Chị Trung
(Thu Thuyền)
Năm nay, chị Trung được 56 tuổi ta
nhưng trông chị vẫn hồng hào tốt tướng
như thuở hai mươi. Nếu những người
t́nh học tṛ có cơ hội gặp lại chị,
chắc chắn thế nào các anh ấy cũng nhận ra
cố nhân. So với ngày xưa, chị chỉ khác một
điểm là mái tóc. Bây giờ tóc chị cắt ngắn,
úp vào khuôn mặt bầu bĩnh, trông không dịu dàng
nhưng lại rất hạp nhăn tôi.
Vừa đến tuổi cài trâm, chị Trung xổ
sữa lên kư vùn vụt. Tôi thấy chị cân đối
nhưng chị cứ loay hoay nhịn ăn. Nhịn
mấy th́ nhịn, cuối cùng chị vẫn phổng phao
nhất nhà. Tuy vậy, chị khá xinh nhờ khuôn trăng
đầy đặn, đôi mắt có đuôi biết
cười và đôi môi chúm chím đóa hoa anh đào. Chị
Trung có khuyết điểm duy nhất là hai cánh mũi hin
hin. Lúc bực tức, chúng phập phà phập phồng
như mũi thỏ. Đôi khi chị nổi quạu, chúng tôi
nháy nhau "phe phẩy" mũi, làm chị vừa
tức vừa buồn cười. Không tự chủ
được, hai cánh mũi hin hin càng trông hề gấp
bội!
Những ngày thơ dại, mợ lo chạy gạo
bên ngoài, ở nhà chị Trung đảm đương vai
tṛ mẹ hiền. Mười sáu tuổi chị đă
phải lo lắng cho bầy em năm đứa. Những
hôm chị xách giỏ đi chợ, leo xong con dốc cao
về đến nhà, hai bắp chân chị cứng như
hai cái chày đá nhưng chị nhất định không
đi xe lam để có thêm ít tiền mua chè về cho chúng
tôi. Những túi chè be bé được chúng tôi nhao lên chào
đón thật nồng nhiệt mỗi khi thấy bóng
chị gồng tay xách giỏ từ ngoài cổng vào.
Chị không quên bất cứ ngày sinh nhật của
đứa nào cả. Mỗi đám tiệc ít nhất có
một ổ bánh phết kem bơ. Chị c̣ng lưng
đánh trứng. Phùng má chu mỏ thổi than trên nắp
nồi. Nướng bánh kiểu nhà nghèo nhưng ổ bánh
nào cũng vàng lườm, nở đều tứ bề.
Tôi bị liệt vào hàng đoảng về nữ công gia
chánh cũng do lỗi ở chị. Cái ǵ chị cũng làm,
từ cơm canh, xào nấu đến bánh trái. Thành ra tôi
chỉ có việc hưởng, hư thân. May là chị không
kiêm thêm mục dọn dẹp lau chùi nhà cửa chứ không
tôi c̣n đổ đốn đến chừng nào.
Chúng tôi sống vô tư với sự nuông chiều,
săn sóc của chị. Thiếu mợ ở nhà th́ không
sao nhưng thiếu chị th́ tai vạ lớn cho chúng tôi.
Ai đi chợ? Ai cơm nước? Ai phân công? Ai xét
xử phân minh? Ai thuốc thang vỗ về? Tôi nhớ ngày
anh tôi bị cảm sốt. Nhiệt độ cao làm anh mê
sảng hét um nhà. Dù hôm đó có mợ đang ở pḥng bên,
anh vẫn kêu chị Trung váng lên. Chị phóng ngay vào pḥng,
nghe anh mếu máo, "Chị ơi, phù thủy hóa em thành
con cá!" Tôi nhịn không được, vén môi suưt
cười ra tiếng nhưng khựng lại khi thấy
chị rất điềm tĩnh, nhỏ nhẹ: "Đang
mơ đấy em ơi. Tỉnh lại thôi!"
Chị Trung chỉ lớn hơn tôi hai tuổi
rưỡi nhưng đến già chị vẫn xem tôi
như một đứa bé vừa nứt mắt. Sau này, có
một thời gian tôi về ở chung với chị
(đại khái đó là lúc tôi hơi bị .. thất t́nh!)
Tối 11giờ đêm, tôi xách cặp đi làm, rảnh
rỗi nh́n trời mây đến 8 giờ sáng ra về. Hôm
nào buồn buồn, lên xuống cầu thang cho khỏe chân,
mọi việc nhân viên lo hết, tôi chỉ kư vài tờ hồ
sơ là xong. Làm bù nh́n một thời gian, chị thấy
tôi gày xọp. Hỏi ra mới biết tuy rảnh nhưng
trong suốt 9 tiếng đồng hồ, tôi chẳng
ăn miếng cơm lót dạ nào cả. Chị cằn
nhằn bắt tôi phải chịu khó bồi bổ
nhưng tôi cứ vờ điếc v́ không quen ăn
uống lúc hai giờ sáng. Chị nói tôi mấy lần không
được, gai lắm nhưng chỉ lặng lặng
bỏ đi chỗ khác. Hôm sau đi làm, tôi mở cặp
thấy nguyên cái bánh gị nằm chễm chệ trong đó.
Cầm chiếc bánh trong tay, tôi tưởng tượng
cảnh chị hấp bánh xong, lui cui gói nhét vào cặp.
Những cử chỉ săn sóc kín đáo của chị
làm tôi bỗng nghẹn ngào ..
Dần dần, chuyện t́nh cảm riêng tư
của tôi có chiều hướng đi lên. Hôm đầu
tiên chồng à .. bạn trai của tôi đến thăm,
chị Trung như gà mái gặp diều hâu. Chị xù lông
cổ, xoè cánh ra che chở cho tôi. Hai ba tuần sau, tôi
vẫn chưa biết nhiều về anh nhưng chị
đă cho ư kiến: "Chị chấm đậu. Đậu
tối ưu!" Té ra trong những lúc tôi sửa soạn
trong pḥng, bên ngoài chị làm công an, hỏi anh một dọc
từ A đến Z. Công việc, học hành, nhà cửa,
cậu mợ anh chị em trong nhà .. Anh bị tra tấn
phát đổ mồ hôi hột. Thế mà anh vẫn quư
chứ không bực chị. C̣n tôi muốn độn
thổ khi biết chị điều tra quá lộ liễu
nhưng chị tỉnh khô. Phương châm của chị
là: Hỏi thẳng trước, đỡ rước
phải của nợ!
Ngày cưới của vợ chồng tôi, chị
Trung phờ phạc v́ lo. Tôi lại phơi phới sau
một giấc ngủ ngon đẫy mắt. Trong lúc tôi
dồi phấn thoa son, chị ra vào mấy lần, cho
biết các món ăn chưa được giao đến
nhà, gọi điện đến nhà hàng, chẳng ai
trả lời. Tôi cứ gạt đi. Ối dào, đàng
trai tới, ḿnh hoăn binh bằng b́nh trà trước.
Người ta làm không kịp th́ đem tới trễ, lo
mấy cũng vậy thôi! Chị lườm lườm
nh́n tôi như thể, Ai mà thèm lo! Ấy vậy mà sau này, chồng
chị vui miệng kể lại cho cả nhà nghe là chị
lạc mất thần hồn thế nào, hôm đám
cưới tôi, chị lai rai xỏ tới ba chiếc
quần lót. Cả nhà cười rộ lên làm chị
lỏn lẻn bào chữa, "Tại phải lo nhiều
việc cùng một lúc quá nên quên .."
Số chị Trung thế mà hay! Thuở nhỏ lo
đàn em dại, đến khi trưởng thành th́
đến lượt hai bậc phụ mẫu. Đầu
tiên là cậu. Sau hôm cậu vào nhà thương mổ ung
thư phổi, những người thân yêu nhất của
cậu cũng phải quay lưng tháo lui. Dĩ nhiên không
thể trách được. Chẳng ai dại ǵ đi lănh
trách nhiệm săn sóc một ông cụ mắc bệnh nan y.
Chúng tôi, sáu đứa ở sáu hướng xa cậu,
ruột rối như tơ ṿ v́ nhận được tin
báo quá bất ngờ. Chị Trung lẳng lặng thu
xếp việc nhà, việc sở trong vài tiếng
đồng hồ rồi từ giă gia đ́nh, lên máy bay.
Thật may, chị vừa tới nhà thương đă
thấy cậu chuẩn bị xuất viện.
Chúng tôi gọi điện thoại cho nhau ơi
ới, bàn bạc đủ mọi kế hoạch: Mợ
tính nên mướn người làm đến trông nom cho
cậu, tôi định nghỉ việc một tháng, sau
đó là các anh chị em sẽ thay phiên nhau đến sau.
May có người quen cho biết về một dưỡng
đường do bác sĩ Việt điều hành. Tôi
gọi điện cho chị đến xem. Thấy cơ
sở tổ chức đàng hoàng, sạch sẽ, chị
bàn với cậu vào ở để được
điều trị hậu giải phẫu cho có hiệu
quả nhất. Cậu đồng ư. Thế là chị Trung
sắn tay áo liên lạc và làm giấy tờ nhập
viện. Nhờ có căn bản về thủ tục y
khoa, chị gơ cửa nào trúng cửa nấy. Khi biết
cậu đă được đưa về ở nơi
an toàn, chúng tôi quẳng điện thoại, ngă ra thở
dốc. Mấy ngày hôm sau mới hoàn hồn để cám ơn
chị. Chị
tỉnh rụi, "Lo cho cha ḿnh chứ lo cho ai mà cám
ơn?"
Sau khi đưa cậu
về chỗ ở mới, chị Trung sắm cho cậu
cái "phôn tay" đeo nơi cổ, có việc ǵ,
cậu điện chị ngay: "Cậu cần gấp
vài trăm" "Dễ dàng thôi cậu, con sẽ nhờ
người quen đem tiền cho cậu ngay." "Cậu
khó thở quá!" "Để con kêu bác sĩ riêng tới
khám cho cậu." "Cậu muốn có cái Mercedes (xe
lăn chạy bằng điện) giống của bác Xuân!"."Được,
con sẽ mua khi nào cậu khoẻ hơn một tí.". "Cậu
đang nghĩ có nên về Việt Nam hay không ..". "OK,
con sẽ mua nhà rồi mướn y tá săn sóc cậu."
"Thôi cậu không về đâu!". "OK, sao cũng
được." Tôi chưa bao giờ nghe chị nói
chữ "không" với cậu cả. Yêu thương
chiều chuộng cậu như thế mà đến khi
cậu mất, chị lại ân hận đủ
điều. Sao chị không hiểu là nhờ chị, con
đường vào lúc cuối đời của cậu
đỡ bị gai góc biết dường nào ? Tuổi
cao, sức yếu luôn làm cậu có cảm giác bị bỏ
rơi. Không kể những chiều chuộng về
vật chất của chị, riêng về tinh thần: T́nh
yêu, sự hy sinh và ḷng kiên nhẫn của chị đă giúp
cậu vượt được bao nhiêu cơn khủng
hoảng. Sau này, tôi chỉ mong có chị bên cạnh
để vực tôi ra khỏi những phút cô đơn
trầm thống của tuổi già. Tôi sẽ giận
điên nếu chị bỏ tôi đi trước ..
Ngày cậu mất, tôi
đang làm việc ở sở. Buông điện thoại
xuống, tôi cầm bút vẽ nguệch ngoạc. Xếp vào
hỏi tôi câu ǵ không rơ, tôi trả lời bằng một
nụ cười méo mó. Mười lăm phút sau tôi
mới tỉnh hồn, lên mạng kiếm nhà đ̣n và khách
sạn quanh vùng. Lúc gọi cho chị Trung định góp ư
mới biết chị đă thu xếp xong thủ tục
ma chay và giữ pḥng khách sạn. Chúng tôi chỉ có việc
lấy vé máy bay về tiễn cậu. Thật tội cho
chị, buồn đau mất mát ngập hồn như lúc
này, chị không có một khoảng trống nhỏ
để khóc cậu. Quá nhiều quyết định
một ḿnh chị phải gánh (Năm anh em chúng tôi
đồng ḷng kư giấy tờ phó thác cho chị quyền
định đoạt tang sự.) Sau này có vài người
tỏ ư chê trách đám tang cậu không được chu
tất. Đáng lẽ phải thế này hay tại sao lại
làm thế nọ v.v. Tôi nghĩ bụng, Cứ thử
ở California mà lo đám tang Virginia th́ biết. Nhưng
chị nghe xong, cười x̣a. Những lời vô bổ,
chị để ngoài tai tất!
Càng gần đây, gia
đ́nh của mợ ở Hà nội càng thôi thúc mợ
về. "Về đi thôi em ơi, các chị bệnh
liệt giường, yếu quá, sợ không chờ em
được nữa ..". Thế là mợ về sau
hơn một nửa thế kỷ chia tay Hà nội! Chị
Trung, anh tôi (người mơ sảng bị phù thủy hoá
cá) và tôi ra Bắc với mợ. Đến Hà nội, mợ
chưa kịp cản, hai anh em tôi đă kéo nhau thăm 36 phố
phường. Chị Trung ở lại săn sóc, chiều
chuộng mợ. Mợ không chịu được
chuyến bay gần 20 tiếng đồng hồ. Mợ
ngủ thiếu v́ đổi giờ. Khí hậu nhiệt
đới quất lên người mợ. Bao nhiêu năm
sống một ḿnh, mợ không đương đầu
được với đám đông và những tiếng
động náo nhiệt chung quanh. Gặp gia đ́nh xong th́
mợ đổ bệnh. Hễ bệnh th́ mệt mà
mệt th́ không vui. Dây mơ kéo sang rễ má. Chị Trung
vẫn dịu dàng kiên nhẫn bên mợ trong lúc anh em tôi
chỉ nhác thấy t́nh h́nh không ổn là hô biến. Trở
về thấy mợ vui vẻ b́nh tĩnh lại, chúng tôi
giả lả, "Chị Trung là số Một!" Chị
cười kh́: "Lần sau mợ có đi Việt Nam,
chị sẽ là người đầu tiên t́nh nguyện
tháp tùng .."
Có lần tôi về
thăm chị Trung, nghe chị nói đến mối lo hàng
đầu: An sinh xă hội. Chị có ư muốn lập
một ngôi làng cao niên theo tiêu chuẩn quốc tế ở
Việt Nam, từng căn nhà xây độc lập nhưng
có nhân viên bảo vệ, bác sĩ y tá trực 24/24 và tài
xế đưa rước. "Cho gia đ́nh ḿnh
được ở gần nhau," Chị bảo, "Làm
ở Mỹ mà được đúng ư chị th́ chắc
chắn sập tiệm v́ thiếu sở phí ..". Tôi
vỗ tay lốp đốp, Chị làm ở đâu cũng
được, chỗ nào có chị, chỗ đó có vợ
chồng em. Chị Trung là giám đốc nhà thương,
trong đám bác sĩ y tá ấy thế nào chị không gạ
gẫm, đưa về làng cao niên được vài
vị để phụ chị điều hành. Lại quay
ra hô hào bạn bè họ hàng, cộng đồng .. kẻ
góp công người góp của th́ sớm muộn ǵ chị
cũng đạt được sở nguyện và
tiếp tục lo cho đàn em của chị!
Thương chị Trung
bao nhiêu, tôi quư chồng chị bấy nhiêu. Chẳng t́m
đâu ra một người đàn ông để yên cho
vợ cung cúc chạy việc bên ngoài, cho dù bên ngoài chẳng
phải là ai xa lạ nhưng quá nhiều lần làm cái ṿng
gia đ́nh nho nhỏ của anh bị mất quyền
lợi. Nhất là trong những năm cậu đổ
bệnh, điện thoại của chị reo liên tục,
từ phôn tay của cậu, đến nhân viên
dưỡng đường và các vị bác sĩ riêng .. Dồn
dập đổ xuống chị những đ̣i hỏi
về tinh thần và vật chất. Chắc chắn anh
phải kiên nhẫn và hết sức yêu thương
chị. Đến bây giờ, tôi vẫn c̣n nh́n về
hướng chị mỗi khi cần giúp đỡ
nhưng tiếng cảm ơn, tôi trao cả cho anh lẫn
chị.
Tôi biết số chị
Trung sẽ c̣n nhiều vất vả lo toan nhưng năm
Canh Dần này, tôi cầu mong cho chị bớt những gánh
nặng. Chị sẽ có dịp đến thăm thành
phố Venice thơ mộng, nơi chị vẫn ao
ước được đặt chân tới. Chị
ơi, chị xứng đáng được nghỉ
ngơi vui hưởng cuộc đời hơn ai hết!
Thu Thuyền
2/2010
(Bai Chuyen)
