CON CHIP THI SĨ
(Trần Mộng Tú)
Hương xếp hàng chờ
đến phiên ḿnh vào gặp chuyên viên phân khoa cho các môn học
trong chương tŕnh của "Dự Án Tương
Lai". Các bạn của Hương đă nhận những
con CHIP từ tuần trước, Hương là người
chậm chạp nhất trong đám bạn ḿnh. Những
người trong đám xếp hàng này không ai là bạn của
Hương cả, họ chắc cũng bị phân vân giữa
những chọn lựa môn học như Hương.
Cả tháng nay cha mẹ
Hương tranh căi về tương lai của
Hương. Tương lai của hậu thế kỷ 21,
là một thách đố rất lạ lùng. Học sinh
bước vào Đại Học không tùy theo khả năng
và sở thích học nữa, mà tùy theo ḿnh muốn chọn
nghề ǵ sau này, th́ chỉ cần mua con chip của môn
đó gắn vào óc, Chip sẽ giúp óc học viên thu nhập dữ
kiện, tồn trữ và hấp thụ được môn
học đó có kết quả.
Người ta không cần
có trí thông minh hoặc không cần dùng đến trí thông minh
nữa, nếu có.
Thị trường Chip phải
tính theo bao nhiêu phần trăm của từng lănh vực học
vấn mà con số chip sẽ được đưa ra.
Nếu lănh vực nào nhiều người đă ghi tên th́
phải ngưng lại v́ sẽ không đủ việc làm.
Những chuyên viên biết chắc chắn là khi con chip
được cài vào óc th́ học viên đó sẽ ra trường,
sẽ xuất sắc dù môn học đó có khó đến
đâu. Con chip sẽ giúp họ họccó kết quả tốt
đẹp. Không bao giờ có cảnh một Bác Sĩ bất
tài tốt ngiệp nữa, hay một Luật Sư chỉ
biết căi cho những tai nạn xe cán chó.
Ở thế kỷ mà chỉ
cần bạn muốn giỏi về môn học nào, một
con chip cài vào trong óc sẽ giúp bạn thông thái về môn học
đó, dĩ nhiên đẩy con người vào t́nh trạng
lúng túng trong việc lựa chọn. V́ sở thích và khả
năng cá nhân hầu như không c̣n là hàng thứ yếu nữa,
nó bị đẩy lùi ra sau cho một tính toán thực tế:
làm ra nhiều tiền.
Mẹ muốn cho
Hương học Y Khoa, ba muốn Hương học
Thương Mại. Ba nói, một thương gia giỏi,
kiếm nhiều tiền hơn một bác sĩ. Nh́n mấy
ông tỷ phú của Mỹ ở đầu thế kỷ
th́ biết, dù lúc đó mấy ông chưa có chip mà gắn.
C̣n Hương, cái
Hương muốn gắn, trời mà biết. Hương
không hề cho ba, mẹ, cho bạn thân biết. Hương
sẽ tự chọn con Chip đó cho riêng ḿnh, trong bí mật.
Hương tiến đến
trước mặt người đàn ông, ông hỏi mă số
của cô rồi bấm vào máy. Tên, ngày sinh và, trường
học của Hương hiện ra trên màn ảnh.
Ông xoay mặt màn ảnh về
phía Hương, bấm một cái nút khác. Hương nh́n thấy
một bảng giá tiền của: Y-Khoa căn bản;
Y-Khoa phát minh; Tiến Sĩ Luật Khoa; Kỹ Sư Điện
Toán; Cao Đẳng Thương Mại, Người Mẫu,
v.v Mỗi cái một giá khác nhau. Xem ra th́ học Y-Khoa đắt
nhất. Sau đó th́ giáo sư, hội họa, báo chí, giá thấp
hơn cả.
Hương rụt rè hỏi:
- Tôi không thấy giá chip cho học
viên muốn trở thành một thi sĩ.
Người đàn ông
hơi nhỏm lên trên ghế, đưa cái đầu ông gần
Hương hơn, hỏi cho rơ:
- Thi sĩ ?
Hương gật đầu:
- Vâng. Tôi cần con chip thi sĩ.
- Để cho cô làm thơ?
- Vâng.
- Chúng tôi chưa có, cô là
người đầu tiên hỏi về con chip đó.
Ông ta lại ngồi bật
cái ghế ra phía sau cho xa Hương ra một chút.
- Tôi không biết, nhưng
theo tôi th́ không bao giờ có. Chúng tôi đang bận tối mắt
với những con chips làm ra tiền cho học viên, chưa
ai nghĩ ra là xă hội cần một cái công việc có tên
là Thi Sĩ cả.
Hương cố hỏi tiếp:
- Ông có nghĩ là sang niên khóa
tới sẽ có không?
Người đàn ông nh́n vẻ
mặt thất vọng của Hương với ánh mắt
thương cảm, ông chậm răi nói:
- Tôi nghĩ sẽ không bao giờ
người ta làm ra con chip đó để bán. Trước
tiên là nó sẽ không bán được v́ cả mấy chục
ngàn học sinh ra trường th́ chưa chắc có một
người mua. Người ta chỉ sản xuất ra những
cái ǵ có thể tính toán được. Thơ
như mây trên trời như nước ngoài biển
khơi, như nắng lung linh trên lá. Nó không có h́nh dáng nhất
định, chẳng trước chẳng sau, biến ảo
khôn lường nên không biết dựa vào đâu mà sản
xuất. Nhiều
hăng đă đầu tư tiền bạc, thuê mướn
bao nhiêu bộ óc thông thái, mua thơ hay của thế giới
từ cổ chí kim cho học, cho đọc, cố t́m ra một
cách nhanh nhất, tốt nhất để sản xuất
ra những câu thơ hay cho vào con chip. Nhưng họ bất
lực. Đọc một câu thơ thấy hay, nhưng t́m
cho ra cách làm ra câu thơ hay th́ đành chịu.
Điều quan trọng thứ
hai là nếu có cố gắng tạo ra được một
con chip cho thi sĩ, th́ nó lại không cài vào óc được.
Thi sĩ họ không học
bằng óc. Họ làm thơ từ TÂM, và tâm đó đi liền
với máu. Một em bé sơ sinh có mang theo trong máu em, ḍng máu
của thi sĩ không, thế thôi. Không ai cấy chip thi sĩ
vào máu em được. Nếu cấy được th́
đó là một Thi Sĩ Giả.
Ngừng một lúc cho những
lời của ḿnh thấm vào đầu óc cô tân sinh viên, ông
nói tiếp: chúng tôi cũng biết là những Bác Sĩ, Luật
Sư, Kỹ Sư ,v.v dùng chip th́ được, v́ những
người này khi làm việc, họ chỉ dùng đến
bộ óc, hiếm hoi lắm mới có người dùng đến
trái tim. Nhưng dùng chip để tạo ra một Thi Sĩ
Giả th́ quả thật chúng tôi không nỡ làm, mà có làm th́
cũng chẳng bán được cho ai.
Hương vẫn ngồi
yên trên ghế, h́nh như cô không muốn về. Tại sao ở
thời đại siêu công nghệ này, bất cứ nghề
ǵ cũng có thể mua chip cài vào óc để học
được mà người ta lại không thể làm một
con chip cho ḿnh thành thi sĩ.
Người đàn ông
giơ tay vuốt mái tóc muối tiêu của ḿnh đứng
ra khỏi ghế, tiến lại gần Hương.
- Tôi c̣n nhiều người
phải tiếp nữa, nhưng tôi rất thông cảm cho
cô. Cô cứ về đi, cô không cần một con chip nào cài
vào cả. Con chip thơ đă ở trong cô rồi.
Nội chuyện cô t́m đến
đây để t́m mua con chip thi sĩ trong thời đại
này th́ đă là một bài thơ rồi. Tôi nghĩ trong máu cô
đă có chất thơ ḥa vào, nên cô mới nghĩ ra những
điều không thực tế và đi ngược lại
với những người chung quanh như vậy. Cô
đang là một thi sĩ rồi đấy. Tiếp tục
làm thơ đi.
Đưa tiễn
Hương ra khỏi văn pḥng, người đàn ông
đặt tấm bảng "Closed for lunch", rồi
khép cánh cửa lại. Ông cúi xuống gầm cái tủ sắt
chứa đựng những con chips, lôi ra một quyển
sách nhỏ, kéo cái ghế cho ngả nằm hẳn ra.
Nhân viên pḥng bên cạnh, khẽ
đẩy cánh cửa vào để một hộp Chips mới
về trên bàn ông, ông đang ngủ, anh ta nh́n thấy cuốn
sách úp trên ngực ông có hàng chữ:
"Unseen Rain-Quatrains of RUMI
(2)
Trần
Mộng
Tú
4/2014
(1) Chip máy tính là những thẻ
bằng silicon, rộng khoảng 1/16 inch và dày khoảng 1/30
inch, có thể nén từ vài chục cho đến vài triệu
đơn vị điện tử. Khái niệm chip cũng
đồng nghĩa với mạch tích hợp/vi mạch
(integrated circuit). (tài liệu
trên net)
(2) Tập thơ Tứ tuyệt
của thi sĩ Afghanistan: Jelaluddin Rumi (1207-1273)
(Diễm Xưa sưu tầm và chuyển)