Gia Long Ngày Ấy
(Hoàng Lan Chi)
Có người đã nói rằng góc phố không chỉ
đuợc làm bằng những con đường mà cả
con người với phục sức, ngôn ngữ…
Vậy thì
“Góc Truờng” cũng thế !
Cái gì đã khiến những người
con gái của Sài Gòn, của Hòn Ngọc
Viễn Đông một thuở - tự hào khi nhắc
lại quá khứ Gia Long ?
Hãy nghe lời tự
tình
Thuở ấy khi còn bé,
chúng tôi được học chung trai gái. Người
ta chia tên rõ ràng: Tiểu,Trung
và Đại Học. Chẳng ai chia cấp 1, 2, 3 rồi
sao không là cấp 4 mà là đại học
? Qua bậc Tiểu Học, trai gái
đã bắt đầu bước dần vào tuổi
dậy thì. Để giúp học trò
yên tâm học, tránh những gặp gỡ
hàng ngày có thể làm nảy sinh
tình yêu quá sớm và do đó xao
lãng học hành, các nhà giáo dục
đã để nam nữ học riêng. Chỉ
các trường tư là bắt buộc phải
cho học chung ...
Từ đó, như mọi
không gian và thời gian khác, đã
hình thành những ngôi truờng có
nét riêng của mình. Hai trường nữ nổi tiếng
nhất là Gia Long và Trưng Vương, tuợng
trưng cho nữ sinh miền Bắc di cư và miền
Nam.Tất nhiên phân biệt như vậy là
nói theo đa số chứ trong Gia
Long cũng có nữ sinh Bắc và nguợc lại.
Hai truờng nam danh tiếng là Chu
Văn An và Pétrus Ký. Tiếp
theo sau là nữ Lê Văn Duyệt
và nam Hồ Ngọc Cẩn, Nguyễn Trãi.
Hãy tưởng tượng xem, cũng sân
trường ấy nhưng chỉ có những tà
áo dài trắng tung bay. Khi tan
trường, áo bay như đàn bướm
ùa khỏi tổ. Và con đường rợp
bóng cây cao là những chiếc xe
đạp xinh xinh với áo trắng đơn sơ
với nón lá dịu dàng.
Hãy tuởng tuợng xem cũng
sân truờng ấy nhưng chỉ là những
áo trắng quần xanh.
Thì rõ ra là
hoa hay buớm
.
Chẳng như bây giờ. Tôi luôn có cảm
tưởng trường tôi đã bị những
hình bóng nam sinh làm “ô uế”.
Không, không bao giờ tôi quay về
trường cũ để nhìn nam nữ lộn xộn
trong sân trường dấu yêu. Như cô
tôi, nhất quyết không về quê cũ,
Thái Bình ngày ấy chỉ vì không muốn
mất đi những hình ảnh của thuở
nào còn bé. Thuở xưa với lũy tre
xanh, con
đường làng đất đỏ…
Với cả những con người không hợm hĩnh
như hôm nay.
Gia Long ngày ấy… Chúng tôi sống êm đềm,
trật tự và nề nếp. Mỗi sáng
thứ hai một lớp đứng hát quốc ca
và lá cờ được kéo lên từ
từ. Rồi đến sáng thứ bẩy, cũng lớp
ấy đứng hát và lá cờ từ từ
kéo xuống. Các lớp thay phiên
nhau phụ trách việc này. Các
lớp khác thì đứng nghiêm ngay trước
lớp mình. Khi hát quốc ca,
chúng tôi nghiêm chỉnh, không đùa giỡn.
Chính vì thế chúng tôi, học
sinh của những thập niên ấy, không bao giờ
quên được bản quốc ca.
Chúng tôi học đàng
hoàng, không đùa giỡn hay phá
phách quá đáng vì muốn thi đậu
vào Gia Long thì phải giỏi. Nếu đã học
giỏi thì thường đi đôi với việc
ít phá.
Kỷ luật quá
nghiêm.
Không được đi giày
cao. Ôi tôi thấy
nữ sinh
bây giờ đi giày cao gót lộp
cộp mà buồn quá. Không được
mang nữ trang. Chẳng thấy nữ
sinh nào diêm dúa vòng vàng lấn
át các cô giáo như bây giờ.
Chúng tôi đơn sơ giản
dị và nhu mì biết bao.
Chúng tôi đi đứng
đàng hoàng. Ai chạy là kỳ cục, là bất
kính. Lên cầu thang chúng
tôi đi cũng nhẹ nhàng, rón rén.
Gặp cô giáo thì phải nhường
đi sau cô, không dám vượt. Ô hay, bây giờ hình ảnh ấy hiếm
lắm.Trừ phi là cô giáo của lớp
thì học trò còn nhường. Nếu Thầy Cô khác lớp thì
đường ta, ta cứ việc lên, chẳng phải
nhường ai.
Chúng tôi gìn giữ lớp học và
sân truờng như những gì được học
ở bậc Tiểu Học trong các giờ công
dân giáo dục. Tôi chẳng thấy
ai phá truờng, phá lớp. Chúng tôi
có quán ăn trong trường.
Cũng xơi quà giờ ra chơi nhưng ít khi
nào vừa đi lang thang vừa
ăn. Chúng tôi đứng trước
quán và ăn. Vậy thôi.
Còn chúng tôi đi dạo trong
sân trường. Vì sao vậy,
vì chúng tôi đuợc dạy rằng đang
đi trong sân, gặp cô giáo trong khi mình
đang nhồm nhoàm bánh kẹo hay cóc ổi
gì đó là… xấu hổ lắm.
Mọi thành tích về học
hành đa số tập trung vào bốn trường
nam nữ nổi tiếng ấy. Chúng tôi chỉ
thi Tú Tài 1, Tú Tài 2. Bằng Trung Học,
muốn thi cũng đuợc, còn thì đủ
điểm vẫn lên lớp. Nhưng nhiều
người vẫn thi vì sau đó đi làm.
Với bằng trung học thời tôi, có thể
làm thư ký được rồi.
Chúng tôi chỉ có duy nhất Bằng
Trung Học Toàn Quốc để thi tuyển học
sinh giỏi. Thế thôi.
Ngày đó, thời tôi, thi Tú Tài
còn các thứ hạng Tối Ưu, Ưu,
Bình, Bình Thứ và Thứ tùy theo số
điểm trung bình cho các môn phải là
18/20, 16/20, 14//20, 12/20…Tối Ưu thì hiếm
vô cùng. Ưu thì một lớp
chừng hai đến ba nguời. Vậy
thôi.
Chúng tôi không phải chạy theo thành tích nào cả.
Lương Giáo Sư, thời ấy gọi là
Giáo Sư, khoảng 5200đ (vợ được trợ
cấp 1200đ và mỗi con là 800đ ). Một tô phở khá thời ấy
là năm (5) đồng. Coi như
lương giáo sư độc thân khoảng 1040
tô phở khá.
À há, còn Việt Nam, năm 2000 thì
lương giáo viên cấp 3 khoảng hơn một
triệu trong khi tô phở khá là 7000đ
còn phở "xịn" là 14,0000đ. Coi
như lương giáo viên bây giờ khoảng
144 tô phở khá, chưa xịn. Có lẽ
chỉ bằng 1/10 lương giáo sư của
ngày ấy ?
Thì hỏi làm sao giáo viên không
bê bối ? Làm sao
giáo viên không đánh mất lương
tâm? Báo chí trong nước
nêu đầy đó thôi. Dạy
ở truờng thì dở nhưng kéo học
trò về nhà thì hay.
Nên đừng nói rằng Gia Long hay NTMK
thì cũng thế. Cũng
sân truờng ấy, chỉ có nguời là khác.
Không, khác nhiều
lắm…
Khác ở sân trường chỉ có
áo trắng tung bay
Khác ở giáo sư không kéo học
trò về nhà dậy
Khác ở học sinh không phải đua
thành tích ảo
Khác ở nề nếp, ngày
đó chúng tôi sống và học,
đúng với câu "Tiên học lễ hậu
học văn".
Còn nữa…
Nhưng thế thôi. Ngừng vậy.
Đó,"hồn truờng"
được làm nên bởi các Giáo
Sư và chúng tôi, được làm bởi
những gốc cây, bụi cỏ, bệnh thất, hồ
bơi, sân võ... Nếp truờng
được làm bởi những nết na của đa số nữ sinh.
Đã từ lâu, trước cổng
trường treo đầy quảng cáo. Nào là Trung Tâm Nhật Ngữ,
nào là Trung Tâm Tin Học. Ôi cái "mặt
tiền" xinh đẹp của Gia Long ngày ấy
đang bị nham nhở bởi vô vàn những
cái bảng kinh doanh.
Gia Long của tôi, của chúng tôi
ngày xưa là như thế...
Và dù có đi đâu, ở
đâu, chúng tôi luôn tự hào
“Vâng, nữ sinh Gia Long ngày ấy
đây !"
Trường xưa dù có mất
tên nhưng truyền thống của những thời ấy
thì vẫn còn mãi với thời gian.
Người Gia Long
Em gái Gia Long của tôi ơi
Dù có đi đâu bốn
phưong trời
Xin em nhớ giữ hồn
xưa nhé
Danh tiếng Gia Long đã một thời...
Hoàng Lan
Chi
