Đêm Mưa Thao Thức Nhớ Quê Nhà

(Thái Tú Hạp)

 

 

Hơn hai mươi năm miệt mài cuốn hút vào cuộc sống đầy nhiễu nhương nơi đất khách. Đôi khi tôi có cảm tưởng, tình cảm đã đến lúc rã rời mòn mỏi đóng băng. Cảm giác xúc động không còn bén nhạy, đang dần biến dạng cằn khô như sa mạc. Những viên sỏi đang nằm yên dưới đáy hồ tiềm thức. Bỗng chợt cơn mưa kéo về rơi triền miên trên mái ngói. Nhiều đêm thức giấc, châm trà uống một mình giữa đêm khuya, để cho nhớ nhung bắt đầu dằn vặt:

 

Đêm mưa làm nhớ không gian

Lòng run thêm lạnh, nỗi hàn bao la…

Tai vương nước giọt mái nhà

Nghe trời nằng nặng, nghe ta buồn buồn

 

Nghe đi rời rạc trong hồn

Những chân xa vắng dặm mòn lẻ loi…

Rơi rơi… dìu dịu rơi rơi

Trăm muôn giọt nhẹ nói lời vu vơ ..

 

Tương tư hướng lạc, phương mờ

Trở nghiêng gối mộng, hững hờ nằm nghe

Gió về, lòng rộng không che

Hơi may hiu hắt bốn bề tâm tư …

(Buồn Đêm Mưa - Huy Cận)

 

Lời thơ đã lâu lắm rồi, nhưng vẫn còn âm vang trong lòng tôi. Cái hơi may hiu hắt ở nội thành Huế vào những buổi chiều cuối thu. Cái hơi may ở trong cái thành phố Hội An cổ kính khi gió thu về thổi những cơn mưa nghiêng như tấm lưới chắn ngang trời mờ ảo. Lời thơ như có ma lực ghê gớm kéo lòng tôi chùng xuống với bao nỗi nhớ nhung. Âm vang của những buổi chiều "Em đến thăm Anh… Có hay lúc em về, gót chân bước reo âm thầm, trên đường ngoài mưa, (mưa như mưa trong lòng anh). Lòng bồi hồi nhìn theo chân em chìm trong ngàn xanh. Ta ước mơ một chiều thêu nắng. Em đến chơi quên niềm cay đắng và quên đường về… ” (Em Đến Thăm Anh Một Chiều Mưa của Tô Vũ), nhưng phải là tiếng hát ngọt ngào của Anh Ngọc mới thêm lượng thu hút ngất ngây. Chính nội dung của sự hồi tưởng là thời khắc một thời đầy ắp những vọng động mơ màng, của lắng sâu kỷ niệm. Có những nhà nghệ sĩ tài hoa sáng tác cả ngàn bài thơ, cả trăm bản nhạc, nhưng chỉ còn lại trong lòng người nghe và yêu thích dăm câu để đời. Như trường hợp của thi tài Tự Đức với hai câu thật tuyệt, vượt thời gian:

 

… Đập cổ kính ra tìm lấy bóng

Xếp tàn y lại để dành hơi…

 

Hay Thôi Hộ với hai câu cuối của bài thơ Hoàng Hạc Lâu:

 

Nhật mộ hương quan hà xứ thị

Yên ba giang thượng thử nhân sầu…

 

Quê hương khuất bóng hoàng hôn

Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai?

(Tản Đà dịch)

 

Hoặc của Thiền Sư Mãn Giác:

 

Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận

Đình tiền tạc dạ nhất chi mai…

(Có Bệnh. Dặn Dò Tăng Chúng)

 

Chớ bảo xuân tàn hoa rụng hết

Đêm qua sân trước một cành mai…

 

Và không ai yêu thơ, có thể quên tài danh thi sĩ Hồ Dzếnh với những ý tưởng ngộ nghĩnh mâu thuẫn nội tâm nhưng hiện thực tâm lý sâu sắc phân tích ý nghĩa trung thực của tình yêu thơ mộng:

 

Tình mất vui khi đã vẹn câu thề

Đời chỉ đẹp những khi còn dang dở.

Thơ viết đừng xong … Thuyền trôi chớ đỗ …

Cho nghìn sau … lơ lửng với nghìn xưa …

 

Những câu thơ đầy ấn tượng một thời vẫn còn là những âm hưởng tuyệt vời ẩn sâu trong tiềm thức chúng ta. Chỉ chờ một chút nắng vàng hiu hắt bên kia sườn núi. Chỉ chờ một cơn gió thoảng lay động vài cánh hoa đào rơi. Chỉ chờ những giọt mưa rả rích từng cơn trên mái ngói giữa đêm khuya quạnh vắng là y như cơn bão nhớ nhung thổi về vực lên tất cả những núi đồi chập chùng ký ức… Cơn địa chấn mỗi lúc mỗi dâng cao những rung cảm dạt dào. Có phải đó là tất cả những âm thanh của những vùng trời yêu dấu trên quê hương ngày xưa.

 

Bởi vì nó đã gắn bó với máu huyết, cho dù hiện hữu đã nghìn dặm xa. Kỷ niệm phải chăng là thời gian thăm thẳm, không gian mịt mờ phôi pha. Có mà không. Không mà có trong từng sát na trùng trùng duyên khởi. “Đêm Đông” của Nguyễn Văn Thương phải là tiếng hát Bạch Yến. “Đêm Tàn Bến Ngự” phải là tiếng hát của Hà Thanh. “Như Cánh Vạc Bay” phải là tiếng hát của Khánh Ly. “Tình Ca” của Phạm Duy phải là tiếng hát Thái Thanh … và “Đường Xưa Lối Cũ” của Hoàng Thi Thơ phải là tiếng hát Như Quỳnh. Mỗi giọng ca của mỗi ca sĩ hầu như đã gắn liền ở mỗi bài hát đôi khi người nghe chỉ còn nhớ đến ca sĩ mà không còn nhớ đến tên người nhạc sĩ đã hình thành nên ca khúc giá trị đó.

 

Cơn mưa vẫn chưa dứt. Tôi nhớ về chuyến thăm lén lút với Mẹ tôi ở dưới mái hiên Chùa Long Tuyền, mưa phủ đầy trời. Tôi cầm lấy đôi tay gầy guộc của Mẹ tôi, cố giữ đừng khóc, nhưng nước mắt đã trào ra … tôi thương Mẹ tôi quá … lần gặp gỡ cuối cùng xem như vĩnh biệt, vì chỉ còn hai ngày nữa tôi phải vượt biển xa rời nơi chốn thân thương …

 

Tôi phải ra đi cho dù không biết sống chết ra sao nơi trùng dương đầy gian nguy hãi hùng đó… Hơn hai mươi năm rồi. Cha Mẹ tôi đã lần lượt nằm xuống nơi quê nghèo thảm đạm. Bao nhiêu mùa mưa bão đã đến và đã gợi sầu trong lòng tôi nơi viễn xứ. Nếu bảo những cơn mưa là những lần tắm gội cho đất đai bớt đi những ô uế bẩn dơ cuốn trôi ra biển. Để cho không khí trong lành, nụ mầm vươn lên trên những điệp trùng ngàn cây khô sau mùa đông lạnh giá. Tôi cứ tưởng sau những cơn mưa, tâm hồn con người cũng được rửa sạch hơn để tiếp thu những thiện nghiệp nẩy mầm, nhưng rồi đời sống vẫn tiếp diễn, hận thù vẫn dai dẳng không còn chỗ cho những đám mây trắng bàng bạc, cho lòng yêu nhau nao nức những kỷ niệm êm đềm của một thuở nào thanh bình nơi cố hương yêu dấu … những cơn mưa cần thiết cho những người lữ hành trong sa mạc khô cằn thiếu vắng tình thương.

 

Tiếng mưa rơi từ nghìn xưa và bây giờ vẫn thế. Vực lên từ tiềm thức những nhớ nhung kỳ diệu:

 

cơn mưa nhớ nhà

 

cơn mưa chợt thức hồn ta dậy

đôi nhánh tay gầy phố lạnh xưa

con nước mùa đông sầu thảm đó

phủ kín đời em trong tiếng mưa

 

cơn mưa có phải là hơi thở

thổi mấy tầng mây gió cuốn theo

cho ta thấy lại dòng sông trắng

thấy lại đời trôi giạt mấy bờ

 

có phải chiều nay ray rứt nhớ

gió thổi vừng trăng trong mắt em

cơn lụt như chiều ta tiễn biệt

chỉ một lần thôi, đá lệ mềm

 

lâu quá thơ ta như ruộng khô

cơn mưa chợt thức hồn ta dậy

những hạt mầm xanh bỗng nở hoa

trong tim ẩn mật bao ngày tháng

 

phố cũ trời ơi ! đôi mái nhớ

rêu phong quạnh vắng bước chân về

tiếng chuông thầm lặng, sầu nghiêng xuống

cành lá đìu hiu với xương khô

 

sông nước theo mùa sông lũ lụt

quê nghèo xơ xác tiếng đau thương

trăm năm cánh én bay đi mất

bỏ lại tình em như khói sương

 

ta về theo với cơn mưa lũ

con đường nở trắng hoa ngâu thương

có phải mẹ nhìn ta thuở bé

có phải em nhìn ta vấn vương

 

tiếng mưa xé nát hồn viễn khách

em hát giùm ta khúc nhạc sầu

cho ta khua hết trong tiềm thức

hàng vạn chiều mưa phủ đớn đau

 

mưa ở quê nhà mưa núi thẳm

mưa rừng sâu nghiệt ngã tai ương

mưa hải đảo kiếp đời lưu lạc

mưa nhạt nhòa biệt tích cố hương !

 

đêm chìm khuất lời kinh cầu nguyện

thắp cho nhau chút nắng đầu non

mưa lấp lánh hoa vàng luống cải

xuân lại về một dạ sắt son …

 

Thái Tú Hạp

 

(Sưu Tầm Liên Mạng chuyển)