TIẾNG GÀ LÚC NĂM CÙNG
THÁNG TẬN
(Cao Thoại Châu)
NHÀ TÔI HIỆN NAY là một
căn nhỏ trong con hẻm nửa tỉnh nửa quê. Nhà
tầng san sát nhưng đâu đó vẫn c̣n những lùm
cây xanh đọng nước có từ ngày tôi về ở
mấy chục năm trước mà không biết đến
bao giờ mới xóa đi. Khu tôi hầu hết là công chức
tức là sống bằng lương và bằng .. chợ,
kiểu kinh tế gia đ́nh đă mai một theo năm
tháng .. Thế vậy mà, cứ tinh mơ, lúc con hẻm c̣n
say giấc tôi lại có bạn đồng hành đi vào một
ngày mới. Sáng nay, ra khỏi giường tự nhiên cảm
nhận không khí cuối năm, c̣n đang như thế th́
tiếng gà gáy, thoạt lác đác, yếu ớt rồi rộ
lên làm sống lại thứ âm thanh ch́m sâu trong kư ức tôi
có từ khi tôi c̣n nhỏ ở quê nhà ḿnh.
Thuở ấy gia đ́nh tôi
nuôi vô số gà, chúng tự bươi mà sống, thỉnh
thoảng mới được văi cho nhúm thóc, không có cảnh
"cơm bưng nước rót" như với lũ
gà công nghiệp là những cái máy sản xuất thịt, trứng
ngày nay. Chúng tự t́m ra bạn t́nh mà giao lưu và sinh sôi nảy
nở, những con gà con ra đời hoàn toàn bằng
hơi ấm cơ thể của mẹ, ai không có mẹ liệu
có chia sẻ được hạnh phúc to lớn của lũ
gà con này? Nhà cha mẹ tôi chỉ cần có dịp là thịt
một con trong chúng.
Và một lần như vậy,
bà sai tôi lấy cái đĩa cổ có hoa xanh thẫm
bưng cái đùi gà ngon nhất sang biếu bác Giáp, một
ông đồ nho bạn từ thời để chơm của
cha tôi, nhà chỉ cách nhà tôi có một hàng bông bụp. Biết
tôi là thằng hậu đậu, mẹ dặn đi dặn
lại rằng phải nói với bác Giáp cho thật lễ
phép. Học thuộc lời mẹ dặn và nói cho trơn
tru là chuyện không dễ dàng đối với tôi,
nhưng rồi mọi chuyện cũng như ư mẹ tôi.
Trở về nhà chưa lâu tôi thấy thằng bạn con
bác Sáu ở vườn phía sau cũng ḷ ḍ bưng sang biếu
mẹ tôi một cái đùi gà thật bắt mắt. Đứa
con hàng xóm ra về, gia đ́nh tôi quây quần quanh chiếc
chiếu hoa ăn cơm.
Cha mẹ tôi hôm ấy có vẻ
khác lạ, họ thỉnh thoảng lại nh́n nhau nhưng
ai cũng trầm ngâm ăn mà không nói ǵ, phần tôi th́ thịt
gà là trên hết, thấy cha như vậy nhưng c̣n bụng
dạ nào để quan tâm. Cơm nước xong, anh cả
tôi - tuy c̣n nhỏ nhưng tính t́nh thùy mỵ, nói năng từ
tốn rất có uy tín trong nhà - được mẹ tôi sai
mang trả nhà bác Sáu cái đĩa kiểu. Anh về
được một lát th́ người con gái út nhà bác Giáp
sang và cũng trả mẹ tôi một cái đĩa y như
vậy. Cô ta c̣n không quên cám ơn và khen thịt gà béo rất
ngon. Con gái quê tuổi chưa bao nhiêu mà đă khéo như thế.
Lúc này sự thông minh đột xuất chợt đến
và tôi mới hiểu ṿng quay của cái đùi gà và v́ sao cha mẹ
tôi không nói năng ǵ trong bữa cơm khi năy.
Từng ấy năm dâu bể,
tôi thay đổi nhiều nơi ở, biết thêm nhiều
thức ăn nhưng mỗi khi nh́n thấy thịt gà, tôi
vẫn thấy nó rất ngon (không ngon sao được)
nhưng có lúc vẫn mất một vài giây trầm ngâm
như cha tôi ngày trước. Trầm ngâm là v́, cha mẹ tôi
và các bạn hàng xóm của họ giờ không c̣n, nhưng có
là may cho các cụ không khi mà bây giờ chỉ có cảnh cúp
điện cả khu phố mà không c̣n cảnh "tối
lửa tắt đèn" như thời xa xưa ấy ?
Khi ngồi viết những ḍng
này, tôi vừa thức dậy sau một đêm thao thức
cảm giác nhớ quê nhà mà tiếng gà đâu đây đang
từng lúc rộ lên đánh thức tôi trong cái gây lạnh.
Lạ một điều, xóm tôi không có nhà nào nuôi gà, sau
lưng nhà tôi, con đường Cần Đốt bán buôn
tấp nập cũng đâu c̣n ai nghĩ đến chuyện
nuôi gà. Vậy mà tinh mơ sáng nay, cái âm thanh rất đỗi
quê hương ấy lại rộ lên như mọi ngày
nhưng mang một âm sắc thật lạ lùng, khuấy
động tôi trong một nỗi buồn những ngày chờ
Tết. Thế hệ trước tôi không c̣n, tôi phải
đứng mũi chịu sào mang lấy nỗi cô
đơn của người xa xứ, người xa xứ
những ngày năm cùng tháng tận ..
CAO THOẠI CHÂU
(Xíu Muội Rạch Giá sưu tầm và chuyển)