CHUYỆN KỂ CỦA MỘT BÀ GIÀ
(Diệu
Quang Phong Trần Thái)
Tác giả tên thật Thái Mạc
Phương Sandy, sinh năm 1942, từng học Trung học
Đồng Khánh rồi Quốc Học Huế 1959 - 1962;
Đại Học Luật Khoa Sài G̣n 1962 - 1963. Sau đó dạy
học tại Đà Nẵng Quảng Nam 1964 - 1975. Đến
Mỹ cuối năm 1983, bà định cư tại tiểu
bang Minnesota, làm công nhân cho một hăng cung cấp hoa
tươi cho các chợ Mỹ. Sau đó, làm nails ở Los
Angeles cho đến khi về hưu. 1988 - 1998. Đây là bài
viết về nước Mỹ đầu tiên của bà.
* * *
Năm nay tôi đă 72 tuổi,
đang sống ở tiểu bang Texas, thành phố Grand
Prairie, gần Dallas. Tôi đến Mỹ cuối năm
1983, do đơn xin bảo lănh vợ con của chồng
tôi, tính đến nay đă hơn 30 năm rồi. Chồng
tôi đến Mỹ năm 1975, sau đó làm kế toán cho một
hăng điện của tiểu bang Minnesota (MN), một tiểu
bang rất lạnh, ở miền bắc nước Mỹ.
Mùa đông ở MN rất lạnh và có tuyết từ tháng
10 đến tháng 5 của năm sau. Lạnh và tuyết
hơn 7 tháng, thời tiết rất khắc nghiệt, nhiệt
độ xuống -30 độ F, đường sá
đóng đá rất trơn trợt.
Tôi làm cho một hăng chuyên cung cấp
hoa tươi cho các chợ Mỹ, và các tiệm bán hoa tại
MN. Tánh tôi thích hoa, nay được làm về hoa lá nên tôi rất
vui thích. Mỗi khi có lễ Mother's Day, hoặc các lễ lớn
khác, hoa bán ra rất nhiều; tôi phải làm overtime. Mỗi
ngày đứng làm từ 12 đến 14 tiếng đồng
hồ, từ 6 giờ sáng đến 6 giờ tối, hoặc
6 giờ sáng đến 8 giờ tối. Về đến
nhà hai chân ră rời v́ đứng làm suốt mười mấy
tiếng đồng hồ, mặc dù cứ 3 tiếng
đồng hồ là được ngồi nghỉ 10
đến 15 phút.
Lúc về đến nhà tôi quá mệt,
không muốn ăn uống ǵ cả, nằm trên giường
ngủ một giấc tới sáng. Hôm sau 5 giờ sáng thức
dậy, ăn uống qua loa rồi đi làm trở lại.
Năm 1983 mức lương tối thiểu là $4.15, tôi làm
với mức lương đó. B́nh thường mỗi
ngày làm 8 tiếng đồng hồ với công việc là bó
hoa thành từng bó (mixed bouquet), để tài xế của
hăng đem giao đến các chợ Mỹ.
Công nhân của hăng hoa có khoảng 30
người, toàn là con gái và đàn bà, và vài người
đàn ông ở kho nhận lănh các thùng hoa, và tài xế lái xe
truck giao hoa.
Các nhân viên Mỹ làm ở văn
pḥng gồm 1 ông manager, 1 bà Mỹ supervisor, và 4, 5 thư kư
làm ở văn pḥng.
Công việc của đàn bà chúng tôi
là bó các loại hoa lại thành bộ gồm 2 lá leather
leaves, 1 nhánh hoa cúc vàng, và 1 nhánh hoa cúc trắng, khoảng 15
đóa hoa, thêm 2 cánh status tím, cột thành bộ, rồi bọc
giấy có in hoa rất đẹp.
Việc bó các loại hoa hồng, th́
trước hết phải chọn những đóa hoa hồng
tươi, c̣n búp, cành rắn chắc, dùng ngón tay kiểm
soát các cánh hoa bằng cách bóp nhẹ vào nụ hoa để
loại bỏ những nụ hoa mềm. Những nụ
hoa mềm sẽ úa tàn rất nhanh.
Mỗi bó hoa hồng có khoảng 6
búp xen với 2 cánh gyp màu trắng là loại hoa nhỏ tṛn
như hột tiêu. Hoa hồng có nhiều màu: trắng, hồng,
vàng, đỏ, cam, nhưng tôi thích nhất là loại hoa màu
tím hoa cà v́ nó thơm hơn các loại hoa hồng khác. Tôi cũng
thích loại hoa hồng 2 màu, sát trong nhụy màu trắng và
ngoài cánh hoa viền đỏ.
Vào mùa hè khoảng tháng 6 đến
tháng 8, có hoa gladiolus thường gọi tắt là glad, đủ
màu rất đẹp. Ở Việt Nam hoa này được
trồng ở Đà Lạt và người ta gọi là
" hoa Lay Ơn".
Tôi đă ở tiểu bang MN 5 năm.
Vào dịp lễ giáng sinh, hoa bán ra nhiều, tôi làm overtime từ
6 giờ sáng đến 8 giờ tôi mới xong việc. Lúc
bước ra khỏi hăng để về nhà, tôi trượt
té một cái rầm, lưng xáng xuống đất đau
điếng. Tôi nằm dài trên mặt tuyết. Các bạn
đồng nghiệp Mỹ xúm lại hỏi "Are you ok,
you ok?" nhưng té đau quá tôi nằm thẳng cẳng,
mắt nhắm lại không trả lời được.
Các bạn Mỹ cuốn tṛn một cái áo rồi lót dưới
cổ tôi.
Lúc đó tôi chưa biết lái xe, chồng
tôi đưa đón tôi đi làm mỗi ngày, rồi ông mới
tới sở làm việc. Chồng tôi đang ngồi đợi
tôi trong xe ở gần cổng ra vào, thấy mấy bà Mỹ
xúm lại nơi cửa, gần văn pḥng hăng, ông không biết
chuyện ǵ, cho đến lúc các bà Mỹ d́u tôi đến
chỗ ông đậu xe; ông mới biết tôi bị té.
Về nhà nằm ngủ lưng ê ẩm,
đến sáng tôi đi làm trở lại, lưng không c̣n
đau, trừ phi cúi người xuống th́ cảm thấy
thốn ở dưới lưng.
Bà supervisor bảo tôi đi bác sĩ,
nhưng tôi rất sợ đi bác sĩ, nên tôi nói " I' m
ok" và không chịu đi bác sĩ.
Bà supervisor cho người rải
thêm lên mặt đường muối và cát ở lối
vào hăng hoa để tránh bị trượt té.
Mấy ngày sau, một người bạn
học Đồng Khánh nay ở Houston gọi phone lên
thăm tôi. Tôi kể chuyện tôi bị trượt té v́
tuyết đóng băng thành nước đá quá trơn. Bạn
tôi nói có người quen ở Canada trượt té nứt
xương sống bị liệt nằm một chỗ,
và khuyên tôi dọn về Texas. Tôi nghe vậy hoảng hồn
liền bàn với chồng tôi dọn nhà về miền Nam
nước Mỹ. Chồng tôi nói ông làm ở Minnesota gần
mười năm rồi, lương rất khá, công việc
kế toán lại nhẹ nhàng nên không muốn dọn đi
nơi khác.
Sau đó, chồng tôi đă
đưa tôi xuống Cali năm 1988, nơi có người
bà con làm chủ 3 tiệm nail, và tôi đă đi học mấy
tháng để thi lấy bằng làm móng tay, nhiều lúc ở
Minnesota tôi định sẽ đi học cắt tóc
nhưng sau nhận thấy học tóc mất nhiều giờ
hơn học nails nên tôi đă đổi ư. Và tôi đă làm
nails ở Los Angeles 10 năm.
Tôi làm trong một tiệm làm nails lớn
có 17 thợ ở đường Crenshaw, đa số là thợ
nails nữ, chỉ có 2 người thợ đàn ông. Nhân
viên làm nails đủ mọi thành phần rất phức tạp,
chia thành nhóm này, nhóm nọ, chỉ trích lẫn nhau. Các cô thợ
trẻ tụ thành 1 nhóm, các bà đă có gia đ́nh hợp
thành 1 nhóm khác. Thông thường đàn bà hay chê trách và nói xấu
lẫn nhau. Và các tiệm nails là ổ của các vụ căi cọ,
phiền phức đến nhức đầu.
Các cô thợ nails thường thay
đổi chỗ làm soành soạch, có khi v́ bất măn với
chủ tiệm, hoặc bất măn với bạn đồng
nghiệp th́ liền bỏ việc, không đi làm nữa mà
không báo trước.
Trong tiệm nails tôi làm có 1 cô gốc
Tàu nói tiếng Việt không rành. Cô kể rằng lúc ở
Việt Nam cô bán thịt heo ở chợ An Đông, cô bị
công an bắt cô liền năn nỉ: " Ngộ có con dại
c̣n pú, chồng ngộ thất nghiệp, hiện đang sống
vào sự puôn pán của ngộ. Ông làm ôn làm phước
đừng bắt phạt ngộ, tha cho ngộ." thế
mà may mắn được thả về. Thật sự
cô chưa có chồng con ǵ cả, cho đến bây giờ ở
Mỹ có vẫn c̣n độc thân có tên Hạo, và thường
xưng là A Hạo.
Một hôm có một cô trong tiệm
nails hỏi cô rằng: "ngày off được ở nhà
A Hạo làm ǵ?" Cô trả lời: "Mấy chị có
chồng, ở nhà chơi với chồng, c̣n ngộ ở
nhà chơi với má", làm cả đám cùng cười
vang.
Ở tiệm nails cũng có một
cô bị xui tận mạng. Xe cô đậu ngoài đường
bị ăn cắp, mất xe, cô c̣n bị ra ṭa rất rắc
rối v́ thằng Mễ ăn cắp xe của cô dùng bán bạch
phiến. Khi bị cảnh sát bắt nó khai là chiếc xe
đó là của bạn gái của nó và đổ tội hết
cho cô. Ra ṭa nó cứ khăng khăng cô là bạn gái của
nó. Cô chứa bạch phiến trong xe, nó không biết có bạch
phiến nên mượn xe cô đi chơi.
Những người trong tiệm
đều biết cô bị oan nhưng ông ṭa th́ có biết
ǵ về cô đâu. Nên sau cô phải mướn luật
sư rất tốn tiền.
Lúc làm ở tiệm nails tôi lấy
tên là Lisa để khách Mỹ dễ nhớ và dễ kêu
tên. Tôi nghĩ chữ Ly Gia tiếng hán việt có nghĩa là
" xa nhà" như t́nh trạng của vợ chồng
tôi lúc đó: chồng ở phương bắc Minnesota, vợ
ở phương nam California. Mỗi năm chỉ gặp
nhau một vài lần. Mỗi năm tôi về MN 1 lần
thăm chồng con và chồng tôi mỗi năm qua Cali 1 lần
thăm tôi.
Khi về thăm chồng con ở
MN, mỗi lần chồng con tôi đưa tôi lên phi trường
để tôi trở lại với việc làm ở Cali,
chúng tôi đều bịn rịn. Tôi bước vào máy bay
mà mắt nḥa lệ. Tôi muốn nh́n chồng con tôi lần nữa
mà không dám quay đầu lại, chỉ e ḿnh sẽ bỏ
việc làm nên bước chân đi mà ḷng quặn thắt,
buồn năo nuột.
Mỗi hè chồng con tôi xuống
Cali thăm tôi cũng chỉ vui được vài ngày rồi
lại cách xa!
Vợ chồng tôi lúc đó như là
Ngưu Lang Chức Nữ, mỗi năm chỉ gặp nhau
một đôi lần.
Trước kia chồng tôi đi dạy
học tại trường trung học Trần Quư Cáp Hội
An. Dạy học được ba bốn năm, th́ có một
người bạn rủ ông thi vào trường Quốc
Gia Hành Chánh. Chồng tôi thi đậu, và đă học 4
năm tại trường Quốc Gia Hành Chánh tại Sài
G̣n. Sau khi ra trường ông thụ huấn 6 tháng quân sự
tại trường Đồng Đế NhaTrang. Rồi
đi tập sự tại ṭa hành chánh Qui Nhơn.
Nhờ ra trường Quốc Gia
Hành Chánh với số điểm cao, chồng tôi được
chọn nhiệm sở là Quảng Nam. Lúc đó chúng tôi mới
đính hôn nên chồng tôi muốn về Quảng Nam cho gần
gụi. Ông tỉnh trưởng tỉnh Quảng Nam phái chồng
tôi lên làm việc tại các quận Quế Sơn, rồi
Thượng Đức là những quận xa xôi heo hút. Chồng
tôi lên làm ở các quận đó vài năm, rồi xin về
quận Hiếu Nhơn, là một quận ở gần biển
Cửa Đại ở Hội An. Sau khi về làm hành chánh ở
ṭa hành chánh Quảng Nam, rồi làm ở Quảng Ngăi 2
năm. Cuối cùng th́ xin thuyên chuyển ra Đà Nẵng
để săn sóc cha già đau yếu và làm về hành
chánh ở Đà Nẵng cho đến năm 1975. Lúc đó
tôi đang dạy học trường trung học ở
Đà Nẵng.
Gần ngày 30 tháng 4 năm 75, chồng
tôi cùng ông đại tá thị trưởng Đà Nẵng,
và ông bí thư của đại tá đi thuyền từ
Đà Nẵng vào Vũng Tàu. Lúc đó tôi đă ở nhà
người bà con của tôi ở Chợ Lớn vài ngày rồi.
Tôi và hai con rời Đà Nẵng bằng chuyến bay cuối
cùng của hăng hàng không Việt Nam Cộng Ḥa. Nghe tin chồng
tôi đến Vũng Tàu, tôi định đi xe đ̣ xuống
Vũng Tàu. Nhưng chồng tôi nhắn tin sẽ về Sài
G̣n nên tôi ở lại Chợ Lớn với 2 con c̣n nhỏ,
7 tuổi và 10 tuổi.
Ngày 30 tháng 4 năm 75 cộng sản
chiếm Sài G̣n, tôi và chồng tôi ở trên lầu nhà người
bà con tại Chợ Lớn. Tôi nh́n xuống đường
thấy xe tăng của việt cộng cắm cờ giải
phóng buộc vào một cây trúc thật dài chạy ngang qua.
Hai đứa con nhỏ của tôi chạy ra ngoài lan can lầu
để xem. Chồng tôi ngồi trong pḥng gọi 2 đứa
con tôi vào nhà.
Lúc đó long tôi hoang mang rối bời
và lo lắng vô cùng v́ cộng sản ra lệnh tŕnh diện
cho những người làm việc của chế độ
cũ. Chồng tôi ngồi trên ghế vẻ mặt buồn
và lo âu, và cho tôi biết ngày mai chồng tôi sẽ đi tŕnh
diện và ở tù cộng sản mà việt cộng gọi
bằng một danh từ bịp bợm là "học tập
cải tạo".
Nhưng tối hôm đó th́ một
thằng em bà con của tôi, đi xe gắn máy đến rủ
chồng tôi đi vượt biên. Nó nói nhà nó ở
đường Lê Quang Liêm, dưới bến sông có 1 chiếc
tàu gỗ nhỏ, sẽ ra đi vào khuya đêm nay. Má nó là d́
ruột của tôi, đă dúi cho nó mấy lượng vàng rồi.
Nó muốn chồng tôi đi với nó cho có người thân
"anh phải đi với em. Anh ở lại sẽ nguy
hiểm vô cùng. Anh nghe em đi!" Tôi nghe nó nói liền lấy
1 bộ quần áo và vài vật dụng cá nhân bỏ vào 1 túi
vải nhỏ đưa cho chồng tôi. Hai đứa con của
tôi níu lấy bố khóc mếu máo "Ba đừng đi.
Ba ở nhà với con." Chồng tôi bịn rịn chần
chừ, tôi thúc chồng tôi đi và ngồi chồm hổm
ôm lấy 2 con vỗ về, mà nước mắt lưng tṛng
với ư nghĩ vợ chồng tôi sẽ xa nhau măi măi khó mà
gặp lại.
Sau này gặp lại, chồng tôi kể
rằng: "Khuya hôm đó chiếc tàu gỗ đậu tại
bến Lê Quang Liêm đă treo cờ cộng sản, và đă
khởi hành. Chủ tàu dặn ḍ nếu bị chặn lại
xét hỏi th́ nói là định về quê làm ruộng. Gần
sáng tàu đi ngang qua cầu chữ Y một đám con nít
đứng trên cầu ḍm xuống sông thấy người
ngồi trên tàu đông quá la to "Chời ơi, người
ngồi dưới tàu nhiều quá!". Mọi người
trên tàu đều xanh mặt lo lắng ngồi yên. Lúc
đó trên đường phố, bọn cán bộ việt
cộng đang kêu gọi dân chúng đi dự lễ Lao
Động, v́ hôm đó là ngày 1 tháng 5 năm 75 là ngày lễ
Lao Động của cộng sản. Chiếc tàu gỗ
may mắn đi qua các trạm kiểm soát trót lọt v́
không có ai đứng canh gác. Ra đến hải phận quốc
tế các người trên tàu nhỏ được chuyển
qua tàu lớn của Mỹ, và tàu cập bến ở đảo
Guam.
Ở trại tỵ nạn chồng
tôi gặp được người anh ruột. Anh chồng
tôi là sĩ quan quân đội Việt Nam Cộng Hoà chuyên về
truyền tin của quân khu 1 gồm các tỉnh: Quảng Trị,
Thừa Thiên, Quảng Nam, Quảng Ngăi. Anh đă đi tu
nghiệp ở Mỹ nên thông thạo Anh ngữ nên đă
làm thông dịch cho trại tỵ nạn. Anh cũng ra
đi một ḿnh, vợ con c̣n kẹt lại ở Sài G̣n.
Tôi và hai con bị kẹt lại ở
VN 8 năm. Tám năm ở với cộng sản là 8
năm gian nan khổ sở. Với tiền vốn ít ỏi
tôi lặn lội ngoài chợ buôn thúng bán bưng vất vả
nuôi 2 con ăn học. Lúc đó các con tôi đang học tiểu
học.
Tám năm sau, khi được chồng
bảo lănh, con gái đầu ḷng của tôi đă thi đậu
bằng tú tài 2 và đứa thứ 2 đang học lớp
10. May mà gia đ́nh tôi được bảo lănh qua Mỹ,
nếu ở VN con tôi không được học đại
học v́ lư lịch xấu, có cha là ngụy quyền.
Qua đến Mỹ xin vào trường
trung học ở MN, trường buộc phải sụt
xuống 2 lớp. Con gái đầu ḷng lên trường
đại học lấy bài thi TOFFEL. Thi đậu và
được vào thẳng đại học. Con gái thứ
nh́ đă ra trường trung học với điểm cao
và được bằng khen của tổng thống
Reagan. Ba tôi ở VN nghe tin rất mừng, và bảo tôi chụp
h́nh bằng khen đó gởi về cho ông. Có lẽ để
ông sẽ đem bằng khen đó khoe với mấy ông bạn
già thân quen của ông.
Sau đó 2 con tôi vào đại học
ở MN và đă ra trường với bằng kỹ
sư điện Electrical Engineering, gọi tắt là EE. Và 2
rể của tôi cũng là kỹ sư điện.
C̣n gia đ́nh anh chồng tôi có 2 con
làm về computer cho hăng Mỹ, và 2 con là nha sĩ. Tất cả
gia đ́nh của anh chồng tôi c̣n ở MN sống trong hạnh
phúc và phát đạt.
Ở MN quá lạnh nên gia đ́nh tôi
dọn về Texas năm 1992. Hai con tôi nay đă có gia
đ́nh và tôi đă có 2 cháu ngoại, 1 trai 1 gái. Dù không giàu có
nhưng đời sống thoải mái hạnh phúc. Các con
và rể tôi đều có việc làm. Cháu ngoại tôi, cháu
trai Nguyễn Minh Quốc Nathan đă 15 tuổi vừa học
xong lớp 10, và cháu gái Nguyễn Minh Khánh Amanda 13 tuổi vừa
học xong lớp 7. Cả 2 đều học xuất sắc
luôn luôn được điểm A, các bài làm đều
trên 90 điểm có bài được 100 điểm. Cháu Minh
Quốc Nathan có thành tích xuất sắc về học vấn
nên nhiều trường đại học đă gởi
thư đến muốn cháu chọn học trường
của họ dù cháu vừa mới học xong lớp 10. C̣n
cháu gái Minh Khánh Amanda cũng học rất giỏi luôn luôn
được điểm A+. Cháu thích viết văn nên các
bạn và cô giáo của cháu bảo cháu viết truyện
để họ được đọc v́ họ thích
đọc chuyện của cháu viết.
Tôi xin cảm ơn nước Mỹ,
cảm ơn người dân Mỹ, cảm ơn chính phủ
Mỹ đă rất nhân đạo, luôn luôn mở rộng 2
tay đón nhận tất cả mọi sắc dân khác trên thế
giới gia nhập vào nước Mỹ. Thật đúng là
Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ.
Xin cảm ơn, và ghi nhớ măi măi.
DIỆU QUANG
PHONG TRẦN THÁI
(Diễm
Trinh sưu tầm và chuyển)