Có Một
Thành Phố Như Thế
(Tác giả : Kông Li)
Đây
là bài viết "nóng hổi" về Boston, thành phố vừa
xẩy ra vụ nổ bom trong ngày hội Marathon hôm 15 tháng Tư 2013. Trước đây
12 năm, Boston cũng là nơi xuất phát 19 tên không tặc
từng tấn công nước Mỹ ngày 11/9/2001. Kông Li là bút hiệu của Phạm Công
Lư, tác giả từng nhận giải danh dự Viết Về
Nước Mỹ 2011. Là một cựu sĩ quan VNCH, cựu
tù, ông cùng gia đ́nh đến Mỹ từ tháng 11/1994 theo
diện HO, định cư tại Boston. Công việc từng
làm: thông dịch cho Welfare, social worker, phụ giáo, tutor toán ở
Middle School của Boston Public Schools.
Nói đến
các thành phố ở Mỹ, cũng như nói đến Cắc
Chú (Ba Tàu, chú nào cũng như chú nấy). Thành phố nào
cũng có những nét chung: những ṭa nhà chọc trời,
những khu thương mại mênh mông, sang trọng, nhộn
nhịp, nhiều đại học
danh tiếng, những đội thể thao nhà nghề ..
Nhưng có một
thành phố tương đối nhỏ, nếu so sánh với
New York, Dallas, Los Angeles .., rất cổ kính, ở miền
Đông Bắc, có nhiều nét đặc biệt, quá nổi
bật về lịch sử trong quá khứ, cũng như
các biến cố chính trị của những ngày hôm nay, khiến
cả nước Mỹ rúng động và cả thế giới
biết mặt, nhớ tên: đó là thành phố Boston của
chúng ta.
Boston có mùa
Đông dài đăng đẳng, có khi 5,6 tháng. Năm nào
cũng hứng vài trận băo tuyết kinh hoàng, lạnh thấu
xương, thiệt hại nhân mạng và vật chất
không nhỏ.
Boston là thủ đô của tiểu bang
Massachussets, tự tôn là the Hub (trung tâm) của
vùng New England gồm 6 tiểu bang MA, CT, ME, VT, NH và RI. Boston gắn
liền tên tuổi với Đại Học Harvard, nơi
mà Bill Gates "học không nổi", phải bỏ ngang
để trở thành người giàu nhất của hành
tinh; với danh hiệu MIT, nơi đă thai nghén những
công tŕnh không gian cho NASA và nơi khai sinh mạng lưới
Internet toàn cầu WWW. Dân trí thức Boston nói tiếng Anh giọng
Cambridge và Eton và khi dễ những ai nói tiếng Anh giọng
Texas và giọng miền Nam. Boston có hai anh em gịng họ
Bulgers. Người anh là Bố Già của băng Mafia Boston
và người em là Thượng Nghị Sĩ, Viện
Trưởng Đại Học Umass Boston. Hệ thống
xe điện ngầm ở đây là loại lăo làng của
nước Mỹ.
Đây là
nơi định cư đầu tiên của những
người Ái Nhĩ Lan sang Tân Thế Giới vào thế kỷ
18. Là cái nôi cách mạng của nước Mỹ chống lại
sự thống trị của Đế Quốc Anh. Bắt
đầu là cuộc nổi dậy của dân chúng chống
thuế bất công. Họ giả trang làm thổ dân Da Đỏ,
chiếm tàu buôn của Anh, đổ toàn bộ lô hàng, gồm
hàng ngàn thùng trà xuống vịnh Boston, biến cố lịch
sử được gọi là
Boston Party. Tiếp theo là trận chiến bất cân xứng
nhưng oai hùng của dân quân Boston, được gọi
là Minutemen (quân t́nh nguyện sẵn sàng chiến đấu
trong ṿng 1 phút), được trang bị vũ khí thô
sơ, với quân đội áo đỏ, hùng hậu của
Anh vào năm 1755 ở Bunker Hill.
Motto của
tiểu bang Massachusetts là "The Spirit of America", Tinh thần
bất khuất này đă dẫn dắt nước Mỹ
đến Tuyên Ngôn Độc Lập được 13 tiểu
Bang đầu tiên chấp nhận vào ngày 4/7/1776. Đó là
ngày lễ Đôc Lập của nước Mỹ từ
ngày ấy.
Ngày 11/9/2001, một ngày se lạnh,
đẹp trời của mùa Thu New England, bốn chiếc
phi cơ của America Airlines và United cất cánh từ phi
trường Logan, Boston đi miền Tây, trên đó có 19 tên
khủng bố, thề tiêu diệt nước Mỹ. Gần
đến New York, họ ra tay, giết tiếp viên, các phi
công và lái 2 phi cơ đâm thẳng và phá sập ṭa nhà World
Trade Center, thương vong trên 3000 người. Một chiếc
lao xuống Ngũ Giác Đài, phá sập một góc nhà, nhiều
sĩ quan thiệt mạng. Chiếc United khác hướng mục
tiêu là Toà Bạch Ốc. Nhưng hành khách trên phi cơ phản
ứng dữ dội, kh́ến máy bay rớt trên một cánh
đồng trống ở Pensylvania. Gót chân người khổng
lồ Hoa Kỳ đă bị trúng tên và tên tuổi của
Boston bị gắn liền với nỗi bất hạnh
kinh hoàng này.
Cuộc tàn
sát thường dân ngày 11/9/2001 của bọn khủng bố
đă kéo nước Mỹ vào một cuộc chiến tranh
dài nhất và tốn kém nhất trong lịch sử nước
Mỹ ở Afghanistan.
Sau mỗi
mùa Đông ảm đạm, dài lê thê, Boston lại bừng
sống dậy với nhiều lễ hội, hoạt
động thể thao, đua thuyền, ca nhạc, nhất
là ngày hội truyền thống của Boston: cuộc
đua Marathon trên đường dài 26.2 miles.
Ngày 15/4/2013
là cuộc chạy Marathon thứ 117 của thành phố, qui
tụ hàng ngàn lực sĩ hàng đầu thế giới
đến đây để tranh tài dai sức. Đây là cuộc
đua nổi tiếng nhất trong các cuộc đua
Marathon khác: London (tháng 4), Chicago (tháng 8), Berlin (tháng 9) và New
York (tháng 11). Marathon Boston nổi tiếng
cho đến đỗi vào năm 2010, người về
nhất cuộc đua là Robert Cheruiyot, người Kenya,
được cả nước Kenya thán phục, hâm mộ,
và đổi tên cha mẹ đă đặt cho anh ta thành Mr
Boston.
Lúc 2:50 chiều
hôm đó, trong lúc cả chục ngàn khán giả đang chen
chúc đứng tại mức đến trên đường
Boylston để hoan nghênh các lực sĩ đang đến
gần khán đài chính, th́ một quả bom phát nổ. Dân
chúng và các lực sĩ chưa kịp hiểu chuyện ǵ
th́ một quả bom khác lại nổ gần đó: kết
quả là một em bé, một nữ sinh Đại Học
Boston - người Hoa và một cô gái khác tử
thương và hơn 280 người bị thương, có
nhiều người bị trọng thương: mất cả
tay, chân, mù mắt, rách màng nhĩ. Sỡ dĩ nhiều
người bị thương nặng là do bom làm bằng
nồi áp suất có chứa nhiều viên bi sắt và
đinh, và được kích nổ bằng cellphone.
Một lần
nữa, cả thế giới lại nhắc đến
Boston với sự đồng cảm và kính phục. Một
lực lượng hùng hậu, FBI, ATF, Đặc Nhiệm,
Nội An , Chống Khủng Bố .. đều vào cuộc.
Một khu vục rộng 18 khu phố bị biệt lập,
tín hiệu cellphone bị ngưng. Hệ thống giao thông
công cộng, kể cả Amtrak đều tạm ngưng.
Phi trường Logan, cũng như khắp cả nước
được báo động đỏ. Cờ khắp
nước được kéo xuống giữa chừng. Cả
một thành phố vốn nhộn nhịp vào đầu
Xuân, bỗng nhiên ngừng mọi sinh hoạt, như có một
bàn tay khổng lồ nhấn nút "Pause" của một
cuốn phim trên truyền h́nh.
Các cơ quan
điều tra đang đau đầu v́ áp lực phải
t́m thủ phạm càng sớm càng tốt, mà truy t́m cây kim nhỏ
xíu trong biển người đông hàng vạn thật là
nan giải. May mắn cho Boston và nước Mỹ, một
camera của cửa hàng Lord & Taylor cho thấy hai thanh niên
đang vác ba lô nặng trĩu đi trong đám đông, và bỏ
lại một bao rác đen trên lề đường. Ít
phút sau là tiếng nổ của bom, ngay tại bao rác, và vài
giây sau th́ một tiếng nổ nữa cách đó lối 50
thước.
Sau hai ngày
nghiên cứu hàng ngàn tấm ảnh, lệnh truy nă hai tên khủng
bố được ban hành khắp nước. Thế giới
được chiêm ngưỡng h́nh hai anh em người
Nga, gốc Chetnya, dân theo đạo Hồi. Chetnya được
thế giới biết qua cuộc chiến tranh đẫm
máu với Liên Xô trong hơn hai thập niên qua, cũng v́ xung
đột chính trị và tôn giáo.
Bị truy
lùng ráo riết, ngày thứ sáu trong tuần, hai anh em cướp
một chiếc SUV ở thành phố Cambridge, sau khi bắn
chết một cảnh sát của trường MIT, và một
cảnh sát khác bị thương. Cảnh sát đuổi
theo và bắn chết người anh. Đứa em; 19 tuổi,
sinh viên năm thứ hai trường UMass Dartmouth, vừa mới
có quốc tịch trong buổi lễ tuyên thệ "trung thành với nước
Mỹ, sẵn sàng cầm súng bảo vệ nước Mỹ
.." trong buổi lễ tại Boston vào ngày tang
thương của nước Mỹ 11/09/2012 năm rồi;
bỏ xe, chạy trốn vào thành phố Watertown. Năm
thành phố xung quanh bị giới nghiêm, để cảnh
sát làm việc. Tối hôm đó, một chủ nhà ở
Watertown nghe tiếng động ở sau nhà, ông rón rén ra xem
th́ thấy có vết máu trên chiếc tàu của ông đậu
ở sân sau, ông vội báo cảnh sát. Tên khủng bố bị
bắt trong khi đang rên rỉ trong chiếc tàu, v́ bị
thương nặng ở đầu, cổ và tay, chân.
Trong số 4 thành viên đội đặc nhiệm SWAT thuộc
sở cảnh sát Massachusets thực hiện vụ bắt
giữ khủng bố có anh Kenny
Trần, cảnh sát viên gốc Việt.
Nước
Mỹ và Boston thở cái phào sau 5 ngày nghẹt thở. Dân
Boston và cả Massachusetts ùa ra đường, vui mừng, vẫy
cờ, ca ngợi chiến công của các nhân viên công lực,
vỗ tay, ôm hôn, tặng quà, chuông nhà thờ đổ liên hồi,
chào mừng thắng lợi của thành phố.
Một chiến
dịch khổng lồ "Hàn gắn vết thương
cho Boston" được phát động rầm rộ
ngay ngày hôm sau: hàng ngàn người t́nh nguyện hiến máu,
nhiều cơ quan, công ty, nhà máy .. công cũng như tư,
thiết lập quỹ cứu trợ để giúp đỡ
nạn nhân, kể các các em học sinh Tiểu Học
cũng đi bán nước chanh, bánh, kẹo .. để
đóng góp vào. Các tiệm cà phê, nhà hàng .. đăi nhân viên công lực
và bất cứ ai vào ăn, đều không phải trả
tiền. Dân chúng đi ngoài đường đều mang
T-shirt có cờ nước Mỹ và logo "Boston Strong".
Trước các cuộc thi đấu thể thao, tŕnh diễn
ca nhạc .. đều có trổi quốc ca và những bài
ca yêu nước, khẳng định tinh thần bất
khuất của nước Mỹ.
Trong lúc các
cơ quan điều tra tiếp tục làm việc th́ ban tổ
chức Boston Marathon mạnh mẽ tuyên bố: Marathon lần
thứ 118 sẽ vẫn tiến hành vào năm 2014, long trọng
hơn, an toàn hơn với nhiều lực sĩ tham dự
hơn và khán giả sẽ ủng hộ đông đảo
hơn.
Vâng, dù thế
nào đi nữa, Boston của tiểu bang Massachusetts vẫn
duy tŕ "The Spirit of America" và sau bất cứ biến
cố nào, Boston vẫn Strong, vẫn Proud như hàng trăm
năm qua.
Kông Li
(Diễm Trinh sưu tầm và chuyển)