NGHỆ THUẬT THA THỨ
Cuộc sống
thường nhật có bao điều bạn bực ḿnh:
Tiếng ồn, thất bại, lo sợ, bệnh tật,
cơm áo gạo tiền, thời tiết, nỗi buồn,
công việc, t́nh yêu gia đ́nh, giao tiếp, xóm giềng, học
hành, giao thông, thị trường, dịch bệnh .. Bạn
phải chịu đựng nhiều thứ. Để
không cằn nhằn người khác và có thể chịu
đựng sự khó tính của người khác, quả thật
không dễ chút nào. Vậy làm sao có thể tự giải
thoát ḿnh?
Các bậc cha mẹ
thường hay chỉ trích con cái. Các chủ nhân luôn trách mắng
và nh́n công nhân của ḿnh bằng con mắt soi mói. Vợ chồng
cũng thiếu tôn trọng nhau, ưa áp đặt và nghi
ngờ nhau. Các mối quan hệ khác cũng gặp nhiều
phức tạp. Họ làm mất ḷng nhau bằng nhiều
cách. Thậm chí có những vết thương ḷng vẫn
nhức nhối sau nhiều năm. Giữa chúng ta có nhiều
dạng ác cảm, làm những điều ác cho nhau, nói xấu
nhau đủ điều, thậm chí là trả thù nhau. Có
người c̣n biết nghĩ lại, hối hận,
nhưng có người không hề tỏ ra hối tiếc
v́ lương tâm đă chai ĺ.
Cách tốt nhất
để thanh thản tâm hồn là luôn chống lại ư
nghĩ trả thù, luôn tâm niệm ba chữ "Tôi tha thứ"
(nguyên tắc 3T). Đó là biện pháp tuyệt vời có thể
giúp bạn chịu đựng những ǵ làm bạn phiền
ḷng. Tha thứ có giá trị tuyệt đối trong cuộc
sống.
Tha thứ không có
nghĩa là đầu hàng, chịu thua, chịu lép vế, mà
là "bỏ qua". Robin Casarjian giải thích: "Khi tha thứ,
bạn không c̣n lệ thuộc vào người đă làm bạn
đau ḷng". Tha thứ kéo bạn ra khỏi sự giận
dữ của người khác và cho phép bạn sống thanh
thản.
Nêu sự tha thứ
là điều tốt như vậy mà tại sao vẫn có
nhiều người tích lũy cơn giận trong ḷng?
Đó là muốn trả thù để chứng tỏ ḿnh
không yếu thế. Chẳng
qua là thua kém người khác nên mới hùng hổ lên cơn
tức giận. Thế nhưng, chính sự tha thứ
mới tạo nên sức mạnh thực sự, kiểu
"mưa dầm thấm sâu". Khi tha thứ, người
ta cân nhắc kỹ lưỡng. Dù cho người kia có xứng
đáng được tha thứ hay không th́ vẫn không
thành vấn đề, mà chỉ v́ ḿnh xứng đáng tự do. Chịu
đựng để có thể tha thứ. Một lư do khác
mà chúng ta có thể từ chối tha thứ là cảm thấy
bạc nhược hoặc quy phục. Có người cho rằng
tha thứ là nhận ḿnh sai và người kia đúng.
Nhưng tha thứ không là miễn trừ cơn giận
đổ lên người khác mà là "rút dao ra khỏi vết thương". Tha
thứ là "bỏ qua" các lỗi lầm mà người
khác đă làm cho ḿnh, nhưng phải "bỏ qua" với
cả ḷng tự trọng và tôn trọng - kèm theo ḷng yêu
thương chân thành. Nhưng cũng có khi người khác
không hề biết nỗi đau ḷng của bạn mặc
cho bạn phải âm thầm chịu đựng. Nếu biết
tha thứ, bạn sẽ không phải khổ sở nữa.
Tha thứ vẫn hữu ích cho các trường hợp
như thất t́nh, bị hiểu lầm, bị ghen ghét ..
Tha thứ tốt
cho cả thể lư lẫn tinh thần. Trong cuốn Anger
Kills, tiến sĩ Reddford Williams viết: "Cứ nhớ măi về nỗi
đau quá khứ th́ sức khỏe sẽ suy yếu.
Đơn giản như nhớ măi một chuyện bực
ḿnh th́ bạn sẽ căng thẳng và tim bị ảnh
hưởng". Về t́nh yêu tan vỡ,
đại văn hào R. Tagore nói: "Khôn ngoan
ǵ mà đau khổ măi v́ một người đă mang trái
tim họ đi xa!". Các ư nghĩa tiêu cực
cũng có liên quan tới cao huyết áp, động mạch
vành và dễ bị chứng bệnh khác. Sống cởi mở
và thanh thản có thể làm tăng hệ miễn nhiễm.
Chỉ cần một giây để xúc phạm người
khác, có khi gây tổn thương trầm trọng, nhưng
sự tha thứ lại cần nhiều thời gian. Mới
đầu, bạn cảm thấy các t́nh cảm tiêu cực
như tức giận, buồn bă, và xấu hổ. Sau
đó bạn biến chúng thành tích cực hoặc làm giảm
dần "mức căng". Đặc biệt là học
cách nh́n người khác bằng ánh mắt khác trong sáng
hơn. Người hại ḿnh sẽ trở thành yếu thế,
bị động, như ngồi trên đống lửa.
Người Việt Nam có câu: "Chưa
đánh được người th́ mặt đỏ
như vang, đánh được người rồi th́ mặt
vàng như nghệ". Cổ nhân cũng
đă minh định: "Hàm huyết
phún nhân, tiên ô tự khẩu" (Ngậm
máu phun người, trước tiên bẩn miệng ḿnh).
Chí lư lắm thay!
Có người lại
không thể đạt tới chặng cuối của sự
tha thứ. Đó là những người bị tổn
thương từ thuở ấu thơ, bị sỉ nhục
bởi chính những người mà họ yêu thương
và tin tưởng - như bị lạm dụng t́nh dục,
bị bạo hành thể lư hoặc tâm lư, bị cưỡng
dâm, bị khinh miệt .. Dù không có sự tha thứ trọn
vẹn, họ vẫn có lợi nhờ biết tha thứ một
phần. Nếu cảm thấy khó tha thứ, hoặc muốn
tha thứ mà không biết bắt đầu từ đâu,
xin bạn hăy thử áp dụng 7 cách này:
1.
Luyện tập tha thứ những lỗi nhỏ của
người xa lạ - chẳng hạn bị
tính gian mất vài ngàn đồng, bị "chơi
gác" một chút .. Dần dần, bạn sẽ có thể
tha thứ những lỗi lớn hơn một cách dễ
dàng hơn.
2. Giải
thoát. Tự vượt qua nỗi thất vọng
và kềm chế cơn giận đối với người
thân và bạn bè, hoặc những người mà ḿnh tín cẩn.
Nhờ vậy, bạn thấy "mạnh mẽ"
hơn và rồi bạn cũng sẽ được nhận
biết. Bạn vẫn có thể để t́nh cảm của
ḿnh tự do mà không hề giận dữ, không dùng ngôn ngữ
hoặc ngữ điệu "khó nghe", và bạn sẽ
không phải hối tiếc về sau. Phương pháp
"hả giận" cũng có hiệu quả - như
đấm vào gối bông, bỏ đi chỗ khác, nhưng
tuyệt đối không đập phá đồ đạc
hoặc "đá mèo, khoèo rế". Nếu không tức
giận tột độ, bạn hăy đọc sách báo.
Đừng "giận cá chém thớt" như phóng xe bạt
mạng, chửi "đổng" (chửi cho hàng xóm
nghe, cho trời đất nghe) .. Đó là cách biểu lộ
tiêu cực và "hạ cấp", nên tránh!
3. Chứng
minh. Nếu thực sự cần thiết, bạn
hăy viết thư hoặc gởi email (nếu ở xa), hoặc
gặp trực tiếp để t́m hiểu sự thật
bằng cách nói ôn ḥa và tích cực xây dựng, chứ không
nguyền rủa hoặc chỉ trích "đối
phương". Chẳng hạn, "Tôi cảm thấy
.." hoặc "Tôi không hiểu ..". Hăy diễn tả
sự ảnh hưởng đối với bạn v́ cách
xử sự của người kia, đồng thời
bày tỏ thiện chí "đàm phán" để có thể
giải quyết vấn đề ổn thỏa, gọi
là "dĩ ḥa vi quư".
4. Mặc
nhiên. Đối với tội loạn luân, cưỡng
dâm và các tội phạm khác, nạn nhân có thể tránh né tha
thứ trực tiếp, v́ việc gặp nhau để
"đối chất" sẽ .. không an toàn! Thật vậy,
không cần "đối diện". Đó là sự tha
thứ mặc nhiên. Người được tha thứ
có thể không nhận ra lỗi và không bao giờ biết
ḿnh được tha thứ. Ví như người say
rượu không biết ḿnh nói ǵ hoặc nghe ǵ. Điều
quan trọng là bạn đừng để cho cơn giận
dữ lộng hành, v́ không ai ngu dại đến nỗi
căng buồm ra khơi khi trời đang giông tố!
5. Lắng
nghe. Nếu đối diện với người
làm tổn thương ḿnh, bạn hăy lắng nghe và chỉ
nói về những ǵ bạn đă nghe. Làm như vậy, bạn
sẽ bắt đầu có cách nh́n khác và dễ dàng tha thứ
hơn. Im lặng và lắng nghe, đó là cửa mở rộng
đưa bạn thanh thản bước vào vùng b́nh yên của
sự tha thứ tuyệt vời.
6.
Suy tư. "Nhân vô thập toàn". Con
người luôn bất túc và bất trác. Hăy đợi
đến lúc ḷng ḿnh lắng xuống, chọn khung cảnh
yên tĩnh và suy tư. Chắc chắn bạn sẽ đủ
sáng suốt để có thể quyết định
đúng đắn, không ǵ tốt hơn là yêu thương
và tha thứ. Suy tư là cách hữu hiệu để nhận
biết chính ḿnh và thông cảm với những người
xung quanh. Đừng bao giờ quên: "Tâm phẫn xí tắc
bất đắc kỳ chính".
7.
Hướng thiện. Nhờ hướng tới
Chân-Thiện-Mỹ và tương lai, bạn có thể sớm
đạt tới "đích" tha thứ. Hai chị em
tị nạnh nhau về việc chăm sóc người mẹ
bệnh tật. Cô ở gần than phiền về gánh nặng
vất vả và hàng ngày phải lo cơm nước và thuốc
thang cho mẹ, đích thân làm đủ thứ. Cô ở xa
chỉ gửi tiền về, lâu lâu mới đến
thăm được. Cô ở gần th́ bực tức và
luôn gắt gỏng. Cô ở xa th́ chỉ biết im lặng
và bỏ qua tất cả để giữ t́nh chị em. Một
câu nhịn, chín câu lành. Thời gian là bằng chứng hùng hồn
nhất.
Sự hướng
thiện sẽ dẫn tới sự tha thứ, và sự
tha thứ dẫn tới sự b́nh an tâm hồn. Sidney Simon
nói: "Sự tha thứ làm cho bạn
cười nhiều, có thể cảm nhận sâu xa, và trở
nên liên kết với người khác nhiều hơn". Chính
sự tha thứ là thần dược mau chữa lành vết
thương ḷng. Vả lại, chính lúc ḿnh tha thứ là lúc
ḿnh được thứ tha.
Tuy nhiên, tưởng
cũng nên xác định rằng "tha thứ không có nghĩa
là quên". Có lẽ hơi .. "khó nghe" chăng? Không
đâu. Chúng ta không thể quên nỗi đau hoặc điều
thiệt hại, và cũng không nên quên, v́ bị lừa lần
một th́ không do lỗi ḿnh, nhưng bị lừa lần
hai th́ do lỗi ḿnh. Chính những "kinh nghiệm đau
ḷng" đó dạy chúng ta đừng bị lừa thêm lần
nữa - c̣n được gọi là "kinh nghiệm
xương máu". Ở một góc độ nào đó, giống
như "một sự bất tín, vạn sự chẳng
tin" là vậy. Con chim bị bắn hụt một lần
rồi th́ nó sẽ khôn hơn.
Không để bị
lừa lần nữa và không lừa ai, đó là những
người khôn ngoan. Tha thứ là việc khó nhưng vẫn
khả thi, càng khó thực hiện th́ việc đó càng có
giá trị cao. Bị khiêu khích mà không giận th́ hoặc là kẻ
tiểu nhân, hoặc là người quân tử và cao thượng.
Sự tha thứ luôn luôn cần thiết, v́ có tha thứ th́
mới có thể tái lập ḥa b́nh và b́nh thường hóa
quan hệ - ở mọi cấp độ khác nhau. Đôi
khi rất cần một lời xin lỗi!
Xin mượn lời
Kinh Thánh để kết: "Không chỉ tha bảy lần
mà tha bảy mươi lần bảy", nghĩa là tha thứ
măi măi. Không tha thứ, đó là người ích kỷ! Xin
chúc mừng nếu bạn là người vị tha. Nếu
chưa, cố gắng thêm th́ rồi bạn sẽ thành công
- và chắc hẳn được mọi người nể
trọng.
TÁC GIẢ ???
(ThuVanLee sưu tầm, TroyTruong và TQC chuyển)
