NHỚ SẮC MAI VÀNG

 

 

"Sổ điểm Mai hoa Thiên địa xuân" (Hoa mai điểm nở đất trời vào xuân), mai gọi xuân về , xuân về cho mai khoe sắc .. Chẳng biết tự bao giờ, loài hoa bình dị mà quý phái, rực rỡ mà cao khiết ấy đã trở thành một nốt chuyển êm ái của trời đất lúc giao mùa. Khi khu vườn nhỏ sau nhà, sau một đêm thức dậy bỗng ngập chìm trong màu nắng, màu mai, ta mới chợt giật mình thảng thốt : Ô hay, xuân đã về !

 

Trong những loại cây được xếp vào hàng "tứ quân tử" : Tùng, Cúc ,Trúc, Mai -cũng là tượng trưng cho 4 mùa trong năm, thì mai là biểu tượng của sự kiết tường kiết hạnh. Người xưa tin rằng, 5 cánh mai ngũ phúc đầy đặn, và màu vàng rực rỡ như ánh dương sẽ mang đến niềm vui , sự bình an cho gia đình trong năm mới. Mai không chỉ đẹp ở hoa, mà từ thế cây, dáng gốc, cũng toát ra vẻ xương kính, thanh tao. Nội tôi, một người rất đỗi yêu hoa mai, cứ vào mỗi ngày Rằm tháng chạp,ông lại vừa cẩn thận lảy từng chiếc lá già còn sót lại , vừa ngân nga hai câu thơ của Chu thần Cao Bá Quát:                                   

"Thập tải luân giao cầu cổ kiếm

Nhất sinh để thủ bái mai hoa"

(Mười năm chu du tìm kiếm cổ, cả đời chỉ biết cúi lạy hoa mai)

 

Cây mai của nội là một gốc đại thụ, sù sì những vệt rong rêu mà nội thường tự hào chỉ vào đó khoe độ tuổi của cây đã lên đến hàng "Lão mai" . Nội bảo, một cây mai đẹp phải có đủ cành Văn (cành ngang) , cành Vũ (cành dọc) , phải có thế thượng hạ tả hữu , phải có năm loại hoa, ba loại lá, nào là hoa rơi cánh xếp đài, hoa thịnh khai, hoa hàm tiếu; nào là lá non, lá nụ .. Chăm cho mai nở đúng 3 ngày tết cũng là một việc kỳ công, hễ trời nóng thì mai nở sớm, tiết se lạnh một chút lại nở muộn, người trồng mai phải biết cách nhìn nụ to, nụ nhỏ mà giữ, sao cho nụ bung vỏ lụa vào khoảng 23 ông Táo về trời thì mai sẽ nở đúng dịp Tết. Nhà nào, hễ từ đêm giao thừa đến hết mùng 1, mà cây mai nở hết, không còn một búp nụ nào, thì năm đó sẽ phát tài phát lộc, may mắn bình an .. Cứ thế, nội có thể ngồi cả buổi chiều để bàn chuyện mai, giá có thêm tách trà thơm, thì cuộc đời xem như đã mười phần viên mãn ..

 

Còn tôi, thằng cháu đích tôn của nội, tuy mớ kiến thức về cây kiểng gom lại chưa đủ một nhúm trà pha vừa ấm, nhưng sự yêu thích hoa mai thì hình như đã nằm trong tôi từ ngày bé , khi mỗi dịp tết, ba lại mang về một cành mai lộc xanh biếc thấp thoáng cánh vàng, cắm lên bàn thờ. Tôi yêu những cánh mai mịn màng như đôi má thiếu nữ, yêu sắc hoa ngưng tụ những giọt nắng tươi nhất của mùa xuân, và yêu cả những chiếc lá non mềm, xanh trong như ngọc, pha thêm chút màu tía như ai nghịch ngợm điểm một vệt son lên lá. Chẳng phải tự nhiên mà người đời lại ca ngợi "dã mai cốt cách nguyên phi tục" - cốt cách loài mai rừng vốn chẳng thể nào thô tục, dù chỉ là một nhành mai cúng, một chậu mai cảnh trước sân, hay những cây mai cao quá đầu người vẫn trưng bày ở chợ hoa, được lai ghép thành hàng trăm cánh , chen chúc quanh cái đài hoa bé xíu mỏng manh .. Dù ở đâu, thì loài hoa ấy vẫn đẹp như thể bao nhiêu tinh túy của đất trời vào xuân đọng cả lại trên dáng cây gầy guộc .

 

Có người bảo tôi rằng, hoa mai cũng giống như hoa trà, là một loài "hữu sắc vô hương". Đây rõ ràng là một sự hiểu lầm đáng tiếc, hay nói đúng hơn, cách thưởng hoa của bạn tôi có phần nông nổi. Mai có hương đấy ! Hương mai không ngạt ngào mà vô cùng phảng phất, hòa vào làn gió mơn man, nhẹ đến mức chỉ đủ làm cho những cánh hoa khẽ lay động. Giữa muôn hồng nghìn tía, có người tri kỷ nào gạt hết chuyện công danh thế sự cho tâm hồn thư thái, để ngoạn thưởng trọn vẹn cảnh "ánh hương phù động, ảnh hoành tà" (Chập chờn hương thoảng, bóng cành xiên ngang) - một vẻ đẹp từ ngàn xưa đã làm mê đắm lòng người ..

 

Tôi lên máy bay đi du học vào một ngày cuối năm, khi cây mai vàng của nội, đang chúm chím nụ, bỗng nở xòe một bông hoa bốn cánh. Nội mừng lắm, dắt tôi ra sau vườn mà nước mắt rưng rưng : "Mai nhà ta năm nay nở hoa bốn cánh, điềm lành đấy con ạ! Bà nội tụi bây phù hộ cho con cháu học hành hanh thông đỗ đạt. Nhớ, đi đâu, làm gì, cũng không được quên quê cha đất tổ nghen bây ..", Bàn tay nội gầy guộc, bấu tay tôi không chặt . Nội đã yếu lắm rồi .. Nhưng, trên cây mai già, những chồi non bụ bẫm vẫn vươn mình đón nắng.

 

"Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận

Đình tiền tạc dạ nhất chi mai"

(Đừng tưởng xuân tàn hoa rụng hết. Đêm qua, sân trước một cành mai)

 

Và tôi mơ đến một ngày về .. ..

 

 

Trần Thanh Danh, Bochum

 

(@Internet)