LƯU BÚT NGÀY XANH

 

 

Có một trò chơi mà tôi đã né được trong suốt mấy năm trung học là trò viết lưu bút.

 

Nói là mấy năm trung học vì ở tiểu học, không có trò này, và mấy năm tiểu học ở miền Bắc tôi cũng không thấy có ai viết lưu bút. Chỉ ở trung học, và chỉ ở trung học miền Nam mới có trò chơi viết lưu bút.

 

Không biết ai là tổ sư của trò chơi này. Người nghĩ ra trò chơi này đáng được ghi nhớ cái công thi vị hóa những năm tuổi trẻ, mặc dù trò chơi này cũng có hơi rẻ tiền và cuối mùa lãng mạn không ít.

 

Cái tên của nó cũng lạ: nửa phân, nửa cỏ, nửa thành thị, nửa thôn quê, nửa chữ Hán, nửa tiếng Việt.

 

Lưu bút là chữ Hán. Lưu bút là để lại những dòng chữ. Lưu bút ngày xanh là cuốn sổ giữ lại, ghi lại những dòng chữ của tuổi trẻ, của ngày xanh, của tuổi hoa niên. Và đúng như thế, chỉ ở tuổi ấy, người ta mới viết lưu bút. Già thì không ai viết lưu bút nữa. Họa chăng là trăn trối tuổi vàng thì may ra, hay di chúc ngày vàng cho hợp tình hợp cảnh.

 

Hồi ấy, trong lớp, mấy tên ngồi bàn đầu chúng tôi bảo nhau chê mấy anh viết lưu bút là con gái, là nhà quê, là cải lương nên chúng tôi nhất định không viết cho bất cứ ai. Có người ưu ái chuyển cho, nhờ viết thì mang về nhà đọc để cười vỡ bụng rồi trả lại, nhiều lắm là ký cái chữ ký ngoằn ngoèo, không đứt đoạn để khỏi chết yểu, không gạch ở trên để khỏi chết đuối với chữ cuối cùng ngoặc lên phía trên để mong đời chỉ có đi lên, không bao giờ đi xuống, rồi thoái thác rằng "văn chương, phú lục chẳng hay" không biết viết gì cả.

 

Chúng tôi đọc rất thích thú những lời châu ngọc của các cây bút trong lớp, rồi tiếp tục theo dõi xem người viết và chủ của cuốn lưu bút có tiếp tục tử tế và thân mến với nhau như trong mấy trang người viết để lại hay không. Và mặc dù chúng tôi vẫn tiếp tục gặp nhau trong năm học sau đó, vẫn dựng xe đạp ăn thịt bò khô, đổ xí ngầu ăn bò viên với nhau ở cửa trường, vẫn rủ nhau trốn học đi xi nê thường trực năm đồng một vé, vẫn kể cho nhau nghe những mối tình tưởng tượng với mấy cô Trưng Vương hay Gia Long ở trong xóm, thì chúng tôi vẫn viết những trang lưu bút như những lời trăn trối cuối cùng trước khi không bao giờ còn gặp nhau nữa.

 

Bây giờ vừa vào tháng Sáu, niên học sắp hết, mấy cây phượng tím trong khu nhà tôi đã nở đầy, một số đã tàn, xác rơi xuống lối đi bẩn vô cùng. Những cây phượng tím là những thứ cây chỉ sang miền tây nước Mỹ tôi mới thấy. Nó vô duyên hết sức. Nó buồn thảm, sầu não không để đâu cho hết.

 

Phượng là phải đỏ, phải rực rỡ, phải tương phản với trời xanh nhiệt đới, phải có tiếng ve kêu rền rĩ, phải mưa hồng Trịnh Công Sơn ..

 

Mỗi năm đến hè lòng man mác buồn ..

 

Câu đầu của bài hát thường bị gọi là nhạc sến đó không biết tại sao bỗng trở về suốt mấy ngày hôm nay trong những lần lái xe đi làm. Không biết có phải vì cây phượng tím ở ngay lối vào cổng khu nhà tôi ở hay không.

 

Và tự nhiên tôi thấy hơi ân hận là đã không viết vài ba dòng vào những cuốn lưu bút hồi ấy bạn bè gửi nhờ viết. Phải chi mà cũng đi chụp bức ảnh 4X6 bẻ cái cổ áo cho cao lên, chụp hơi nghiêng một chút, một cái khuy áo giả bộ không cài, mái tóc chải hết một nửa hộp brilliantine, rồi "ngạo với nhân gian một nụ cười", để bây giờ may ra một người bạn nào còn giữ lại có phải hay không. Biết đâu những trang giấy ở đâu đó trong một cái thùng sách, trong một cái tủ còn giữ lại được những dòng chữ sạch sẽ, ngay ngắn, rõ ràng thời đi học chứ không là những nét chữ bôi bác mà chính người viết không còn đọc nổi nữa. Phải chi mà tôi cũng có một cuốn lưu bút như vậy, có phải là còn giữ được bao nhiêu hình ảnh bạn bè, người còn, người mất sau cuộc chiến tranh mười mấy năm, cuộc chiến lấy đi rất nhiều tuổi trẻ của chúng tôi không.

 

Bobby Vinton, một ca sĩ của thời 1960 có hát một bài liên quan đến trò chơi lưu bút này, bài Roses Are Red.

 

Lời ca kể lại là đã lâu, lâu lắm khi còn đi học, hôm mãn khóa, nàng đưa chàng cuốn lưu bút, chàng viết rằng hoa hồng thì đỏ, hoa tương tư mầu xanh, đường thì ngọt, nhưng cũng không ngọt bằng em ..

 

Hai người là bạn của nhau trong những năm trung học, nhưng sau trung học, chàng đi xa, nàng ở lại, tìm được người mới. Nàng viết thư cho anh, chàng trả lời và viết rằng hoa hồng thì đỏ, hoa tương tư mầu xanh, đường thì ngọt, nhưng không ngọt bằng em ..

 

Hôm nay chàng gặp một cô bé trông giống nàng ngày xưa quá. Chàng tin là rồi một ngày nào đó cũng sẽ có một đứa con trai viết vào cuốn lưu bút của nó rằng hoa hồng thì đỏ, hoa tương tư thì xanh, đường thì ngọt, nhưng không ngọt bằng em ..

 

.. roses are red

violets are blue

sugar is sweet

but not as sweet as you...

 

Thế nên nếu sống lại được thời mười lăm, mưòi bẩy, thì nhất định là phải viết lưu bút ngày xanh. Nhất định không chê lưu bút ngày xanh là nhà quê nữa ..

 

Khi tôi ngồi xuống ở bên em

Giở tập thư xưa đọc trước đèn

Vẫn ngọn đèn mờ trang giấy lạnh

Tiếng mùa thu động, tiếng mưa đêm

 

Gần nhau còn lạ nét môi cười

Em đến như người bạn cũ thôi

Trận gió năm nào chưa ngớt thổi

Mà nghe hồn lạc gió xa khơi ..

 

Lúc ấy mà mang ông Đinh Hùng ra thì vui biết là chừng nào.

 

 

BÙI BẢO TRÚC

(Sưu Tầm Liên Mạng chuyển)