và nặng hơn. Ông đốt thuốc
cho Ông và đưa quẹt gaz cho tôi để tự tôi
đốt lấy. Hớp xong hớp cà phê ông hỏi:
- Vừa không Cháu?
- Dạ ngon và thơm lắm,
Chú.
- Nào giờ th́ cháu muốn
biết ǵ cứ hỏi. Chú nhớ được ǵ sẽ
nói nấy.
- Cháu không có mục
đích t́m cha hay mẹ, v́ có muốn chắc cũng không bao
giờ t́m được mà t́m để làm ǵ! Chú biết
được nhớ được ǵ cháu cũng muốn
biết hết.
- Con trai lớn của
chú và con gái đều sinh ở bảo sinh viện Quân
đội thành phố Nha Trang. Con gái của chú sinh lúc 12 giờ
trưa. Chú bận nên 2 giờ chiều mới vào thăm
sau đó đi làm và chiều vào thăm vợ von đến
gần 7 giờ th́ về. Sáng hôm sau chú vào thăm vợ con
sớm trước khi đi làm th́ pḥng bên có thêm một sản
phụ mới. Vợ chú nói bà ta mới sinh lúc 9 tối,
nhưng không muốn nuôi nên cho con.
Chú bước sang đứng
cửa pḥng bên nh́n vào hơi tối nhưng cũng thấy
mặt được cháu b́nh thường như bao trẻ
khác nhưng đẹp hơn con gái chú nhiều; v́ khi mới
sinh con bé của chú trán nhăn ba lằn, giống y như
chú, mũi găy trán cao gần như giồ. Chú trở lại
nói với vợ là ḿnh có thể xin đứa bé. Nếu
nuôi luôn 2 đứa chú sẽ mướn thêm người
giúp việc. Nhưng vợ chú nói "Con Mỹ đen
đó. Anh không sợ nhưng Em sợ miệng đời".
Chú nói, không lẽ sinh đôi mà một đứa con Việt
Nam c̣n đứa kia là con Mỹ hay sao mà sợ. Vọ chú
nói thôi, nếu trắng em mới nuôi. Chú Sorry với cháu. Tại
chú cháu ḿnh không có cái duyên làm cha con với nhau!
Thấy tôi chăm chú nghe
nhưng không nói ǵ, ông kể tiếp:
- Chiều hôm đó Chú vào
thăm th́ thấy Má của cháu đi lại nhanh nhẹn
chứ không nằm liệt như vợ của chú. Mẹ
của cháu là người cao lớn, đẹp, coi mạnh
khỏe và lanh lợi hơn vợ của chú. Nghe nói mẹ
cháu ở đâu ngoài Chu Lai hay Qui Nhơn ǵ đó vào Nha Trang
sinh; Chồng bà ta là Trung Úy Biệt Kích đi hành quân vùng Một
ít khi về thăm. Có lẽ Má của cháu làm sở Mỹ
có quan hệ trong sở, nên khi có bầu không biết là con của
chồng ḿnh hay với ai nên cứ sinh rồi mới tính. Nếu
là con Việt th́ đem về nuôi mà là con lai th́ cho luôn. Sáng
hôm sau, khi chú vào thăm th́ vợ chú cho biết người
đàn bà đó đă bỏ con và rời nhà thương lúc
nửa đêm; nên nhà thương giao cháu cho Ban Xă hội của
Quân Đội lo. Hầu hết là đem vào Viện Mồ
Côi. Chú chỉ biết bao nhiêu đó. Cháu c̣n muốn biết
đ́ều ǵ th́ cho biết, nếu
chú có thể giải thích th́ chú sẽ nói cho Cháu biết.
Tôi nói với ông:
- Chú đă nói ra tất cả
những ǵ cháu thắc mắc. Bấy lâu cháu thắc mắc
"Tại sao không muốn sinh con mà không phá thai; sinh ra để
bỏ th́ sinh làm ǵ?" nay chú nói cùng môt lúc sống với
chồng mà c̣n phải sống với Mỹ th́ làm sao biết
con của ai nên cứ phải sinh ra rồi mới tính th́
có lẽ là cách giải thích hợp nhứt cho trường
hợp của cháu. Cháu hận mẹ hận cha mặc dù
cháu không biết họ là ai; Từ
thời thập niên 60 đến 1975 không biết đă có
bao nhiêu trẻ mồ côi như cháu. Cháu hận bà mẹ, hận
đàn bà nên đến nay mà cháu vẫn chưa lập gia
đ́nh!
Ông ta mồi thêm điếu
thuốc và để gói thuốc cạnh tôi ra dấu mời.
Tôi xoa tay từ chối trong im lặng. Ông ta đột
nhiên cười khá lớn rồi ngó vào mắt tôi hỏi:
- Cháu có biết Viện
Dưỡng Lăo để làm ǵ không?
- Th́ để cho người
già sống.
- Ừ! Cả miền
Nam Việt Nam trước 75 chú chỉ biết có một Viện
Dưỡng Lăo ở Thị Nghè gần Xa Lộ Biên Hoà;
nhưng cũng chỉ có mấy chục người, gồm
những người không nhà, không con cháu không thân nhân mà
người ta gọi là tứ cố vô thân. Tại Việt
Nam trước đây, hầu hết người già sống
nhờ vào con cháu nuôi v́ bởi cha mẹ c̣n trẻ làm nuôi
con cháu đến khi già th́ nuôi lại coi như trả hiếu
hay trả công. Xứ tư bản này, mỗi tiểu bang
có mấy chục Viện Dưỡng lăo. Già th́ dù có con hay
không con, có nhà hay không nhà giàu sang cũng như nghèo cũng
đều phải vào Viện Dưỡng lăo, bởi lư do
con cháu ai cũng bận đi làm, không chăm sóc được.
Ông thở khói rồi
tiêp:
- Chú có ba người con,
ba cháu nội th́ c̣n quá nhỏ không tính; nhưng cả đời,
chưa bao giờ chú để các con của Chú đói lạnh.
Sau 75 khổ sở thế nào Con của Chú vẫn không bị
ăn độn. Sau đó chú đi vượt biên để
được sống tự do và Vợ Con của Chú sang
đây bằng máy bay do Chú bảo lănh.
Ngày xưa chú c̣n trẻ
sinh con bận bịu tại sao chú không gởi vào Viện Mồ
Côi để được rảnh đi làm và hưởng
thụ cái tuổi hoa mộng của Chú. Bận rộn
đi làm lắm khi đói khổ vẫn không bỏ các Con ;
nhưng Cháu có biết tại sao Chú c̣n mạnh khỏe
đáng lư chưa đến độ vào đây; thế mà
chú lại ở đây! Chú cũng c̣n là con người biết
đủ hỷ nộ aí ố lạc, 71 tuổi là già
nhưng Chú chưa mất trí c̣n tự ḿnh chăm sóc
được nhưng Chú bị tai biến mạch máu; Tim
ngừng đập nên xe cứu thương đưa vào
bệnh viện. Từ bệnh viện có thể
đưa trực tiếp người già vào viện dưỡng
lăo ít có xét hồ sơ hay phỏng vấn phiền toái coi
thực sự già lú lẫn hay chưa như trường hợp
ở nhà muốn gởi vào Viện Dưỡng lăo.
Người già nào hay nói
ra người trẻ cũng lắm khi quên tắt lửa
ḷ bếp hay quên ch́a khóa hay quên bóp; nhưng già mà bị tố
là có lắm cái quên như thế th́ bị kết tội là
"lú lẫn". Chú bị đưa thẳng vào Viện
Dưỡng lăo trong trường hợp nầy cho dễ
hơn nếu sau nầy chú về nhà th́ khó có được
sự dễ dàng để vào đây nên các con của chú tố
chú lú lẫn để bỏ luôn chú vào đây một cách dễ
dàng sớm hơn dự định của Chú.
Có con nhưng chúng bận
rộn đi làm chúng có đời sống riêng nên không
chăm sóc cho cha mẹ già được. Cháu thấy lư do
nầy hợp lư chứ?
Nghe ông hỏi, tôi không biết
trả lời ra sao. Ông tiếp tục châm thuốc, tiếp
tục nói, vẫn với giọng tỉnh queo:
- Tuổi trẻ chú bận
vừa đời lính lại khi VC chiếm Miền Nam th́
cơ cực lầm than dễ ǵ đủ ăn no ḷng; sao
chú khờ dại không bỏ con mà chạy lấy thân để
vui cuộc đời Việt Kiều độc thân. Tại
sao phải thí mạng vượt biên rồi c̣n bảo lănh
con, nuôi con cho nên người để rồi các con
cũng có thời tuổi trẻ bận như ḿnh. Chúng bỏ
ḿnh nhưng ngày xưa ḿnh lại không biết bỏ chúng.
Cháu biết tại sao không? Là tại ḿnh ngu.
Ông ta cười lớn
nhưng sao cái cười quá chua chát:
- Cháu về bỏ hết,
quên hết đi cái đời mồ côi của cháu đi
mà vui sống. V́ cháu nên người ta mới lập "Viện Mồ Côi". Và
cũng v́ có chú nên người ta mới lập "Viện
Dưỡng Lăo".
Lời an ủi của
người từng có ư định làm cha nuôi của tôi làm
tôi thấy mềm ḷng. Nh́n ông, người cha bị con-cái-thành-đạt
bỏ vô viện dưỡng lăo, tôi thật cũng muốn
nói điều ǵ đó an ủi ông, nhưng không biết phải
nói ra sao.
Trần
Thiện Phi Hùng
(Philip Hồ sưu tầm và chuyển)