Ơi Quê hương
!
(From: beer33us@ ..)
* Kính tặng Cậu Đoàn
Bính
Một ngọn nến lay lắt, phía trên
đầu một ông già tóc bạc phơ ..
Người nằm đó là
ông Nguyễn Đức Quynh. Một người Anh gốc
Việt. Cách đây 70 năm anh
trai làng Thời, Huyện Quốc Oai tỉnh Hà
Đông, đăng lính khố đỏ (còn
gọi là lính chào mào vì cái mũ
dạ giống chào mào). Ở 2e RIC (trung
đoàn bộ binh thuộc địa số 2)
được vài năm thì theo
cuộc vận động "Rồng Nam phun bạc đánh
đổ Đức tặc", anh cai Quynh lên
đường sang Pháp. Anh là
lính ONS (lính thợ không chuyên nghiệp)
nên cũng chưa phải chường mặt ra chốn
hòn tên mũi đạn. Năm 1946 anh
được giải ngũ. Sống ở
Montreuil-sur-Mer được hơn 1 năm thì anh chuyển
sang cư trú ở Anh rồi lấy một bà ở
Brighton . Bốn mươi năm sau,
năm 1987 vợ chồng ông Quynh về thăm quê
lần đầu. Một năm sau,
năm 1988 ông về thăm quê lần thứ hai, rồi
từ đó đến nay, ông không về lại
nữa. Có phải cái tuổi 84 khiến
ông ngại đi lại, hay vì lý do nào nữa
thì vì ông không nói ra nên không
ai biết cả.
1987 ông kính tặng quê nội một cái
giếng khoan nước sạch vì con sông
quê ông bị ô nhiễm nặng, nước
không ai dám dùng nữa. Ông
xin quê ngoại cho phép ông xây lại cái
cổng làng. Gọi là
chút kỷ niệm của người xa quê.
Một chút góp thêm vào việc
xây trường cấp hai của quê nội.
Các cháu ông mỗi đứa cũng
được ông cho ít nhiều để sửa
nhà sửa cửa. Nhà thờ họ
Nguyễn Đức cũng được ông
cúng một khoản đủ xây lại cho khang
trang hơn. Mồ mả, những ngôi còn lại
đều được quy tụ và tu sửa chu đáo. Số tiền
ông chi cũng ngót hai chục ngàn Bảng, phải
hai ba lần rút tiền ở Ngân Hàng mới
đủ tiền chi.
Ấy thế mà điều ong tiếng ve vẫn
lọt vào tai ông, nào
là:
"Ối dào ngày xưa đi lính khố
đỏ, chắc cũng đàn áp cách mạng
ra trò ?" nào là:
"Đi chán đi chê, bây
giờ về cậy có tiền lên mặt với
bà con. Đồng tiền
trong sạch hay là tiền đi cướp được,
ai biết đấy vào đâu ?"
.. v.v…
Ông bỏ ngoài tai những
lời đố kỵ ấy, nguyện biết với
tâm mình là đủ, nhưng trong lòng vẫn
phảng phất một nỗi xót xa. Đêm nằm
không ngủ ông
thường cật vấn ḷòng mình xem
đã có lỗi gì với quê hương ?
Lần thứ nhất ông về với
tâm trạng háo hức bao nhiêu, thì lần
thứ hai về chẳng những không còn tí
háo hức nào mà còn tràn đầy
dự cảm ngán ngẩm.
1988, ông về thăm quê một
mình. Bên quê
ngoại cái cổng bị
một anh lái xe công nông say
rượu húc đổ, người lái xe bị
đống gạch đè chết. Xã
dẹp luôn, không xây lại nữa.
Bên quê nội, giếng nước
bị trộm khuân mất cái máy bơm, họ
đang đợi ông về để chi tiền mua
máy bơm khác, nên giếng
bỏ không.
Khoản tiền góp vào việc xây
trường đã được xã tạm ứng
vào việc hoàn thiện trụ sở Ủy ban
Nhân dân xã, nên trường
vẫn chưa xong.
Lũ con cháu suy bì đứa nhiều đứa
ít, rồi lại tiếc của ông đóng
góp cho làng cho xã mà cũng chẳng
nên cơm cháo gì .. Chúng chửi nhau
loạn xạ, chán rồi lại lôi ông ra mà chửi là "đồ
ngu si đần độn", máu mủ
trong nhà chẳng bù trì mà dốc cho
người dưng nước lã, cũng thành
công cốc, đổ xuống sông xuống biển
cả.
Sau này, có thằng cháu
bên ngoại gọi ông bằng cậu, làm ở
sứ quán ta tại Vương Quốc Anh. Thi thoảng nó vẫn
đến thăm ông. Ông sống
một mình vì bà đã mất, mà
ông bà lại không có con. Nó vẫn
khuyên ông về sống ở quê hương
cho có con có cháu. Mỗi lần nghe khuyên
thế ông đều thấy nhói trong lòng,
ông rùng mình, và chỉ ừ hử
không ra nghe mà cũng chẳng ra không
..
Với mọi người ông già 91 tuổi
ấy chỉ nhắc đi nhắc lại mỗi một
câu than thở: "Quê hương thì có, bản
quán thì không !". Nhưng cũng có một
người được ông tin cậy, dốc bầu
tâm sự, người đó là ông luật
sư, bạn vong niên của ông. Ông Luật
sư hôm nay nhân danh pháp luật Vương Quốc
và thừa ủy quyền của người quá
cố, tuyên đọc di chúc của
Mít-tơ Quynh,Nguyễn Đức trước mặt
một nhóm thân hữu cả người Việt,
lẫn người Anh. Trong phần thừa kế,
mà chủ yếu người ta cũng chỉ quan
tâm tới phần này. Mọi người
đều bất ngờ khi bản liệt kê tài
sản được tuyên đọc có giá
trị lên đến trên năm triệu Bảng.
Và điều bất ngờ hơn nữa: ngoài
tiền chi phí tang lễ mà ông luật sư
phải thực hiện tốn chừng chục ngàn bảng,
còn lại bao nhiêu, Mít-tơ Quynh,Nguyễn Đức dành cho một số hội từ
thiện ở Vương Quốc Anh. Đất nước
mà ông đã kiếm ở đó ra những
đồng tiền và bây giờ ông lại
hoàn trả cho nó.
Trong buổi tang lễ cũng có người
cháu họ ngoại gọi ông bằng Cậu,
không biết khi nghe tuyên đọc di chúc
ông ta đã nghĩ gì ?
(HIEP TRAN - VIỆT HẢI TRẦN chuyển)
