TÍM MỘT MÀU IRIS
(Tác giả:
Tôn Nữ Thu Dung)
Tác giả là cư dân San Dimas, California.
Trước tháng Tư 1975, tại Sài G̣n, cô từng cộng
tác với tuần báo Tuổi Ngọc và là một trong những
cây bút học tṛ được bạn đọc yêu mến.
Với bài "Chuyện Cổ Tích Không Phải Cho Bé
Thơ", tác giả đă nhận Giải Đặc Biệt,
Viết Về Nước Mỹ 2013. Sau đây là bài viết
mới nhất.
* * *
1.
Trong giấc mơ, Thùy Mị choàng
chiếc khăn lụa màu tím sẫm, gió lồng lộng
muôn phía như cuốn Mị và chiếc khăn bay cuồng
loạn về phía chân trời, tóc Mị trôi dài vương
mắc như giải lụa đen mềm trong chiều dần
tối. Đôi mắt Mị chới với gởi đi một
cái nh́n hoảng loạn. Tôi gọi Mị ơi, Mị
ơi thảng thốt và thức giấc với những
giọt mồ hôi đẫm áo.
Khung cửa sổ mở ra một
khoảng trời cao xanh trong và dập dờn những
đóa Iris như sóng lượn. Có lẽ giấc mơ của
tôi đă nhuộm tím sẫm màu Iris tự bao giờ ..
Đôi mắt Mị luôn rủ xuống
như một bóng tối thầm với hàng mi chấp chới.
Đôi mắt của một con sóc buồn lẻ bạn.
Khi nh́n thấy tôi, Mị ra dấu cho tôi ngồi cạnh ..
Quyển Kinh Thánh bằng cổ ngữ với chiếc b́a
da thú lạ mắt của một Mục Sư tặng Mị
ở đảo Pattaya nằm ngay ngắn trên bàn viết
đang mở ra ở một trang bất chợt .. Như
một ngày nào trước đó ở quê nhà .. chiếc bàn
viết rộng chưng đầy thú bông và sách vở luôn
có một quyển đang mở nửa chừng để
lúc nào gặp tôi, đôi mắt Mị cũng rực sáng hồn
nhiên
- Mị đang đọc Anh Chi Yêu
Dấu .. dễ thương ghê vậy đó.
- Mị đang đọc Lá
Tương Tư .. trời ơi là lăng mạn.
- Mị đang đọc Alexis Zorba
.. hay khủng khiếp.
- Mị đang đọc Cuốn
Theo Chiều Gió ..
- Mị đang đọc Ngày
Thơ T́nh Thơ ..
Tóc Mị cột túm như một
cái đuôi sóc x̣e ra với những chiếc kẹp xướt
giữ lại không cho rơi xuống mắt .. đôi mắt
mí rưỡi cứ nheo nheo như ẩn chứa một nụ
cười nghịch ngợm mà cái miệng gịn tan không giữ
được .. Chúng tôi đă có chung những ngày
tươi đẹp ở quê nhà.
Những ngày cuối tuần nghỉ
học, tôi hay ra phụ ba mẹ bán hàng. Nhà tôi có một cửa
hàng giày dép thời trang ở đường Độc Lập.
Tôi chẳng giúp được ǵ nhiều, chỉ bắc
ghế ngồi nh́n các cô nương xinh đẹp bát phố
hay qua rạp ciné Tân Tân vẽ Pano phụ với chú Ân .. Có một
ngày t́nh cờ Mị và vài cô bạn đến mua giày dép.
H́nh như thời trang của năm đó là giày ống, nhũng
đôi bốt cổ cao, cổ vừa, cổ thấp, cột
dây, gài khuy, kéo Fermeture đủ màu, đủ kiểu ..
Chúa ơi, tôi hoa cả mắt khi mấy cô ùa vào chọn lựa.
Thấy mấy chị bán hàng bận rộn, tôi đứng
lên phụ. Mị nh́n tôi rồi chỉ vào một đôi màu
xám:
- Bạn lấy dùm ḿnh đôi bốt
cao cổ cột dây.
Tôi hỏi:
- Bạn muốn số mấy?
Mị cười:
- Không nhớ, ǵ cũng được.
Tôi xếp một hàng 3 đôi dưới
chân Mị. Cô ngồi trên một chiếc ghế cao nên không
thể cúi xuống để mang, cô nheo nheo mắt:
- Bạn có thể mang dùm ḿnh
được không? Ḿnh muốn thử đôi màu nâu nhạt.
Tháo 24 nấc dây, mang vào chân cô, cột
lại 24 nấc dây .. cô đứng lên, điệu đàng
đi tới đi lui .. cô lại nheo mắt:
- Ḿnh thấy hơi rộng, chắc
phải lấy đôi nhỏ hơn.
Cô lại ngồi lên ghế, tôi lại
tháo 24 nấc dây, thay đôi nhỏ hơn, lại cột 24
nấc dây .. cô đứng lên, yểu điệu thử
đi vài bước:
- Được rồi bạn,
nhưng ḿnh nghĩ, có lẽ ḿnh thích đôi đen kéo
Fermeture hơn ..
Cô lại ngồi xuống ghế,
đường bệ c̣n hơn Nữ Hoàng Cleopatre trên ngai
vàng, và tôi, tên nô lệ đáng thương lại cần mẫn
tháo đôi cột dây, thay cho cô đôi kéo fermeture ..
Bỗng tất cả đều im
lặng đến đáng sợ, tiếng cười im,
tiếng nói im .. tôi ngẩng lên thấy cô đang tái xanh, tái
mét .. trước mặt cô, sau lưng tôi là một Ma Soeur
áo xám .. Soeur nh́n cô, nghiêm khắc mắng:
- Sao nghịch vậy Thùy Mị ? Sao
con không qua tiệm sách với các bạn ?
Đám bạn cô đă biến mất
tự lúc nào .. chỉ c̣n lại ḿnh cô hiện giờ, hết
cả vẻ nghiêm trang đường bệ như bà hoàng
mà chỉ c̣n hiện thân một con mèo ướt nước
mắt lưng tṛng
- Xin lỗi bạn đi.
Soeur nói, cô đứng lên, một
chân mang chiếc bốt màu xám cột dây, một chân mang chiếc
bốt đen với chiếc fermeture đang kéo nửa chừng
trông cô dễ thương như chú ngựa vằn nghịch
ngợm trong phim hoạt họa ..
Mẹ tôi cười:
- Không sao cả, thưa Soeur, để
cháu tập chiều khách cho quen, con nhà buôn bán ..
Thùy Mị long lanh nước mắt:
- Mị xin lỗi, Mị đùa thôi
chứ chẳng định mua ǵ ..
Không, Thùy Mị không mua ǵ tôi cũng
không trách, tôi chỉ muốn cô ngồi đó, như cô công
chúa để tôi thử cho vừa chân cô một chiếc
giày thủy tinh mà cô lỡ làm rơi trong đêm vũ hội.
Mười tám tuổi, lần đầu
tiên tôi biết nhớ thương một người mới
gặp.
Mẹ nói: Thùy Mị là con ông tướng
vùng, hèn chi cốt cách công nương.
Không biết mẹ chê hay khen
nhưng kể từ khi bị cô trêu chọc, ḷng tôi cứ
bâng khuâng chờ đợi. Cô ở nội trú, cái biệt
thự góc Lê văn Duyệt, Lê Thánh Tôn nằm giữa một
rừng khuynh diệp thơm ấm áp để những tối
tôi đứng bên này nh́n qua ḷng rưng rưng thương
nhớ .. Chưa một lần thấy thấp thoáng dáng cô
dù biệt thự thường có những buổi party vui
nhộn.
Có vài lần tôi được mời
đến cùng ban nhạc La San nhân sinh nhật của Hạnh
Nga, Hạnh Thảo trước khi được dạy
Piano cho Thùy Mị vào những chiều chủ nhật hàng
tuần ..
Tôi ước chi cuộc đời
măi măi êm trôi.
2.
Ngôi nhà xinh như trong cổ tích biệt
lập trên đồi cao quanh năm thông reo vi vút .. Hạnh
Nga gọi Đỉnh Gió Hú, tên một cuốn sách chúng tôi
say mê thuở nhỏ .. Hạnh Nga đă là một mệnh
phụ phu nhân sang trọng như mẹ cô ngày trước.
Cô đă là một luật sư lẫy lừng trong giới
Ṭa Án của L.A
Bất ngờ Hạnh Nga gặp tôi
trong Sở Xă Hội khi cô t́m đến nhờ lục hồ
sơ của vài thân chủ .. Cô ôm tôi nghẹn ngào kể về
Thùy Mị, về một đêm trong tháng Tư, Bố cô
đưa cả nhà lên bà nội để an toàn chờ
chuyến bay hôm sau rồi về nhà khóa cửa tự sát v́
quá tuyệt vọng đau buồn mà không ngờ Thùy Mị
trốn theo về để lấy vài thứ đă bỏ
quên ..
Chú Hoài tài xế t́m thấy Thùy Mị
ngất xỉu bên xác bố với những quyển sách
vương đầy máu ..
Kể từ lúc ấy, Thùy Mị
măi măi sống với tuổi mười bảy và mất
luôn tiếng nói.
Ngôi biệt thự xinh đẹp
trên đồi L.A lồng lộng gió có bao giờ gợi lại
cho cô ngôi biệt thự cổ kính bên bờ biển Nha
Trang đầy nắng vàng như lụa ngày nào .. nơi tuổi
thơ đi qua và nỗi buồn ở lại.
3.
Đứng ngược sáng, khuôn mặt
cô trong bóng mờ không rơ nét, nhưng ánh sáng muộn của
buổi chiều vàng rực lên như một vầng hào
quang quanh mặt cô, hệt như một thiên thần trong
những giấc mơ êm ả nhất .. Cô cúi xuống dỗ
dành một bé thơ đang khóc. Cô tắm rửa, làm vệ
sinh cho các bé bằng một cung cách an nhiên tự tại,
đơn giản khéo léo như cô được sinh ra
để làm việc đó. Cô nh́n quanh rồi ẵm một
bé ra khỏi nôi nựng nịu .. cô vi phạm nội quy rồi
.. Không được đặc biệt yêu thương bé
nào trong mười bé được giao .. Cô nâng bé ngang tầm
khuôn mặt ḿnh, áp mặt vào má bé và th́ thầm điều
ǵ đó .. Rồi cả hai nụ cười cùng rạng rỡ
như nhau. Bắt gặp cái nh́n của tôi, cô nheo mắt vờ
làm ra vẻ sợ hăi, cô so hai vai như một bé con co ro v́
lạnh, nhưng đôi mắt cô nh́n tôi lấp lánh một
niềm thấu cảm .. Tôi lắc đầu ra dấu
không hài ḷng. Cô trả bé lại vào nôi và bé ̣a lên khóc, những
tiếng khóc không có thanh âm nhưng nỗi buồn và niềm
vui th́ có thật .. Ai đă dạy tôi điều đó ?
Mẹ. Mẹ của những ngày xa
rất xa.
Nước mắt của mẹ
rơi tràn ướt gối những khuya tôi thức giấc
vô t́nh quơ tay t́m mẹ .. những tiếng khóc thầm
không có thanh âm .. Tôi lớn khôn bằng những ḍng nước
mắt .. tôi lớn khôn bằng đôi tay gầy yếu của
mẹ, mẹ dẫn tôi đi muôn nẻo đường
đời .. Từ cánh cửa của các trường khuyết
tật, tôi được đặc cách vào một trường
thực nghiệm .. Mẹ đă học cùng tôi từng con
chữ một, từng động tác h́nh thể để
giúp tôi có một niềm tin vững chắc hơn trong cuộc
đời bất hạnh .. mà trong cuộc đời th́ nỗi
bất hạnh nào có dành riêng cho ai!
Tôi không thể hỏi: Mây bay về
đâu ?
Tôi không thể hỏi: Gió có khi nào
ngưng thổi ?
Tôi không thể hỏi: Nước mắt
có làm tan biến nỗi buồn ?
Tôi không thể hỏi: Tại sao t́nh
yêu đối với tôi luôn là điều bất khả ?
Tôi không thể hỏi nhiều
điều,và tự thâm tâm, tôi biết tôi đau đớn.
Mẹ cũng không thể giúp tôi được ǵ ngoài những
lúc ôm tôi vào ḷng dỗ dành khi thấy tôi tận cùng tuyệt
vọng ..
Cũng những lời dỗ vô
thanh .. Cũng những tiếng nói vô ngôn ..
4.
Chúng tôi cùng làm việc trong một
ngôi trường khuyết tật của Unicef.
Cô đến từ một đất
nước nhỏ bé ảnh hưởng nhiều bi kịch
chiến tranh .. mà bản thân cô cũng là một nạn nhân
của một bi kịch lịch sử lớn lao.
Tôi sinh ra ở đây, một đất
nước giàu có ảnh hưởng nhiều bi kịch xă
hội
Hai đất nước bên này và
bên kia đại dương sao tôi thấy dường
như cùng chung một bất hạnh, một nỗi buồn,
một niềm tuyệt vọng.
Tôi cào cấu hồn ḿnh để
giải bày niềm đau trên trang giấy
Cô rạng rỡ yêu thương bằng
những nụ hôn, những ôm ấp dịu dàng với các
bé thơ bất hạnh
Như một thiên thần không mang
đôi cánh .. hay có ai đă giấu của cô đôi cánh để
bây giờ cô ở lại trần gian?
5.
Đôi mắt Thùy Mị cũng có
màu tím thẫm .. như màu hoa Iris của một hoàng hôn muộn.
Chân cô bước xuống thềm nhẹ như dẵm
trên mây .. Như một bé con .. Cô không nh́n thấy ánh mắt
chàng trưởng pḥng nhân sự nh́n cô đầy u uẩn
.. cô chỉ thấy tôi với những kỷ niệm
thơ dại ấu thời .. cô không nhớ ǵ về một
kư ức buồn đau. Cô nghiêng đầu cho mớ tóc mây
bay phủ mặt tôi thay một lời chào nghịch ngợm
.. Muôn đời tôi cảm tạ Đấng Thiêng Liêng nào
đó đă ban cho Thùy Mị phép lạ để lăng quên ..
để cô sống với trái tim yêu của trẻ thơ
và gặt hái những mùa hạnh phúc. Chiếc thánh giá cô mang
đă quá nặng đối với một kiếp người
..
TÔN NỮ
THU DUNG
(Rose KD
sưu tầm và chuyển)