Mặt Trời Sắp Tắt
(LÊ DU MIÊN)
Tác giả lần đầu tham dự Viết Về Nước Mỹ
với một tự truyện, cho biết ông là một
cựu sĩ quan VNCH, cựu tù chính trị, định
cư tại Mỹ theo diện HO. Mong ông sẽ
góp thêm bài mới và bổ túc
ít dòng sơ lược tiểu sử và
địa chỉ liên lạc.
*
Ngày xưa lúc mới yêu nhau, vợ
Ông vẫn thường gọi Ông là Mặt
Trời ...
Mặt trời đang ngấp nghé bên kia
dãy núi. Buổi sáng đang bắt đầu
ư ?
Không ! Buổi sáng đã bắt đầu
từ lâu rồi, ban mai nhoè nhoẹt từ mấy
chục năm qua và bây giờ là giây
phút của hoàng hôn. Những tia nắng cuối
cùng của một ngày vàng úa hoi
hóp như những chiếc lá đầu mùa
thu, lác đác rơi rụng.
Từ ngày Ông bị mất việc, Ông
hay ra ngồi tựa gốc thông già nhìn trời
hiu quạnh. Ông vừa chợt rướn người
lên dưới sức đẩy của chiếc
lò xo đã yếu dần tính đàn hồi,
nhướng mắt nhìn về phía chân trời
xa khuất sau ngọn núi. Nơi đó có
quá khứ lảng vảng một thời cứ ẩn,
cứ hiện. Ông muốn một lần được
nhìn lại cho rõ những bước chân
mình đã bước đi như thế
nào ở cõi tạm trần gian, nếu
đúng như lời người xưa thường
nói:"sinh ký, tử qui.". Sống gởi,
thác về. Ông đang ở đoạn cuối của
con đường về. Ngày mai, hay ngày mốt
tới đích thì chưa biết ... Bạn bè ông cũng
có dăm người đã đỗ bến rồi.
- Ông ơi. Mời ông vào dùng
cơm ạ .
Đứa cháu gái bé nói tiếng
Việt ngọng đơ đã làm chạm mạch
sợi dây nhớ của Ông.
- Đã tối rồi ư ? Nhanh nhỉ !
Đứa cháu gái bé đó
không để ý tới câu hỏi của
Ông nó vì nó đã quá quen với
những điều lẩm cẩm ấy. Ông lờ lững
bước vào nhà, những bước chân
chậm, nặng như trong một cơn mộng du.
Ông đang cố nối lại cái dây nhớ
mà đứa cháu của Ông đã chợt
vô tình làm đứt lúc nãy,
nhưng Ông bất lực không thể nào
mường tượng được mình
đã nghĩ gì, nói gì và làm
gì .
- Bố cháu
đâu rồi, sao chưa ra ăn cơm ?
Đứa cháu cười to tiếng :
- Ông thiệt
tình ... Ông
quên là Bố cháu đi làm tới khuya mới
về sao ? Ông dùng cơm trước đi ạ
.
- Ờ, đúng
là Ông quên thật ...
Người ta thường gọi nước Mỹ
là Thiên Đường. Ở cái thiên đường này, chả
mấy khi cả gia đình cùng nhau ngồi ăn
cơm chung, thường thì mạnh ai người nấy
ăn. Ăn xong là đi biệt, chồng đi
làm, vợ tới sở, con cái tới trường.
Căn nhà đóng cửa im lìm hết
ngày này qua ngày nọ. Ai mới tới đây thì cứ
tưởng là những căn nhà bỏ hoang. Những
căn nhà dường như không có sức sống.
Những căn nhà chết. Đối với Ông
điều nhận xét đó thiệt
đúng. Rất nhiều người mơ ước
được đặt chân tới xứ sở
Thiên Đường. Còn Ông, khi đã tới
được thiên đường, Ông lại nghĩ
là mình đã chui vào một nấm mồ,
buồn quanh năm suốt tháng. Nấm mồ âm
u với những bóng mây xám phủ đầy,
với những lo toan bất ổn tạo ra những
cơn điên loạn hay những con bệnh trầm
kha. Với Ông quá khứ và tương lai
đều là những bóng dáng kinh dị
đã nhiều lúc làm Ông rùng
mình khiếp sợ .
Sau những năm tháng đốt cháy tuổi
trẻ trên chiến trường vùng Tây
nguyên, luồn lách qua những kẽ hở
cùa lưỡi hái tử thần, Ông còn
sống sót mặc dù trên thân xác cũng
vương đầy vết cắn của đạn
bom. Cuộc đời tưởng như thế
đã là đủ cho một số phận
nhưng thật ra đường thập giá mới
lại bắt đầu với những năm tù khổ
sai, bị đầy ải nơi rừng thiêng nước
độc vùng Việt bắc xa xôi. Những oan
khiên của thù hận lại trút xuống
trên thân thể gầy còm, những cơn
đói kéo dài và những trận
rét mùa đông đã từng quật
Ông té ngã, sức lực hao mòn, yếu
đuối, bệnh hoạn đã biến Ông
thành một cụ già mặc dù tuổi
đời còn rất trẻ. Cuối cùng trải
qua gần mười năm khổ sai, sống nhờ
châu chấu, cào cào, rắn ngóe, Ông
cũng còn lê lết được cái
thân tàn về với gia đình để mồ
hôi mẹ, mồ hôi con lại tiếp tục
tuôn chảy cho ngôn từ "lao động
là vinh quang" trên mảnh đất khô cằn.
Vinh quang đâu chẳng thấy nhưng thật tội
cho người vợ trẻ và đứa con thơ.
Dung nhan đã tàn tạ. Má đào
đã nhạt phai. Đôi bàn tay đã trở
thành chai cứng. Đứa con thơ đã phải
bỏ học để phụ Mẹ công việc
nương rẫy, bữa đói, bữa no. Nhìn
trong con mắt u trầm mất đi vẻ tinh anh
ngày nào của vợ, lòng Ông quặn thắt
như đứt ra từng khúc ruột. Ngày
nào Ông đã từng hứa rằng Ông sẽ
mang tới hạnh phúc cho nàng, thế mà lời
hứa ấy bao lâu nay đã như mây bay
..
Ông ngồi vào bàn ăn, cầm
chén cơm lên. Nước mắt Ông nhỏ
giọt. Ông không thể nào nuốt được
miếng cơm khi nhớ tới vợ. Người vợ
đã vất vả kiệt sức trong những
năm tháng Ông vắng nhà. Người vợ
đã bị cuộc đời mới sau 1975 ruồng
bỏ, bị đá ra bên lề xã hội,
đã từng bị đem ra bêu xấu như một
hình thức đấu tố của phường
khóm. Người vợ bất hạnh ấy
đã chết sau vài năm được
đoàn tụ với chồng.
"Được nhìn thấy anh còn sống
trở về là em mãn nguyện lắm rồi.
Hãy ráng sống mà nuôi con. Em chết
đi, có nghĩa là Anh sẽ phải vừa
là cha và vừa là mẹ ..
Anh biết không". Cứ mỗi lần Ông
nhớ tới câu dặn dò cuối cùng ấy
của vợ là Ông lại bật khóc.
Ông bỏ chén cơm xuống bàn, bước
lảo đảo về phòng, nằm ôm mặt
khóc rấm rứt như một đứa con nít.
Ông ân hận khi nghĩ tới hạnh
phúc của đứa con trai duy nhất. Chắc vợ
Ông cũng buồn lắm ở chỗ nào
đó bên kia cuộc đời. Ông lại một
lần nữa đã chào thua trước sự
đổ vỡ tình duyên của con trai mình.
Một lần nữa đã phụ lòng người
vợ thân yêu khuất núi ngăn sông.
Khi được tin đi Mỹ với diện HO,
Ông hy vọng biết bao. Chắc là cuộc đời
sẽ sáng sủa, bình minh ló dạng
phía chân trời. Ông tiếc rằng vợ
Ông đã không còn để hưởng
phúc thiên đường. Cha con Ông dìu dắt
nhau đi vào một ngày nắng đẹp. Cảnh
vật chung quanh hình như cũng sinh động, vui
tươi hơn mọi ngày. Tình người
dường như cũng ấm áp hơn khi mọi
người trong xóm ào ra tay bắt mặt mừng
tiễn Ông đi,và mong ngày Ông trở lại
thăm cảnh cũ người xưa. Thế mà
đã mười bảy mùa thu qua rồi,
đường về quê vẫn không có lối ..
Ông vươn vai hít thở thật sâu
cái không khí tự do khi bước chân xuống
phi trường Portland.
Ông mỉm cười nói nhỏ như trong một
giấc chiêm bao: "Chào nước Mỹ.
Chào nữ thần tự do. Chào người bạn
đồng minh đã một thời chiến đấu
cho tự do của đất nước tôi. Xin
chào và tri ân những tấm lòng hào
phóng của các bạn".
Người bảo trợ Ông đưa Ông
về căn nhà mà họ đã thuê sẵn.
Lúc đó niềm vui đang rạo rực trong
lòng nên Ông chưa nhận ra là Ông
đã bắt đầu bước vào một
huyệt mộ. Huyêt mộ mênh mông rộng
khôn cùng và Ông sẽ lạc lõng
bơ vơ trong đó như con thuyền nan giữa
biển trời bao la.
Sau vài tháng hưởng trợ cấp rồi
người ta xin việc làm cho Ông, Ông tự
lo cho cuộc sống của mình. Làm việc ở
xứ sở này thật đáng đồng tiền
bát gạo. Hoặc làm cật lực, hoặc nghỉ
việc, không có chuyện làm à ới.
Và Ông hiểu ra rằng tại sao nước Mỹ
phát triển mạnh và giàu có hơn
người. Cuộc sống của Ông nơi
đây như một cỗ máy. Sáng thức dậy
vội vã đi làm. Chiều về nhà lo
cơm nước. Ăn tối. Đi tắm. Đi ngủ.
Thứ bảy nghỉ ở nhà. Ngủ nướng
.. Chiều đi chợ
mua thực phẩm cho một tuần. Chúa nhật
đi nhà thờ ..
Ngày nào cũng như thế và tuần
nào cũng y chang.
Dần dà rồi Ông bỏ cả hút
thuốc vì không có thì giờ và thật
là phiền phức. Cái thú "ăn
chơi" này đã có từ ngày
còn là cậu học sinh lớp đệ tứ,
dấu cha, dấu mẹ tập tành phì phà
điếu thuốc cho ra vẻ người nhớn.
Ông cũng bỏ luôn cà phê. Uống
cà phê mà không hút thuốc thì thật
là .. vô duyên.
Ông lại nghiệm ra rằng ở thiên đường
cũng không nên uống rượu, nhiều
người đã bị rượu vật tán
gia bại sản khi lái xe ngoài đường
mà bị mấy Ông bạn dân hỏi thăm.
Và rồi thế là hết, chẳng còn
gì "khoái " nữa ở chốn phồn hoa
đô hội này.
Nằm nhớ vợ, khóc một lúc. Những
giọt nước mắt ào ra như xoa dịu
được nỗi u uẩn trong lòng phần
nào. Ông cảm thấy đói bụng, uể
oải bước ra phòng ăn. Những món
ăn nằm bất động, lạnh tanh. Ông thở
dài. Đứa cháu gái nhỏ chắc
đã đi ngủ. Tội nghiệp nó, bé
tí tẹo mà phải tự ăn tự ngủ
không như Ông ngày xưa được Mẹ
lo cho từng miếng ăn, giỗ từng giấc ngủ
với lời ru à ơi con cò lặn lội bờ
sông ... Ông lại
nhớ Mẹ, tự trách mình chưa một lần
được đền đáp công ơn.
Có tiếng xe nổ máy bên ngoài. Chắc
con trai Ông về .
- Hi .. Ba chưa đi ngủ ..
?
Ông chán với những lời chào hỏi
như thế. Nó là công dân của
thiên đường, trưởng thành trong
môi trường thiên đường hiện đại,
tân tiến, vô tư, thoải mái trong mọi
sinh hoạt. Ngay cả chuyện li dị của vợ chồng
nó, nó cũng coi như là một sinh hoạt
bình thường. "Không hợp, không ưa
nhau nữa thì ly dị thôi Ba. Đâu phải
chuyện gì lớn lao. Mai một gặp .. sẽ cưới cô vợ
khác. " .. Hì
hì .. Tiếng nó
cười dòn tan không mảy may chua chát.
Nó vẫn hồn nhiên chẳng gợn chút buồn
phiền. Hình như mọi buồn phiền của
nó Ông đã gánh hết oằn vai. Con vợ
nó người Mỹ chính cống, ăn ở với
nhau được một mụn con là đứa
cháu gái nhỏ đang sống với Ông. Một
hôm nó tổ chức sinh nhật cho vợ, mời
một số bạn bè cùng sở của vợ
nó. Ăn nhậu, ca hát ầm ĩ, nó
quên phéng cô vợ, đến nửa khuya,
ngà say mới chợt nhớ tới vợ, không
thấy vợ đâu, nó đi tìm trong
nhà tắm, dưới nhà bếp cũng
không thấy. Nó chạy lên gác đẩy
cửa phòng ngủ thì hỡi ôi, vợ
nó đang trần truồng vật lộn với một
thằng bạn trên giường, miệng rên ứ
ự .. Chắc
đó là quà birthday của thằng chết
tiệt tặng cho cô ả. Thằng con Ông giận
lắm đóng sầm cửa lại ra hiên
nhà ngồi hút thuốc một mình.
Những ngày sau đó con vợ nó mặt
cứ tơn tơn như chả có chuyện gì
xảy ra. Thằng con trai Ông cũng chẳng dám
làm gì. Thế mới lạ, Ông thì lại
nghĩ chuyện lớn sẽ xảy ra, phong ba bão
táp cuồn cuộn như sóng thần sẽ
đổ ập xuống gia đình này, nhưng
không, im lặng hoàn toàn cho tới khi
chúng đưa nhau ra toà rã đám. May
cho thằng con Ông là vợ nó khước từ
nuôi đứa con, thế là Ông không bị
mất đứa cháu nội và Ông hy vọng
sẽ dạy nó lớn lên hiểu biết phần
nào cái văn hoá của người Việt
mình.
Có lần Ông nói với thằng con:
"Con hiền quá hoá ngu, con không nhớ lời
ba dặn là .. phải
dạy vợ từ thuở bơ vơ mới về
.. để con vợ
nó hỗn, nó cắm sừng .. ". Con Ông ngắt
ngang: "Phải chịu ngu vậy thôi Ba à .. Đụng vô nó
là đi tù đó Ba .. ". Ông chợt
nhớ lại lúc còn đi làm vợ thằng
Jack Tom, nó ôm Ông hôn chùn chụt
trước mặt chồng nó, chẳng nể nang
gì, làm Ông sợ tái mặt. Người
ta bảo gái Mỹ nó thích ai là nó
sẵn sàng dâng hiến cái ngàn vàng,
vô điều kiện. Ông ngán ngẩm
lúc lắc cái đầu.
Sáng hôm sau thức giấc như thường
lệ. Ông ngồi bật dậy lẩm bẩm đọc
mấy câu kinh nguyện buổi sáng. Ông vẫn
còn giữ được niềm tin vào Đấng
tối cao. Ông luôn cầu xin cho con Ông và
cháu Ông sau này cũng sẽ còn giữ
được niềm tin ấy. Ông luôn sợ
hãi sẽ có một ngày chúng nó
quên mất con đường tới nhà thờ.
Chúng nó sẽ không còn nhớ là
có Chúa ở trên cao. Chúng sẽ quên
cả tổ tiên Ông bà nội, ngoại .. Chúng quên tất tật.
Lúc ấy Ông mặt mũi nào mà
đoàn tụ với giòng tộc nơi nước
Chúa.
Đọc kinh xong Ông thay quần áo, mang giầy
thể thao, bước ra khỏi nhà bắt đầu
cho cuộc chạy bộ buổi sáng. Cuộc chạy
bộ bị ngưng lại giữa đường khi
Ông gặp người bạn già cũng quần
quật tập chạy marathon như Ông. Gặp nhau tay
bắt mặt xệ xuống, cười mếu máo:
"Sao khoẻ không ? Dạo này thế nào
?". "Thì cũng vẫn vậy thôi. Ráng
lết cho hết một kiếp chim di".
Ông bạn già của Ông cũng chẳng
khá gì hơn Ông. Năm 1982, ông ta gom
góp được một ít vàng sau khi bị
đánh tư sản tơi tả, đưa gia
đình vượt biên. Sau bao ngày lênh
đênh trên biển cả, đói khát,
bão giông, rồi gặp hải tặc. Chúng
thay nhau hãm hiếp vợ ông cho đến chết
trước mặt ông và hai đứa con nhỏ,
rồi chúng quăng xác xuống biển. Một
số người đàn bà khác cũng bị
làm nhục như vậy, nhưng không biết
là họ may mắn hơn hay bất hạnh hơn, họ
đã không chết. Họ còn sống với
vết nhơ không có cao đơn hoàn
tán nào chữa sạch. Qua tới thiên
đường hai đứa con ông hội nhập
ngay cái lối sống du thử, du thực, kết
bè, kết đảng, bỏ học. Chúng chẳng
thích làm kỹ sư bác sĩ chỉ
thích đàn đúm bụi đời.
Ông cũng đã khóc khô cạn nước
mắt.
Hai Ông kéo nhau vào quán ăn
sáng:
- Tình hình
đấu tranh dạo này thế nào ?
- Thì Ông cũng
biết đấy. Chúng ta lại thua ..
- Xuỵt! Đừng
nhắc tới cái từ "thua", hay "thất
bại". Sách tự điển tiếng Việt
trong nước cũng như hải ngoại, thời nay
không có những từ ấy. Nói tới
nó là .. coi như
phạm húy ..
- Ấy ! người
ta bảo thất bại là mẹ thành công
..
- Ai chả biết
là vậy, nhưng chỉ biết thôi chứ
không tin vào chân lý đó ..
- Ta tranh đấu,
gởi kiến nghị, thỉnh nguyện thơ cho
chính phủ Huê Kỳ, chính phủ nước
này, nước nọ ..
Rồi Quốc hội Âu Châu ra nghị quyết
lên án CSVN ..
nhưng chẳng ăn thua gì. Cuối cùng
chúng vẫn cứ ung dung ra khỏi danh sách CPC,mở
đường cho chúng vào WTO. Vào được
rồi chúng đàn áp những nhà
dân chủ dữ dội hơn ,kết án tù
nhiều người hơn. Chúng chả coi cái
anh Huê Kỳ ra cái thớ gì cả .. Rồi chúng sẽ lại
được vào cái chân Đại hội
đồng LHQ bây giờ cho mà xem. Anh Mỹ lại
vẫn cứ chiều theo cái bọn vẹm ấy thế
mới lạ ..
- Chán bỏ mẹ
cái anh đồng minh này. Cái anh này
không xứng đáng là con chim đầu
đàn của tự do, dân chủ, nhân quyền
thế giới. Anh ta luôn đặt chính sách
kinh tế lên hàng đầu .. Hỏng bét, chả
trông mong gì.
Hai Ông chia tay nhau ra về, lòng chẳng buồn
mà cũng chẳng vui. Thời thế mà ! Về
tới nhà, đứa cháu gái đang sụt
sùi khóc. Nó đưa tay áo quệt ngang
mắt: "Ông đi đâu mà lâu
quá. Cháu chờ mãi .." Thì ra mải
nói chuyện với ông bạn già mà
Ông đã quên mất đứa cháu
bé nhỏ đang chờ Ông dẫn đi học.
Ông thường dẫn cháu ra trạm xe bus buổi
sáng và đón cháu cũng ở trạm
xe bus buổi chiều.
-Ông xin lỗi ..
Thôi Ông cháu mình đi ..
Con bé phụng phịu ngùng ngoằng.
Ông dỗ dành: "Thôi đi học đi kẻo
trễ .. Tối nay về
Ông kể chuyện cổ tích xích cổ lọ
cho mà nghe .. ". Con bé sáng cặp mắt
long lanh: "Ông hứa nhá."
- "Ừ. ..
Ông hứa."
Tối hôm đó Ông kể câu chuyện
về gia đình của cố Tổng thống Kenedy.
Là một gia đình di dân như Ông
cháu ta, nhưng người cha của Tổng thống
Kenedy luôn mong muốn con trai mình sau này sẽ
là Tổng Thống nước Mỹ. Và điều
mong ước đó đã thành sự thật.
Ông ngừng lại một chút, ôm con bé
vào lòng như muốn truyền hết chút
"nội lực" ít oi còn sót lại
trong người cho nó.
"Bây giờ Ông cũng có một
ước vọng như thế. Ông ước
là trong tương lai cháu cũng sẽ là một
nữ Tổng Thống Hoa Kỳ, và cháu nhớ rằng
lúc đó cháu sẽ phải tỏ ra xứng
đáng là người dẫn đầu phong
trào tự do, dân chủ, nhân quyền
toàn cầu. Không vì một tài lợi
nào mà bỏ đi lý tưởng cao cả
đó. Tự do, Dân chủ, Nhân quyền
trên hết mọi sự. Tương lai đang ở
trước mặt, cháu phải cố gắng phấn
đấu học hành".
Đứa bé tròn xoe đôi mắt:
"Tương lai ở sau lưng chứ .. Ông vẫn thường
nói như vậy".
Ông cười hiền hoà: "Đúng
như thế. Nhưng ..
chỉ đúng cho Ông thôi. Với Ông
tương lai nằm phía đằng sau. Quá khứ
đang ở trước mặt. Ông già rồi, gần
đất xa trời ..
tương lai tương liếc gì nữa, chỉ
có quá khứ. Tuổi già người ta
thường mơ về dĩ vãng .. Còn tuổi trẻ
thì ngược lại .."
Rồi Ông kể chuyện Phù Đổng
Thiên Vương cho đứa bé nghe. Đứa
bé chìm dần vào giấc ngủ khi tiếng
Ông vẫn đều đều .. Ông bế cháu đặt
vào giường, rồi bước về phòng.
Ông thắp nhang đứng trước bàn thờ
của người vợ. Nhìn tấm ảnh xinh xinh,
miệng mỉm cười thật tươi của vợ
làm xôn xao trong Ông một nỗi nhớ.
Ông thì thầm tâm sự: "Mình ơ i!
Mặt trời của mình sắp tắt rồi ! Anh
nghe trong người rệu rạo khắp nơi."
LÊ DU MIÊN
(Bai Chuyen)