Trên đầu ngọn
sóng
(Tác Giả: Cỏ Biển )
- Má Nam
Phương đâu rồi ra đây bà ơi !
Đang nằm
quạt cho bé Phương con gái tôi ngủ trong pḥng, tiếng
cô em chồng gọi giật ngược vọng lên từ
bên ngoài khiến tôi phải bật dậy xỏ chân vào
đôi dép mở cửa bước ra.
Cô em kéo tay
tôi lôi ra phía ngoài hiên cửa bếp nh́n ra hông nhà, đám
đông lố nhố ngồi quanh cái bàn dài thấp vẫn
đang lao xao chén thù, chén tạc từ chiều vẫn
chưa "văn tuồng". Ngẩn người tôi hỏi
:
- Anh Nam vẫn c̣n đang nhậu với
bạn kêu tôi ra làm chi.
- Kêu bà vô ngồi uống rượu
với ổng luôn chứ kêu làm ǵ.
Ban chiều
mấy ông bạn cùng xóm chơi với nhau từ khi c̣n
"ở truồng tắm mưa" , tổ chức buổi
nhậu để mừng ngày chồng tôi được
"xổ lồng" sau gần năm năm đi tù. Với
các anh ấy th́ tôi đâu c̣n lạ lùng ǵ nên rút trong pḥng
để cánh đàn ông được tự do. Thấy
tôi muốn quay vào nhỏ nói tiếp :
- Bộ bà
không thấy "thị Mầu" bồ cũ của chồng
bà đang ngồi cạnh ổng sao.
- Tôi đâu
có biết mặt mày đâu mà thấy với không ? Nhưng
sao lại gọi tên người ta là "thị Mầu".
- Trong bàn nhậu
tất cả là đàn ông, duy nhất một ḿnh bả là
phụ nữ ngồi uống với họ thôi.
Xưa nay, con gái ngồi uống
rượu chung với đàn ông, các bậc cha mẹ trong
gia đ́nh có giáo dục không bao giờ chấp nhận việc
này. Nhớ lại trong ngày đám cưới của tôi, buổi
tối đăi tiệc cô dâu chú rể phải đi chào bàn
nhận lời chúc mừng của khách khứa, ba tôi sai
đứa em đến nhắc nhỏ tôi :
- Chị nè,
ba nói chị chỉ được cầm ly rượu
giơ lên thôi nghe, không được uống dù là chỉ
nhắp môi. Đừng để người ta đánh giá ḿnh
là đồ con gái say sưa ..!
Cho dù buổi
sáng ba tôi đă tiễn tôi về nhà chồng, xem như bây
giờ thuộc về nhà người rồi, nhưng trong
thâm tâm ông tôi vẫn không được vượt khỏi
chuẩn mực quy định về tam ṭng tứ đức
ông răn dạy hàng ngày, mặc cho hiện tại đang
giữa thập niên bảy mươi cuối thế kỷ
hai mươi.
Trong tranh tối
tranh sáng v́ chiếc bóng đèn vàng vọt treo tít nóc nhà xe,
nh́n theo hướng chỉ của cô em chồng tôi chỉ
thấy dáng người phụ nữ khuất mặt trong
bóng tối đang ngồi kề bên Nam. Lúc này trông anh có vẻ
hơi say, ngồi cạnh nhưng đầu cứ quay
sang phía bên cô ta, gật gù, lúc lắc giống như muốn
đổ ập vào người kế cận. Cả chục
người ngồi quanh bàn mạnh ai nấy nói khiến
không khí trở nên náo nhiệt. Phía sau lưng chồng tôi một
anh bạn khác đang cầm đàn búng mấy câu từng
tưng, chắc đă thấy tôi từ trong nhà ra nh́n nên anh
ngồi xuống chen vào giữa hai người. Tôi nghe rơ tiếng
chồng tôi lè nhè :
- Tôi không tham
gia, tôi rút tên không tham gia đâu.
Và tôi đă
quay sang từ chối với cô em chồng :
- Thôi kệ
chỗ đàn ông nhậu nhẹt, tôi đâu biết uống
rượu vô đó làm ǵ.
Nói xong tôi
b́nh thản quay vào khiến cô em chỉ biết lắc
đầu, v́ cô đâu có biết anh cô chẳng phải chỉ
có ḿnh cô ta, thời chưa cưới tôi về dĩ nhiên
anh quen rất nhiều người cùng lúc. Một lần
t́nh cờ dở quyển sách Anh văn trong thời gian anh
du học, có lẽ v́ nhớ nhà nên trong vở anh vẽ nguệch
ngoạc chi chít tên các cô gái, trong đó nhiều nhất là
tên một cô anh từng kể là con gái một chủ nhà
hàng nổi tiếng ở đường MĐC. Dù anh có quen
bao nhiêu người trong quá khứ tôi chẳng quan tâm, hiện
tại tôi đă là vợ anh, thế là đủ. Thói
thường người ta chỉ ghen ghét hoặc ganh tị
với kẻ hơn ḿnh thôi. B́nh thản, lật tiếp
trang sách đang đọc dở, cảm xúc lặng ch́m
theo câu chuyện, nằm cạnh là đứa con năm tuổi
đang say ngủ. Chưa được chục trang tôi lại
nghe tiếng kêu ơi ới bên ngoài, lần này là của anh
Quang hàng xóm cách một căn nhà :
- Chị Bảy
ơi, anh ấy say quá rồi.( Bảy là tên gọi ở
nhà của anh )
Tiếp theo
là tiếng má chồng tôi, bà đang ngồi ở gian giữa
trên bộ ván nhai trầu :
- Uống ǵ
mà uống dữ.
Vừa d́u
anh vào, mới đến cửa pḥng anh đă nôn thốc,
nôn tháo lênh láng. Mùi rượu, mùi thức ăn chua ḷm nhức
mũi. Tôi không hiểu từ đâu người ta gọi
việc này là "cho chó ăn chè" chỉ mới nghĩ
đă thấy rùng ḿnh !
oOo
Những lần về phép thăm
tôi, vài lần vui miệng anh tự kể sơ qua về
các cô gái anh đă quen, đa số là bạn bè của các cô
em, có người c̣n ở chơi nhà anh rất thân thiết
nhưng anh chỉ xem tất cả giống em ḿnh. Riêng tôi
cũng là bạn và được giới thiệu cho anh
nhưng tính tôi nhút nhát nên chỉ quen qua thư từ đến
hơn nửa năm mới cho anh biết mặt. Tôi
nghĩ anh cũng giống như bao nhiêu chàng trai trẻ
khác, ai lại không có vài mối t́nh bỏ túi theo "mốt"
chứng tỏ ḿnh không phải loại "cù lần, nhát
gái" trong đời trước khi cưới vợ,
có lần tôi nói đùa :
- Hơi bất
công với em nha trong khi anh là mối t́nh đầu của
em, nhưng với anh th́ không biết em đứng hàng thứ
mấy mươi trong số đây ? Người ta nói mấy
ông lính Hải quân bồ bịch nhiều lắm, mỗi bến
bờ là một người, trời ơi, làm sao ghen cho xuể
đây ?
- Đó là họ
nói quá đáng đó em ơi, v́ ai cũng nghĩ như vậy
nên các ông cha bà mẹ đâu cho con gái của ḿnh quen với
tụi anh. Họ nói Hải quân không ở chỗ nào nhất
định, có yêu con gái họ cũng chỉ hai năm là
đổi đi nơi khác rồi bỏ lại con người
ta. Thế nên bọn anh trở thành người "có tiếng mà không có miếng",
oan cho tụi anh quá.
Anh nói với
giọng chân t́nh :
- Bước
chân vào đời lính anh mới thấy, những t́nh cảm
trước đó bắt nguồn từ tự ái và bồng
bột của thời tuổi trẻ c̣n cạn nghĩ mà
thôi. Bây giờ với em anh mới biết t́nh yêu thật sự,
là cảm xúc từ trái tim, em là mối t́nh đầu khiến
anh say mê và mong mỏi được cưới em về
làm vợ.
Anh không tán tỉnh
thề thốt bằng lời lẽ hoa mỹ, chỉ nói
thế mà tôi lại tin sái cổ. Tôi nghĩ người con
gái nào cũng giống nhau hết, thời khắc hạnh
phúc và xúc động nhất là khi nghe người yêu ngỏ
lời muốn làm đám cưới với ḿnh.
Sau tuần
trăng mật, buổi tối anh đi trực dưới
căn cứ, ở nhà buồn buồn tôi lôi đồ
đạc ra dọn dẹp. Đống thư tôi gửi cho
anh trong thời gian hai đứa quen nhau anh vẫn giữ
nguyên, tuyệt nhiên không có một lá thư của người
lạ nào khác, chắc là trước khi hai đứa làm
đám cưới anh đă vứt tất cả vào quá khứ
mọi thứ rồi ! Có lẽ lúc ấy anh chưa biết
bản tính tôi không phải mẫu người ṭ ṃ, đi
t́m hiểu hay hỏi han chuyện cũ. Sắp xếp
đọc lại, gói ghém những lá thư thời yêu nhau
của hai đứa theo thứ tự ngày tháng tôi thấy
ḿnh thật may mắn và hạnh phúc, chỉ với một
mối t́nh đầu là được làm vợ người
ḿnh yêu. Trong mớ thư từ t́nh cờ tôi trông thấy
lá thư của cô em gái gửi cho anh vào thời gian vừa
mới quen tôi, trong đó có đoạn :
" .. bữa
kia Diễm em gái của Mẫn gặp em ở chợ
Saigon, Diễm hỏi anh có định tiến tới với
chị cô ta không ? V́ từ khi anh măn khóa huấn luyện về
đơn vị, anh không đề cập chuyện này, hỏi
th́ anh trả lời tất cả chỉ là t́nh bạn !.. À,
hôm bữa hai chị em Mỹ Kim có ghé nhà chơi vào buổi
tối, gặp anh Phùng về phép đến t́m anh. Anh phải
thưởng cho em mới được, công của em giữ
bồ giùm cho anh đó. Anh Phùng tán nhỏ Kim sát sạt làm em
phải kề tai th́ thào, nhỏ này là của anh Bảy
đang "cua" đó ..".
Lời lẽ
trong thư khiến tôi nhớ lại th́ ra hôm đó anh bạn
này hỏi tôi câu :
- Kim có biết
tiếng tàu nói câu "Ngộ ái nị" tiếng Việt
là nghĩa ǵ không ?
C̣n đang lớ
ngớ chưa kịp trả lời tôi thấy nhỏ em kề
tai anh ta nói nhỏ ǵ đó, bỗng thấy anh ta hơi
ngượng rồi nói một câu chẳng ăn nhập ǵ
đến câu chuyện.
- Anh Bảy
cũng dễ thương lắm nghen.
Có thể
đây là lá thư anh cố t́nh giữ lại, v́ theo ngày
tháng con dấu bưu điện như một bằng chứng,
khi đọc đến đoạn ấy cảm thấy
bồi hồi v́ biết được những ǵ anh
đă kể và câu nói anh chỉ yêu có ḿnh em là chân thật.
Lấy nhau tôi bàn với anh đừng
vội có con, em muốn thong thả một hai năm sau. Anh
chẳng thèm trả lời bởi vợ chồng mới
cưới một tuần chỉ gặp một, hai lần
có muốn vội cũng chẳng được. Vậy
mà chỉ đến tháng thứ ba là tôi bắt đầu
hôi cơm, tanh cá. Anh mừng không kể siết ôm lấy
tôi tại bàn ăn mà hôn trước cặp mắt của
bao người trong nhà.
Tháng tư bảy
lăm chiến sự sôi động ngày sinh con của tôi lại
gần kề, tôi nói với anh thôi th́ nếu có chuyện phải
di tản chiến thuật anh cứ theo đơn vị
mà đi, đừng lo cho mẹ con em, an nguy của anh là
trên hết. Vậy mà sẫm tối chiều hai mươi
chín anh bắt tay chỉ huy trưởng chào tạm biệt
đơn vị, trong khi mọi người lục tục
xuống tàu anh quay ngược trở về. Đă vậy gia
đ́nh chúng tôi sau đó đâu đă được sống
thương yêu cạnh nhau theo mong ước ! V́
thương vợ con anh đă phải trả giá đắt
trong gần năm năm trời. Bao nhiêu nước mắt
đau khổ v́ thương nhớ cũng ngần ấy
đổ ra trong suốt thời gian chia phôi đó.
Bây giờ
chúng tôi vừa mới nắm bắt lại hạnh phúc
trong tay, hai đứa tôi không ai bảo ai đều cùng ư
nghĩ từ đây về sau sẽ giữ chặt lấy
chúng bằng mọi giá.
Hôm sau tỉnh
rượu tôi nói đêm qua anh say quá chút xíu là nôn trên giường,
anh có nhớ không :
- Ủa em
d́u anh vô pḥng hả, anh không nhớ ǵ hết. Chỉ nhớ
việc bạn bè họp lại, tụi nó nói chờ anh về
và tính chuyện. Bọn anh là bạn chơi chung một nhóm
với nhau, bà Mẫn nói sẽ giúp đỡ bạn bè bằng
cách bỏ tiền ra đóng tàu, thằng Nhân lo bến băi,
thằng Dương biết về cơ khí lo máy móc, la bàn.
C̣n anh th́ cầm lái v́ là nghề của anh. Tất cả bạn
cũ trong nhóm đều được đi hết với
điều kiện chỉ đi một ḿnh không được
dẫn vợ con theo. Anh không đồng ư và không tham gia chuyện
này. Anh đi đâu cũng phải có vợ con bên cạnh.
Th́ ra câu nói
tôi nghe được đêm qua trong cơn say là thật.
Thuyền trưởng là linh hồn chiếc tàu, v́ vậy
khi anh không tham gia th́ ư định của cả nhóm ră bét
như đống bột gặp mưa nhăo nhoét. Tôi chỉ
hơi lạ là tại sao bà Mẫn nói sẽ bỏ tiền
ra đóng tàu với ư định giúp đỡ bạn bè lại
bắt buộc tất cả không được mang vợ
con theo, không lẽ bà muốn chia cắt, làm ly tán vợ chồng
người ? Với tư cách chủ tàu dĩ nhiên bà ta sẽ
có mặt trong chuyến đi và sẽ là người phụ
nữ duy nhất trong số cả chục người
đàn ông ? Chưa từng tiếp xúc nhưng với ư
nghĩ này tôi cảm thấy trong con người bà ấy
đă có những toan tính mờ ám ẩn giấu dưới
danh nghĩa bạn bè.
Xua tay bất
cần anh nói tiếp :
- Bây giờ
người ta t́m tài công lái tàu cho ḿnh, điều kiện
đầu tiên là cho mang vợ con theo, tự nhiên bắt anh
bỏ vợ con lại ai mà chịu.
Chưa đầy
một tuần, sau khi đi làm về lo cơm nước,
tắm rửa cho đứa con gái xong nó đ̣i sang nhà hàng
xóm nghe chú đàn ca hát xướng với bạn, vừa dẫn
con ra sân trước đă thấy người đàn bà ấy
ngồi trên chiếc băng đá cùng một người
trong đám nói chuyện với chồng tôi. Tôi bảo con ra
khoanh tay chào khách đi, con bé líu lo :
- Ba ơi, con qua nhà chú Nhật Hào
xem chú đàn rồi đứng lên lắc, lắc và nhẩy
mấy cái th́ cái quần tuột xuống vui lắm.
Tảo tên
người bạn ngồi chung nh́n cô ta cười và nói với
chồng tôi :
- Đáng lẽ
đứa nhỏ này là của hai ông bà.
Chồng tôi
gạt ngang :
- Đừng có nói tầm bậy.
Tôi không biết
là do vô t́nh hay cố ư mà anh ta lại nói một câu hết sức
bất lịch sự trước mặt tôi, giả vờ
như không nghe câu nói vô ư thức ấy tôi im lặng quay
đi. Ngang qua nhà để xe thấy cô em đang ngồi
nói chuyện với mẹ chồng tôi. Bà hỏi :
- Chồng
con Mẫn đâu mà bây giờ thấy thằng Tảo chở
nó tới đây vậy ?
- Chồng bả
đi vượt biên bán công khai rồi, nghe nói đang ở
bên Đức. Bả ở bên này sửa mũi, cắt mắt
son phấn coi bộ đẹp hơn hồi xưa.
Má chồng
tôi hứ một tiếng rồi nói :
- Chồng
không có ở nhà diện lên cho ai coi ?
Tôi cười
cười đi vào mà không dám nói với bà : - Má không biết
cô ta diện đẹp để đi gặp t́nh cũ là
con trai má sao?.
Chẳng phải
là một lần, nhiều tối cô ta cặp kè với Tảo
chở nhau đến nhà chúng tôi. Không hiểu là cô ta yêu cầu
hay do Tảo muốn làm chiếc cầu "nối lại
t́nh xưa ?". Đi cùng Tảo th́ tuy "danh không chánh"
nhưng "ngôn dễ thuận" hơn.
Có lúc đang
ngồi trước cổng nhà chơi với mấy cô em
chồng và đám con nít th́ cả hai đổ xịch xe
trước cổng, cô em nói vói theo sau lưng họ :
- Nè bà sao
không vô trỏng với ổng ?
- Thôi, ngồi
ngoài này coi chừng tụi nhỏ vui hơn.
Có lần tôi giả vờ trêu chọc
anh :
- Anh nè, mai mốt
có tiền nhiều em muốn đi sửa mũi, cắt mắt,
bơm môi cho trẻ đẹp nha.
Anh x́ một
tiếng, xua tay lắc đầu quầy quậy :
- Giả tạo,
giả tạo. Em mà đi sửa anh bỏ em liền. Đẹp
đâu không thấy nh́n bắt ghê !
- Trời,
nói như anh bác sĩ thẩm mỹ thất nghiệp hết
ráo. Người ta đi sửa rần rần đó anh à, nếu
không hốt bạc sao viện giải phẫu sắc đẹp
mọc lên như nấm ḱa.
- Ai th́ không
biết, là vợ anh th́ anh không thích.
Tôi chỉ cần
thử hỏi một điều đơn giản như
thế là có thể hiểu được ư nghĩ của
chồng, không cần lo lắng thêm cho mệt.
Hồi c̣n
đi học trong quyển truyện anh bạn của bà chị
học bên ĐHSP cho tôi mượn, anh ta đóng khung câu viết
ngay trang đầu : "Yêu nhau không phải chỉ nh́n nhau
mà phải cùng nh́n chung một hướng". Tôi hí hoáy viết
thêm câu nữa "Nh́n chung hướng cũng chưa đủ
mà phải hiểu nhau mới có thể sống đến
răng long đầu bạc".
Lấy anh có
lần tôi thắc mắc :
- Ủa sao
anh không cưới cô ấy, h́nh như cả hai đâu gặp
chuyện ǵ trắc trở từ phía gia đ́nh.
- Ban đầu
cả đám mới quen chị em cô ấy đâu có biết
họ buôn bán thứ ǵ. Chỉ thấy cô chị thích thằng
Nhân th́ mua ngay cái xe Yamaha cáu cạnh mới đập hộp
cho nó chạy, đi chơi chung xỉa cả cọc tiền
đứa nào cũng "lé" mắt, mà chơi có người
bao hết ngu sao không đi. Thằng Nhân và cô chị cũng
đâu có lấy nhau. Nghỉ chơi th́ cô ta đ̣i lại
xe. Sau này thấy chồng cô này và tên em rể trốn chui trốn
nhủi. Chuyện vào tù ra khám như "bắt cóc bỏ
dĩa", đă dây vào chuyện buôn bán thứ ấy
dĩ nhiên phải dựa vào thế lực nào đó để
gỡ ra ngay. Ngay cả cô ấy cũng đă từng vào trại
giam Thủ Đức mà.
Tôi le lưỡi
:
- Vậy là cả
nhóm quen thứ dữ rồi, quen nhà giàu đi chơi
được bao hết sướng nhé..
- Nếu anh
đồng ư th́ ba mươi giây anh có ngay nhà lầu xe
hơi liền, nhưng anh thấy như vậy hèn hèn thế
nào ấy. Không nói đâu xa, có lần anh về phép ghé
thăm cô ta, bà mẹ nhờ anh khi ra đơn vị mang
giùm bà ta một gói hàng, sẽ có người đến lấy.
V́ anh là lính không ai để ư, bà sẽ trả công cho anh số
tiền gấp năm lần lương tháng của anh
nhưng anh đâu có nhận. Tuy gia đ́nh anh tùy theo quyết
định của anh nhưng anh biết tất cả sẽ
không vui.
Nghe vậy
tôi giật thót người, cảm thấy ác quá, bản
thân và gia đ́nh con cái làm chuyện phi nhân vô đạo
đức c̣n lôi kéo người khác theo ḿnh bất kể hậu
quả tàn khốc cho người sẽ xảy ra. Tưởng
tượng khi nghĩ đến nếu anh v́ t́nh yêu với
con gái bà, cả nể nhận lời, lỡ chuyện không
trót lọt .. tương lai của anh sẽ ra sao ? Chưa
là con rể bà đă thế, lấy con gái bà rồi làm sao
anh dám từ chối lời sai bảo của mẹ vợ
!! C̣n danh dự của gia đ́nh anh nữa, ba má anh c̣n mặt
mũi nào nh́n bà con bạn bè.
"Ngưu
tầm ngưu, mă tầm mă", "Gần mực th́
đen ..". Cùng một loại th́ hợp với nhau. Đă gọi
là ma .. th́ khó có thể cưỡng lại sức cám dỗ
của đồng tiền do nó tạo nên. Thường những
người đang đứng trong vũng bùn không thích
người khác sạch sẽ hơn ḿnh. Họ sẽ t́m
đủ mọi cách để kéo người đó xuống
theo nếu ai đứng gần. Một gia đ́nh coi trọng
về đạo đức nhân nghĩa sẽ không bao giờ
kết thân với gia đ́nh như vậy. Người ta
nói, yêu nhau mấy núi cũng trèo, mấy sông cũng lội,
mấy đèo cũng qua. Khi yêu người ta có thể nhảy
xuống sông, lao vào lửa v́ người ḿnh yêu không chút
đắn đo. Bây giờ thêm yếu tố để tôi
hiểu thêm, đàn ông, con trai thấy gái dễ làm quen th́
ham vui chạy theo chứ chắc ǵ đă yêu. Lấy vợ
trong thâm tâm tuy không nói ra nhưng đă ngầm chọn lựa
: "Lấy vợ xem tông .. Cưới gái chọn gịng"
cổ nhân nói chẳng hề sai. Không thể hy sinh bản
thân, c̣n cân nhắc lợi hại tức là chưa yêu và
không yêu.
oOo
Ngày tháng trôi
qua thật nhanh, chúng tôi vẫn miệt mài theo đuổi
những chuyến đi về các nơi như con thoi. Rạch
Giá, Cần Thơ, Phan Thiết, Cà Mau, Trà Vinh. Vợ chồng
tôi chuyển về ở chung với chị của tôi trong
gian nhà tập thể của cơ quan để tránh sự
kiểm soát của Công An khu vực bên nhà anh sau những
chuyến đi hụt.
Tôi không biết
cả hai bắt liên lạc lại với anh từ lúc nào,
có lần anh nói trên đường từ xưởng mộc
gần chợ Xóm chiếu trở về, hoặc buổi
sáng đi làm bên quán cà phê gần ngân hàng của Tảo nên họ
gặp nhau. Chuyện đi đâu, làm ǵ của anh thỉnh
thoảng tôi biết là do anh vui miệng tự kể, có những
lần đàn đúm kéo nhau lên Ngă ba ông Tạ gần nhà cô
ta để cùng nhậu thịt chó. Chiêu bài giúp đỡ
t́m mối vượt biên là miếng mồi hấp dẫn
quyến rũ, đánh trúng tâm lư mong mỏi của bất
cứ ai không đủ tài chánh lại muốn vượt
thoát trong những năm đầu thập niên tám
mươi. Chỉ cần cô ta đốt lên ngọn
đèn hy vọng, bầy thiêu thân cứ thế lăn xả
vào. Chuyện ǵ đến rồi cũng sẽ đến,
hôm qua Nam về nhà nói với tôi :
- Hai vợ
chồng ḿnh làm công nhân viên hết không đủ sống em
à. Mẫn muốn mở một gian hàng ở chợ An Đông
nhưng chỉ có một ḿnh cô ta th́ không làm được,
phải cần một người đàn ông chung sức. Mẫn
muốn giúp anh nên đề nghị góp của, anh chỉ
góp công cùng nhau làm ăn. Cô ta nhờ anh đứng tên v́
không có hộ khẩu.
- Anh cũng
vậy mà, chỉ có giấy tạm trú nhờ chị em xin
cho anh vô làm công nhân xưởng mộc, mỗi ba tháng phải
đi xin lại. Sao cô ta không nhờ người nhà hay bà
con.
- Đă nói là Mẫn
muốn giúp anh thôi. Buổi sáng anh đến sớm dọn
hàng chờ và có việc th́ chạy hàng cho cô ấy.
Trực giác
của phụ nữ lúc nào cũng bén nhạy, biết ngay
một cái bẫy đang giăng ra tôi nói liền :
- Anh với
cô ta bán chung một gian hàng, bất cứ ai nh́n thấy
cũng nghỉ cả hai là vợ chồng, ban đầu
có thể anh c̣n ngượng ngùng nhưng dần rồi
quen tai sẽ mặc nhiên công nhận lời thiên hạ,
chuyện t́nh cũ không cần rủ cũng tới.
Lần đầu
tiên anh cáu gắt với tôi :
- Lo làm ăn
kiếm tiền ḱa, ở đó mà ghen tuông.
Ghen ư,
trong bụng tôi bây giờ không c̣n chỗ để ghen, nỗi
lo về một gia đ́nh sắp sửa đổ vỡ
đang choán hết tâm trí. Có khi nào ngựa lại quen
đường cũ, anh là người chạy hàng cho cô
ta, trong số hàng hóa ấy ai biết được là thứ
ǵ trong đó, gian hàng chỉ là tấm b́nh phong hợp pháp mà
thôi. Cô ta biết đánh trúng ngay tâm lư con người, thiếu
thốn vật chất khiến người ta đôi khi trở
nên mụ mẫm trước sức lôi kéo của đồng
tiền.
Bây giờ
th́ không cần Tảo chở cô ta đến gặp chồng
tôi nữa, anh tự thân đạp xe đến nhà cô ta bao
nhiêu lần và làm ǵ tôi không thể biết được.
Hôm kia người
chị cả của chồng tôi ghé nhà có chút việc khi tiễn
chị ra về tôi nói :
- Chị ạ,
anh Nam với Mẫn cùng nhau mở gian hàng ở chợ An
Đông để buôn bán.
Chị xua
tay nghiêm mặt nói :
- Nó vẫn
c̣n qua lại với con đó hả ? Dẹp, dẹp ngay.
Mày sẽ mất chồng đó.
- Em không
đồng ư, nhưng anh ấy không nghe em !
Một bữa anh về nói với
tôi bằng giọng vui mừng, trầm trồ :
- Em biết
không, Mẫn lôi mấy thùng đồ mà chồng gởi về
bày ra cho anh xem, đầy một nhà em ơi. Chỗ đó
thừa sức bày cả hai gian hàng chứ đừng nói một.
Ngày trước,
niềm vui, nỗi buồn hai vợ chồng cùng chia xẻ,
bây giờ trước vui mừng của anh sao ḷng tôi bỗng
chán nản nguội lạnh dửng dưng, thấy ḿnh
dường như đang rơi xuống hố sâu thăm
thẳm của thất vọng về anh.
Những ngày
sau anh vẫn tíu tít đạp xe lên nhà cô ta hẹn ḥ nhau
đến chợ An Đông gặp ban quản lư. Khi anh kể
về những chuyện anh với Mẫn, rất vô tư
anh không hề quan tâm đến cảm xúc của tôi ra sao
lúc ấy. Nếu nói không buồn tức là tôi đă dối
ḷng dù tôi cố giấu kín không để người khác
biết kể cả anh !
Tôi bỏ hết
một buổi chiều bên bàn làm việc viết cho người
bạn thân đang ở bên Úc
" .. Ngọc
Trâm thân mến,
Ḿnh hết sức
đắn đo khi phải viết lá thư này, biết rằng
chuyện ḿnh sắp nhờ bạn đều là những lời
yêu cầu của bạn từ lâu đối với ḿnh. Lần
này v́ t́nh thế bắt buộc bất đắc dĩ
ḿnh mới cần sự trợ giúp của bạn. Hiện
tại hạnh phúc gia đ́nh ḿnh đang giống như con
thuyền mong manh trên đầu ngọn sóng. Ḿnh e rằng vị
thuyền trưởng yêu dấu năm xưa của ḿnh
có thể lơi lỏng tay chèo chiếc thuyền hoa trước
cám dỗ vật chất của người t́nh cũ.
Trước khi buông tay rời xa anh, ḿnh thấy cần phải
đứng sau lưng anh, lần cuối ; để mai này
có ra sao, ḿnh không ân hận v́ đă cố gắng hết sức
rồi.
Giờ mong
Trâm có thể giúp cho ḿnh số tiền và một thùng quà nhỏ
đủ cho ḿnh thuê một sạp hàng để buôn bán,
ḿnh sẽ nghỉ việc theo lời khuyên của bạn
trước kia. Khi ḿnh có sạp là lư do bắt buộc chồng
ḿnh phải rời người đàn bà ấy về giúp vợ
con thay v́ ở bên cô ta. Nếu anh ấy không trở về
tức là ḿnh đă có câu trả lời chính xác.
Không cần
đánh ghen ầm ĩ để giành giựt một thể
xác không hồn, ḿnh sẽ lẳng lặng dẫn con đi,
hy vọng bạn đă giúp ḿnh th́ giúp cho trót. Cho ḿnh một
chỗ trên chiếc ghe nào đó mà gia đ́nh bạn quen biết
đă tổ chức những chuyến đi. Nếu trời
Phật cho ḿnh sum họp, đây cũng là mong đợi mà
bạn đă nhắc đi nhắc lại nhiều lần.
Sau đó ḿnh sẽ cố gắng làm lụng trả lại
phí tổn cho bạn. C̣n nếu phận bạc, phước
mỏng hai mẹ con ḿnh sẽ làm mồi cho cá cũng xong
kiếp này. Và đây cũng là món nợ ngày nào bạn hứa
sẽ đền đáp lại cho ḿnh trước khi ra
đi. Ngày ấy bạn hay ví t́nh bạn hai đứa giống
Bá Nha, Tử Kỳ, lúc đó ḿnh chỉ cười bây giờ
mới biết t́nh tri kỷ là thế nào. Trong năm
năm qua ḿnh đă một ḿnh nuôi con trong khốn khó nên giờ
ḿnh tin sẽ có thừa nghị lực để tiếp tục
đứng vững một ḿnh .."
Lá thư gửi
đi tôi thấy tâm hồn ḿnh nhẹ nhơm, b́nh thản khi
đă t́m ra phương cách giải quyết. Nếu đă
có quyết định cuối cùng bao giờ cũng thấy
tất cả mọi thương yêu, buồn vui giận
ghét hiện tại đều không c̣n quan trọng. Tôi vẫn
tà tà đạp xe đi làm, vẫn vui vẻ sống b́nh
thường. Người thứ ba khi muốn chen vào gia đ́nh
người khác thường gây tạo chuyện khiến
cho người vợ mất đi tỉnh táo trở nên xấu
xí trước mắt chồng. Nếu tôi không c̣n lư trí ghen
tương sinh chuyện căi vă tức là tôi rơi vào cái bẫy
của người.
Sáng chủ nhật nghỉ ở
nhà, ngồi cùng giặt thau quần áo với tôi, bỗng
dưng anh nói :
- Em nè, sáng sớm
hôm qua đến nhà Mẫn em biết ai ra mở cửa cho
anh không ?
- Ai ?
- Là thằng
Tảo, nó ngủ ở đó đêm qua.
Tôi định
hỏi anh : "Vậy chứ sáng sớm anh đến nhà
người ta để làm ǵ ?". Nhưng thôi tôi kịp
thời khép miệng coi như chẳng nghe thêm câu nói ấy.
Hôm nay tôi xin
nghỉ bệnh một ngày nên không đi làm. C̣n anh cũng vẫn
mỗi sáng đạp xe ra đi giống tôi, nhưng đi
làm hay đi đâu tôi không rơ. Tôi đặt ḷng tự trọng
hơi cao nên không hề hỏi han hay kiểm soát chuyện
đi về của anh. Không biết trong những lúc chén
thù, chén tạc có khi hết cả buổi tối, có bao giờ
anh nghĩ về vợ con đang chờ đợi ở
nhà ? Mấy ngày đầu lúc anh mới được thả
về, đêm đó anh đi với bạn hơn nửa
đêm, đồng hồ gơ mười hai tiếng, rồi
một giờ cũng không thấy về. Ba anh từ trong
nhà lê bước đi ra hàng hiên, thấy tôi nằm đợi
trên chiếc vơng, ông cằn nhằn :
- Cái thằng
mới được thả mà đi đến giờ
này chưa chịu về. Lỡ có chuyện ǵ th́ sao ?
Tôi nói :
- Ba vô ngủ
đi để con tiếp tục chờ được rồi.
Nằm trong
bóng đêm, tiếng muỗi vo ve bên tai. Tôi lắng nghe âm
thanh vang xa mong cho tiếng xe gắn máy đổ xịch
trước cổng. Vậy mà về sau trong lúc hào hứng
với bạn, anh kể hôm ấy anh đi nhậu ở
khu Ông Tạ. Dĩ nhiên là không thể vắng mặt
người đàn bà luôn xui anh phải bỏ lại vợ
con.
Có nhiều
người khi sống chung với nhau không biết trân trọng
lẫn nhau, khi mất rồi mới thấy tiếc. Bản
thân tôi chưa phạm điều sai lầm nào để
sau này khiến ḷng nuối tiếc, ân hận khi cả hai
không c̣n chung hướng.
Quá trưa rước con gái đi
học về, hai mẹ con cơm nước xong xuôi
đang nằm thiu thiu nghỉ trưa, bỗng dưng cánh cửa
xịch mở. Từ ngoài nắng mặt mày đỏ gay
anh dẫn xe đạp vào nhà.
- Ủa, sao
hôm nay anh đi làm về sớm vậy ?
- Anh đâu
có đi làm, mới từ nhà Mẫn về nè.
- Vậy à,
chừng nào th́ bắt đầu buôn bán.
Tôi hỏi
cho có lệ nhưng lại nghe anh thốt lời bực dọc
:
- Dẹp rồi.
Ngước
nh́n anh tôi im lặng ḍ xét, mặt anh có vẻ giận, nói một
hơi :
- Bả kêu
anh hẹn với tay quản lư chợ sáng nay tới chồng
tiền đặt cọc, nói anh tới chờ. Làm giấy
tờ ngồi chờ hết buổi sáng không thấy cô ta
tới. Trưa quá người ta nghỉ việc, anh đạp
xe từ chợ An Đông lên nhà hỏi sao không đến, cô ta
nói thôi không làm nữa v́ má cô ta nói coi chừng vợ anh ghen
sẽ tạt acid cổ.
- Trời, cô
ấy cho anh ăn bánh vẽ, leo cây thoa mỡ ḅ, làm mất
mặt anh với người ta c̣n gieo tiếng ác cho em. Sao
bấy lâu nay cô ta qua lại, tới lui, nhậu nhẹt gặp
gỡ anh hoài chứng tỏ đâu có sợ chuyện em
ghen, bây giờ lại nói vậy. Hết biết luôn.
Người ǵ mà sáng nắng chiều mưa c̣n đổ
thừa em là trở ngại giữa anh với cô ta. Tại
v́ anh rất hy vọng chuyện này mà, bây giờ không thành
dĩ nhiên anh sẽ tức giận. Em thấy ư chính của
cô ta là muốn anh dứt khoát chọn lựa giữa em và
cô ta.
- Chọn cái
ǵ, anh hợp tác với cô ta theo yêu cầu là để kiếm
tiền nuôi vợ nuôi con chứ không có ư ǵ khác hết.
Anh không nói
nhưng tôi hiểu, ngày xưa anh đă không chọn th́ bây
giờ cũng vậy. Bông hoa hồi ấy đang thời
xuân sắc vậy mà anh đă từ chối, huống chi
bây giờ hoa tàn nhụy rữa, không lẽ chịu thêm tiếng
mang giày cũ của người. Chuyện này ḿnh hiểu
nhưng chưa chắc người khác hiểu.
Buổi tối
gối đầu trên tay anh kể với tôi :
- Mẫn nói
có mối cần tài công nên gọi anh đến gặp cô
ta nhờ giới thiệu, người này là chú cô ta,
nhưng ra điều kiện là không dẫn vợ con theo.
- Rồi bổn
cũ soạn lại nữa, ư đó là của chú hay của
cô ta ? lúc nào cũng muốn chia cắt vợ chồng con
cái người ta hoài vậy ? Không được dẫn vợ
con để cô ta tự do đi theo anh chứ ǵ.
Tôi bực dọc
sổ toẹt luôn ư nghĩ trong khi đôi mắt ngấn
nước. Anh nói tiếp giọng buồn buồn :
- Cô ấy cứ
khuyên anh đi một ḿnh, v́ đây là cơ hội khó t́m ?.
Anh nói với cô ta : "Năm năm qua vợ tôi đă cực
khổ với tôi nhiều lắm nên tôi không thể nào quên
đi t́nh nghĩa mà bỏ vợ tôi được. Cô ta lại
nói th́ bây giờ anh đi một ḿnh rồi gởi tiền
cho vợ anh đi sau. Anh trả lời : Đi rồi chừng
nào mới có tiền gởi về ? Bộ tiền chất
đống sẵn chờ đợi à ? Vả lại vợ
tôi hiền và khờ lắm, dẫu có tiền cũng không
biết tổ chức ở đâu để đi, với
lại chuyện sông nước nguy hiểm mà con tôi c̣n nhỏ
quá vợ tôi không thể một ḿnh đảm
đương được. Cô ta kiên nhẫn thuyết
phục nữa : Vậy th́ anh sang đến nơi gởi
giấy bảo lănh về. Anh từ chối ngay ; Chuyện
này lại càng không được, chính phủ Cộng sản
thay đổi chính sách liên tục, lúc ấy họ không cho
ra đi th́ vợ chồng tôi sẽ chia cắt suốt
đời sao. Không thể được tôi đi đâu
th́ vợ con tôi theo đó".
Nghe những
lời chân t́nh của anh thốt ra, bao nhiêu suy nghĩ u ám
trong ḷng tôi về anh vào thời gian qua biến mất. Chỉ
có một bàn tay làm sao vỗ thành tiếng, có lẽ v́ thấy
không thể lay chuyển được anh, trái tim chỉ
có một chỗ duy nhất dành cho vợ con. Âm mưu xấu
xa trong thâm tâm không thể thành hiện thực, cô ta ngu dại
ǵ bỏ tiền hợp tác cho anh có cơ hội kiếm tiền
lo cho đời sống vợ con sung sướng hơn.
Cuối năm ấy, mồng ba Tết
nhóm bạn của anh kéo đến nhà tôi đốt pháo ném
lung tung, Anh Nhân người lớn tiếng nhất đám
nói làm thế để mang lại may mắn cho gia đ́nh
bạn. Bữa nhậu hôm ấy vẫn giọng anh Nhân
oang oang hỏi chồng tôi :
- Anh Bảy,
có phải thằng Tảo với con Mẫn cặp với
nhau ?
- Chuyện
đó ông hỏi hai người trong cuộc chứ tôi làm
sao biết được.
Gian nhà
hơn ba chục mét vuông, phân nửa làm pḥng khách nên tôi nghe
rơ không sót chi tiết.
- Bữa bà
già con Mẫn bị mất trộm, ṿng vàng, hột xoàn có
thằng Tảo ngủ trong nhà đêm đó nên nó bị công
an mời ra lấy lời khai.
Bỗng nhiên
tôi nhớ câu ca dao trong văn chương b́nh dân.
Cá trong lờ đỏ
lừ con mắt,
Cá bên ngoài ngúc ngoắc
nhảy vô ..
Thiếu chút
nữa là tôi quên, lá thư tôi viết cho người bạn
bên Úc bỗng nhiên quay trở về, bao thơ bị xé ra và
dán lại bằng giấy báo. B́ thư vẫn là nét bút của
tôi, vẫn trống trơn không có một con dấu kể
cả con dấu của bưu điện Việt Nam, lá
thư chỉ đến đó, sau khi kiểm duyệt bị
trả về. Như vậy càng tốt, tôi không làm phiền
người bạn thân về chuyện gia đ́nh tôi,
cũng may người đọc không quy chụp tội có
ư tưởng vượt biên, chắc đọc thư thấy
tội nghiệp cho tôi. Có phải người hiền bao
giờ cũng gặp điều lành.
oOo
Đời sống
tâm linh tôi rất yên lành v́ ḿnh không phải là kẻ thứ
ba chen vào giành giật t́nh yêu với ai cả. Là do em gái anh,
sau khi thấy cô ta lấy chồng đă mai mối tôi quen với
anh. Thật t́nh ban đầu tôi quen anh chỉ để viết
thư kể chuyện cho vui theo kiểu "Anh tiền tuyến,
em hậu phương". Măi đến hơn nửa
năm trong một lần về phép chúng tôi mới biết
mặt nhau. Trở về đơn vị anh viết
thư ngỏ lời yêu, tôi vẫn chưa quyết định,
chỉ muốn giữ t́nh bạn, t́nh anh em trong sáng.
Nhưng khi người bạn làm việc chung pḥng muốn
làm mai tôi cho con của bạn mẹ. Họ cứ thúc giục
đ̣i hai bên cha mẹ gặp nhau. Cho đến lúc này tôi mới
nhận ra rằng ḷng ḿnh đang có cảm t́nh với anh,
tôi sợ khi tôi đi lấy người khác chắc anh buồn
lắm và tôi không đành ḷng làm người khác buồn v́
ḿnh. Không phải là thương hại bởi trái tim tôi
đau thắt khi nghĩ đến điều này. Có phải
đó là t́nh yêu ? tôi cứ phân vân tự hỏi v́ có yêu ai bao
giờ đâu mà biết. Tôi và anh có những lần nhớ
và nghĩ về nhau cùng lúc người ta gọi đó là thần
giao cách cảm. Chúng tôi gặp nhau cứ không muốn rời
nhau, càng cách xa nhau càng nhớ nhau nhiều hơn. Với
chúng tôi câu "Xa mặt cách ḷng" là không đúng, phải
nói ngược lại đúng hơn và không thể chờ
đợi thêm hai đứa quyết định phải cận
kề bên nhau.
Cuối cùng
vợ chồng con cái chúng tôi cũng đến vùng Tây bắc
Mỹ vào mùa lá rụng. Những ngày gian khổ đă qua rồi,
tất cả là tương lai phía trước. Hai vợ
chồng cùng chịu cực nơi miền đất mới.
Ban ngày tôi đi may ở xưởng, ban đêm anh đi
giúp việc cho nhà hàng. Vậy mà lúc nào hạnh phúc cũng
tràn đầy trong gia đ́nh.
Một hôm
con tôi đi học về, nó khoe bài văn được
điểm tối đa và cô giáo khen con là "good girl"
bởi nó viết rằng :
.. "Nếu có ai hỏi, giữa
cha và mẹ tôi thương ai hơn. Một câu hỏi khó
trả lời do hồi nhỏ tôi không có ư niệm về
h́nh ảnh của người cha. Tôi lẩm chẩm tập
đi một ḿnh khi mẹ phải đi làm, buổi sáng mẹ
đánh thức tôi dậy, nhờ người d́ lớn
hơn tôi sáu tuổi đút cho tôi chén cháo lót dạ để
tất tả cuốc bộ đi làm, v́ mẹ nghèo quá không
có chiếc xe đạp để đi, d́ sang hàng xóm
chơi cũng phải tha tôi như mèo tha chuột, buổi
chiều d́ đi học lại ném tôi cho d́ Út cũng chỉ
lớn hơn tôi năm tuổi. Khi d́ này đến tuổi
đi học nốt th́ mẹ nhờ vả đầu này
đầu nọ để xin tôi vào nhà trẻ với lư lịch
phải kèm xác nhận của cơ quan cha công tác, mà tôi th́
không có cha. Năm ba tuổi mẹ dẫn tôi đi thăm
cha, tôi không chịu nhận cha v́ không giống ba mấy
đứa trong nhà trẻ bởi ông đen đủi, ốm
yếu ăn mặc rách rưới, lúc về mẹ nói tôi
đă làm cha buồn. Mỗi ngày tôi ra đứng cửa rào
đợi các d́ trong khi những đứa khác được
cha đón về. Tôi nghe chúng kêu : "Ba đến, ba đến".
Thấy d́ đến đón tôi cũng bắt chước
kêu giống chúng, d́ nói "Tao không phải là ba" tôi mới
biết không phải tiếng kêu "Ba" có thể gọi
bất kỳ ai cũng được. Đến năm tôi
vào học lớp một th́ ba về, mẹ mừng quá và
tôi nghe hàng xóm nói ba được thả từ trại cải
tạo bởi là sĩ quan hồi trước 75. Từ lúc
ấy tôi bắt đầu có cha giống mấy đứa
bạn, cha đón tôi về, tắm rửa sạch sẽ
cho ăn cơm, không phải đói bụng chờ mẹ về.
Bây giờ tôi mới biết có cha là sướng thật.
Cha làm thợ mộc, nên bắt chước làm chiếc xe
kéo h́nh con thỏ cho tôi chơi. Trước kia mẹ nói mẹ
vừa làm cha, vừa làm mẹ. Nhưng tôi thấy không
đúng, mẹ là mẹ, cha là cha không cùng là một người
được. Bây giờ tôi mới biết có cả hai
người cha và mẹ người ta gọi đó là hạnh
phúc. Tôi mười bảy tuổi chỉ sống với
cha có mười hai năm, năm năm đầu không có
cha thật là chuyện đáng tiếc thiệt tḥi cho tôi".
Bây giờ cô
giáo hỏi "Trên một chiếc thuyền sắp đắm,
tôi là người biết bơi và chỉ đủ sức
cứu một người, vậy trong cha và mẹ tôi sẽ
chọn ai ? Thưa rằng : "Gia đ́nh tôi là một gia
đ́nh hạnh phúc, tôi thương cha và mẹ bằng nhau
không hơn không kém. Tôi không thể cứu mẹ bỏ cha,
và ngược lại cũng không thể cứu cha bỏ
mẹ. Nếu chỉ cứu mẹ hai chúng tôi sẽ không sống
nổi khi vắng cha ! Nếu cứu cha, cả hai cha con
cũng không thể tồn tại nếu vắng bàn tay
chăm sóc của mẹ. V́ vậy tôi sẽ dùng hết sức
lực để cứu cả cha lẫn mẹ, chúng tôi sẽ
cùng sống hoặc cùng chết cả"
Bài văn của
con khiến tôi nhớ lại những ngày hạnh phúc gia
đ́nh trong cơn thử thách. Nếu ngày ấy chồng
tôi giống như bao nhiêu người đàn ông tầm
thường khác, gục ngă trước tiền tài và sắc
đẹp, làm sao chúng tôi có được một gia
đ́nh ấm yên hạnh phúc có đầy đủ ông bà,
cha mẹ, con cháu quây quần bên nhau như hiện tại
?. Không biết là do cố ư hay vô t́nh hoặc thiếu hiểu
biết có người đă mang lửa đến gần
rơm, chút nữa là thiêu cháy hạnh phúc một gia đ́nh.
Vô t́nh hay cố ư, hoặc v́ có một hứa hẹn lợi
ích nào đó nên họ cam tâm tiếp tay với kẻ khác xui
giục người đàn ông quên đi bổn phận và
trách nhiệm. Đứa bé vừa sinh ra không có được
t́nh cha, vừa mới t́m thấy lại bị người
khác đang tâm cướp đoạt. Đi giành giật hạnh
phúc của một đứa bé mới năm sáu tuổi là
một tội ác tày đ́nh.
Xin mượn
câu thơ của nhà văn Nguyễn Chí Thiện để
hỏi họ, có phải "v́ ấu trĩ, thờ ơ
hay ngu tối ?". Có những người xưng là bạn
mấy chục năm thật ra không hiểu chút ǵ về
đời sống hay suy nghĩ của bạn ḿnh. Cũng
có những người v́ đi xa lâu năm, đứng bên
lề sự thật câu chuyện nên mới thốt lời
tiếc rẻ .."đáng lẽ .." khi thấy một
mối t́nh không thành. Hăy đặt ḿnh vào vị trí và hoàn cảnh
để hiểu cảm giác oán giận, phẫn nộ của
người mẹ bị xúc phạm khi người ta mang
con ḿnh ra để làm con của người khác với chồng
ḿnh. Người có ḷng tự trong không bao giờ có những
hành động, lời nói trực tiếp hoặc gián tiếp
thúc đẩy người khác bỏ chồng hay bỏ vợ,
nhất là khiến một đứa trẻ mất đi
sự chăm sóc thương yêu của cha mẹ ḿnh. Phật
pháp có câu .. Mọi việc do duyên mà ra, duyên
lành hay duyên dữ cũng đều do "gieo nhân nào gặt
quả nấy". Thâm tâm suy nghĩ ác, làm công việc
độc ác th́ đừng mong gặp duyên lành trong đời
này và ngay cả đời sau.
CỎ BIỂN
(Rose Trinh sưu tầm và chuyển)