Cuối cùng th́ thiệp
cưới cũng đă đến tay, thằng bạn mà
mấy lâu con nhỏ thương thầm sắp lấy
một cô giáo nông thôn lạ hoắc. Con nhỏ buồn
muốn chết. Buổi sáng nó c̣n tỉnh táo ăn cơm
với cả nhà, nở mấy nụ cười méo
xệch, chứ hiu hiu chiều là chực khóc. Trời
ơi, sao mà nhớ, mà thương cái thằng đó quá
chừng. Thấy cây cúp móng con nhỏ nhớ bạn ḿnh có
tật thích để móng tay dài. Nh́n tóc cũng nhớ tóc
bạn dài. Nhớ chằng nhớ chịt. Đến
nỗi coi sư tử Châu Phi trong ti vi cũng thương
tiếc cồn cào, th́ lần trước có dịp
ngồi với nhau xem chương tŕnh "thế giới
động vật", thằng nọ bảo trong nhóm
bạn ḿnh, con gái đứa nào cũng dữ như sư
tử, chỉ có con nhỏ là hiền, hiền thấy mà
thương (vậy mà không chịu cưới
người ta dùm cái).
Má thấy xót con quá, chạy đi than
thở hàng xóm. Hàng xóm mách nước có ông thầy bùa Chà
trong hẻm Tèm Lem hay lắm. Ổng cho một tấm bùa,
kéo thằng kia quay lại, mấy hồi.
Con nhỏ nghe má nói lại, con nhỏ
cười, "Thí dụ như bùa linh nghiệm th́
ảnh sống bên con cũng đâu phải của con".
Ừ ha. Nói phải à. Sẽ khổ sở rất dài khi
mắt ta thấy những cử chỉ thương yêu,
tai ta nghe những lời nói ngọt ngào mà trong bụng ta
biết tỏng ṭng tong tất cả đều không
thật. Lúc đó ta sẽ chết dần ṃn v́ đau
tủi, chắc c̣n vất vả hơn giai đoạn
thất t́nh bây giờ, khi cứ canh cánh trong ḷng: thằng
cha này t́nh tứ với ḿnh là nhờ .. tấm bùa chứ
chẳng xuất phát từ t́nh yêu ǵ đâu. Và cái
cười dịu dàng kia, ánh mắt ấm áp kia, nụ hôn
ngọt ngào kia, ṿng tay nồng nàn kia .. thấy vậy mà
không phải vậy. Ta nh́n cuộc đời thấy
lệnh lạc, mất mát ít nhiều. Đó là chưa
kể phải thoi thóp lo âu, sợ tự dưng một ngày
bùa thiêng hết tác dụng, thằng bạn rùng ḿnh một
cái, ngơ ngác hỏi ủa, sao hai đứa ḿnh nằm
chung giường vậy, xin lỗi nghen, chắc tại
hồi hôm tui xỉn quá nên chui ẩu vô mùng bà. Rồi
thằng bạn nh́n vẻ mặt đau đớn của
ta, kinh hoàng: "Trời đất ơi, bộ tui
đă làm ǵ bậy bạ sao ?". Tất cả sẽ
chấm dứt ở đó, thằng nọ phủi
sạch những ngày tháng mặn nồng cái rột, bỏ
lại ta một ḿnh ch́m dưới đống kỷ
niệm thương yêu. Với kư ức trống trơn,
thằng nọ phơi phới ra đi, c̣n ta th́ nhớ
hoài, đau hoài ..
Rốt cuộc, con nhỏ
thất t́nh kết luận, "Má ơi, vụ bùa yêu con
thấy không bền, T́nh cảm xuất phát từ tấm
ḷng mới quư. Níu kéo làm chi những cái không phải của
ḿnh ..".
Ui chao. Giật ḿnh. Hết hồn
hết vía. Những chức tước, bổng lộc ..
mà người ta đang chạy rần rần để
tranh giành, chiếm đoạt, để xin .. một tí coi
kỹ thấy giống bùa yêu lắm nghen. Nó sẽ làm cho
tâm hồn người ta không yên ổn, mất mát và nơm
nớp dai dẳng.
Con nhỏ thất t́nh quyết
định không chơi bùa. Nhưng sẽ c̣n nhiều,
nhiều người sẽ hỏi đường vô
hẻm Tèm Lem để kiếm ông thầy. Nghĩ mà
hồi hộp quá trời ..
NGUYỄN NGỌC
TƯ
TRẦN HỮU
DŨNG sưu tầm và lên trang ngày 19-3-05
[XO chuyển]
ẾCH NẰM BỜ AO và bài hát DÙNG DẰNG
ẾCH
NẰM BỜ AO và bài hát DÙNG DẰNG
Sáng tác vốn dĩ tùy thuộc
vào .. ngẫu hứng.
Mà ngẫu hứng thường xuất phát từ .. cơ
duyên.
Đôi khi, hoàn toàn ngoài chủ định, một hai
chữ nào đó bất chợt đập vào mắt, t́nh
cờ thoảng qua tai, vội vàng lướt qua tâm trí ...
Thế là một tác phẩm không định mà thành ...
Bài hát DÙNG DẰNG chính là một trường hợp tiêu
biểu như thế
Thoạt tiên là bài thơ của anh Sông Cửu đến
thật t́nh cờ
DÙNG DẰNG
Dùng dằng tay nắm bàn tay
dạ muốn quay mặt
ḷng say men nồng
Dùng dằng bên bếp lửa hồng
tết nướng bánh phồng
quên trở .. cháy luôn .
Dùng dằng tránh né chiếc hôn
bây giờ nghĩ lại
tâm hồn ngẩn ngơ !
Dùng dằng xua đuổi giấc mơ
sáng ra ngồi nhớ
thẫn thờ bâng khuâng ..
Dùng dằng bực đám mây giăng
kéo ngang che khuất
trăng vàng đầu thôn
Dùng dằng tính thiệt so hơn
một đời đơn độc
giận cơn. . . dùng dằng !
Sông Cửu
Hai chữ DÙNG DẰNG xuất hiện như một ánh
chớp vụt sáng : Hai chữ này phát âm theo giọng
Bắc có nghĩa là chần chừ, phân vân, lưỡng
lự không quyết định được (Ca dao đă
từng có câu : Dùng dằng nửa ở nửa về ,
diễn tả cái trạng thái phân vân ấy), nếu phát âm
theo giọng Nam th́ ngoài cai nghĩa DÙNG DẰNG (phân vân) nói
trên , nó c̣n được hiểu như là VÙNG VẰNG,
từ diễn tả cái tâm trạng giận hờn, cái tâm
lư phản kháng (nhè nhẹ) chờ được an ủi,
vỗ về, một phản ứng thường thây
nơi các cô gái nhỏ khi yêu ...
Cái đặc sắc của "DÙNG DẰNG" khi phát âm
theo giọng miền Nam là ở chỗ đó
Đặc biệt trong câu cuối bài thơ của anh Sông
Cửu :
Dùng dằng, tính thiệt so hơn
Một đời đơn độc giận cơn ..
dùng dằng
Hoàn toàn có thể hiểu 2 nghĩa nước đôi
như thế
Tôi quyết định phải .. làm nhạc cho bài thơ
này, dẫu rằng giai điệu cho bài ấy vẫn c̣n
.. mênh mang vô định. Khi trao đổi ư định
phổ nhạc với tác giả bài thơ , anh Sông Cửu
t́nh cờ đáp :
"Hay lắm ! Tôi nghĩ nếu nhạc anh có hơi hám
"Lư Cái Mơn" dân ca Bến Tre quê tôi th́ tuyệt.
Tưởng tượng vậy thôi .. Chứ tùy hứng
th́ do anh ".
Anh Sông Cửu ạ,
Nhiều người nói tôi .. thông kim bác cổ (!), nhưng
"thông bác" cỡ nào th́ trong kiến thức vẫn có
những khoảng trắng, những vùng tối, những
lănh vực hoàn toàn .. mù tịt ! Cụ thể như cái
điệu "Lư Cái Mơn" mà anh Sông Cửu nói đó,
tôi chẳng biêt ǵ về nó, cũng chưa được
nghe bao giờ th́ phổ nhạc theo điệu ấy sao
được !
Nhưng "Cái Mơn" là một vùng đất tôi
biết, một địa điểm c̣n nhiều kỷ
niệm : Tôi đă từng đến thăm và có .. vài ..
người yêu ở Cái Mơn Mang Thít, có lần tôi đă
định cưới vợ ở Cái Mơn Chợ Lách
nữa, (nhưng cái ông tài công, chạy đ̣ dọc, bố
cô giáo tôi yêu, chê tôi là .. Bắc kỳ Hàn sĩ nên .. cũng
đành .. giă từ Cái Mơn thôi !!!)
Ba chữ Lư Cái Mơn cứ lảng vảng và lẩn
quẩn hoài trong tâm trí tôi
Lư (i-a) Cái Mơn ..
Một ḍng giai điệu bất chợt xuất hiện.
Khi đàn cái câu ngọt ngào ấy lên th́ .. chao ôi ! Một
chớp sáng nữa lại đột ngột thoảng qua
! Một kỷ niệm nữa cách đây gần 30 năm
(chính xác là năm 1978) tưởng đă chôn vùi trong kư
ức sâu thẳm bỗng dưng tái hiện, sống
động, mănh liệt ...
Lư (i-a) Cái Mơn , câu hát này gợi nhớ đến
một bài hát nhảm, bài hát tục mà năm xưa (năm
1978) tôi đă được nghe một anh nông dân hát. Trên
đường xách phảng ra ruộng, anh ta (tên Công, con bà
Ba Mănh ở Mang Thít, năm ấy khoảng 16 tuổi )
đă nghêu ngao hát như thế này :
Chó .. ngổng đuôi cao !
Ếch .. nằm bờ ao !
L .. ba tàu mép thấp mép cao !
L .. Việt Nam hai mép bằng nhau !
-Sao .. mày thấy ?
-Nó đái .. tao .. "gh́nh" !
Thật là nhảm nhí và tục tĩu !
Nhưng giai điệu của những câu dân ca Nam bộ
ngọt ngào ấy vẫn cứ đi theo tôi trong suốt
cuộc hành tŕnh gần 30 năm, dù chúng chỉ vùi sâu trong
tâm thức .. Đến bây giờ, th́ 3 chữ "Lư i a
Cái Mơn" vô t́nh khua chúng thức dậy !!!
Tôi lao ngay vào cây đàn , và mê mải , và hăm hở,
như mê muội vậy ...
Tất nhiên, cái ngọt ngào của "Chó ngổng đuôi
cao .." phải chắt lọc giữ lại , c̣n
những tục tĩu, nhảm nhí của lời ca th́
phải bỏ đi, mới đầu là :
Chó ... ngổng đuôi cao
Ếch ... nằm bờ ao
Mèo ... nằm ươn ḿnh phơi nắng
Gà ... buồn thẩn thơ bờ rào ...
Vẫn chưa ổn ...
Cuối cùng th́ "Chó .. ngổng đuôi cao, Ếch ..
nằm bờ ao .." đă biến thành :
Cuối cùng, xin có lời chân thành cám ơn gửi
đến anh Sông Cửu và anh thanh niên năm xưa. Không có
bài thơ này và những câu hát năm ấy th́ sẽ không có
bài hát DÙNG DẰNG này vậy .
Xin đa tạ ....
HÀN SĨ NGUYÊN --------------------------------------
Ngày tháng đong đưa đời gió bụi
Mặc ai xa mă chốn gian trần
19/08/2005
(NGƯỜI SÀI G̉N chuyển)
CHÍ ĐỎ PHIÊU LƯU KƯ
Hai con chí vào quán gọi
rượu và ngồi tán gẫu với nhau. Chí đen
hỏi:
- Mới từ Canada xuống
đây hả ? Đi đường có vất-vả
lắm không?
Chí đỏ đáp:
- Không. Khoẻ lắm. Tớ bám
vào râu một thằng đi xe mô-tô, chả nhọc-nhằn
ǵ cả ! C̣n cậu ?
Chí đen nheo mắt:
- Tớ cũng bám vào "râu",
nhưng của một cô, ấm-áp và an-toàn hơn nhiều
! Năm tới cậu nên bắt chước tớ ..
Một năm trôi qua, mùa đông
năm sau, hai con chí lại gặp nhau ở quán
rượu.
Chí đen hỏi trước:
- Thế nào ? Cậu làm theo
lời tớ chứ ?
Chí đỏ (thở dài):
- Vâng, làm rồi. Tớ bám vào cánh
rừng thơm-tho, ấm-áp và thơ-mộng của
một cô, đánh một giấc say-sưa, rồi chợt
nằm mơ thấy giông-tố ầm-ầm, thức
dậy, mở mắt ra lại thấy ḿnh đang bám vào
bộ râu của thằng lái mô-tô. Thế mới là lạ
chứ !
(BBT Làng Văn
chuyển)
Yes, KHOAI LANG LÙI
Yes, KHOAI LANG LÙI !
(Trương Tấn
Thành)
Tác giả Trương Tấn Thành, ngụ
tại Lacey, WA. Tốt nghiệp MA, ngành giáo dục năm
2000, hiện là trợ giáo cho trường dạy
người da đỏ và giảng viên parttime cho
Đại học cộng đồng SPSCC, Olympia, WA.
*
Thường thường chữ
"Yes" để chỉ sự thỏa thuận
đồng ư nhưng chắc ai cũng biết là nó c̣n là
hô-thán-từ để diễn tả sự sung
sướng tuyệt vời (Xin nói nhỏ với quư ông
đây đúng là chữ "yes" mà bọn ḿnh nghe khi xem
phim ba bốn chữ X ǵ đó) chữ "yes" trong bài
này là tiếng kêu lên v́ sung sướng tuyệt vời
của tôi khi được .. ăn khoai lang lùi tại
xứ sở của hamburger và hotdog này.
Ở Mỹ này tôi chắc là
nhiều vị đă từng nếm qua các món ngon nhất
của bản xứ nhưng tôi dám nói (liều) là chưa món
nào qua món khoai lang lùi. Nhiều nhà mới xây bây giờ
đủ tiện nghi nên không c̣n cái ḷ sưởi
đốt bằng củi như nhà tôi nữa. Ăn khoai
lang bị cháy xém da vừa bị nóng và vừa phỏng tay
như chơi c̣n bị dính đầy tro .. mất vệ
sinh, nên ít ai muốn bị khổ sở v́ ăn như
vậy. Nhưng đối với tôi dù có thế nào đi
nữa, khoai lang lùi vẫn ngon trên cả thịt ḅ bít
tết từ New York.
Mỗi lần củi trong ḷ
sưởi cháy đỏ đầy than là nước
miếng của tôi lại tiết ra v́ nhớ tới mùi
khoai lang vùi trong đám than hồng đang bay lên mùi thơm
phức. Chắc các bạn cũng đồng ư với ḿnh
là món ǵ nướng lên sao cũng ngon vô kể ! Thịt
nướng, cá nướng, heo nướng, gà
nướng .. món ǵ nướng lên cũng làm ta thèm nhỏ
dăi.
Nhất là lại nướng
bằng than củi đỏ au, sáng rực trong ḷ khi mùa
đông lạnh buốt và tối đen. Trong cuốn
"Importance of Living" (xin tạm dịch là Điều
quan trọng của cuộc sống) của nhà văn Lâm
Ngữ Đường có nói đến vô số những
cái vui, cái thú không cần đ̣i hỏi cầu kỳ trong
cuộc sống của Kim Thánh Thán, một văn sĩ
thời cổ của Trung Quốc, như cái vui khi nghe
để kêu đêm hè hay cái thú xem trẻ thả diều ..
tôi xin phép thêm vào đó: cái thú ăn khoai lang lùi của tôi.
Chắc chắn là khoai lang lùi
phải ngon hơn khoai luộc v́ khoai luộc th́ chất
ngọt tan ra theo nước hết mà mùi thơm th́
chẳng có là bao. Mà luộc khoai th́ phải luộc bằng
nồi đất mới ngon. Bên này có mấy ai có nồi
đất để mà luộc ? Nói cái kiểu "lùi"
hay nói theo người Bắc là "vùi" cũng là
một kỹ thuật nấu nướng cao. Củ khoai
phải được đẩy vào ḷ để tro nóng
phủ trọn lên ḿnh nó cho tới khi nó chín nứt da ra. Lúc
đó mùi thơm ngọt bay tràn vào mũi của
người cắn nó làm tiếng "yes" đầy
sung sướng bật ra khỏi miệng cản lại
không c̣n kịp. Giờ xin trở lại cái ḷ sưởi
củi của tôi. Nó không lớn và nằm trong vách như
các nhà khác. Nó nằm rời khỏi vách trên một bục
có lót đá để hứng tia lửa bắn ra. Đút
con heo con vào quay không lọt nhưng lùi vài củ khoai lang th́
thật là gọn. Năm nay có bà bạn thật tốt
đă chở lại cho tôi một xe truck củi đă
chẻ sẵn. Sau đó một ông anh quen lại kêu tôi cho
thêm mớ củi nữa làm tôi vừa đỡ tốn
tiền mua củi lại vừa được có dịp
ăn món mà ḿnh thích nhất. Khi củi chở về
được mấy ngày th́ trời trở lạnh,
lần đi ra ngân hàng trong chợ Mega Food để
đổi cái check tôi ghé ngang qua lựa mấy củ khoai
lang tốt về để thỏa măn cái thèm ngược
.. nếp sống văn minh Âu Mỹ của ḿnh.
Bên này hay cái là có thứ giấy
bạc để dùng trong bếp rất chịu nóng và
bảo vệ sạch sẽ cho thức ăn, tôi liền
xé một miếng để thế lá chuối bọc
củ khoai. Trước khi bọc, tôi lấy dao xâm vào
củ khoai cho nó mau chín, chờ cho củi trong ḷ cháy hết
chỉ c̣n than đỏ hồng tôi mới bỏ củ
khoai vào ḷ rồi khều tro phủ lên. Khoảng
mười lăm phút th́ củ khoai đă mền và có mùi
thơm, tôi khều ra bỏ vào tấm b́a dày rồi mang
để trên bàn. Tới đây tôi c̣n nhớ câu chuyện
vui của anh chàng nhà quê ham ăn khoai luộc dấu khoai
vào .. quần để lén ăn thêm rồi v́ khoai nóng quá
anh ta nhảy tưng tưng. Mấy đứa con thấy
vậy hỏi sao th́ anh ta trả lời là "hôm nay tao vui
quá nên nhảy cho mẹ con tụi mày xem chơi". Tôi th́
chưa đến nỗi như vậy nhưng để
khỏi phải dấu khoai nóng vào quần, tôi chờ
đến khi vợ tôi đi vào pḥng rồi mới
chịu đem củ khoai ra ăn! Ôi thật là tuyệt !
Yes, yes, yes .. hơi nóng và mùi thơm từ củ khoai
mới được bẻ ra làm tôi sướng đê mê.
Cắn vào một miếng rồi xuưt xoa v́ nóng để
thấy chất ngọt thấm vào miệng ngon không cách chi
tả
nỗi. Cả cái vỏ khét
của củ khoai cũng có mùi thơm .. khét của nó và
vị ngon ngọt của nó. Cho nên tôi bỗng xuất
khẩu thành thơ rằng:
Khoai lang anh
nướng, anh lùi
Mùa đông bên Mỹ
c̣n vui nào bằng ?
Chắc chắn là mỗi quư
vị đều có cái thú để kêu lên là "Yes"
nhưng đối với tôi khoai lang lùi là cái Yes lớn
nhất và tuyệt nhất. Tôi không dám nói ngoa đâu v́
tối hôm qua vợ tôi hỏi tôi là: "Anh c̣n khoai lang
không, nướng cho em một củ" tôi trả lời
"Yes" tuy tầm thường nhưng đầy thú
vị của củ .. khoai lang lùi ăn lúc mùa đông giá rét
của xứ Mỹ đầy Junk Foods này. Bạn có
đồng ư với ḿnh không ?
