CHỈ V̀ CÁI ĐÁNG YÊU
(Bồ Tùng Ma)
Bồ Tùng Ma là bút hiệu của
Nguyễn Tân. Trước 1975, ông là Hải Quân Trung Tá VNCH.
Sau đó là 10 năm tù cộng sản, và định cư
tại Mỹ theo diện H.O. Ông từng nhận các giải
bán kết Viết Về Nước Mỹ 2001, giải Việt
Bút 2008, và là tác giả được bạn đọc, bạn
viết đặc biệt quí trọng. Từ 5 năm qua,
ông là thành viên "Ban Tuyển Chọn Chung Kết" Viết
Về Nước Mỹ, nhưng hàng năm vẫn tiếp
tục góp bài, nói là "cho vui". Suốt 39 năm sau 30
Tháng Tư 1975 của Hải Quân Trung Tá Nguyễn Tân, người
từng là hạm trưởng và chỉ huy ngành chiến
tranh chính trị của Sở Pḥng Vệ Duyên Hải VNCH,
bài "cho vui" lần này h́nh như là chuyện trăn
trở nhất, khó viết nhất của chàng. Mừng
chàng viết ra được.
* * *
Hôm 7 tháng 6 anh Chính,
người bạn cùng khóa, cho tôi biết có một người
tên T. N. Tân, muốn liên lạc với tôi v́ chuyện gia
đ́nh quan trọng. Lúc đầu tôi không biết T.N.Tân là
ai, nhưng ngay sau đó tôi nhớ ra anh ta là em cô cậu ruột
với Phú, vợ trước của tôi. Tôi cảm thấy
bồi hồi và vui mừng. Tôi chắc thế nào Tân cũng
cho tôi biết tin tức Phú và hai con của chúng tôi. Tôi gọi
ngay cho Tân. Đúng như tôi đoán, Tân nói:
- Hai con anh muốn
t́m anh. Anh muốn tôi cho tụi nó biết số điện
thoại của anh để tụi nó gọi, hay anh muốn
tôi cho số điện thoại của tụi nó để
anh gọi.
Chuyện rất
đơn giản như vậy nhưng tôi cũng phải
suy nghĩ một hồi lâu mới trả lời:
- Đây là địa
chỉ email của tôi. Tân cho tụi nó biết đi.
Tôi nghĩ liên lạc
bằng email th́ ít ngỡ ngàng hơn v́ có th́ giờ suy nghĩ
trước khi trả lời.
Sau khi cho Tân biết
địa chỉ email, tôi nói với Tân:
-Tôi rất cám
ơn Tân về việc này. Mấy chục năm nay không
liên lạc với Phú và hai con nhưng tôi vẫn âm thầm
theo dơi. Tôi có nhờ nhiều người ḍ hỏi. Họ
đă cho tôi những tin tức không xác thật, nghĩa là
người này nói này người kia nói nọ, gần
như chẳng có tin tức nào khớp với nhau trừ
tin sau đây: Phú có cuộc sống khá giả, hai con tôi rất
ngoan và rất thành công trên đường học vấn, cả
hai đều có học lực trên đại học và có
việc làm tốt, được mọi người
thương yêu kính trọng. Thật là ngoài sự mong ước
của tôi. Tôi không ngạc nhiên lắm khi nghe những tin
lành như trên. Phú ở trong một gia đ́nh gia giáo, nghiêm
túc, nên chắc chắn hai con tôi cũng được ảnh
hưởng theo.
Tân nói:
- Đúng vậy.
Thêm tin mừng là anh có một đứa cháu ngoại gái 10
tháng tuổi, tất cả đều b́nh an, khỏe mạnh.
C̣n chị, 39 năm nay vẫn ở vậy, làm lụng nuôi
con ăn học, không lập gia đ́nh.
Câu nói sau cùng của
Tân làm tôi cảm thấy xót xa. Nếu Phú có chồng khác, tôi
sẽ có ít mặc cảm tội lỗi với bà ấy hơn
v́ tôi đă có vợ khác.
Sáng sớm hôm sau
tôi đang ngồi ăn sáng th́ nghe có tiếng chuông điện
thoại reo.
- Xin lỗi ai
đó?-Tôi hỏi.
- Con đây!
Mấy giây đầu
tiên tôi không biết ai mà lại xưng "con" với
tôi, nhưng sau đó tôi biết đó là Tú, cậu con trai.
Nó nói tiếng Việt
khá sơi, làm tôi cứ thao thao bất tuyệt trả lời
trong vui mừng, không để ư đến việc có khi
nói th́ dễ mà nghe th́ khó, hay ngược lại. Tôi nói nhiều
hơn Tú, mà đến bây giờ tôi cũng không nhớ tôi
đă nói ǵ. Để dễ dàng trong việc liên lạc, tôi
bảo Tú có thể email cho tôi hay nhắn tin trong điện
thoại, bằng tiếng Anh cũng được. Về
h́nh ảnh, có thể gởi qua Viber, rất rơ và nhanh. Tú rất
thích tôi gởi những tấm h́nh chụp nó hồi nhỏ
và những h́nh bà con họ hàng. Tú hỏi tôi về h́nh của
Trang, em gái nó. Thật đáng tiếc, tôi chỉ c̣n giữ
được hai tấm h́nh của Trang, những h́nh khác
có thể đă bị đốt v́ để chung trong số
h́nh mặc quân phục của tôi. Hồi ở tù tôi đă
yêu cầu mẹ tôi hủy bỏ những h́nh tôi mặc
quân phục, v́ sợ họ thấy những h́nh ảnh này
sẽ phiền phức cho bà. Tú hỏi tôi sao tôi có thể
giữ những tấm h́nh của nó khi ở tù. Tôi nói mẹ
tôi giữ. Tôi đă nói dối, thật ra không phải mẹ
tôi, mà là Vinh, một người bạn gái trước
đây và là vợ tôi bây giờ.
Thấy cậu con
trai quư mến kỷ niệm gia đ́nh tôi vô cùng xúc động,
đồng thời thấy ḿnh thật là tệ hại. Tại
sao tôi không đi t́m hai con trước.
Một trong những
người em của tôi và ngay cả Vinh nữa đă nhiều
lần khuyên tôi nên đi t́m hai con. Tôi biết khuyên như vậy
là đúng. Tôi đă định bụng sẽ đi t́m. Tôi
sẽ ḍ hỏi địa chỉ của hai con. Việc
này khó nhưng không phải khó lắm. Nhưng rồi anh X,
một người bạn thân nói:
- Chưa chắc
chị ấy muốn gặp anh đâu, mấy đứa
con anh cũng vậy. Chắc chắn chúng nghe lời mẹ
chúng. Chắc chắn chị ấy oán anh và mấy đứa
con cũng vậy. Rồi cả đại gia đ́nh bên chị
ấy nữa, chắc cũng chẳng ưa ǵ anh.
Tôi thấy anh X nói
cũng có lư nên chần chờ.
Mấy em tôi thỉnh
thoảng lại hỏi tôi đă gặp mấy cháu
chưa. Tôi trả lời bằng cách nói lại những lời
của anh X.
Một người
em tôi nói như la lên:
- Trời! Sao lại
có thể nói như vậy được! Chị ấy với
gia đ́nh chị ấy .. mặc kệ! Con anh, ruột thịt
của anh mà! Cứ đi gặp thử xem sao.
Tôi lại định
bụng đi t́m, nhưng rồi lại thôi. Tôi không đủ
can đảm gặp. Tôi mặc cảm. Tôi nhớ lại
cái ngày 30-4-1975.
Tôi cùng gia đ́nh vợ
và các con chạy vào trong Ṭa Đại sứ Mỹ để
di tản. Từ một sĩ quan lúc ấy tôi c̣n thua cả
một binh nh́. Tôi nghĩ gia đ́nh vợ tôi lúc đó xem
tôi chỉ là loại người vô tích sự. Tôi thấy
tôi trong ánh mắt của họ và ngay cả trong ánh mắt
của vợ tôi. Thấy tôi c̣n mang cặp lon trên vai, ai
đó mà tôi không nhớ rơ, nói lớn:
- Bây giờ mà c̣n
mang lon. Lấy ra đi.
Tôi yên lặng, làm
như không nghe. Tôi nh́n vợ tôi đang ngồi sắp hàng
cùng với hai con. Bà ấy có vẻ như không biết có
tôi. Có lẽ bà ấy đinh ninh thế nào tôi cũng đi
theo. Tôi nhớ lại lời bà cô ruột tôi từ Đà Nẵng
nhắn vào "Việt Cộng đối xử rất tử
tế", nhớ lại lời một sĩ quan đàn
anh "Các chiến hạm sẽ ra Phú Quốc để phản
công.", nhớ lại Vinh đang ở Miền Tây. Và tôi
đă bỏ ra ngoài khuôn viên phía trong của ṭa đại sứ,
rồi tôi lại đổi ư đi trở vào, nhưng
không c̣n kịp nữa. Cửa đă khóa chặt, hai lính thủy
quân lục chiến Mỹ khoát tay từ chối. Tâm trạng
tôi rối bời.
Tôi thơ thẩn
đi như người mất hồn về nhà ông bà ngoại
hai cháu. Ông Bà thấy tôi trở vào, ngạc nhiên, nhưng chỉ
nói vài câu ǵ đó mà tôi không nhớ rơ. Tôi vào pḥng riêng của
Phú, nh́n đồ đạc để bừa bộn trên
sàn nhà. Tôi nhặt lấy một đôi vớ của bé
Trang rồi đi ra ngoài. Đôi vớ này bây giờ tôi vẫn
c̣n giữ. Ông ngoại hai cháu nh́n thấy đôi vớ nói:
- Thấy đôi vớ
thêm nhớ cháu.
Tôi định ở
lại nhưng rồi đổi ư. Chỗ này gợi nhớ
cho tôi về hai đứa con, về Phú. Hơn nữa tôi cảm
thấy lúc đó ḿnh là một phiền phức cho tất cả
mọi người. Tôi nhớ đến Vinh. Cô ấy là một
người dễ chịu, thật thà, nói sao nghe vậy,
không so đo hơn thiệt. Đến với Vinh là chọn
lựa hay nhất. Tôi đă xuống Hậu Giang, rồi
cùng cô ấy đi Đà Nẵng. Trên đường đi
tôi bị bắt.
Tôi đă trả
giá bằng 8 năm tù. Với cấp bậc của tôi
như vậy là ít. Ít v́ tôi đă "không thành thật khai
báo". Trong bản kiểm điểm nào tôi cũng nói tôi
chỉ làm nhiệm vụ vận chuyển hàng hóa, tôi không
nói tôi từng là Trưởng pḥng Chiến tranh Chính trị
của Sở Pḥng Vệ Duyên Hải.
Ở trong tù nhiều
người thắc mắc tại sao tôi không đi Mỹ
khi tôi có phương tiện. Có người mỉa mai tôi ở
lại Việt Nam chỉ v́ đàn bà. Thật ra không phải
vậy. Một kết quả do nhiều nguyên nhân, chứ
không phải chỉ có một. Nguyên nhân chính là ḷng tự trọng,
tự tôn dại dột. Tôi giải thích như vậy
nhưng có người không tin.
Sau cái ngày tang
thương đó, có kẻ phản bội, có kẻ quyên
sinh, th́ cũng có kẻ ở giữa hai loại người
đó như tôi. Trong thời điểm gần ngày 30 tháng
Tư năm 1975 tôi rất tự hào về binh nghiệp của
ḿnh, tôi được cấp dưới thương yêu
kính nể, cấp trên tin tưởng, quư mến, lẽ nào
tôi lại bỏ đồng đội mà đi. Dù có tháo chạy
đi nữa, th́ tháo chạy theo đồng đội của
ḿnh vẫn ít nhục hơn. Mà phải chi lúc ấy Phú níu
tôi lại. Mà làm sao bà ấy níu tôi lại được
khi chúng tôi giận nhau, thường xuyên gây gổ. Ḷng tự
trọng tự tôn không đúng chỗ đă làm tôi điêu
đứng trong thời gian 8 năm và thời gian sau đó
nữa, thời gian cho một người đàn ông độ
tuổi như tôi lúc ấy có thể làm nên sự nghiệp.
Cho đến ngày nay trong giấc ngủ tôi vẫn thường
mơ thấy tôi ở tù. Đến khi vừa giật ḿnh
thức dậy tôi vẫn c̣n nghĩ đó không phải là một
giấc mơ.
Năm vừa qua,
2013, tôi có viết một bài với tựa đề
"Biết ơn cái đáng ghét". Năm nay tôi viết
bài này với tựa đề "Chỉ v́ cái đáng
yêu". Trong chuyện t́nh cảm, cái đáng ghét và cái
đáng yêu ảnh hưởng rất nhiều lên t́nh cảm
của chúng ta, chứ không phải cái ǵ khác hơn như sắc
đẹp, tiền tài và địa vị.
Trong 8 năm trời
Vinh đă đi làm công cho người em họ tôi để
có tiền thăm nuôi tôi trong tù. Từ nhỏ đến lớn,
cô ấy chẳng biết sàng gạo, xay lúa là ǵ mà lúc ấy
vẫn phải làm. Mỗi lần cô ấy lên gặp, tôi
nh́n cái bao đựng đồ thăm nuôi mà ứa nước
mắt. Tôi định nói cô ấy đừng mang đồ
ăn lên nữa, nhưng mà chúng tôi đói quá. Mỗi ngày chỉ
có ba ca cơm độn 90% củ ḿ ăn với muối.
Mẹ tôi và các em tôi phải phụ thêm cô ấy trong việc
thăm nuôi tôi, nhưng làm sao đủ. Cả nước
đều đói. Tôi phải gián tiếp cầu cứu
đến vợ tôi đang ở Mỹ. Cho đến ngày
nay tôi vẫn c̣n hổ thẹn về cái không thành thật của
ḿnh. Vợ tôi ở Mỹ không hề biết tôi đang có
Vinh, đă gởi những thùng quà cho tôi tận đến
ngày tôi đi Mỹ.
Cái đáng yêu,
đúng hơn ḷng tử tế của Vinh là nguyên do thứ
hai làm tôi bị kẹt lại Việt Nam.
Năm 1983, sau khi
được trả tự do, tôi và Vinh đă có một
cháu trai kháu khỉnh. Tôi chẳng làm được một
công việc ǵ ngoài việc phụ Vinh bán thuốc tây lậu
để sinh sống và nuôi con. Một lần nữa Vinh lại
làm cái cần câu cơm. Từ năm 1984 đến 1987, tôi
đă 6 lần vượt biên một ḿnh, bỏ hai mẹ
con cô ấy ở lại, nhưng lần nào cũng đi
không lọt. Cuối năm 1989 mặc dù có hồ sơ bảo
lănh của vợ tôi từ Mỹ, nhưng tôi lại là một
trong trong số 59 người thuộc tỉnh Quảng Nam
có tên trong danh sách HO đầu tiên. Vinh và Thường, cậu
con trai, cũng có tên. Tôi đă đi qua Mỹ theo diện
HO. Nếu đi theo diện bảo lănh của Phú tôi sẽ
không đem Vinh và Thường theo được. Tôi không nỡ
ḷng nào để hai mẹ con ở lại Việt Nam.
Dù ǵ đi nữa
mẹ con Phú cũng đă có cuộc sống hơn hẳn
cuộc sống của mẹ con Vinh. Tôi định qua
đến Mỹ rồi, sẽ giải quyết chuyện
gia đ́nh. Nhiều người nói tuy Vinh không đẹp
và trẻ lắm nhưng "ở Mỹ đàn bà là số
một, thứ nh́ là chó, cuối cùng mới đến đàn
ông" nên khi đến Mỹ trước sau Vinh cũng bỏ
tôi. Tôi định bụng nếu Vinh chia tay, tôi sẽ trở
về với Phú, dĩ nhiên với điều kiện là
Phú chấp nhận. Nhưng rồi Vinh vẫn không có biểu
hiện nào tỏ ra ḿnh là "số 1" cả, ở Việt
Nam bà ấy thế nào th́ ở Mỹ bà ấy cũng y
như vậy. Việc bán thuốc Tây lậu của bà ấy
bên Việt Nam không thể "hành nghề" ở Mỹ
được, bà ấy xoay qua làm móng tay. Việc này chẳng
có ǵ khó đối với Vinh v́ mấy tháng trước khi
qua Mỹ bà ấy đă đi học nghề này.
Ở xứ
người, Vinh lại là một cái cần câu cơm. Tôi cảm
thấy "nhột" v́ ở bên "phe địch"
tôi không làm việc ǵ được để kiếm ra tiền,
mà bên "phe ta" tôi cũng là người vô tích sự.
Tôi đi bán "food to go" (đồ ăn mang đi) cho
một người em họ từ 9 giờ tối đến
5 giờ sáng. Nó trả tôi mỗi giờ 3 đô-la 68 cent.
"Lương anh 4 đô một giờ, trừ thuế
c̣n ..". Nó đếm từng xu trả lương cho
tôi. Tôi biết nó phỉnh tôi, nhưng chỉ cười.
Nó c̣n chỉ lên góc trần nhà nói: "Anh thấy cái ca-mê-ra
đó không. Tôi ở nhà nhưng ở đây ai làm ǵ tôi biết
hết". Tôi lại cười v́ biết nó hù tôi, nó sợ
tôi .. ăn vụng, ăn cắp. Thấy tôi cười,
nó hỏi: "Sao anh cười? Chỗ này phức tạp
lắm". Tôi biết nó sợ mất ḷng tôi nên "chữa
thẹn". Tôi bực ḿnh nói: "Chú mới coi phim hả".
Hồi đó chưa có ai dùng internet cho camera.
Nếu không có mấy
anh homeless "giúp" có lẽ tôi c̣n bị "trừ thuế"
dài dài. Số là có một anh homeless vào mua đồ ăn. Hắn
nói muốn mua gà chiên, khoai Tây chiên và cà-phê. Giao cho hắn gói
gà và khoai Tây xong, tôi đang lúi húi pha cà phê th́ hắn bưng
gà và khoai Tây vọt chạy. Mấy hôm sau hắn (hay ai khác
tôi không phân biệt được v́ anh nào cũng giống
nhau, nước da đen thui) lại làm y như vậy. Tôi
tức quá, cầm dao rượt theo, hắn nhét đùi gà
vào miệng, vừa nhai vừa cười. May mà tôi không bị
cảnh sát bắt v́ tội dùng hung khí. Dù sao tôi vẫn sợ
và xin thôi việc.
Đă nhiều lần
Vinh tỏ vẻ hối hận, ray rứt v́ nghĩ rằng
v́ bà ấy mà tôi đă không đi theo mẹ con Phú. Bà ấy
thường khuyên tôi nên đi t́m hai con. Tôi không hiểu bà ấy
nghĩ ǵ khi khuyên tôi như vậy. Sao bà ấy không nghĩ
khi t́m ra được rồi tôi có thể trở về với
gia đ́nh cũ v́ đă xót xa ân hận. Rồi sau đó bà ấy
và con lại trở thành nỗi xót xa ân hận tiếp theo.
***
Hôm 9 tháng 6 Tú hẹn
đến ngày Father's Day anh em nó sẽ gặp tôi. Tú, Trang,
chồng nó, và cháu ngoại tôi đă có vé đi San Diego cùng với
mấy người chị em con d́ trước khi biết
tin tôi đang ở Los Angeles. Nếu không, hai đứa
đă qua Los rồi. Tôi cho Tú biết Chủ Nhật chúng tôi
sẽ xuống thăm. Tôi bỏ cuộc hẹn với anh
X tại Factory Coffe. Anh X nói nửa đùa nửa thật:
- Tại sao con mà lại
để cha già lặn lội xuống tận San Diego
thăm ḿnh. Đáng lẽ tụi nó phải đi thăm
anh chứ. Đă qua đến đây mà c̣n ..
Nghe nói tôi chỉ
cười. Thông thường mỗi lần bực ḿnh ai
chuyện ǵ, tôi chỉ cười. Riêng đối với
anh X, tôi thấy cần phải cười vui vẻ với
anh ấy hơn. Anh ta đang "hận đời đen
bạc" với vợ và cả với mấy đứa
con.
Nghe nói đi gặp
Tú và Trang, hầu hết mọi người trong đại
gia đ́nh chúng tôi ở Los Angeles đều muốn đi
theo, kể cả Vinh. Ai cũng nói đây là một "Biến
cố nửa thế kỷ", một giấc mơ. Sau
cùng, chỉ có vợ chồng người em trai, vợ chồng
cô em gái, hai cậu con trai tôi và tôi đi. Vinh rất ấm ức
v́ tôi không muốn cho bà ấy đi. Cô em tôi c̣n đi xa
hơn, đề nghị tôi chỉ nên đi một ḿnh hay
đem theo cậu con đầu. Tôi nói:
- Bill Clinton làm phù rể
cho mẹ đi lấy chồng c̣n được; ḿnh cho
con khác mẹ gặp nhau th́ có sao đâu.
Vậy là sáng Chủ
Nhật chúng tôi khởi hành xuống thành phố biển La
Jolla. Gần 3 tiếng đồng hồ sau chúng tôi mới
đến nơi, một căn nhà Tú thuê ở đường
Del Norte.
Tú từ trong nhà bước
ra nh́n tôi:
- Có phải ba
đây không?
- Ba đây chứ
c̣n ai nữa. -Tôi nói.
Tôi muốn nói thêm
một câu ǵ đó để che bớt cảm xúc nhưng rồi
tôi im lặng. Tôi đă nén cảm xúc của ḿnh lại
được, đă ngăn không cho nước mắt
trào ra. Tất cả vào trong nhà chuyện tṛ, thăm hỏi.
Đặc biệt bốn con tôi và cả cậu con rể
nữa đối xử với nhau tự nhiên, thân mật
như đă ở chung trong căn nhà này từ lâu.
Đă xem h́nh các
cháu rồi nhưng tôi hơi ngạc nhiên thấy các cháu
ăn vận rất đơn giản. Tú mặc sơ-mi
trắng, quần đen, mang giày đen, trông nó giống một
ông giáo thời tiền chiến ở Việt Nam hơn là một
"Việt Kiều". Cô con gái tôi với cái áo đầm
màu xanh dài bén gót, không son phấn, không nữ trang, nhưng mặt
mũi xinh xắn, hiền hậu, dễ mến. Chồng
nó đang ngồi với đứa con gái 10 tháng tuổi,
đứng dậy chào tôi. Thật khó mà biết được
con rể tôi người gốc nước nào, chỉ thấy
có vẻ Đông Nam Á nhưng nước da trắng hơn
phần đông những người Đông Nam Á khác. Sau này
tôi mới nghe nói cậu ta gốc Miến Điện. Cho
đến bây giờ tôi cũng chưa biết con rể
tôi làm nghề ǵ, bao nhiêu tuổi. Tôi không muốn giống một
số những ông già vợ Việt Nam, gặp con rể là
hỏi đủ chuyện, nhất là về công ăn việc
làm, như muốn biết nó có đủ sức lo cho con
gái ḿnh không.
Trong bữa ăn
trưa tại Georges On The Cove Restaurant, mặc dù đồ
ăn không thích hợp với khẩu vị nhưng tôi cảm
thấy rất ngon miệng. Hơn 39 năm mới lại
được ngồi ăn chung với các con, được
nói chuyện với các con, thật hạnh phúc không ǵ bằng.
Sau bữa ăn, chúng tôi đi ra biển xem hải cẩu.
Thời gian nghỉ ngơi, ngồi quây quần bên nhau là một
dịp để chuyện tṛ thoải mái. Thường
nhanh miệng kể cho Tú nghe rất nhiều chuyện về
tôi, những chuyện mà tôi tưởng nó không để ư,
không nhớ được, ai ngờ nó kể ra vanh vách.
Thường c̣n nói với Tú tôi có viết văn nữa. Tú
có vẻ ngạc nhiên. Tôi nói sẽ tặng cho Tú quyển
Writing On America. Cậu con trai út của tôi th́ nói chuyện với
hai vợ chồng Trang. Cháu ngoại tôi đưa đôi mắt
tṛn xoe nh́n tôi. Lần nào tôi dang tay ra định ẵm nó,
nó cũng không chịu. Nó làm sao biết được giữa
tôi và bà ngoại nó, người chắc hay bế nó, đă
từng là "một người".
Trời đă về
chiều tôi định ra về, nhưng Thường và thằng
con út không chịu, cứ đ̣i đến chỗ anh Tú, chị
Trang. Lại chuyện tṛ. Đến khi gần ra về
Thường hỏi tôi:
- Sách của ba
đâu rồi?
Tôi lấy từ
trong túi xách ra hai quyển Viết Về Nước Mỹ,
một bằng tiếng Việt phát hành năm 2013 và một
bằng tiếng Anh tức Writing On America. Tôi đưa cả
2 quyển cho Tú. Tú chăm chú đọc vài đoạn trong
cả hai quyển. Nó hỏi tôi bắt đầu viết
từ năm nào. Nó có vẻ thích thú, ngạc nhiên và quan tâm;
hay ít ra cũng lịch sự, tế nhị khi nhận
được một món quà. Tôi c̣n nhớ Khóa 13 chúng tôi có
tặng cho một vị khách một quyển đặc
san. Nhận quà xong, ông ta không những không liếc nh́n quyển
sách mà c̣n bỏ lại trên ghế khi ra về. Thấy ông
ta c̣n nấn ná nói chuyện với một vài người
chúng tôi đem quyển sách lại cho ông ta. Khi ra về ông
ta lại "quên" một lần nữa. Dĩ nhiên sách
của chúng tôi chỉ là loại sách "hội
đoàn" nhưng nhận sách theo kiểu đó thật
là .. tàn nhẫn. Từ đó tôi rất dị ứng với
việc tặng sách cho những người "không biết
đọc".
Tôi ôm hai vợ chồng
Trang và đứa cháu ngoại từ giă ra về. Tôi tránh
nh́n Trang. Nh́n nó tôi sợ ḿnh không cầm được
nước mắt. Tôi rất thương nó. Ngày Trang sinh
ra đời tôi không ở bên nó.
Tú đưa tiễn
chúng tôi ra tận chiếc xe đậu ngoài xa. Thường
lái xe, thằng con trai út ngồi bên ngủ gà ngủ gật.
Đi được
một đoạn đường Thường hỏi tôi
tại sao trong 39 năm trời tôi không t́m gặp Tú và Trang.
Nó hỏi cùng một ư như những người khác
đă hỏi:
- .. Cô Phú có phần
cô Phú, anh Tú và chị Trang là con của ba mà 39 năm ba không
đi t́m. Tại sao lạ vậy? Ba đâu phải người
xấu mà ..
- Tại v́ ..
Tôi ngắt lời
nó. Nó chất vấn dồn dập quá, khiến trong một
giây phút ngắn ngủi tôi chỉ muốn gỡ tội cho
ḿnh bằng cách chụp mũ Phú, đổ lỗi cho Phú,
nhưng tôi đă dừng lại kịp:
- Lỗi tại
ba. Có lẽ thần kinh của ba không ổn ..
Thường im lặng.
Tôi chẳng biết lúc đó trong đầu nó nghĩ ǵ.
Để Thường
không hỏi nữa, tôi làm như đang ngủ. Thật ra
tôi không ngủ. Tôi nhớ đến con số 39. Tôi không
tưởng tượng nổi 39 năm là khoảng thời
gian chúng tôi xa nhau. Tôi cảm thấy ḿnh có lỗi quá nhiều
với Phú và hai con. Lần này cũng như biết bao nhiêu
lần trước, tôi làm một quan ṭa để xử
ḿnh, và để bớt mặc cảm tôi làm luôn cả luật
sư bào chữa cho tôi. Hùng biện thế nào tôi thấy
tôi vẫn có lỗi.
Tôi đến nhà,
cảm thấy ḷng ḿnh nhẹ nhàng ít nhiều khi Vinh ra
đón chúng tôi ngoài cửa và dồn dập hỏi:
- Mấy đứa
sao rồi? Anh chị em gặp nhau có vui không? Chị Phú có
khỏe không? Khi nào Tú và Trang qua Los được? Chắc sang
năm họp khóa bên đó tôi cũng đi thăm chị
Phú và mấy đứa .. con.
Suốt mấy
ngày sau đó con số 39 cứ ám ảnh tôi. Con số
đó là một đời người, thời gian có thể
làm cho băi cát biến thành sông, thời gian cho hàng triệu triệu
người sinh ra và chết đi. Chúng tôi đă xa nhau trong
một khoảng thời gian như vậy.
BỒ TÙNG MA
(Kiều Diễm sưu tầm và chuyển)