ANIMAL FARM.

 

Trại Súc Vật, Animal Farm là tên cuốn truyện của George Orwell, bút danh của Eric Blair, một nhà văn người Anh viết năm 1943.

 

Cuốn sách ngắn này là một truyện ngụ ngôn càng đọc càng thấy thấm thía. Nhất là trong những ngày gần đây.

 

Animal Farm kể chuyện những con vật sống trong một nông trại sau bao nhiêu năm bị bóc lột, những con ngựa bị bắt kéo xe, làm việc vất vả, bò bị vắt sữa, cừu bị gọt lông, gà bị bắt đẻ trứng để phục vụ cho ông chủ trại độc ác .. Một hôm, theo sự xúi giục của mấy con heo, đã đứng dậy, đánh đuổi trại chủ, chiếm lấy trại để, như những con heo hứa hẹn, sống trong độc lập, tự do và hạnh phúc.

 

Nhưng chẳng bao lâu sau ngày vùng lên cách mạng, những con vật trong trại bị bắt lao động cho trại ở một mức độ còn kinh khiếp hơn hồi trại còn ở trong tay của ông trại chủ độc ác. Chúng bị đặt ra những chỉ tiêu cao hơn để phải vượt qua. Gà phải đẻ nhiều hơn, bò phải sản xuất nhiều sữa hơn, ngựa phải làm việc cực khổ hơn, cừu phải sản xuất nhiều lông hơn. Những luật lệ khe khắt hơn được đem ra áp dụng cho những con vật trong trại. Những con chó hung tợn được bọn heo trao cho việc áp dụng những thứ luật đểu cáng và khốn nạn do bọn heo đặt ra.

 

Trong khi những lời hứa hẹn lúc ban đầu thì bị lờ đi, sửa đổi, thay đổi để hợp với thực tế mới. Thí dụ hai chân là thù, bốn chân hay có cánh là bạn, súc vật không mặc quần áo, không ngủ trên giường, không uống rượu, không giết lẫn nhau, tất cả đều được bình đẳng. Tất cả những điều tốt đẹp đó dần dần bị dẹp một cách không thương tiếc và thay thế bằng những cách hành xử đi ngược hẳn lại.

 

Những chương trình, kế hoạch hoạt động của trại đi từ sai lầm này sang sai lầm khác, làm cho những con vật trong trại đổ công sức và mồ hôi ra mà không thấy được kết quả và làm cho đời sống bớt đi được phần nào cực nhọc.

 

Trong khi đó, lũ heo tiếp tục sống phè phỡn, mập ú để nghĩ ra những cách bóc lột mới. Những sai lầm thì bị đổ cho một hai con vật trong trại, rồi thanh trừng, thanh lọc để tránh lỗi cho những con heo đã vạch ra những chương trình làm việc láo toét.

 

Thế là những khẩu hiệu như không còn bóc lột, bình đẳng, hạnh phúc đều chỉ là những điều nhảm nhí.

 

Những kẻ thù cũ của nông trại là những trại chủ trong vùng bắt đầu làm ăn với trại do bầy heo làm chủ, trứng được đem đi bán cho các trại bên cạnh, lông cừu, con ngựa già cũng bị bán đi làm thịt thay vì được nghỉ ngơi an dưỡng lúc tuổi già.

 

Cuốn sách có những điều khá giống với những chuyện xẩy ra tại Liên Xô hồi đó khiến một số nhà xuất bản từ chối không chịu in. Nó lại ra đời vào lúc Stalin họp với Churchill, nên có một lúc, cuốn sách này bị dìm đi vì sợ mất lòng người bạn lúc ấy của phe Đồng Minh trong cuộc chiến chống lại phe Trục.

 

Trong cuốn Animal Farm, tác giả vạch trần ra những xảo trá và khốn nạn của bọn heo, mà con heo lãnh tụ thì được cho ăn nói toàn giọng của Stalin và Lenin. Cũng có những con vật xuất sắc trong vai trò văn nô, nịnh bợ lãnh tụ, thần thánh hóa lãnh tụ. Cũng có thanh trừng như vụ giết Trotsky. Và cũng có một giai cấp mới ra đời như Milovan Djilas, nhà văn Nam Tư sau đó đã nhìn ra và viết thành một cuốn sách nổi tiếng về xã hội Cộng Sản.

 

Tất cả những điều George Orwell viết xuống đều đã xẩy ra tại các nước Cộng Sản. Ông tiên tri ra một số điều của các xã hội ấy.

 

Càng đọc Animal Farm người ta càng thấy George Orwell có đôi mắt thấu thị, nhìn ra được trước bao nhiêu điều trong các xã hội Cộng Sản.

 

Những kẻ thù cũ thì nay coi là bạn. Súc vật không mặc quần áo thì nay cổ cồn cà vạt đúng kiểu tư bản đế quốc, chẳng còn bưng biền kaki bốn túi trấn thủ nhà quê nữa. Súc vật không ngủ trên giường thì Trường Chinh leo lên giường của cựu hoàng Bảo Đại ở biệt điện tại Đà Lạt nằm ngủ với vợ, sáng hôm sau sướng quá khoe rối rít, hết còn ăn bờ ở bụi, bưng biền gian khổ. Súc vật không uống rượu thì theo báo Tuổi Trẻ, những trò chơi hủ hóa rượu và gái còn hoang dâm vô độ hơn thời bạo chúa La Mã. Súc vật không giết lẫn nhau thì nay súc vật ám sát, tù đầy khổ sai chính đồng bọn. Súc vật bình đẳng thì nay vài ba giai cấp mới ra đời để leo lên đầu, lên cổ lũ súc vật từng một thời là đồng chí như đoạn sau cuốn truyện của George Orwell.

 

Vụ Pờ-Mu-18, như cách gọi dốt nát của bọn thất học ở Hà Nội cho thấy những chuyện còn tệ lậu hơn cả những cái xấu xa ghê tởm trong cuốn Animal Farm của George Orwell.

 

Trong lúc lợi tức người dân chỉ ở mức vài ba trăm đô la một năm, ngang với Bangladesh, một quốc gia nghèo vào hạng nhất thế giới, có những gia đình Việt Nam cần tiền trả nợ phải bán con gái lấy năm trăm đô la cho bọn chó bọ buôn người đưa sang Campuchea làm điếm, thì một cán bộ nhà nước đánh cá độ quăng đi hơn một triệu đô la Mỹ.

 

Thử hỏi có một nơi nào trên thế giới xẩy ra cảnh khốn nạn như thế không ?

 

Những đứa ném tiền không thương tiếc vào các trò chơi đen đỏ không phải là gian thương, tài phiệt, Việt gian, tàn dư Mỹ Ngụy mà là cán bộ nhà nước được đảng sủng ái cất nhắc lên những vị thế quyền uy đó, những chức vụ bộ trưởng, thứ trưởng, tổng giám đốc.

 

Mà vụ Pờ-Mu-18 chỉ là vụ bị tiết lộ ra ngoài. Còn bao nhiêu vụ khác như thế ở cái quốc gia khốn khổ này nữa ?

 

Trong Animal Farm, súc vật không đi xe Mercedes, không ở biệt thự, không uống rượu, chơi gái, cá độ mà đã dã man như thế. Ở Việt Nam, bọn thú vật trong ngụ ngôn của George Orwell còn thua xa.

 

Ông George Orwell, trước kia tôi nghĩ những điều ông viết trong cuốn Animal Farm đã là ghê khiếp. Nay ông sống lại mà coi. Cuốn sách của ông chưa nói lên được một phần trăm những điều đang xẩy ra tại đất nước khốn khổ của tôi đâu ông ạ.

 

 

 

BÙI BẢO TRÚC

(BAI CHUYEN chuyển)

 

CÁI NÓN LÁ

 

Ngày 20 tháng 4 năm 2006

 

Bạn ta,

Mấy hôm trước, đi làm muộn, lái xe chạy gần tới đường Bolsa để quẹo phải bắt vào xa lộ thì ở góc đường Bolsa và Brookhurst, tôi thấy một cái nón lá.

 

Cái nón lá sáng hôm ấy có vẻ hơi khác, không như những cái nón mà sáng sáng tôi vẫn thấy. Nhất định có một cái vẻ gì khác thường ở nó. Mấy chiếc xe phía trước làm tôi không thấy được toàn cảnh, nhưng nhìn thoáng thấy nó cạnh cái bảng lưu thông ở góc đường quen thuộc, tôi vẫn thấy hình như nó ở một nơi cao hơn những cái nón thường gặp.

 

Khi đèn đổi mầu, đoàn xe bắt đầu di chuyển, thì tôi biết tại sao nó có vẻ khác. Nó ở vị trí cao hơn nhũng cái nón tôi thấy hàng ngày vì nó ở trên đầu một phụ nữ Mỹ. Một người Tây phương, với chiều cao khác những phụ nữ tôi thường gặp.

 

Người phụ nữ Mỹ này tôi đã thấy mấy lần. Có lần xe ngừng ngay ở chỗ bà đứng, ngó thấy cái bảng bằng các tông cầm trên tay với mấy chữ kể lể tình cảnh không nhà xin được giúp đỡ, tôi xuống kính xe, nhoài người ra đưa cho bà mấy đồng lẻ.

 

Nhớ ngày nào mới sang Mỹ được giúp đỡ tận tình, nay tặng lại "đồng bào mới" một hai đồng có đáng chi.

 

Bà đứng đó mỗi ngày, không biết bao nhiêu tiếng đồng hồ, kiếm được bao nhiêu tiền. Nhưng chắc những người Việt đi ngang đều nhớ đến những ngày mới tới Mỹ, nên lại có chút quà cho bà, vì vậy, bà mới nhận góc đường Bolsa và Brookhurst làm nhiệm sở lâu như thế.

 

Chắc bà cũng thấy các phụ nữ Việt đi qua mỗi ngày, một số người đội nón lá, pijama lụa phất phơ trong nắng Bolsa nên bà cũng kiếm cái nón, mà cũng có thể là được một người mang cho cái nón cho đỡ nắng, nên bà đội luôn.

 

Thế là cái nón lá Việt Nam lại đi thêm được một khúc đường khác trên con đường luân lạc ra nuớc ngoài.

 

Có bao giờ người làm cái nón đó thể tưởng tượng ra cái nón do tay mình làm lại ngự trên đầu một người không có bất cứ một lý do gì để đội nó lên đầu ?

 

Cái nón lá bây giờ ở Little Saigon kiếm cũng dễ, chứ hơn hai chục năm trước, mang được một cái từ Việt Nam sang Mỹ là chuyện hiếm lắm. Một bà giáo người Mỹ, bà Dalia Goetz làm việc với ông cụ tôi trong ban tu thư bộ quốc gia giáo dục mấy chục năm trước ở Việt Nam tôi gặp lại ở khu Georgetown tại Washington đã dẫn tôi về nhà, tặng cho cái nón vì sợ hai ba năm nữa, bà chết thì cũng bị quăng ra hố rác.

 

Cái nón lá bà mua ở Việt Nam khi còn làm việc cho đại học Michigan được phái sang Việt Nam làm cố vấn giáo dục thì lại trở về tay một người Việt. Cái nón đó tôi treo ở phòng khách cho đến khi một người bạn đến xin cho con gái thì nó và tôi mới chia tay nhau.

 

Cái nón lá thơm mùi lá, mùi nắng Việt Nam sau này kiếm không khó. Ở chợ trời Golden West cũng bán đầy. Chợt nhớ mấy câu của Vi Khuê:

 

Mai mốt tôi về tóc đã bạc

Đứng trên cầu cũ nhìn sông xưa

Sông êm như thuở còn tươi mát

Mười tám xuân nghiêng nón đợi chờ

 

Nghiêng nón đợi chờ. Nhưng những cái nón mang từ Việt Nam mua ở chợ trời treo trong phòng khách của tôi rất vô tình, không mang theo bất cứ một kỷ niệm nào. Cái quai chưa bao giờ ôm lấy một cái cằm nào, mặt trong của nón cũng không bao giờ che lấy một mái tóc ..

 

Chao ôi, cái nón lá, đáng lẽ nó phải ôm lấy một mái tóc thơm mùi hoa lan, mùi bồ kếp thì sáng hôm ấy, nó che cho một mái tóc nâu đầy bụi của hai con đường đông xe cộ nhất ở Little Saigon.

 

Người đội nó chắc sau mấy tiếng đồng hồ hành nghề homeless ở góc Bolsa và Brookhurst đã chắc gì đội nó về nhà ?

 

Đội nó để tạo chút tò mò, gây chút cảm tình của những người Việt qua lại kiếm mấy đồng lẻ thôi chứ.

 

Cái nón lá, không biết của ai cho, tới tay người phụ nữ trong những trường hợp thế nào.

 

Lại bỗng nhớ hai câu thơ của Bút Tre cũng có nhắc tới cái nón. Theo lời kể lại thì hôm ấy bác Hồ đi thăm dân, trong một buổi trưa nắng chang chang. Người đi cạnh bác Hồ hôm đó là chị Nguyễn thị Định. Chị Định thấy vậy thương quá, và nhà thơ Bút Tre ghi lại bằng hai câu này:

 

Nhìn bác đứng nắng giữa trưa

Sợ bác nắng cực, chị đưa cái nòn

 

Hay là nó cũng được trao vào tay người đàn bà Mỹ có tấm bảng homeless trong một hoàn cảnh cũng bi thảm như thế ?

 

Nhưng có lẽ hai thứ khác nhau. Người phụ nữ Mỹ thì đội cái nón.

 

Bác Hồ được chị Định mời đội cái .. nòn. Cũng khác nhau đấy chứ !

 

 

BÙI BẢO TRÚC

(Sưu Tầm Liên Mạng chuyển)