THÈM
(Tiểu Tử)
Tụi bây biết không ? Bây giờ tao
đi làm bằng xe đạp. Tụi bây đừng
cười. Tao không giỡn đâu. Hồi xưa,
hồi trước 1975, trong bọn mấy đứa tụi
mình, tao là thằng tếu nhứt. Tao hay kể
chuyện tiếu lâm, hay bịa chuyện này chuyện
nọ để chọc cười, để phá
phách cho vui với nhau. Nên tụi bây thường
nói: "Coi chừng ! Nó nói cái gì
mình phải xin keo coi có đúng không, rồi
hãy tin". Hồi đó, khác. Bây giờ,
khác. Tụi bây đi hết rồi, chỉ
còn mình tao kẹt lại. Nói thiệt hay
nói dóc đều không còn ý nghĩa
gì nữa, cũng không còn giá trị
gì nữa đối với tao. Bởi vì
không còn ai để giỡn, không còn
lòng dạ đâu để giỡn, và
cái cười của tao đã vượt
biên đâu mất từ lâu ..
Điều ngộ nghĩnh là, bây giờ, bất
cứ chuyện gì tao kể ra chắc chắn tụi
bây đều không tin ráo ! Bởi vì tụi
bây đã di tản trước ngày 30
tháng tư 1975, không thấy không biết những
gì đã xảy ra ở trong nước, làm
sao mà tin ? Vả lại "những gì
đã xảy ra" đã không xảy ra theo
quy luật thông thường. Tất cả đều
bị xáo trộn, đảo lộn một cách
nghịch lý đến nỗi tao là người
sống trong đó mà lắm khi tao phải tự
hỏi: "Làm sao có thể như vậy
được ?". Vậy mà nó đã
"như vậy được" tụi bây
à ! Khó tin nhưng có thật ! Cho nên, những
gì tao viết ở đây cho tụi bây
hoàn toàn là những chuyện có thật
mà .. khó tin đó.
Ngoài ra, trong cuộc sống hằng ngày,
tao cứ phải nghe ra rả nói láo nói
dóc, cứ phải luôn luôn nói láo
nói dóc .. Nào là "Đã vượt
chỉ tiêu 150%" (Chỉ tiêu là con số
đã được ấn định trước
cho mức sản xuất, không biết là bao
nhiêu, nhưng thấy tháng nào cũng vượt,
năm nào cũng vượt, ngành nào cũng
vượt - tao phải .. dịch những chữ mới
rõ ràng ra như vậy cho tụi bây hiểu,
bởi vì bây giờ mình không còn
nói giống như hồi trước nữa).
Nào là "Đã hồ hởi phấn khởi
đi làm nghĩa vụ" nghĩa là đi
làm cái nghĩa vụ gì đó một
cách .. khoái trá sôi động bởi
vì biết chắc rằng không đi cũng
không được. Nào là "Hoàn
toàn nhất trí" ( Bây giờ không
nói nhứt nữa, mà nói nhất. Nghe ..
cách mạng hơn ), nghĩa là "đồng
ý hoàn toàn", cho nó rồi, kẻo
không thì .. kẹt lắm. Mọi người
đều "nhất trí" hết mà
mình không "nhất trí" thì nó
.. lòi ra coi không giống ai. Thành ra "nhất
trí" cũng có nghĩa là "phải
làm như mọi người". Tụi bây hiểu
chưa ? Nào là "Làm việc rất
là năng nổ". Tao nghĩ chắc khỏi cần
dịch. Tụi bây cứ nghe "nó .. lốp bốp"
là đoán ra cái nghĩa của nó rồi.
Đại khái là làm việc giống như
có cờ phất trống khua, có loa trên loa
dưới ồn ào, còn lè phè suốt
buổi hút thuốc uống trà là chuyện
khác .. vân vân và vân vân .. Kể
không hết !
Sau bao năm dài sống trong môi trường
như kể trên, "cái thèm" rất lớn
của tao là được sống thật, nói
thật. Cho nên, viết cho tụi bây giống
như tao được .. giải phóng. Vậy những
gì tao kể ra đây, tụi bây khỏi phải
xin keo !
Bây giờ, tao đi làm bằng xe đạp.
Vẫn làm ở sở cũ. (Còn được
làm việc ở sở cũ là may đó
nghen. Nhiều người bị đổi đi nơi
khác xa hơn và thường thì ở một
ngành nghề không dính dấp gì với
phần chuyên môn của mình hết. Cách
mạng mà !). Cái xe hơi con cóc , tao
đã cho nó lên nằm trên bốn gộc
cây để bán lần bán hồi bốn
bánh xe, cái bình điện, cái đề-ma-rơ
.. Hầu như tháng nào tao cũng phải
bán một món gì trong nhà, bởi vì
lương của tao cộng với những gì vợ
tao và hai con gái lớn kiếm được hằng
tháng .. không đủ sống. Tình trạng
đó bắt đầu từ sau hai "trận"
Nhà Nước đổi tiền.
Đạp xe riết rồi cũng quen. Khoảng
cách trên mười cây số từ nhà
đến sở, tao coi như "pha". Chỉ bực
mình là xe đạp của tao hay sút sên
khi nó "nhảy" ổ gà. Mà đường
sá bây giờ, ổ gà ở đâu
nó .. lòi ra nhiều quá. (Người ta
nói Mỹ rút đi, để lại toàn
là đồ giả không - tao nghe sao chép vậy
!). Cho nên, ở nhiều đoạn đường,
tao lái xe tránh ổ gà giống như người
say rượu ! Vậy mà có hôm vẫn
"nhảy" ổ gà cho nên hai tay tao thường
lấm lem dầu, đất, mà quần áo
thì ướt đẵm mồ hôi.
Bây giờ, tao làm việc "thông tầm",
nghĩa là làm suốt tới chiều rồi về
sớm không có về nhà ăn cơm nghỉ
trưa như hồi trước. Vì vậy, mỗi
sáng tao mang theo một lon ghi-gô cơm với
vài miếng cá mặn để ăn tại
bàn viết buổi trưa. Chiều về sớm, tao
có bổn phận nấu cơm làm đồ
ăn - những món tầm thường như hột
vịt luộc hột vịt chiên .. vv - bởi
vì giờ đó vợ con tao còn kẹt ở
tổ may thêu tuốt trong Gò Vấp. Ờ ..
bây giờ tụi nó cũng đạp xe đi
làm xa như tao và cũng đi hằng ngày
như tao. Đổi đời mà ..
Mỗi sáng đi làm, lúc nào tao cũng
đem theo cái giỏ đi chợ treo tòn ten ở
ghi-đong, giống như đi chợ chớ không giống
đi làm ! Bởi vì trong sở thường
hay... bất thần bán cho nhân viên (gọi
là "phân phối" chớ không gọi
là "bán", nghe có vẻ như được
.. cho, nhưng mình phải trả tiền !) cá,
rau cải .. vv. Tuy không nhiều và không
được lựa chọn vì phải .. bắt
thăm trúng lô nào lấy lô đó,
nhưng rẻ hơn ngoài chợ thành ra cũng
đỡ. Cho nên, đi làm việc mà
ngày nào cũng nhóng nhóng hỏi thăm
"coi bữa nay có phân phối gì không
?" và chiều về đến nhà, thằng
con tao - thằng út đó, tụi bây nhớ
không ? bây giờ nó lớn đại rồi
- chạy ra mở cổng lúc nào cũng hỏi:
"Bữa nay có mua được gì không ba
?". Và hôm nào thấy trong giỏ có
đồ gì để ăn là mắt nó
sáng rỡ. Tội nghiệp, sống trong sự thiếu
thốn triền miên, có đứa nhỏ
nào, có người lớn nào mà
không nghĩ đến miếng ăn ?
Bây giờ, tao hút thuốc lá vấn
tay. Tao tự vấn lấy. Không phải tao muốn lập
dị mà vì tao không đủ tiền mua loại
thuốc điếu kỹ nghệ thông thường (Ờ
! Nghèo đến nước đó. Tụi
bây có tin không ? ) Mới đầu, tao vấn
thuốc rê Gò Vấp. Nó nặng muốn ..
tét phổi ! Về sau, tao bắt chước
thiên hạ mua thuốc lá Lạng Sơn
đã xắt sẵn - nghe nói là giống thuốc
Virginia, mấy
ông ngoài Bắc bảo thế ! - đem trộn với
thuốc Gò Vấp, hút thấy được. Vậy
là mỗi khi muốn hút, tao cứ tà tà
xé một miếng giấy quyến, tà tà rứt
một miếng thuốc kéo cho dài dài ra khi
để lên lòng giấy, rồi đặt hết
tâm tư vào mấy ngón tay (của cả hai
bàn tay đang chụm đầu lại nâng nhẹ
giấy và thuốc !) để ém, lận, cuốn,
se .. cho điếu thuốc được tròn đều
trước khi đưa lên lưỡi liếm. Xem thật
"ung dung nhàn hạ". Giống như một nghi
thức. Và tao có quyền tà tà vấn
thuốc như vậy bất cứ ở đâu, bất
cứ lúc nào: trong khi làm việc, trong
các buổi hội họp học tập, và cả
ngay trước mặt ông xếp của tao nữa
(Bây giờ gọi là "thủ trưởng",
nôm na là "cái đầu đứng đầu”.
Còn cái đầu có cái óc hay
không lại là chuyện khác). Cho nên,
hút thuốc vấn - đối với tao - giống
như là một cách thoát tục, cái
"tục" quá .. tục mà tao đang sống
bây giờ. Tuy nhiên, sao tao vẫn nghe thèm
điếu thuốc ba số năm là loại thuốc
mà mấy chục năm tao đã hút !
Làm như mùi vị của nó còn nằm
ở đâu trong máu trong xương. Nhiều
đêm trở giấc, tao nghe thèm ray rứt,
thèm chảy nước mắt !
Chiều hôm qua, trên đường về
nhà, đạp xe tới chợ Tân Định
thì trời bỗng đổ mưa. Tao tấp vô
đụt mưa dưới mái hiên tiệm
nước nằm ở góc đường dọc
hông chợ (tao quên tên) và đường
Hai Bà Trưng. Lúc đó, cỡ gần
năm giờ (đồng hồ tay, tao đã bán
từ lâu, nên từ lâu, tao chỉ ..
đoán giờ thôi !). Trong tiệm thấy lai rai
có người ăn uống.
Tao đã đứng sát vào vách vậy
mà gió cũng tạt mưa vào ướt hết
phía dưới chân. Một lát, tao nghe lạnh
chân. Rồi tao nghe đói. Cái đói
đến một cách đột ngột, giống
như nó chui từ dưới chân chui lên. Hồi
nãy đạp xe trên đường, tao có thấy
đói đâu, mặc dù buổi trưa tao chỉ
ăn có một lon ghi-gô cơm với ít mắm
ruốc – dĩ nhiên là tao có uống thật
nhiều trà, thứ này, loại thường
thôi, trong sở ( Bây giờ gọi là
"cơ quan") có chị nhân viên tối
ngày cứ châm đầy bình cho mình uống
"líp" - Vậy mà bây giờ tao lại
thấy đói. Có lẽ tại vì lỗ mũi
tao nghe mùi hủ tiếu, mùi mì. Ờ .. tụi
bây không biết chớ từ lâu rồi - tao
không nhớ là bao nhiêu lâu, nhưng chắc
là lâu lắm - tao chưa được ăn
mì. Bây giờ đứng đây, bên
đường ngang hông chợ Tân Định,
phía trên gió, vậy mà vẫn
"đánh hơi" rõ mồn một mùi
nước lèo của xe mì nằm bên
đường Hai Bà Trưng, phía dưới
gió, rõ như hơi của nước lèo
đang bốc lên ngay trước mũi ! Tao nuốt
nước miếng.
Thèm quá ! Tao thèm ăn ngay một
tô mì ! Thọc tay vào túi quần, tao
đụng hai tờ giấy bạc. Móc ra xem thì
ra là hai đồng. Tao chỉ có ngần
đó thôi ! Nhưng hai đồng, đủ
để ăn một tô mì rồi ! Thì
ăn .. đại một tô cho nó đã ! Tao
dợm bước vào tiệm nước bỗng nhớ
lại vợ tao hồi sáng khi trao cho tao hai đồng
đó, có dặn: "Chiều, anh ghé chợ
Cây Quéo mua 6 cái hột vịt và nửa
giỏ rau. Về, anh bắc nồi cơm bỏ vô luộc
trước. Chừng mẹ con em về, em làm nước
mắm rồi dầm cho nhà ăn." Hình ảnh
cả nhà tao 7 đứa quây quần bên
"nửa giỏ rau và 6 cái hột vịt"
và hình ảnh tao một mình ngồi ăn
tô mì .. làm tao khựng lại. Tô mì
mà tao muốn ăn, thèm ăn, là cả một
bữa ăn của gia đình ! Tao không thể
đổi được. Thà là tao nhịn
thèm. Thà là tao chịu đói để
về ăn chung với vợ con. Ăn thứ gì cũng
được, ít nhiều gì cũng được,
dở ngon gì cũng được. Miễn là
ăn chung với tụi nó. Để thấy rằng
cuộc đời tao bây giờ chỉ còn lại
có tụi nó là quí thôi ! Tao nghe
thương vợ thương con vô cùng. Và
tao cũng nghe thương thân tao vô cùng ..
Tao đứng yên nhìn ra mưa bỗng nghe
hai má của mình ướt ướt. Tao
đưa tay lên vuốt mặt mà nghĩ rằng
mình vuốt nước mưa trên má ..
(Trên đây là lá thơ viết lở
dở, của ai viết cho ai tôi không biết.
Thơ viết trên giấy tập học trò, chữ
nhỏ li ti, nhưng đẹp và rõ nét.
Tình cờ, tôi nhìn thấy nó trong xấp
giấy gói hàng của bà bán xôi
đầu ngõ nên tôi xin ..)
TIỂU TỬ
(Sưu Tầm Liên Mạng chuyển)