NHỮNG CẢNH ĐỜI CỦA HỌC TR̉ TÔI
(Tác
giả: Phùng Annie Kim)
Với 14 bài viết trong năm, trong
đó có bài "Chú Lính Mỹ" tác giả đă nhận
giải Danh Dự Viết Về Nước Mỹ 2014
(h́nh). Bà là một nhà giáo, định cư tại Mỹ
theo diện HO năm 1991, hiện là cư dân Westminster,
California. Bài viết về nước Mỹ đầu
tiên: "Kock and Me / Vi trùng lao và Tôi," từ tháng Tư
2013 tới nay đă có hơn 300,000 lượt người
đọc. Sau đây là bài viết mới nhất.
Tôi có hai cô bạn thân cùng làm nghề
dạy học. Hai cô không phải thuộc dạng .. đồng
tính nhưng sống độc thân, yêu nghề giáo và đặc
biệt là rất thương học tṛ. Không biết có phải
v́ cái tuổi thân là tuổi con khỉ, đọc nghe cùng âm
như "tủi thân" nên bị xếp vào cái tuổi
cao số khó lấy chồng hay v́ thời trẻ hai cô
"kén cá chọn canh" hay v́ mang lư tưởng hành nghề
giáo dục cao quư mà hai cô chọn đời sống độc
thân, vui với nghề giáo và gắn bó với học tṛ?
Hơn 30 năm đi dạy, về
già, mỗi cô đều có dăm ba em đệ tử
"ruột" rất thương hai cô. Có em có chồng
con , có em c̣n độc thân. Các em thường đến
thăm hỏi, chăm sóc hai cô, xem hai cô như hai bà mẹ
và luôn luôn gần gũi để giúp các cô trong lúc tuổi
già.
Tử vi hai cô này vừa có cung nô bộc
vừa có cung .. tử tức. Thời c̣n dạy học,
Tôi và hai cô là một bộ tam sên, đi đâu cũng có
nhau. Liên tiếp ba năm liền 10, 11, 12 C5, lớp này ..
xui , đụng phải ba cô chủ nhiệm thân nhau nên chiếu
cố và kềm kẹp chúng hơi kỹ. Đây là lớp
"nhất quỷ nh́ ma" quậy phá nhiều nhất
nhưng hầu hết học rất giỏi.
Nghe bọn học tṛ nói .. lén ba cô. Lớp
10, chúng thương và thích học cô Quư v́ cô dạy hay, dễ
hiểu nhưng .. sợ v́ cô nghiêm . Lớp 12, chúng chán học
v́ cô Minh dạy .. dở, khó hiểu nhưng thương v́
cô Minh hiền. Cô không mở lớp dạy thêm và không ép các
em học với cô ngoài giờ. Tội nghiệp cô đi
theo năn nỉ chúng học v́ sợ chúng thi rớt phải
đi nghĩa vụ. Lớp 11, chúng khoái tôi v́ tôi dạy lè
phè, có máu văn nghệ và hay bao che cho mấy em học tṛ.
Ra trường năm bảy tám, các
em tan tác mỗi em một nơi. Có em vượt biên thành
công, em bị bắt, em mất tích. Có em liều mạng
đi nghĩa vụ quân sự trở về để có
điểm tốt được vô đại học. Có
em sau này đi Nga, đi Tiệp thành giáo sư, giám đốc
giàu .. hết biết . Có em từ từ leo lên chức
"tá" ngành công an. Có em nghèo quá phải bỏ đại
học, ở nhà bán khoai, bán kẹo phụ mẹ nuôi bố
cải tạo. Có em về quê làm rẫy. Có em lấy vợ
sớm, ôm vài đứa con. Có em nghiện hút chết trong
trại cai nghiện. Có em qua Mỹ diện HO, ODP bây giờ
là những kỹ sư, bác sĩ ..
Vùng thung lũng hoa vàng ở San Jose tập
trung nhiều dân số C5, đếm trên đầu ngón tay
được chín. Khu Little Saigon được ba. Mười
hai em, mười hai cảnh đời lưu lạc nay
đă đến được bến bờ tự do, sống
an cư lạc nghiệp ở xứ Mỹ.
Không biết có phải "phú quư
sinh lễ nghĩa" hay đă có lúc chúng cảm thấy
thiếu thốn một thứ ǵ ngoài những nhu cầu
như ăn ngon, mặc đẹp, xe sang và xài .. thẻ. Ở
xứ Mỹ, về vật chất chúng dư thừa. Phải
rồi. Chúng thiếu t́nh bạn. Chúng đang cùng ở lứa
tuổi năm mươi, người xưa gọi là
"tri thiên mệnh", chúng bắt đầu nh́n lại
tuổi tác, thích quay về quá khứ, thấy được
ngoài các giá trị vật chất, có những giá trị khác
về mặt tinh thần cần thiết và quư giá hơn.
Chúng bèn kêu gọi, tập họp nhau, tổ chức sinh nhật
năm mươi năm lớp 12 C5 tại nhà lớp
trưởng Tuyết Mai ở San Jose.
Tôi là cô giáo duy nhất c̣n liên lạc
với đám học tṛ này ở Mỹ nên cũng ráng
"đứng lên đáp lời sông núi" có mặt trong
buổi họp mặt hi hữu này.
Chuyến xe đ̣ Hoàng đưa tôi
lên miền Bắc Cali vào chiều thứ bảy. Tối
hôm đó, tôi có dịp gặp các bạn Việt Bút tại
khu vườn nhà Iris. Tôi nghe kể nếu ban ngày, tôi sẽ
được ngắm một vườn hoa tím rất
đẹp và cũng là màu áo ưa thích của chủ nhân. Vắng
bóng vài người đẹp khác của Việt Bút như
Phương Dung ở xa, Khôi An đi Bỉ. Cùng với
Iris, chị Hằng, anh Thái và Donna, năm mạng ngồi
trong pḥng khách ấm cúng, vừa ăn chè vừa nghe Iris kể
chuyện về kênh 5, chị Hằng kể chuyện về
kinh nghiệm chữa trị ở các bệnh viện Mỹ,
anh Thái kể chuyện đời, tôi kể chuyện bệnh,
Donna mắt nhắm mắt mở. Trời đất! Khuya
rồi mà các anh chị vẫn c̣n ngồi lai rai ba cái chuyện
hồi xửa hồi xưa kể hoài không chán !
Iris chở tôi về đă gần 12
giờ đêm. Chúng tôi cùng hẹn một ngày gặp lại,
đông vui hơn với một màn ăn uống ́ xèo cho xứng
với phong cách và truyền thống hiếu khách của bà
Cô Việt Bút vùng San Jose.
Trong căn nhà đẹp, lớn, ở
một khu sang trọng, tôi gặp lại lớp trưởng
Trần Tuyết Mai, biệt danh là "Mai Liên" sau ba
mươi năm. Là lớp trưởng giỏi Toán, có thừa
uy tín lănh đạo ba "triều đại" 10,11,12
C5 trước đây, bây giờ Tuyết Mai là cô kỹ
sư của hăng InTel. Tuyết Mai giới thiệu ông chồng
cũng là kỹ sư, hai bà má chồng và má ruột lụm
khụm gần tám mươi, tuy khác đạo nhưng
cùng sống chung một nhà. Thế mới vui! Bà má chồng
người Bắc gốc làng Bùi Chu theo đạo Công
giáo, bà má ruột người miền Nam, quê ở An giang
theo đạo Phật giáo Ḥa Hảo. Dĩ nhiên, mỗi bà
đều có pḥng và nơi thờ tự riêng.
Thúy Mai kể điều dễ
thương nhất của hai bà là cứ tíu ta tíu tít với
nhau cả ngày.Có khi hết chuyện kể th́ bà này kể
chuyện đạo ḿnh cho bà kia nghe. Chúa, Phật, Thiên
đường, Niết bàn ở đâu xa. Các Ngài sống
trong cái tâm từ bi, bác ái của hai bà mẹ lúc nào cũng
vui vẻ, hiền ḥa, cư xử biết điều với
nhau. Chia sẻ và biểu lộ t́nh thương cho con cháu
chi bằng hai bà là tấm gương ḥa b́nh, hạnh phúc,
an lạc cho con cháu nó nhờ.
Tuyết Mai có một chị giúp việc
người Việt Nam đến chăm sóc hai bà cụ và
cậu con trai ban ngày khi hai vợ chồng đi làm. Tuyết
Mai giới thiệu Steven, con trai lớn đă vào đại
học. Thằng nhỏ ỏn ẻn, vóc dáng cao, gầy,
đi đứng nhẹ nhàng như lướt trên sàn của
điệu vũ ba-lê, tóc chải kiểu ổ gà bóng loáng.
Dưới cây dù che ngoài sân nắng, Steven ngồi bắt
chéo cái chân dài thon như chân người mẫu lại
đeo thêm cặp kính râm to che hết khuôn mặt, trông
"nàng" ra vẻ một "yểu điệu thục
nữ" thời đại. Tuyết Mai ngoắc Tony, cậu
con trai thứ hai mười bốn tuổi, to con , béo ph́,
đi đứng nặng nề, châm chạp tới chào
tôi. Hồi nhỏ, thằng bé bị một trận sốt
cao. Lúc đó Khải có job lương cao, đi làm xa. Tuyết
Mai không đưa con kịp vào bệnh viện cấp cứu.
Khi lành bệnh, bộ năo cháu bị hư hại nên phát triển
chậm về trí nhớ và ngôn ngữ .Nhờ tập luyện
nên thằng bé c̣n đi lại được dù khó khăn.
Hai vợ chồng ân hận, Khải xin việc gần nhà,
lương thấp để cùng vợ chăm sóc con .
Sau ba mươi năm nhọc nhằn,
bươn chải ở xứ Mỹ, Tuyết Mai già
đi nhưng tính cách của cô lớp trưởng mạnh
mẽ, quyết đoán, tháo vát ngày xưa không thay đổi.
Sinh hai đứa con, một giới tính không b́nh thường,
một bệnh chậm phát triển thế mà cô nàng vẫn
vui vẻ, linh hoạt. Hiếu thảo, chăm sóc hai bà mẹ
già sống chung ḥa b́nh với nhau thật bận rộn thế
mà không than văn, càm ràm. Lấy một ông chồng khác đạo,
Tuyết Mai cân bằng cuộc sống tâm linh, duy tŕ hạnh
phúc gia đ́nh cho con theo đạo bố, làm lễ rửa
tội, chở mẹ chồng đi nhà thờ nhưng vẫn
giữ niềm tin tôn giáo gốc của ḿnh.
Cô học tṛ trưởng lớp
ngày nay công thành danh toại về mặt xă hội ở xứ
Mỹ với mức lương hàng sáu số tâm sự với
tôi: "Cô ơi, Cô vượt biên tưởng chết. Xác
con tưởng cho cá mập ăn rồi. Giờ này con c̣n
sống, con không mong cầu ǵ hơn. Đời cho con may mắn
nhiều nhưng bất hạnh cũng không ít. Luật bù
trừ cô ạ. Anh Khải nói tụi con đang mang cây thánh
giá trên vai. Con nghĩ khác, con đang trả cái "nghiệp"
nào đó trong quá khứ".
Gặp lại người học
tṛ cũ có một triết lư sống tích cực, lạc
quan dựa trên niềm tin tôn giáo dù đang phải chiến
đấu với nghịch cảnh làm cho tôi thấy cái
lành, thiện, cái đẹp của cuộc đời vẫn
c̣n ở quanh đây.
Một anh chàng da ngăm đen, thấp
người, nhỏ con , cầm bó hoa đi vào, theo sau là một
cô Mỹ khá xinh .. thấp hơn chàng một tí cùng với
hai cậu con trai Mỹ cao lớn, mỗi em ôm một chậu
hoa lan. Chàng này nhào tới ôm các bạn, chào hỏi mọi
người. Cười nói rổn rảng một hồi,
chàng rảo mắt nh́n thấy tôi, vội vàng cầm bó hoa
chạy tới:
- Cô , cô .. Cô chào cô. Con mừng quá gặp
lại cô. Con có hoa tặng cô. Cô có nhận ra con không cô?
Tôi ôm vai cậu học tṛ giỏi
toán ngày xưa thuộc loại quậy trong lớp:
- Lúc mới vào, cô không nhận ra.
Nh́n nụ cười th́ bây giờ nhận ra. Em là Nguyễn
Cường biệt danh là "Cường óc tiêu",
vượt biên mấy lần hụt năm lớp 11.
Đúng không?
- Trời! Cô c̣n nhớ tên "óc
tiêu" của con nữa. Giờ con cũng c̣n .. óc tiêu cô
ơi! Thằng Luân đặt cho con đó cô. Chết cái tên
con luôn ..
Cường gọi Linda, cô vợ Mỹ
đến giới thiệu luôn. Chàng này khéo chọn vợ.
Cặp này thật là xứng đôi vừa lứa. Gái Mỹ
mà thấp chủn, c̣n thua thằng óc tiêu Việt Nam. Trong mấy
em vượt biên chỉ có Cường học ra bác sĩ
gây mê, kiếm khối tiền lại lấy vợ Mỹ.
Thế mới oai!
Hồi đó "Cường óc
tiêu" trồng cây si Ngọc Lan, hoa khôi C5 nhưng Ngọc
Lan chơi bài t́nh .. lờ v́ nàng đang có giấy tờ
đi Pháp. Chàng chỉ dám đưa thơ tỏ t́nh cho nàng
trước khi đi vượt biên. Mấy lần vượt
biên hụt là bấy nhiêu lá thư tỏ t́nh. Được
tin họp mặt năm mươi năm 12 C5, nàng bay từ
Pháp qua đây để gặp bạn cũ. Tôi nh́n hai chậu
lan, một tím một trắng nói nhỏ với Cường:
-Ngày xưa "cố nhân" thích
màu tím phải không? Tặng Lan tím là đẹp rồi. Màu
trắng tặng cho Tuyết Mai, tuyết màu trắng
đúng không? Bà xă Linda của Cường đâu biết chuyện
"lan tím" há?
- Cường cười ha hả
giơ bàn tay "hai phai" với tôi:
- Cô hay thiệt. Cô đúng là .. sư
mẫu của con . Chuyện "lan tím" she không biết.
Con đâu có nói. Nếu she biết, she không .. "khe".
She nice lắm cô ơi!.
Xa quê hương, bạn bè lâu
năm mà thằng óc tiêu này vẫn c̣n giữ được
cá tính tế nhị, "ga-lăng" với đàn bà con
gái như thuở nào. Mừng cho em học tṛ thành công trong sự
nghiệp, đang ở căn nhà bạc triệu, tha thiết
mời cô có dịp lên chơi. Mừng cho chàng có cô vợ Mỹ
ḥa đồng, vui vẻ với bạn bè cũ của chồng.
Cô vợ Mỹ này rất dễ thương, rút lui về
sớm, dẫn con đi bơi, trả tự do cho ông chồng
vui chơi với đám bạn. Hạnh phúc biểu lộ
trên nét mặt tươi vui của hai người. Trong số
học tṛ qua được đến xứ Mỹ,
Cường là em vượt biên nhiều lần nhất
trong lớp 11, bây giờ cũng là em giàu nhất và .. dám lấy
vợ Mỹ. Có cô vợ Mỹ ngoan và hạnh phúc cũng
không uổng một đời trai!
Tôi đi vào trong bếp gặp một
đám con gái đang nói chuyện rôm rả, em lúi húi bơm
kem vào bánh su, em bận rộn bày biện, sắp xếp thức
ăn trên bàn. Thấy tôi, chúng ùa ra, chạy lại ôm tôi,
chào mừng rối rít. Tôi nhận ra những khuôn mặt, dần
dần trở nên gần gũi, thân quen khi các em cất tiếng
cười, tiếng nói gợi nhắc đến những
kỷ niệm xa xưa của lớp 11C5.
Con nhỏ này chắc chắn là
"Nga bà bà", biệt danh của Hoàng Nga, em học tṛ có
lối nói chuyện bổ bă, dung tục, đớp chát nhất
trong đám con gái. Con nhỏ trẻ lâu, có cái tài điều
khiển hai tṛng đen trong đôi mắt chụm vào với
nhau làm cái mặt nhỏ trông buồn cười như anh
hề. Thỉnh thoảng, Nga bỏ kính, biểu diễn
cho các bạn xem .. nghề của nàng. Tâm lư người
đời thường che dấu khuyết điểm.
Nga có khuyết điểm là đôi mắt hơi bị
lác. Nga dùng khuyết điểm của đôi mắt để
làm tṛ vui chọc cười thiên hạ.
Con nhỏ này có cuộc đời
không mấy suông sẻ. Vượt biên, lấy chồng muộn,
không có con, làm trong một pḥng thí nghiệm, lương cao.
Ông chồng Mỹ tuy lớn tuổi nhưng hiền,
thương vợ. Cách đây hai tháng, bất ngờ ông mất
v́ tai nạn. Tôi chưa dám hỏi han thêm về cái chết
của ông và cuộc sống của Nga hiện tại. Chừng
ấy cũng đủ để hiểu em đang đau
khổ, hụt hẫng trong lúc này. Trước mắt tôi
bây giờ vẫn là "Nga bà bà" ngày xưa, lí lắc và
duyên dáng cùng với các bạn đang .. cuốn tôi trở về
quá khứ theo những tiếng cười từ những
câu chuyện hài hước, các màn chọc phá thầy cô, các
mối t́nh "Ngày xưa Hoàng thị", các giờ trốn
học, leo rào, ăn vụng, trét trái mắt mèo, phá phách
pḥng thí nghiệm của trường ..
Tôi quay sang bên cạnh, nhận ra Thùy
Hạnh, cô học tṛ không ngại làm phiền, đă gọi
những cú điện thoại đường dài cho tôi từ
Canada vào ban đêm, rù ŕ cả tiếng đồng hồ v́
chuyện ông chồng mê gái về Việt Nam. Ngày xưa,
Luân đặt biệt danh cho Hạnh là "Hạnh c̣"
để phân biệt với Tiết Hạnh. Vẫn vóc
dáng cao, gầy, Hạnh trông khắc khổ, đôi mắt
thâm quầng và làn da nám sạm. Không có ǵ tàn phá nhan sắc của
người đàn bà bằng cái ghen âm ỷ chất chứa
trong ḷng. Trước đây Hùng, chồng Hạnh hai lần
về Việt Nam sống với cô bồ cũ. Hai lần
về, trở qua để lại một "bad
credit" nợ không trả nổi. Hai lần về ăn
năn hối lỗi và được tha thứ. Lần
này, Hùng lén vợ, mua vé về Việt nam trùng với thời
gian hai tuần Hạnh qua Mỹ. Đưa vợ ra phi
trường, Hạnh b́nh thản nói với Hùng đă biết
chuyến đi Việt Nam này. Hạnh không ngăn cản
Hùng. C̣n Hạnh vẫn đi Missouri, ghé Cali gặp bạn
bè.
Buổi họp mặt hôm ấy, tôi
thấy Hạnh vui trong những ly rượu. Đôi má ửng
hồng, cô nàng hứng khởi, cười nói, đùa giỡn,
chụp h́nh lia lịa với các bạn. H́nh nào cũng
điệu đàng, làm dáng và cười tươi như
hoa. Hạnh nói với tôi "Con chỉ biết vui với
hiện tại và bạn bè. Ước ǵ thời gian ngừng
lại. Về Canada rồi con tính".
Thùy Hạnh nói đúng. Những giây
phút được ngồi bên với nhau, cùng nhau nâng ly, ôn
lại kỷ niệm xưa, cùng nhau hát bài "Hè Về",
"Trường Làng Tôi" với tiếng đệm
đàn guitar của Tấn Dũng hoặc nghe "Nga bà
bà"và Minh Luân kể chuyện tếu về lớp rồi
cười nghiêng ngả bên nhau thật quư và hiếm mặc
dù "Có biết đâu niềm vui đă nằm
trong thiên tai!".
Sau buổi tiệc nhà Tuyết Mai, cả
đám về nhà cặp Phong- Thư gần đó, tiếp tục
màn ăn uống, chuyện tṛ, cười đùa cho đến
khuya. "To be or not to be? " Hạnh đă có câu trả lời.
Tối hôm đó, thầy tṛ chia tay trong sự bùi ngùi,
lưu luyến. Tội nghiệp con nhỏ. Ngày mai về lại
Canada một ḿnh trên chuyến bay, Hạnh sẽ nhớ nhiều
những ngày vui qua mau và phải sắp xếp lại cuộc
đời ḿnh. Năm mươi tuổi chưa già
nhưng cũng không c̣n trẻ nữa để đi đến
một quyết định lớn.
Tôi nhận được i-meo của
Hạnh lúc Hạnh ở phi trường có đoạn cuối:
" .. Cô ơi, như hai lần trước,
con sẽ nghe lời cô, sẽ không ly dị. Có lần cô nói
với con hai cháu cần một người cha và con cần
có một mái gia đ́nh. Cô hỏi con c̣n yêu Hùng không? Con vẫn
c̣n yêu Hùng. Con sẽ tha thứ mặc dù không thể quên anh
đă làm cho con đau khổ quá nhiều. Con rất nhớ
các bạn và nhớ cô. Những ngày sống ở Mỹ gần
các bạn và gặp cô là thời gian hạnh phúc nhất
đời con. Chúc cô mọi sự b́nh an. Thùy Hạnh".
Thế là cô học tṛ đáng
thương lần này là lần thứ ba lại mở
ṿng tay đón người chồng đi hoang trở về.
Hy vọng thời gian sẽ phôi pha, niềm đau nỗi
khổ sẽ vơi đi, những đam mê sẽ lắng
xuống, những bước chân đi hoang sẽ mỏi
mệt trở về và "Con tim sẽ vui trở lại".
Mọi người đều chúc lành cho Thùy Hạnh có
đủ nghị lực vượt qua.
Tôi và các bạn đang bồi hồi
chờ đón một người rất xa, đă không tiếc
tiền vé máy bay từ Pháp qua đó là Ngọc Lan. Ngày
xưa hoa khôi C5 có mái tóc tém kiểu con trai, khuôn mặt bầu
bĩnh, xinh xắn, có đôi mắt bồ câu mơ màng, có
giọng hát hay lại chơi đàn guitar, cô nàng đă làm
rung động nhiều "trái tim không ngủ yên" của
C5. Ba mươi năm gặp lại, không ngờ cô bé có biệt
danh "Lan mắt nhung " vẫn trẻ, đẹp, vẫn
mi-nhon và ăn mặc rất .. tây.
Người đẹp đâu cần
học giỏi cũng chẳng cần siêng học. Hồi
đó, Ngọc Lan có mấy cậu trong lớp trồng cây
si sắp hàng copy và "gà" bài dùm. Nghe các bạn kể
các cây si xếp thành hàng dài có Chánh Tín, Đức Tuấn ..
nổi bật là các cây si cổ thụ vừa học giỏi
vừa đẹp trai như Thanh Long biệt danh "Long
bóng" (v́ tóc cậu xức bi- dăng-tin bóng nhoáng) làm bài
cho Ngọc Lan được 8 điểm Văn khiến
cô giáo ngạc nhiên và nghi ngờ. Đăng Khôi biệt danh
"Khôi mù" (v́ đeo kính cận dầy như cái đít
chai) cho Ngọc Lan sao y bản chính được 9 điểm
mà thầy dạy môn Lư chấm bài không biết hai bài giống
nhau. "Cường óc tiêu" chuyên gia viết thư t́nh
và "gà" toán cho Ngọc Lan, chàng cắm rễ cây si từ
năm lớp 10, ca bài "Ngày xưa Hoàng thị" mỗi
ngày nhưng nàng ỡm ờ với môn Toán, chỉ thích học
môn Pháp văn v́ chờ đi Pháp.
Tôi ngồi giữa Thúy Hạnh và Ngọc
Lan, nghe Ngọc Lan vừa đệm đàn vừa hát bài
"T́nh Nhớ". Cả lớp không ngờ sau ba
mươi năm gặp lại, Ngọc Lan hát vẫn hay
và giọng truyền cảm đến nỗi "Cường
óc tiêu" ngồi ngơ ngẩn, đôi mắt lim dim, tâm hồn
lắng đọng trong từng lời hát, tiếng đàn
của "cố nhân". May mà không có cô vợ Mỹ Linda
ở đây. Chàng tha hồ mơ màng bay bổng trở về
một trời quá khứ ".. T́nh ngỡ
đă xa xưa. Nhưng t́nh vẫn quanh đây..."
Trong số các em nữ sinh của lớp
C5, Ngọc Lan có lẽ là người may mắn nhất.
Qua Pháp năm 1981 theo diện đoàn tụ, cô nàng lấy chồng
là một anh kỹ sư người Việt khá giả và
hiền lành, sinh mỗi mụn con trai, rồi cứ thế
ở nhà nội trợ, nuôi con, chưa biết đi làm một
ngày nào, h́nh như không biết lái xe nữa.
Mừng cho "Lan mắt nhung"
an phận bên trời Tây.
Nhắc đến các cô gái C5, nghe Trọng
Nghĩa nói về cô học tṛ này "Ngày xưa ai lá ngọc
cành vàng. Ngày xưa ai quyền quư cao sang" là Hồng Yến,
cô học tṛ có nước da trắng bóc, "á hậu"
của lớp C5, có biệt danh "Yến khô ḅ". Hồi
đi học, con nhỏ này hay mang khô ḅ và ăn vụng
trong lớp. Có lần Thầy "Minh nhí" bắt gặp,
con nhỏ tính t́nh ngây ngô, thiệt thà đưa gói khô ḅ mời
thầy xơi c̣n nói khô ḅ má con làm ngon lắm. Thầy giận
quá kết tội giỡn mặt, mét cô giáo chủ nhiệm.
Tôi cho qua vụ này. Sau này, tôi có dịp ăn khô ḅ má Yến
làm. Ngon thiệt!
Hồng Yến bây giờ thay đổi
nhiều lắm, tôi nhận không ra. Con nhỏ mắc chứng
bệnh trầm cảm phải đi bác sĩ và uống
thuốc. Không biết có phải do tác dụng phụ của
thuốc hay do nguyên nhân tâm lư mà càng buồn cô nàng càng ăn
nhiều. V́ ăn nhiều nên thân thể phát ph́ .
Tôi nh́n măi mới nhận ra một
thoáng nét của Hồng Yến ở đôi con mắt. Hồng
Yến là người cuối cùng ra chào tôi. Yến ở gần
khu người Việt Little Saigon nhưng không lui tới với
tôi và các bạn C5. Có lẽ nàng mặc cảm làm nghề ..
neo trong khi các bạn qua Mỹ, em nào cũng học hành thành
đạt, trở thành ông nọ bà kia. Hồng Yến c̣n một
nỗi buồn khác là vừa chia tay với người bạn
trai. Chàng hứa hẹn thế nào rồi biệt tăm
luôn, không cưới hỏi ǵ khiến cô thất t́nh, có những
lúc tuyệt vọng nghĩ đến cái chết. Chuyến
về Việt Nam thăm mẹ gần đây giúp Hồng Yến
vượt qua phần nào cơn bệnh trầm cảm
này.
Trong buổi họp mặt, Yến
ít nói nhất. Tiếng cười cũng chừng mực.
Yến hay t́m một chỗ khuất, góc bàn, rù ŕ với ai
đó hơn là cùng đùa giỡn với đám con trai. Trong
tính cách, Hồng Yến không có cái mạnh mẽ, xông xáo của
Tuyết Mai, cái ngạo nghễ , hài hước của
"Nga bà bà", sự nhẫn nhịn, bao dung của Thùy
Hạnh, sự b́nh an, nghệ sĩ tính của Ngọc Lan.
Hồng Yến yếu đuối, khép kín, ưu tư. "Vui th́ vui gượng kẻo là. Ai
tri âm đó mặn mà với ai". Cô nhỏ
không chan ḥa với các bạn. Bệnh u uất, trầm cảm
làm em học tṛ eo sèo, lạc lơng, miễn cưỡng trong
đám đông.
Tôi dành nhiều thời gian ngồi
chơi và nghe Hồng Yến tâm sự. Tôi hứa tôi sẽ
phone cho Hồng Yến. Tôi không phải là nhà tâm lư học hoặc
cố vấn gia đ́nh. Tôi chỉ là một cô giáo cũ, gặp
lại một em học tṛ hoàn cảnh đáng thương
cần được giúp đỡ về mặt tinh thần.
Tôi muốn an ủi cô học tṛ này bằng hai câu thơ
không biết của ai:
.. Em ơi,
điểm phấn tô son lại
Ngạo với
nhân gian một nụ cười ..
Người cuối cùng trong nhóm
"lục cô nương" là Anh Thư. Các bạn C5 kể
rằng ngày xưa, Thanh Phong và Xuân Nam, hai em hai hoàn cảnh trái
ngược nhưng thân nhau và đều theo đuổi cô
tiểu thư con cái nhà ai xinh xinh, nói năng nhỏ nhẹ,
học giỏi, kiêu kỳ nhất trong đám con gái. Anh
Thư chê mấy cậu C5 c̣n nhí quá, không thèm để ư tới.
Nàng chỉ lo học và chờ ngày ra đi đoàn tụ qua
Mỹ do ba bảo lănh. Minh Luân đặt cho Phong biệt
danh là "Phong cù là" v́ chàng này trong cặp lúc nào cũng
có chai dầu gió. Các bạn kể nhà nghèo, để có chút
tiền túi xài, Phong mang bánh kẹo vào lớp bán, bị bác
Hiên, lao công trong trường bắt gặp, bác cấm v́ ..
cạnh tranh với bác. Trái lại Xuân Nam biệt danh là
"Nam bốc" là con gia đ́nh cán bộ giàu, học dốt
nhưng tốt với bạn bè và chơi sang. Hai mối
t́nh ...câm ấy kéo dài suốt thời trung học. Sau đó
Anh Thư qua Mỹ, học hành, tốt nghiệp kỹ
sư, ra trường có công ăn việc làm ổn định
ở vùng thung lũng hoa vàng.
Chuyện kể có một lần xe
đạp hư, Phong mượn xe Xuân Nam đến nhà
Anh Thư. Xe đạp để ngoài cửa, bị một
thằng ăn cắp ŕnh nhảy lên định cướp
xe. Phong phóng ra chụp tên cướp. Bằng một cú vơ
ngoạn mục, Phong bẻ lọi tay thằng ăn cướp.
H́nh ảnh Phong rất oai hùng, đạp chân trên lưng tên
cướp nằm dài dưới đất. Xe đạp
vẫn c̣n đó. Từ đó Phong c̣n có biệt danh
"người hùng C5" lọt vào mắt xanh của
người đẹp. Mối t́nh học tṛ đầu
tiên vừa chớm th́ Anh Thư đi Mỹ. Bốn năm
sau Phong vượt biên qua đảo, liên lạc với Anh
Thư rồi định cư ở San Jose. Trái đất
thật tṛn. Định mệnh đă an bài. Gặp lại
"cố nhân" nơi xứ người, nàng vẫn
c̣n độc thân. "Trâu ta ăn cỏ đồng
ta". T́nh xưa nghĩa cũ vẫn đẹp như
mơ.
Anh Thư kể hồi mới qua,
Phong định học nghề thợ tiện nhưng nàng
ra tiêu chuẩn "Anh chưa .. sư kỹ (kỹ sư)
th́ chưa .. động pḥng". Thế là nàng đưa
bài vở, chỉ dẫn cho chàng học. Cuối cùng chàng cũng
ra trường, tốt nghiệp kỹ sư, hai em làm
đám cưới linh đ́nh ở San Jose.
Trong các mối t́nh của các nam sinh
C5 với "lục cô nương", chỉ có cặp
Phong -Thư này nên duyên chồng vợ, t́nh sử có đầu
có cuối. Bạn bè chọc Phong nào là "mèo mù gặp cá
rán", "lù đù vác lu mà chạy", "thánh nhân
đăi kẻ khù khờ". Tôi tin ở sự may mắn
nhưng Phong là em có ư chí học hành, có nghị lực phấn
đấu nên thành công ở xứ Mỹ là chuyện
đương nhiên. Phong xứng đáng được phần
thưởng cưới được cô vợ ḿnh yêu từ
thuở học tṛ.
Thành công trong sự nghiệp, hạnh
phúc trong hôn nhân thế mà vợ chồng nhà này sống với
nhau hơn 10 năm vẫn chưa có con. Hai em rảnh rang,
nuôi hai con chó to như hai con gấu cho vui cửa vui nhà. Ở
xứ Mỹ này, người Mỹ khôngcon, họ nuôi chó và
cưng chó như con. Căn nhà lớn năm pḥng, pḥng khách
lúc nào cũng lăng xăng, chộn rộn v́ hai con chó
cưng. Được cái này th́ mất cái kia. Không có cái ǵ
toàn hảo trong cuộc đời này.
Ngoài cặp Phong- Thư c̣n có Tuấn
Kiệt vượt biên năm lớp 11 chỉ sau Cường
vài tháng. Kiệt có biệt danh là "Kiệt lu", Con nhà
giàu, học giỏi, đẹp trai. Mục tiêu của Kiệt
hồi đi học không nhắm vào "lục cô
nương" C5 mà là Diễm Thúy C6. Kiệt là kỹ
sư điện tử bây giờ là giám đốc một
công ty điện toán nhỏ ở Santa Ana. Cách đây 8
năm, Kiệt về Việt nam quen một cô. Ít lâu sau, cô
này sang Mỹ diện bảo lănh. Gặp lại nhau, Kiệt
làm đám cưới và có hai cô con gái thật xinh.
Vợ đẹp, con xinh, ở nhà
to như cái lâu đài ở biển Huntington beach, công ăn
việc làm càng ngày càng phát triển, Kiệt là em may mắn,
tiêu biểu cho cậu học sinh thành đạt về sự
nghiệp và hạnh phúc gia đ́nh ở xứ Mỹ. Thấm
thoát đă hai năm, gặp lại Kiệt lần này tại
San Jose, Tôi hỏi thăm bà xă, Kiệt tâm sự một hồi
rồi cười ha hả, giơ tay tuyên bố "I am
legally single". Kiệt vừa ly dị vợ vài tháng nay.
Xứ Mỹ này chuyện ly dị xảy
ra thường như cơm bữa. Chàng này kể chuyện
ly dị như chuyện đi Las Vegas. Tụi trẻ mau
quên. Rồi chàng sẽ có một đời sống mới.
Tập một đă qua, tập hai sẽ tới. Chuyện
không có ǵ là ầm ỹ cả. Giữa hai người trong
cuộc, h́nh như người đàn ông mau quên hơn, ít
đau khổ hơn và có bạn gái sớm hơn. Tôi
đang nghĩ đến hai cảnh đời đáng
thương của Thùy Hạnh và Hồng Yến.
Một trong những em học tṛ có
hoàn cảnh khó khăn là Trọng Nghĩa. Nghe tin tôi lên San
Jose, Trọng Nghĩa t́nh nguyện chở tôi đến nhà
Tuyết Mai. Hồi c̣n đi học, Nghĩa là em điềm
đạm, ít nói, học hành trung b́nh nên thầy cô ít chú ư.
Sau 75, cha đi học tập, mẹ là cô giáo bị mất
việc, Nghĩa đạp xe đến chợ Cầu Ông
Lănh mua khoai sỉ về cho mẹ luộc bán. Nghĩa ra
đời sớm, lăn lộn trong giới chợ trời
thuốc tây phụ với chị gái. Nhờ vậy, nó rành
các tên thuốc. Trong cặp nó có đủ các loại thuốc
bệnh. Luân kể có lần "Dũng lùi" nhức
đầu, nó đưa thuốc ǵ cho Dũng uống. Uống
xong, Dũng lừ đừ, dật dựa, ngủ suốt
buổi học làm nó một phen hết hồn. Từ
đó Nghĩa có biệt danh là "Nghĩa thầy Lang"
phân biệt với " Nghĩa hí".
Chàng này chung t́nh, cưới Thu từ
Việt Nam rồi đành theo cha qua Mỹ diện HO. Vài
năm sau Nghĩa về Việt nam bảo lănh Thu sang. Tội
nghiệp, thời cơn sốt nhà ở San Jose, Nghĩa
làm ăn thất bại, mất hết nhà cửa. Hai em bây
giờ an phận, công việc làm tạm ổn ở một
hăng điện tử, được hai con ngoan, gia
đ́nh êm ấm hạnh phúc.
Tôi gặp lại Tấn Dũng biệt
danh "Dũng lùi". Ngày xưa Dũng hay biễu diễn
cái màn đi thụt lùi trên hành lang mà không bị té. Có lần
Dũng không biết có Thầy Sự, hiệu phó đi phía
sau, nó tiếp tục ưỡn ngực biểu diễn
lùi, lùi măi đụng phải Thầy chút xíu nữa Thầy
té lăn cù. Thế là em này lủi thủi theo Thầy lên
văn pḥng Ban Giám Hiệu. Dũng c̣n là em tài hoa, đệm
đàn guitar cho các bạn trong những buổi văn nghệ.
Trong các bạn, Dũng qua Mỹ muộn nhất theo diện
anh em bảo lănh. Ở Việt Nam, chàng là ông chủ nhỏ,
có cơ sở lắp ráp dụng cụ điện tử,
công việc làm ăn phát triển nhưng v́ tương lai
hai con, Dũng đành phải .. theo con qua Mỹ, tạo dựng
sự nghiệp từ đầu. Mới qua, Dũng làm cho
công ty của Kiệt. Sau đó, Dũng t́m được
việc làm lương cao ở San Francisco nên chuyển lên
San Jose, vợ đi làm cùng hai con vẫn ở Little Saigon.
Vợ chồng này giống như vợ
chồng Ngâu. Vài tuần. chàng nhớ vợ con lại bay về
Santa Ana. Nghe kể cảnh chàng đi làm cũng vất vả
lắm. Mỗi sáng, Phong chở Dũng ra bến xe của
Cal Trans, Chàng chờ đó để đi mất hai tiếng
mới tới hăng. Công việc làm ở nơi xa lạ, nhờ
có cặp Phong Thư giúp đỡ nên tạm ổn lúc
đầu. Tương lai chưa biết tính sao. Tôi an ủi
Dũng; "So far so good". "Trâu chậm uống nước
đục". Xứ Mỹ là xứ có nhiều cơ hội.
"Vạn sự khởi đầu nan". Năm
mươi tuổi đời, c̣n .. trẻ chán con ơi!
Người thứ mười hai
có mặt trong buổi họp mặt này là Minh Luân, em học
tṛ ồn ào, sôi động, nghịch phá nhất lớp.
Chàng này có óc hài hước, chuyên nghề đặt biệt
danh tếu cho các bạn C5 và các thầy cô giáo. Sau này tôi mới
biết các thầy cô giáo có biệt danh đều do Luân là
tác giả. Thầy Minh dạy Sử nhỏ con có biệt
danh là "Minh nhí" phân biệt với thầy "Minh
nháy" dạy Hóa có đôi mắt hấp háy. Cô Hoa người
Bắc khó tính dạy môn chính trị phát âm "l" thành
"n" có biệt danh "Hoa nà-nà". Thầy Lăng dạy
sinh vật hay đ́ học tṛ có biệt danh là "Lăng
quăng" .. H́nh như học tṛ thường đặt
biệt danh cho các thầy cô nào có .. vấn đề với
lớp. Thầy cô nào chúng nể, chúng không .. dám hoặc
chúng thương, chúng không nỡ. Chàng này c̣n nổi tiếng
là em có nhiều sáng kiến .. táo bạo làm cho đám con gái
C5 nghe xong phải đỏ mặt như các tṛ "giải
phẫu" các bạn nam trong giờ ra chơi, tṛ
"đo chiều dài" .. Các bạn kể Luân có biệt
danh là "Luân khờ" v́ câu nói ngày xưa của tôi
"Sao mặt em trông lờ khờ quá vậy?".
Lâu quá tôi không c̣n nhớ nữa, các
em nhắc lại dùm tôi câu chuyện hôm đó tôi xuống
bàn cuối để kiểm tra bài cái xóm nhà lá. Cả chục
em tôi không chọn ai mà chỉ đúng ngay Luân. Xui cho Luân là
không làm bài. Ngồi dựa sát tường, phía sau không có ai,
Luân đóng kịch, làm cái mặt ngơ ngơ khờ khờ,
c̣n làm bộ quay đầu nh́n phía sau như cô chỉ .., ai
không phải chỉ ḿnh. Tôi nói "Sao mặt em trông lờ
khờ quá vậy?". Biệt danh "Luân khờ" chết
tên từ đó.
*
Những ngày vui qua mau. Tôi đang xem
lại những lời tâm sự của các em trên "face
book" về những ngày vui ở San Jose. Tôi h́nh dung bộ
mặt những em học tṛ cũ của tôi, mỗi em mỗi
vẻ: "Mai Liên", "Cường óc tiêu", "Nga
bà bà", "Hạnh c̣","Lan mắt nhung", "Yến
khô ḅ", "Tiểu Thư", " Phong cù là", Kiệt
lu", "Dũng lùi", " Tuấn khờ", "
Nghĩa thầy lang" mỗi cái tên biểu lộ một
tính cách dễ thương riêng của mỗi em, không lẫn
lộn em nào với em nào. Chúng hiện ra như một cuốn
phim dài quay chậm trong kư ức, trong đó vang dội âm
thanh là tiếng cười, là giọng nói, là những sự
kiện sống động xảy ra như mới ngày hôm
qua chứ không phải đă trở thành kỷ niệm
đă ba mươi năm.
T́nh bạn thuở học tṛ đẹp
và bền. Nhờ t́nh bạn này, các em đă vượt qua
mọi khoảng cách, mọi khác biệt để đến
với nhau và tôi đă có những giây phút tuyệt vời
trong buổi họp mặt năm mươi năm LỚP
12 C5. Tôi muốn chép lại đây câu nói viết trên b́nh hoa
bằng gỗ ở nhà tôi "The
warmth of a friend's presence bring joy to our hearts, sunlight to our souls
and pleasure to all of life" và lời dịch để
tặng t́nh bạn của các em C5:
Bạn là
hơi ấm của ḷng tôi
Mang đến
niềm vui lẫn nụ cười
Mang ánh nắng
vào trong tâm tưởng
Để cuộc
đời tôi măi thắm tươi.
PHÙNG
ANNIE KIM
(TT Kiều Diễm
sưu tầm và chuyển)
