Người Đàn Bà Tuổi Ngọ
(Tác
giả: Huyền
Thoại Thịnh Hương)
Tác giả đă nhận giải Danh Dự
Viết Về Nước Mỹ từ 2006. Cư trú và làm
việc tại miền Bắc California, cô luôn vui vẻ tiếp
tay mọi sinh hoạt bạn hữu. Một số bài viết
khác của cô được kư tên Huyền Thoại. Nay hai
bút hiệu hợp nhất, thành một tác giả thân quen của
sinh hoạt Việt Báo. Sau đây là bài viết mới của
cô, trích từ báo xuân Việt Báo Tết Giáp Ngọ 2014.
* *
*
Không biết có phải v́ chị sanh
năm con ngựa hay không mà cuộc đời chị lúc
nào cũng ôm đồm hết chuyện này sang chuyện
khác. Chị là con đầu, và khi cô em thứ hai ra đời,
chị đă sáu tuổi, cái tuổi có thể cho mẹ sai
vặt. Chẳng hạn như, "Con lấy cho mẹ
chai sữa trên bàn", "Con đem cái khăn này treo lên mắc
cho mẹ", hay "Con chạy qua nhà d́ Bích xin cho mẹ
vài củ hành". Đại để là những chuyện
nhẹ nhàng mà chị rất thích được mẹ sai.
Chị đang tập làm người lớn, v́ theo chị,
người lớn có uy và ai cũng phải nghe lời.
Rồi mẹ bỗng mắn đẻ,
cứ vài ba năm cho chị thêm một đứa em, tổng
cộng tất cả tám chị em. Đứa em gái út ra
đời là lúc chị bận rộn hơn bao giờ hết.
Chị 16 tuổi, đang học lớp
11, chuẩn bị thi tú tài. Dạo mới có hai ba con, bố
mẹ chị c̣n mướn người làm, với đồng
lương công chức hạng trung của bố. Mẹ
chỉ ở nhà nuôi con và kiếm chút tiền tiêu vặt bằng
cách chơi vài bát hụi nhỏ với bạn bè hoặc bạn
đồng sở của bố. Nhưng khi người
con thứ năm chào đời th́ mẹ cho chị người
làm nghỉ việc v́ số cung vẫn thế mà số cầu
càng ngày càng tăng. Người làm nghỉ, chị phải
từ giă mái trường nội trú êm đềm trong thành
phố để về nhà phụ mẹ làm việc vặt.
Chị đi học bằng xe đạp. Mỗi sáng,
trước khi đến trường, chị dậy sớm
giặt hai thau quần áo cho cả nhà rồi để
đó cho mẹ phơi khi nắng lên. Giặt giũ xong, chị
phải bơm đầy hồ nước. Cũng may là
nhà chị có giếng nước với chiếc máy bơm
nửa ngựa. Nhiều hôm máy bơm trục trặc, chị
phải kéo nước bằng tay, mệt lả người.
Kéo được một phần tư hồ là đă
đến giờ đi học
Chị đi học theo
chương tŕnh bán nội trú. Có nghĩa là chị ăn và
nghỉ trưa tại trường. Đó cũng là một
cố gắng đáng kể của bố mẹ, tránh cho
chị phải về nhà ăn trưa rồi lại vội
vă trở lại trường trong những ngày mưa to gió
lớn hay những hôm nắng hè gay gắt. Buổi tối
về nhà, chị cho các em ăn uống, tắm rửa cho
những đứa bé trước khi lên gác học bài, chuẩn
bị cho năm thi quan trọng. Dù phải làm chuyện nhà
mà cuối cùng chị cũng đậu tú tài, dù chỉ
đậu b́nh thứ. Chị vui mừng khi bố mua cho chị
chiếc Honda dame mầu xanh, một phần thưởng
chị không dám mong đợi. Nhớ lại những lúc
c̣n đi xe đạp, gấu quần chị hay bị xích
xe nghiến, rách te tua. Mẹ bảo chị phải lấy
giây thun cột hai ống quần lại. Chị không làm
theo lời mẹ v́ trông nó dị hợm và .. quê mùa làm sao. Mất
đi vẻ thanh tao của người con gái có
gương mặt .. dễ thương. Chị biết chị
dễ thương v́ nghe mấy người con trai nói với
nhau như vậy.
Gịng đời êm đềm trôi ..
Chị thi đỗ tú tài hai. Chị có vận may trong
đường học vấn thi cử. Thi đâu đậu
đó, dù không đậu cao như chị muốn. Chị
đă có bạn trai đang học năm thứ hai Văn
Khoa .. Nên chị cũng ghi danh học theo ngành của
người yêu. Chiến tranh lúc đó bắt đầu
leo thang dữ dội. Không ngày nào không nghe về những trận
giao tranh ghê hồn, những trận pháo kích thảm khốc,
và những con số thương vong đáng sợ.
Lúc này Bố đă về hưu. Mẹ
sang lại sạp bán tạp hóa ngoài chợ, lợi tức
chẳng là bao so với giá sinh hoạt leo thang. Chị buồn
khi thấy mẹ ưu tư, bố trầm ngâm. Đứa
em gái kế chị đă đến tuổi dậy th́,
đă biết thích quần áo đẹp để không thua
bạn bè cùng trường cùng xóm. Chị biết đă
đến lúc chị phải phụ bố mẹ lo cho
đàn em. Chị không muốn học lên cao trong khi bố mẹ
phải tính toán chi li từng đồng. Ḷng chị nao nao
buồn khi những bữa ăn bắt đầu nhiều
rau hơn trước, và những món thịt cá đă bắt
đầu thưa dần trong tuần. Gia đ́nh không c̣n những
buổi đi ăn kem dưới phố .. Xi nê đă trở
thành những tṛ xa xỉ .. Một hôm anh bạn cùng lớp
chạy đến t́m chị, cho hay chỗ anh đang làm cần
người giỏi tiếng Anh. Chỗ làm của anh là chi
nhánh của ṭa đại sứ Mỹ tại Sàigon, và công
việc của anh là một thông dịch viên.
"Có dám đi làm không", bạn
chị hỏi, v́ thời điểm đó, xă hội không
mấy khoan dung với những người đàn bà con gái
đi làm sở Mỹ. Người ta nh́n những người
đàn bà làm cho Mỹ bằng ánh mắt khinh bạc, làm
như ai cũng là gái bán bar hay bồi pḥng trá h́nh .. Chị
phân vân, chưa dám quyết định, Bạn nhắc nhở,
đừng để lâu, rủi họ kiếm được
ai khác th́ uổng lắm. Lương gấp ba, gấp bốn
lần lương giáo sư của bọn ḿnh, đâu có
ít.
"Lương gấp ba, gấp bốn
lần lương giáo sư" cứ văng vẵng
trong đầu chị từ lúc đó. Hèn ǵ mới đi
làm có mấy tháng mà bạn chị đă sắm Vespa Italie mới
cáu chỉ! Buổi chiều, gặp ngựi yêu, chị
đem chuyện đi làm ra hỏi. Người yêu nh́n chị
nghiêm khắc:
- Ba má anh không thích con gái làm sở Mỹ.
Tại sao em không đi dậy học? Nghề đó ai cũng
nể.
Chị buồn bă nghe anh nói. Gia
đ́nh anh khá giả, ba má anh có đại môn bài gạo, làm
sao anh hiểu được hoàn cảnh sa sút khó khăn của
gia đ́nh chị? Chị đă 18 tuổi, chẳng biết
làm ǵ ra tiền để giúp đỡ bố mẹ và
đàn em 7 đứa. Chị bảo anh:
- Em cũng biết như vậy,
nhưng dậy học cũng đâu có ngay được.
C̣n phải thi cử, chờ đợi lâu la.
Anh dứt khoát:
- Em đừng đi làm cho Mỹ.
Anh không thích có vợ làm sở Mỹ.
Buổi tối chị kể chuyện
người bạn cho bố mẹ nghe rồi xin ư kiến.
Mẹ ngần ngại:
- Người ta cười cho. Ḿnh
con nhà tử tế, ai lại đi làm sở Mỹ!
Mẹ thở dài. Xă hội thượng
vàng hạ cám, đục trong khó phân biệt, khó giữ ǵn.
Bố ngập ngừng:
- Nhà ḿnh cũng chưa đến nỗi
nào để con phải mang tiếng. Thiên hạ thường
vơ đũa cả nắm, con không nên vội vàng. Nhất
là con đang quen với Khoa. Sợ người ta khinh ḿnh,
không cho nó đi tới.
Bố mẹ thở dài. Chị cũng
thở dài. Đêm đó, chị trăn trở rất lâu. Rồi
chị quyết định. Chị không thể để
bố mẹ vất vả thêm nữa. Với gia cảnh
hiện nay, chị nghĩ chị học đến đây
kể cũng tạm đủ. Chị phải để
phần cho các em, nhất là ba thằng em trai đang tuổi
ăn tuổi học. Chị phải nắm lấy cơ
hội có một không hai này.
Ba hôm sau, chị tới chi nhánh ṭa
đại sứ theo tiến cử của người bạn.
Chị thi đậu với số điểm cao, cả
thi viết lẫn thi vấn đáp. Ông chủ sự thấy
chị giỏi tiếng Anh liền cho chị chức vụ
bí thư kiêm phiên dịch, với số lương ngoài sự
mong đợi của chị lẫn anh bạn. Chưa bao
giờ biết sử dụng máy đánh chữ IBM, chị
được sở cho đi học đánh máy và hệ
thống lưu trữ hồ sơ trong một tháng với
lương chính thức. Chị như trên trời rớt
xuống, không dám tin vào những chuyên đang đến với
ḿnh. Chị bảo bạn:
- Ḿnh có nằm mơ không nhỉ? Sao
tư nhiên có nhiều tiền thế? Bạn thử nhéo
ḿnh xem ḿnh có biết đau hay không?
Người bạn cười. Bạn
không nằm mơ đâu. Nhưng đời là một giấc
mơ, một giấc mơ dài với những buồn vui
lẫn lộn. Khi tỉnh cơn mơ cũng là lúc ḿnh giă
từ tất cả...
Chị chia tay người yêu từ
đó .. Mối t́nh đầu của chị đă bị
cơn cuồng phong thời đại cuốn ra biển
khơi. Chị buồn, rất buồn. Chị gơ phím trên
máy đánh chữ như gơ vào quan tài của trái tim ḿnh. Chị
thổn thức trong âm thầm. Chị khóc trong đêm
đen để bố mẹ và đàn em không ai chứng kiến.
Những đồng tiền chị
kiếm được không hoen ố mà sao chất đầy
ly tan, đổ vỡ. Chị t́m vui qua những ánh mắt
chan ḥa hạnh phúc của đàn em khi cùng chị đi mua sắm.
Chị ấm ḷng khi mẹ hết băn khoan tính toán những
chi tiêu hằng ngày. Chị măn nguyện khi bố lại
được uống những chai bia lạnh, được
đi khám bệnh tại bệnh viện Grall như dạo
trước. Chị sung sướng nh́n tủ lạnh lại
đầy thịt cá như xưa. Chị mất người
yêu, nhưng đem lại được nắng ấm
trong gia đ́nh ḿnh. Những tia nh́n ảm đạm đă
không c̣n trên gương mặt già nua của bố nữa.
Chị vui trong cô đơn. Chị buồn trong tiếng
cười.
Rồi t́nh yêu cũng t́m đến
với chị một lần nữa. Anh là một cánh chim
trong khung trời lửa đạn. Anh tung cánh gào thét, nhả
những làn khói hừng hực thiêu hủy kẻ thù trong
lùm cây bụi cỏ. Trong mắt chị, anh là sự oai
hùng, là nét ngang tàng và phóng khoáng. Anh đến với chị
hồn nhiên, tự tại.
Nhưng chim trời một ngày tháng
tư đă gẫy cánh theo vận nước điêu tàn.
Con đại bàng mắc bẫy nằm co ro trong cũi với
xiềng và xích. Chị phải bỏ nhà bỏ của chạy
về ẩn náu trong mái gia đ́nh ruột thịt. Tài sản
của chị bị bên thắng cuộc phong tỏa, cho là
của cải của nhân dân, nay nhân dân lấy lại. Chị
chỉ c̣n chiếc nhẫn cưới và ṿng ngọc trai
mang trong người. Nhẫn và ṿng, chỉ mấy tháng sau
anh đi tù, chị đem ra chợ trời Huỳnh Thúc
Kháng bán tống bán tháo cho người chuẩn bị đi
Tây với quốc tịch Pháp .. Lúc đó chỉ có vàng là
c̣n có giá. Hột xoàn, cẩm thạch hay hạt trai coi
như đồ bỏ, bán được là may. Chị
đau xót nh́n của cải của ḿnh qua tay người lạ
như những thứ đồ chơi rẻ tiền.
Có được ít tiền, chị
mon men đứng chợ trời t́m kế sinh nhai. Cuộc
đời chị lần đầu tiên nghe chửi thề,
nhiếc móc. Chị sống trong cảnh vàng thau lẫn lộn.
Bên những người phụ nữ đă từng có thời
gian ngồi trên nhung lụa, bên những tiểu thư khuê
các nay thành tấm cám t́m đường nuôi cha trong tù. Chị
lăn lóc bên những kẻ đá cá lăn dưa, cố né
tránh để đừng bị xây xát. Chị nuốt
nước mắt ôm vào ḿnh những mảnh áo quần bần
thỉu hôi hám khi bị công an rượt đuổi bắt
bớ. Chị phải đứng đó, cam chịu, v́ chị
phải kiếm mồi về mớm cho đứa con vừa
biết nói sơi. Chị phải gồng ḿnh cam chịu, v́ bố
chị cần thuốc men cho những cơn đau tim nhức
nhối. Chị phải tiếp tay với mẹ chị trả
tiền củi lửa gạo nước điện
đùng .. Mấy đứa em bị lùa đi học yêu bác
yêu đảng. Tối về nhà, mệt nhoài, nghe đám nhỏ
nhi nhô "như có bác Hồ trong ngày vui đại thắng",
chị bỗng nổi cơn điên, thét lên "Im ngay, im ngay. Tụi mày cầm giao
giết tao chết đi rồi hăy hát, hăy ḥ. Tụi bay vô
lương tâm vừa vừa thôi kẻo tao đứt gân
máu tao chết tại chỗ cho tụi bay coi"..
Đám nhỏ sợ hăi nín thinh. Chị vùi đầu trên gối
khóc như khóc cái chết của chính ḿnh.
Nhiều tháng sau ngày anh lên đường
"cải tạo" chị cũng chưa biết chính
xác chỗ anh và bạn bè anh đang bị giam giữ. Những
người vợ t́m nhau hỏi thăm tin tức chồng.
Rồi rủ nhau đi t́m, dù chẳng biết chỗ ḿnh
t́m có chính xác hay không. Cuối cùng chị cũng t́m
được nơi anh bị giam theo sự tiết lộ
của mấy người tài xế xe đ̣. Đó là hai
dăy nhà tôn, một doanh trại cũ của quận đội
Cộng Ḥa ở Phú Lợi tỉnh B́nh Dương.
Chị mặc bộ bà ba vá víu,
đội nón lá, bế con đến nhà một dân địa
phương có ḷng. Bà chủ nhà cho chị mượn
đôi quang gánh, giả dạng người đi mua giấy
báo cũ, đi loanh quanh ngoài hàng rào trại tù. Anh nhận
ra chị, vội chạy ra đầu nhà, thảng thốt
kêu lên tiếng "em" ngắn gọn. Chị nh́n anh
nước mắt lưng tṛng mà hai chân vẫn phải
đi tới, v́ bà chủ nhà căn dặn, đừng dại
dột ngừng chân kẻo người bên trong bị phạt.
Chị lưu luyến, quanh đi trở lại hai ba ṿng.
Anh bên trong lính quưnh đi tới đi lui. Bỗng từ
phía vọng gác có người la lối:
- Chị kia! Chị kia! Đứng
lại!
Chị sợ quá, tim muốn ngừng
đâp. Chị không sợ cho chị, mà sợ cho anh, không biết
những tai vạ ǵ sắp đổ xuống đầu
.. Tên vệ binh vác súng chạy đến, quát tháo om x̣m, dọa
bắn chị nát óc, rồi đem chị giam trong cḥm canh.
Tên mang quân hàm bốn sao bảo chị nói láo không đúng
sách, đi mua sách báo ǵ mà đi tới đi lui năm ba
lượt, mắt láo liên ngó ngược ngó xuôi. V́ chị
không thành thật khai báo, họ sẽ giam hai ba ngày chờ
điều tra. Nghĩ đến con đang gởi bà chủ
nhà, chị lo lắng, không biết ngựi ta có tận t́nh
coi sóc nó hay không. Chị bị giam trong cḥi gác cho đến
chiều, khi chuyến xe đ̣ cuối cùng về thành phố
đă rời bến. Họ thả chị ra lúc đó là cố
t́nh trừng phạt chị. Không c̣n xe đ̣, chị long
đong khốn khổ kiếm cách về nhà. Bà chủ nhà tốt
bụng kiếm cho chị một người xe ôm, đi
đường tắt ra ngoài lộ để cho đám vệ
binh không nh́n thấy. Xe honda đi trong mương rẫy, hất
hai mẹ con chị lên xuống liên tu bất tận trên những
mỏm, những mô.
H́nh phạt hôm đó không ngăn
được ḷng thương nhớ của chị dành
cho anh. Chị và mấy người bạn thỉnh thoảng
đón xe đ̣ đi thăm chồng bằng những ánh mắt
từ xa. Những đồng tiền lén lút bay qua hàng rào
khi tên quản giáo không lẩn quẩn đâu đó. Măi
mười tháng sau ngày ra đi, anh mới được
phép chính thức thăm nuôi. Chị gồng gánh xách mang
đem thực phẩm đến giúp anh hồi sức. Những
bao quà nặng trĩu anh không được ra nhận.
Người ta cho đại diện ra lănh đem vào để
phân phối tới tay người tù. Anh đứng trong
hiên xót xa nh́n vợ nh́n con. Bên ngoài chị lưng tṛng nước
mắt thấy anh ốm yếu gầy c̣m. Những chuyến
đi thăm nuôi của chị kéo dài sáu năm cơ cực.
Anh phải di chuyển liên tục, từ B́nh Dương
đi Kà Tum, Phước Long, Bù gia Mập rồi lại trở
về Suối Máu Biên Ḥa. Chị và con nối gót theo anh không
biết mệt, cùng bạn bè ngủ tại bến xe chờ
sắp hàng mua vé lúc hai, ba giờ khuya. Đến nơi c̣n
phải băng rừng, vượt suối trên những
chiếc xe thồ cọc cạch, những chuyến xe ôm lắc
lư. Chuyện kể về những kẻ táng tận
lương tâm giết hại những người vợ
trẻ đi thăm chồng không làm chị nản ḷng. Chị
khấn Chúa cầu Phật cho chị tai qua nạn khỏi.
Đấng trên cao động ḷng trắc ẩn, đem lại
chị những kẻ thiện tâm giầu ḷng nhân đức,
nên chị luôn luôn đi đến nơi về đến
chốn b́nh an.
Những năm về sau, anh
được phép ra nhận quà tận tay. Nh́n anh tả
tơi chị nghe ḷng ḿnh nhói buốt. Hai vợ chồng
trao nhau những tia nh́n đắm đuối nhưng chẳng
dám động chạm tay chân trước những con mắt
cú vọ xét nét. Phận con người bỗng thấp kém
như nô lệ ngàn năm trước. Bao nhiêu vất vả
cơ cực chỉ đổi được nửa tiếng
phù du bên nhau. Chị trở về thành phố tiếp tục
ngược xuôi chợ đời, đánh đổi nhan sắc
cho nắng mưa để kiếm những bữa ăn
khoai nhiều gạo ít cho gia đ́nh và cho những bao quà nặng
t́nh nghĩa cho anh mỗi tháng. Mẹ cũng phải theo chị
ra đường bán buôn. Hai người đàn bà, hai thế
hệ một gánh nặng chia nhau. Nhiều đêm nh́n con say
ngủ chị ước ǵ hai mẹ con được
cùng nhau chắp cánh lên trời. Rũ bỏ mọi phiền
muộn, mọi nhọc nhằn. Chị không nh́n thấy
tương lai. Chỉ thấy bóng tối mịt mù. Không hy
vọng, chẳng mong chờ. Xong ngày nào biết ngày đó.
Nhưng chị cũng không có can đảm để chấm
dứt tất cả. Sự sống trong nỗi chết vẫn
c̣n một sợi giây vô t́nh ràng buộc không ai có thể tháo
gỡ. Đó phải chăng là bản năng sinh tồn của
con người.
Cuối cùng, anh cũng được
trở về sau hai lần đổi tiền và bốn,
năm lần chuyển trại. Mỗi lần đổi
tiền, chị mất thêm một số vốn. Mỗi lần
anh chuyển trại, chị già thêm ít tuổi. V́ lo âu sợ
hăi những chuyện không may đă xảy đến cho
anh.
Nhưng niềm vui đoàn tụ
không ở lại với chị lâu hơn vài tháng. Chim đại
bàng xổ lồng, sẵn sàng bay ra biển khơi t́m khung
trời bao la rộng lớn. Chị hy sinh t́m cách cho chim chắp
cánh vươn lên, hy vọng chim có đà về tha con đến
tổ. Nhưng h́nh như số chị không được
may mắn trọn vẹn. Bên trời mới thênh thang, chim
lạc đường mất dấu. H́nh ảnh chị gầy
g̣, đen nhẻm v́ mưa nắng làm anh không thích nhớ.
Anh t́m vui bên người đàn bà mới trong thiên đường
chị góp sức trao anh. Chị giận, nhưng cam chịu.
Chẳng qua đó là cái số của chị. Ngày xưa lúc
cưới chị, biết chị tuổi Ngọ, anh
cười âu yếm, "Em là ngựa chứng, anh là nài giỏi".
Ngựa chưa trở chứng mà nài đă xuống tay.
Đi xem bói giải sầu, bà thầy
bói nói cung Di của chị có sao Thiên Mă, chém chết cũng
phải xuất ngoại. Chị nghe vậy, dốc sức
kiếm đường ra đi. Và chị ra đi trên mây,
không bị biển khơi dây sóng vùi dập. C̣n bao nhiêu vốn,
chị để lại hết cho gia đ́nh, ra đi với
vài trăm đô dằn túi.
Anh đến t́m chị trơ tráo
phân giải. Chị không níu kéo, không phiền hà. Chị bảo
anh chị không mong anh trở lại, v́ người ta giữ
kẻ ở lại, không ai giữ kẻ ra đi. Chị hỏi
anh, anh có biết câu ca dao, "Uổng công xúc tép nuôi c̣. C̣
ăn cho lớn c̣ ḍ c̣ đi" hay không. Anh nhăn mặt
khó chịu th́ chị cười, "Chuyện đời
thường, và anh cũng thường như thế".
Rồi chị mời anh ra khỏi nhà, và ra khỏi đời
mẹ con chị từ đó.
T́nh yêu từ biệt, chị không tiếc.
Tiếc làm chi một mớ chỉ rối. Hận làm ǵ một
kẻ lạt ḷng. Chị trả thù anh bằng cách
vươn ḿnh đi lên. Lúc c̣n bên kia biển chị c̣n
đủ sức lo cho ḿnh, cho mọi ngựi. Bây giờ chỉ
c̣n chị và con. Chị tập làm single mom trong một thế
giới hoàn toàn xa lạ. Chị vừa đi làm vừa
đi học mong lấy được một college degree.
Ban đêm chị host cho một nhà hàng sang trọng cạnh
bờ biển. Nửa đêm đi xe bus về thấy con
c̣n học, chong đèn chờ mẹ, âu lo. Hai mẹ con
nương nhau, như cây leo bám rào, quấn quít từng ngày
từng tháng. Chị dè xẻn chắt chiu, mua quần áo ở
Ross, Marshall. Sắm mỹ phẩm ở Rite Aid, Walgreens. Thậm
chí c̣n đi Goodwill mua đồ "lâm dố" mà xài.
Hai, ba tháng chị ra cửa hàng dịch vụ đóng thùng gởi
quà, gởi thuốc về cho gia đ́nh. Mỗi chiếc áo
là một hy sinh, mỗi viên thuốc là mỗi nhớ
thương chị gởi về cho thân nhân. Trong đầu
óc chị vẫn c̣n h́nh ảnh những bữa cơm đạm
bạc bên quê nhà. Chị xót xa thương cha thiếu thốn,
thương mẹ nắng sớm mưa chiều. Chị
không trông mong ǵ ở các em. Xă hội đó không có chỗ cho
con nhà ngụy quân ngụy quyền. Chợ trời chưa
là nơi dung thân cho kẻ mới lớn nên chị cứ
tiếp tục hà hơi, ngoảnh mắt quay lưng với
những cửa hàng đầy hấp dẫn như Macy's,
Nordstrom, Bloomingdale .. Chị nghèo áo quần nhưng chị
giầu t́nh thương.
Rồi chị cũng ra trường.
Ra trường trước con hai năm. Có việc làm mới,
hai mẹ con dọn ra thuê nhà ở khu khá để ban đêm
đi về không phải hồi hộp ngó trước nh́n
sau, dù ngó trước nh́n sau là câu nhật tụng cho bất
cứ địa danh nào.
Chị về thăm nhà lần
đầu sau bảy năm chắt chiu. Những đồng
tiền lúc đó c̣n có giá nên chị làm được nhiều
việc tưởng không bao giờ dám nghĩ dám mong. Chị
sửa nhà cửa, sắm đồ nội thất cho
đẹp mắt mẹ cha. Mấy đứa em đă lập
gia đ́nh, chị cho mỗi người vài ngàn làm vốn.
Vài ngàn lúc đó như vài chục ngàn bây giờ, nên ai cũng
trầm trồ khen chị giỏi, chị giầu. Họ
có biết đâu chị nhịn xài nhịn thèm để
đem về cho họ niềm vui. Chị không than văn kể
công, nhưng cho họ biết đồng tiền bên Mỹ
không như lá rụng cho ḿnh đến hốt.
Trở về Mỹ chị lại
ky ky cóp cóp, lại cắt coupons đi chợ mua đồ
để dành mai mốt đem ra dịch vụ tiếp tế
trường kỳ. Con có việc làm lương khá, hai mẹ
con chung nhau mua nhà trả nợ 30 năm cho biết đá biết
vàng. Đến lúc này, hàng gửi về VN đă xưa
như chuyện cổ tích. Dịch vụ gởi tiền
giao tại nhà đă thay thế những kiện hàng qua của
khẩu Tân Sơn Nhất đóng thuế muốn trào đờm.
Chị thấy sung sướng v́ không phải khệ nệ
vác khiêng, dù đâu đó có tiếng phê b́nh nọ nọ kia
kia. Ai nói ǵ chị cũng biết, nhưng cha mẹ gia
đ́nh ḿnh ai lo nếu ḿnh không rót tiền về tiếp tế.
Đôi khi cái khó nó bó cái khôn, biết việc ḿnh làm không là việc
khôn việc khéo, nhưng sợ già néo th́ đứt giây gia
đ́nh.
Những dịp Noel hay tết, chị
gởi thiệp về chúc tết gia đ́nh, kèm theo những
đồng tiền để mua áo quần, kẹo mứt.
Người nhận cứ vô tư nhận mà chẳng hề
nghĩ đến chuyện cám ơn. Làm như những
đồng tiền, những thùng quà chị gởi là một
bổn phận tất nhiên họ không cần thắc mắc
chuyện nghĩa ân. Họ chỉ cần trích ra một
đô, mấy phút ra bưu điện để tỏ một
chút t́nh mà không ai làm được. Nhiều khi chị tủi
thân và ngại ngùng với con cái, nhưng tủi hay ngại
cũng chẳng làm chị ngưng làm kẻ yêu một chiều
và cho không biết tiếc ..
Chị ngán những chuyến bay dài
mệt mỏi mỗi lúc trở về, nhưng cha mẹ
nay đă già yếu, ra vào bệnh viện như người
ta đi chợ. Nên cứ hai ba năm chị lại
đóng hành lư ra phi trường về nhà thăm cha me. Mẹ
cha c̣n đó mà không thăm th́ khi vắng bóng c̣n mong nỗi
ǵ. Cho nên chị cứ chăm chỉ ḅn mót từng đồng
và tiếp tục những chuyến bay dài đăng đẳng.
Những lần trở về gần
đây, chị nghiệm ra rằng t́nh thương em út cho
chị đă có nhiều hờ hững. Mấy trăm bạc
chị cho chẳng nhằm nḥ ǵ so với thời mở cửa
bây giờ. Vài đứa có công ăn việc làm, áp phe áp
phúng rộn ràng nhà cửa. Đi xe gắn máy xịn, mang biển
số đặc biệt đóng niên liễm cả mấy
triệu để giựt le. Con cái đi giầy Nike thứ
thiệt cả trăm đô, trong khi mẹ con chị bên Mỹ
co ro cúm rúm mua hàng on-sale, final sale không thể sale hơn.
Đồng tiền chị cho trở nên mất giá, và giá trị
của chị giảm theo tỉ lệ ngược lạm
phát.
Biết người biết ta, chị
chỉ xin cho quà các cháu, chẳng dám giúp cha mẹ chúng nó.
Ngày đầu chị về c̣n em nọ cháu kia. Mấy ngày
sau chỉ có cha mẹ và chị hủ hỉ chuyện tṛ,
thỉnh thoảng mới có một hai đứa ghé ngang hỏi
nọ hỏi kia cho có lệ. Mẹ bảo chị, "từ
nay con lo cho cha mẹ thôi, chứ chúng nó lớn cả rồi,
để cho chúng nó tự lo đi ". Hôm chị ra phi
trường về Mỹ, có mấy đứa chẳng
ghé chào. Chào mà làm ǵ, tiền th́ đă cho rồi, mà cho th́ cũng
chả đáng là bao.
Chị dặn mẹ, "Tiền
con đưa, mẹ cất kỹ pḥng lúc đau ốm mà
con không về kịp. Xài đến đâu, mẹ đổi
ra tiền Việt đến đó, đừng gởi ngân
hàng kẻo đang lạm phát, lời lăi không bơ".
Mấy tháng sau, mẹ gọi sang,
than thở với chị rằng vợ chồng con Tư
mượn tiền mẹ làm vốn buôn bán. Ai ngờ nó
mượn tiền cá độ bóng đá, thua sạch sành
sanh, bây giờ không có tiền trả. Mẹ hối vợ
chồng nó trả bớt cho mẹ xài, th́ tụi nó giận
lẫy, tết nhất cũng không thấy mặt thằng
chồng vô chúc tuổi. Chỉ có con vợ mua cho mẹ vài
tấm bánh chưng tỏn mỏn cho có lệ. Tiền của
mẹ th́ vợ chồng nó không chịu trả, mà cứ lo
trả tiền bài bạc cho thằng con lớn. Thằng
đó ra đường ăn xài như con nhà đại
gia, bán cả Honda, cầm cả đồng hồ. Rồi
cho "xă hội đen" giả tới đ̣i tiền
cha mẹ! Bó tay!
Chị gọi cậu Năm hỏi
đầu đuôi tự sự, mới vỡ lẽ là ai cũng
chí véo vô tiền chị cho mẹ. Đứa vài ngàn đô,
đứa năm bảy trăm. Bây giờ mẹ c̣n cái bóp
trống rỗng, tháng nào cũng trông chị gởi tiền
về làm lẽ sống. Chị thở dài ngao ngán. Phải
chi có năm bảy gia đ́nh bên này gởi về chu cấp
cho một hai gia đ́nh bên đó th́ nhẹ thở biết
mấy. Đằng này, chỉ có chị, cong lưng mà kéo.
Chị buồn lắm, nhưng lại tự an ủi, cái
số ḿnh nó vậy. Trời cho ḿnh sanh nhằm năm con ngựa.
Ngựa th́ phải kéo xe. Chị tự nhủ ḷng, khi nào
cha qui tiên mẹ bái tổ th́ chị sẽ cho ngựa nghỉ,
làm một chuyến du lịch dài ngày cho biết đó biết
đây.
Bỗng từ ngoài pḥng khách, chị
nghe tiếng gọi thánh thót của đứa cháu gái, "Grandma,
con muốn grandma ra làm ngựa cho con cỡi!"
Chị mỉm cười. Đúng
là chạy trời không khỏi nắng!
Huyền
Thoại Thịnh Hương
(Trịnh
Cuối Huôn sưu tầm và chuyển)