Hăy
thong thả Sống
(Trần Mộng Tú)
Nhiều khi
chúng ta sống mà quên bẵng đi là ḿnh có thể chết
bất cứ lúc nào. Ta hối hả sống, vui, buồn,
khỏe, yếu, ta cứ lướt qua rồi không ngoái
đầu lại nh́n chuỗi ngày tháng ta đă tiêu hao của
một đời người.
Cho đến
khi có một người bạn vừa ngă bệnh, bệnh
nặng, không biết sẽ mất đi lúc nào, lúc đó ta
mới xa, gần, hốt hoảng gọi nhau. Tưởng
như chưa từng có người bạn nào "Chết"
bao giờ. Hay ta có một người thân trong gia đ́nh,
đang rất khỏe vừa báo tin bị bệnh hiểm
nghèo. Gia đ́nh, họ hàng cuống lên, sợ hăi như
chưa nghe đến ai nói về cái chết bao giờ,
chưa chứng kiến cảnh vào bệnh viện, cảnh
tang ma bao giờ.
Cả hai
người trên có thể đă ngoài 70 tuổi. Lạ thật!
Cái tuổi nếu có chết th́ cũng đă sống khá lâu
trên đời rồi, sao những người chung quanh c̣n
hoảng hốt thế. Hóa ra người ta, không ai muốn
nghe đến chữ "Chết" dù chữ đó
đến với ḿnh hay với người thân của
ḿnh.
H́nh như
không ai để ư đến mỗi sáng chúng ta thức dậy,
nh́n thấy mặt trời mọc (nếu c̣n để ư
đến mặt trời mọc) là chúng ta đă tiêu dùng
cái ngày hôm qua của đời sống ḿnh. Có người
v́ công việc làm ăn, cả tuần mới có thời giờ
ngửng mặt nh́n lên mặt trời. Buổi sáng c̣n tối
đất đă hấp tấp ra đi, buổi chiều vội
vă trở về lúc thành phố đă lên đèn, làm ǵ nh́n thấy
mặt trời. Nhưng mặt trời vẫn nh́n thấy
họ, vẫn đếm mỗi ngày trong đời họ.
Họ tiêu mất cái vốn thời gian của ḿnh lúc nào
không biết. Tiêu dần dần vào cái vốn Trời cho mà
đâu có hay. Rồi một hôm nào đó bỗng nh́n kỹ
trong gương, thấy ḿnh trắng tóc. Hốt hoảng,
tiếc thời gian quá! Khi nghe tin những người bạn
bằng tuổi ḿnh, bệnh tật đến, từ từ
theo nhau rơi xuống nhanh như mặt trời rơi xuống
nước, họ vừa thương tiếc bạn vừa
nghĩ đến phiên ḿnh.
Thật ra, nếu
chúng ta b́nh tâm nghĩ lại một chút, sẽ thấy "Cái
chết" nó cũng đến tự nhiên như "Cái
sống".
Đơn giản,
ḿnh phải hiểu giữa sống và chết là một sự
liên hệ mật thiết, v́ lúc nào cái chết cũng
đi song song từng ngày với cái sống.
Dẫu biết
rằng, đôi khi có những cái chết đến quá sớm,
nhưng ta cũng đâu có quyền từ khước chết.
Tôi biết
có người mẹ trẻ, con của bạn thân tôi. Chị
bị ung thư, chị cầu xin Thượng Đế
cho sống đến khi đứa con duy nhất của
ḿnh vào Đại Học. Chị không cưỡng lại
cái chết, chị chỉ mặc cả với Thượng
Đế về thời gian v́ con chị lúc đó mới
lên 3 tuổi. Thượng Đế đă nhận lời
chị. Ngày con chị tốt nghiệp Trung Học, chị
ngồi xe lăn đi dự lễ ra trường của
con và tuần lễ sau chị qua đời. Trong suốt
mười mấy năm trị bệnh, chị vẫn
làm đủ mọi việc: chị đội tóc giả
đi làm, đến sở đều đặn, lấy ngày
nghỉ hè và ngày nghỉ bệnh đi trị liệu. Những
bạn làm chung không ai biết chị bị ung thư, ngay cả
xếp của chị. Khi họ biết ra, th́ là lúc chị
không đứng được trên đôi chân ḿnh nữa.
Chị sửa soạn từng ngày cho cái chết với nụ
cười trên môi. Vẫn vừa đi làm, vừa cơm
nước cho chồng con, ân cần săn sóc cha mẹ, hiền
ḥa giúp đỡ anh em trong nhà, chị mang niềm tin đến
cho tất cả những người thân yêu của ḿnh.
Sau ba năm chị mất, cậu con trai, mỗi năm vẫn
nhận được một tấm thiệp sinh nhật
mẹ viết cho ḿnh. (Mẹ đă nhờ qua người
d́ gửi hộ). Hôm sinh nhật 21 tuổi của cậu
cũng vào ngày giỗ năm thứ ba của Mẹ, cậu
nhận được tấm thiệp mừng sinh nhật
ḿnh, với ḍng chữ nguệch ngoạc, chị viết
cho con: Mừng sinh nhật thứ 21 của con. Hăy bước
vui trong đời sống và nhớ rằng mẹ luôn luôn
bên cạnh con. Tôi đọc những ḍng chữ mà ứa
nước mắt.
Tôi nghĩ
đến chị với tất cả ḷng cảm phục.
Chị là người biết sống trong nỗi chết.
Khi không thắng được bệnh tật, chị biết
ḥa giải với nó để sống chậm lại với
nó từng ngày cho con ḿnh. Chắc "Cái chết"
cũng nhân nhượng với chị, thông cảm với
chị như một người bạn.
Một chị
bạn kể cho nghe về một bà bạn khác. Bà này mới
ngoài sáu mươi, nhanh nhẹn, khỏe mạnh và tính nết
vui vẻ, yêu đời. Nhưng khi nào đi ra khỏi nhà
bà cũng mang theo một bộ quần áo đặc biệt,
đủ cả giầy vớ bỏ vào một cái túi nhỏ
riêng trong va-li. Hỏi bà, sao lại để bộ này ra
riêng một gói vậy, bà thản nhiên nói:"Nếu tôi chết
bất th́nh ĺnh ở đâu, tôi có sẵn quần áo liệm,
không phiền đến ai phải lo cho ḿnh". Bà mang theo
như thế lâu lắm rồi, tôi không biết có khi nào bà
ngắm nghía măi, thấy chưa dùng tới, bà lại đổi
một bộ mới khác cho ưng ư không? Giống như
người phụ nữ sắp đi dự tiệc hay cầm
lên, để xuống thay đổi áo quần sao cho đẹp.
Đi vào cái chết cũng có thể coi như đi dự
một đám tiệc.
Tôi nghĩ
đây là một người khôn ngoan, sẵn sàng cho cái chết
mà bà biết nó sẽ đến bất cứ lúc nào. Bà
đón nhận cái chết tự nhiên, giản dị như
đi dự tiệc, hay một chuyến đi xa, đi gần,
nào đó của ḿnh.
Nhưng không
phải ai cũng nghĩ về cái chết giản dị
như vậy. Phần đông muốn được sống
lâu, nên bao giờ gặp nhau cũng thích chúc cho nhau tuổi
thọ. Thích hỏi nhau ăn ǵ, uống ǵ cho trẻ trung
măi. Loài người nói chung, càng ngày càng thích sống hơn
chết. Họ t́m kiếm đủ mọi phương
thuốc để kéo dài tuổi thọ. Người ta ức
đoán, trong một tương lai rất gần, loài
người có thể sống đến 120 tuổi dễ
dàng với những môn thuốc ngăn ngừa bệnh tật
và bồi dưỡng sức khỏe.
Rồi
người ta sẽ c̣n tạo ra những bộ phận mới
của nội tạng để thay thế cho những bộ
phận gốc bị nhiễm bệnh. Gan, ruột, bao tử
v.v, sẽ được thay như ta thay những phần
máy móc của một cái xe cũ. Chúng ta, rồi sẽ sống
chen chúc nhau trên mặt đất này.
Chỉ tiếc
một điều là song song với việc khám phá ra thuốc
trường thọ người ta cũng phải phát minh ra
những người máy (Robot) để chăm sóc những
người già này, v́ con cháu quá bận (Chắc đang chúi
đầu t́m thuốc trường sinh) không ai có thời
giờ chăm sóc cha mẹ già. Theo tôi, ngắm nh́n h́nh ảnh
một cụ ông hay một cụ bà lưng c̣ng, tóc bạc,
đang cô đơn ngồi trong một căn buồng trống
vắng, được một người máy đút
cơm vào miệng, thật khó mà cảm động, đôi
khi c̣n cho ta cái cảm giác tủi thân nữa.
Nhưng sống
như vậy mà có người vẫn thích sống. Một
người đàn ông ngoài bẩy mươi, bị bệnh
tim nặng, đang nằm trong pḥng đặc biệt (ICU)
khi mơ màng tỉnh dậy, nhắn với các con cháu là khi
nào vào thăm không ai được mặc áo mầu
đen. Ông kiêng cữ mầu của thần chết. Ông
quên rằng thần chết, đôi khi, có thể đến
với chiếc áo mầu hồng.
Thật ra,
chính nhờ "cái chết" cho ta nhận biết là "cái
sống" đẹp hơn và có giá trị hơn, dù có
người sống rất cơ cực vẫn thấy cuộc
đời là đẹp.
Những bậc
thiên tài, những nhà văn lớn đă tự t́m về cái
chết khi họ bắt đầu nh́n thấy cái vô vị
trong đời sống như nhà văn Ernest Hemingway,
Yasunari Kawabata và họa sĩ Vincent van Goh, v.v. Chắc họ
không muốn sống v́ thấy ḿnh không c̣n khả năng
hưởng hết vẻ đẹp của "cái sống"
nữa. Họ là một vài người trong số nhỏ
trên mặt đất này sau khi chết để lại
tên tuổi trên những trang sử, lưu lại hậu thế,
c̣n phần đông nhân loại, sau khi chết một thời
gian, không để lại một di tích nào. Con cháu có thờ
cúng được một hai thế hệ, sau đó tên tuổi
mờ dần, mất hẳn theo ngày tháng, v́ chính những kẻ
thờ phụng đó lại tiếp theo nằm xuống
cùng cát bụi.
Đời sống
con người chóng qua như cỏ, như bông hoa nở
trong cánh đồng, một cơn gió thoảng đủ
làm nó biến đi, nơi nó mọc cũng không c̣n mang vết
tích.(Thánh Vịnh).
Thượng
Đế khi đem ḿnh vào đời, có hỏi ư kiến
ḿnh đâu. Nên chắc chắn là khi Ngài gọi ḿnh đi
cũng chẳng cần thông báo trước.
Chúng ta cứ
thong thả sống từng ngày, khi nào chết th́ chết,
mặt trời mọc rồi mặt trời lặn, bông
hoa nở rồi bông hoa tàn, thế thôi.
Tại sao ta
phải cay cú với cái chết ? Hăy dùng trí tưởng
tượng của ḿnh, thử h́nh dung ra một thế giới
không có cái chết. (!)
Chắc lúc
đó, chúng ta sẽ không c̣n không khí mà thở chứ đừng nghĩ đến
có một phiến đất cho bàn chân đứng.
Trần Mộng Tú
(Diễm Xưa sưu tầm và chuyển)