L̉NG TỰ TRỌNG
CỦA LOÀI CHÓ
NGÔ NHƯỢC
TĂNG (Dịch giả Nguyễn Hải Hoành)
Loài chó c̣n biết tự trọng
hơn con người - câu nói này rất đúng với
những người đạo đức giả,
nhất là với các người tham nhũng, vừa bóp
nặn vơ vét tiền của dân, vừa lên mặt lănh
đạo dân.
Năm ấy tôi quen một
huấn luyện viên dạy chó nghiệp vụ trong quân
đội. Tôi hỏi anh:
- Loại chó thông minh nhất có
thể đạt được tới tŕnh độ
như thế nào?
Anh trả lời:
- Trừ chuyện không biết nói
ra, chúng không khác ǵ người.
Câu trả lời của anh
khiến tôi sửng sốt. Tôi hỏi tiếp:
- Phải chăng câu này của anh
có lẫn lộn nhiều màu sắc t́nh cảm?
- Không đâu ! Anh nói.
Rồi anh kể cho tôi nghe dăm
ba câu chuyện về loài chó, đều là những
chuyện chính anh từng trải qua. Có mấy chuyện tôi
đă quên, duy chỉ có một chuyện sau đây th́ cho
đến nay tôi vẫn c̣n nhớ như in.
Trong doanh trại của anh có
một con chó cực kỳ thông minh tên là Đen. Để
trắc nghiệm năng lực phản ứng của nó,
một hôm mấy huấn luyện viên dạy chó nghĩ ra
một biện pháp đặc biệt. Họ chọn
hơn chục người xếp thành một hàng, sau
đó cử một người trong số đó vào trong
doanh trại "lấy cắp" một vật đem
giấu đi, rồi lại trở về đứng
trong hàng. Khi mọi việc đă xong xuôi, huấn luyện
viên dạy chó dắt con Đen đến, bảo nó đi
t́m vật bị mất. Con Đen chạy đi, chỉ
một loáng sau đă thấy nó ngoạm vật kia mang
đến. Huấn luyện viên dạy chó cả mừng
vỗ vỗ lên đầu nó tỏ ư khen ngợi. Rồi
anh chỉ tay vào hàng người kia, bảo con Đen đi
t́m kẻ đă lấy cắp vật ấy. Nó chạy
đến dí mũi hít hít ngửi ngửi hết người
này đến người khác, chẳng mấy chốc
đă cắn quần một anh lôi ra ngoài hàng. Anh chàng này
đúng là anh "kẻ cắp".
Phải nói rằng như vậy
con Đen đă hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Thế nhưng huấn luyện viên dạy chó lại
cứ một mực lắc đầu bảo nó:
"Không, không phải người ấy ! T́m lại đi
!"
Con Đen tỏ ư hết sức
ngạc nhiên, mắt nó ánh lên nỗi nghi hoặc, thắc
mắc, v́ nó tin chắc rằng ḿnh không hề t́m nhầm
người; nhưng mặt khác nó lại tuyệt
đối tin tưởng vào huấn luyện viên của
ḿnh. Đây, đây là chuyện thế nào nhỉ ? - nó
nghĩ. "Không phải người ấy! Đi t́m
lại đi!" Huấn luyện viên cứ khăng
khăng bảo. Con Đen tin vào huấn luyện viên, nên nó
quay lại t́m .. Nhưng sau nhiều lần thận
trọng ngửi đi ngửi lại, cuối cùng nó
vẫn cứ cắn quần anh chàng kia lôi ra. "Không!
Không đúng!" Huấn luyện viên lại lắc
đầu. "T́m lại đi!"
Con Đen mỗi lúc một thêm
nghi hoặc, đành chạy lại chỗ hàng người
kia. Lần này nó đánh hơi ngửi rất lâu, rất
lâu để xác định ai là kẻ cắp. Sau cùng, nó
đứng lại bên cạnh anh "kẻ cắp" kia
rồi quay đầu nh́n huấn luyện viên, tỏ ư,
"Làm sao tôi lầm được nhỉ? Tôi biết
chắc chính người này đă lấy đồ mà
.." "Không ! Tuyệt đối không phải
người ấy !" Huấn luyện viên lại quát
to, nét mặt trở nên nghiêm nghị. Ḷng tự tin của
con Đen bị đập tan tành ! Dĩ nhiên nó tin vào
huấn luyện viên hơn là tin vào bản thân nó. Nó không
hề nghĩ rằng, huấn luyện viên có thể mang
niềm tin tuyệt đối của nó đối với
ông ta ra làm tṛ đùa. Rốt cuộc nó bỏ tên kẻ
cắp kia và đi t́m người khác. Nhưng ai đây ?
Bản năng của một con chó và khả năng đă
được người huấn luyện cho nó biết,
chỉ có người đó là tên lấy cắp. Nhưng
người huấn luyện viên nhất định
bảo không phải, th́ ai đây ? .. Con chó Đen
lưỡng lự ..
"Nó ở trong hàng người
ấy đấy ! Mau t́m ra ngay !" Huấn luyện viên
quát lên. Con Đen vô cùng thất vọng chán nản. Nó
dừng lại bên chân mỗi người một lúc, nh́n
nh́n ngó ngó xem người đó có giống tên kẻ cắp
hay không, rồi quay đầu nh́n ánh mắt của
huấn luyện viên, hy vọng có thể t́m thấy chút ít
tín hiệu hoặc biểu thị gợi ư ǵ đấy ..
của chủ. Cuối cùng, khi nó nắm bắt
được một chút xíu biến đổi trong ánh
mắt của huấn luyện viên, nó cắn quần
người đứng bên cạnh và kéo ra. Tất nhiên,
lần này th́ nó đă nhầm, hay đúng hơn, nó bị
buộc phải nhầm.
Nhưng huấn luyện viên
của nó cùng mấy người kia th́ lại cười
ha hả. Tiếng cười khiến con Đen trở nên
lú lẫn. Sau cùng huấn luyện viên gọi "kẻ
cắp" bước ra ngoài hàng, rồi bảo con
Đen: Lần đầu mày t́m đúng rồi, nhưng mày
sai ở chỗ không kiên tŕ bảo vệ niềm tin
của mày.
Một điều khiến
huấn luyện viên và tất cả mọi người có
mặt lúc ấy không thể hiểu được và vô
cùng kinh ngạc, vô cùng ân hận, là ngay trong khoảnh
khắc ấy họ đă nh́n thấy: Khi con Đen
hiểu ra chuyện vừa rồi là một vụ lừa
dối, nó "ngoào" lên một tiếng vô cùng đau
khổ, mắt ứa ra những giọt nước
mắt nóng hổi. Sau đấy nó ủ rũ gục
đầu nặng nề, thui thủi từng bước
bỏ đi ..
"Đen ! Đen ! Mày đi
đâu thế hả ?" Huấn luyện viên sợ hăi
đuổi theo hỏi tới tấp. Con Đen chẳng
hề đoái hoài tới người rèn dạy nó, cứ
cắm cúi đi ra khỏi doanh trại. "Đen ! Đen
! Tao xin lỗi mày !" Huấn luyện viên ̣a khóc.
Nhưng con Đen chẳng hề
xúc động, nó không thèm ngoái lại nh́n chủ ḿnh.
"Đen ! Đừng giận ! Tao chỉ đùa mày
một tí thôi mà !" Huấn luyện viên chạy
đến ôm chặt lấy con chó, nước mắt nóng
hổi từ mặt anh lă chă rơi xuống con Đen.
Con chó giăy giụa tuột ra
khỏi ṿng tay của huấn luyện viên, rồi nó
thủng thẳng, lừ đừ từng bước
đi lên quả đồi ở bên ngoài doanh trại, t́m
một chỗ khuất gió xoài bốn chân nằm xuống
đất ..
Mấy ngày sau đó con Đen không
ăn không uống, ủ rũ chán chường. Mặc cho
huấn luyện viên dỗ dành, nựng nịu thế nào
đi nữa, nó cũng nhất định không chịu tha
lỗi cho anh.
Lúc bấy giờ mọi
người mới hiểu ra: Dù chỉ là con chó thôi, nó
cũng có ḷng tự trọng của nó. Hoặc nói
ngược lại, chúng c̣n biết tự trọng hơn
một số người ! ..
Chuyện về sau ư? Sau này con
Đen không c̣n tin tưởng vào huấn luyện viên
của nó nữa, thậm chí không tin bất cứ
người nào. Đồng thời tính t́nh của nó
cũng thay đổi hẳn, mắt không c̣n sáng quắc
như trước, bốn chân không c̣n phi như bay nữa,
mất hẳn dáng vẻ oai vệ dữ dằn của
một con chó nghiệp vụ .. Cuối cùng, huấn
luyện viên chẳng c̣n cách nào nữa, đành đau xót cho
nó giải nghệ ..
Ôi, con Đen, chao ôi !
NGÔ NHƯỢC TĂNG (Dịch giả Nguyễn Hải
Hoành)
(Sưu Tầm Liên
Mạng chuyển)