BIẾT ƠN AI ?
(Tác giả
: Lệ
Hoa Wilson)
Tác giả đă nhận giải
đặc biệt Viết Về Nước Mỹ 2011. Bà
là một Phật tử, pháp danh Tâm Tinh Cần, nhũ danh
Quách Thị Lệ Hoa, sinh năm 1940 tại Cần Thơ.
Hai bài viết đầu tiên của bà là tự sự của
một phụ nữ Việt thời chiến, kết hôn với
một chàng hải quân Hoa Kỳ. Cưới nhau: 1972. Tới
Mỹ năm 1975. Từ 1985, hai vợ chồng mở v/p Di Trú và Thuế Vụ
tại Long Beach. Bài viết mới là một "tự sự"
nhân ngày Lễ Tạ Ơn.
* * *
Người Mỹ có lễ Tạ
Ơn vào tháng 11. Nguyên thủy là để tỏ ḷng biết
ơn người dân bản xứ da đỏ đă có
ḷng tốt dạy họ trồng trọt để có thức
ăn. Thật là một hành động dễ
thương. Người Việt chúng ta không có lễ
Thanksgiving nhưng ḷng chúng ta vẫn lai láng biết bao điều
ân nghĩa.
Thật ra th́ ta có biết bao người,
biết bao điều để biết ơn và tạ
ơn. Tôi không biết các bạn tạ ơn ai, tạ
ơn việc ǵ. Riêng tôi, tôi thật sự biết ơn rất
nhiều người từ gia đ́nh cho đến những
người xa lạ.
- Tôi biết ơn ông xă đă
làm thinh khi tôi nổi trận lôi đ́nh. Và khi cơn phiền
năo qua đi, ổng chỉ nhẹ nhàng hỏi: "Chữ
sân đứng thứ mấy vậy, má nó?". (What is the
rank of anger, Mom? Tham Sân Si, hàng thứ nh́, phải không bạn).
Ông xă tôi người Mỹ và đạo công giáo nhưng tôi
đă "hoằng pháp" với ổng nhiều lần
nên ổng đă dùng gậy ông đập lưng ông và tôi rất
biết ơn ổng v́ đă làm tôi tỉnh thức.
- Tôi biết ơn người
lính cứu hỏa đă nằm xuống trong lửa đỏ
ngất trời cho ta yên vui, xum họp. Người vợ
hiền ôm con thơ ḍng lệ chứa chan.
- Tôi biết ơn người
lính chiến trải máu xương nơi Afghanistan khô cằn,
cho ta sự an ninh, dân chủ. Bà mẹ già ḷng đau từng
khúc, mong con yêu chẳng thấy ngày về.
- Tôi cũng rất biết
ơn những người Mễ nghèo nàn, c̣ng lưng trên ruộng
dâu, luống cải. Vài trăm đô quư giá vượt biên
giới ngàn trùng cách trở, gia đ́nh quạnh hiu bên buổi
cơm chiều.
- Trong khi mỗi đầu
tháng cha mẹ ta, ông bà ta, thân nhân ta ngồi chờ check tới
th́ đă có biết bao người thức khuya, dậy sớm,
phỏng tay chảy máu nơi nhà bếp, mắt mờ
lưng mỏi nơi văn pḥng, lặn lội tỉnh nầy
tiểu bang nọ để làm việc. Họ lái xe
hơi, đi xe đạp, bắt xe lửa, leo máy bay. Họ
dùng chân, dùng tay, dùng trí óc, dùng sức khỏe. Họ làm
nguyên ngày, nguyên đêm, đầu đêm, nửa đêm về
sáng. Họ làm nguyên thời gian, bán thời gian, thời gian
phụ trội. Họ làm gần, làm xa, xa tít mù để lại
gia đ́nh quạnh quẽ. Họ may mắn được
chủ tử tế, ân cần. Họ xui xẻo bị chủ
rầy la, nhục mạ.
Và dù cho khác biệt thế nào
chăng nữa th́ họ cũng có cùng một chuyện phải
làm: đó là họ phải đóng thuế
!
Và ta ngồi nhà chờ họ
mỗi đầu tháng!
Vậy ta hăy gởi đến
họ những lời biết ơn chân thành nhứt. Dù cho
họ là ai, theo đạo giáo nào, thuôc giống dân ǵ, trong
những lời cầu nguyện cho cuộc sống an vui,
cho gia đ́nh xum hợp, cho tai qua nạn khỏi, cho sức
khỏe dồi dào, ta hăy thêm họ vào, những người
xa lạ mà ta đă mang ơn.
Đặc biệt năm nay,
tôi xin cám ơn Teddy, con chó lông xù nhỏ nhắn của vợ
chồng tôi. Tôi đă hờn giận, phê b́nh, gây gổ với
ông xă không biết bao nhiêu lần chỉ v́ ổng từ chối
không chịu theo tôi đi Bally để tập thể dục.
Bác sĩ đă khuyên và thuyết nhiều lần về sự
ích lợi của chuyện tập thể dục cho những
người cao mỡ nhưng ổng nhất định
cho rằng đi Bally là chuyện làm dỏm của mấy
kẻ dư thời giờ! Nhưng từ khi có Teddy th́ mỗi
sáng ổng tự động dẫn nó đi dạo quanh bốn
năm block đường và lượng mỡ trong máu xuống
thấy rơ.
Nhờ con Teddy, tôi càng tin
tưởng rằng quả thật có sáu nẻo luân hồi.
Con người quả thật đă có khi sanh vào chốn
súc sanh. Ông xă tôi và nó đă có nợ duyên từ bao kiếp
cho nên kiếp nầy dù là thú vật, nó vẫn nhớ
ơn và trả ơn bằng cách giữ ǵn và tăng
trưởng sức khỏe cho ổng. Họ đă gây
duyên khi nào? Khi là thú vật? Khi là thú vật và người?
Khi là người và người? Ai biết được,
nhưng tôi chắc là họ đă gây duyên.
C̣n tôi, nó cũng đă dạy
tôi một bài học để gây duyên.
Rằng ta, đàn bà, nên bớt
đi một phần khẩu nghiệp!
Con Teddy chỉ cần đứng
nơi cửa, nh́n ra ngoài trời gió mát cây xanh và nh́n vào trong
nhà với ánh mắt ước ao, khuyến khích th́ ḷng ông
xă tôi đă mềm ra và mọi chuyện xong ngay. Nó quá khiêm
nhường, dịu dàng và lặng lẽ!
C̣n tôi, cho rằng ḿnh có trí,
đă cao giọng giảng giải đủ điều.
Cho rằng ḿnh có huệ, nên đă chê bai, phê b́nh sự khiếm
khuyết của người đủ cách. Mà đă làm
như vậy sáu năm trời, chân ổng không nhấc
thêm nữa bước.
Tấm ḷng biết ơn của
tôi năm nay lại ghi thêm một nhân vật mới.
Đây là một người
đàn bà mà nếu chị đă có thể gặp tôi ở
đâu th́ liền táng cho tôi mấy bạt tai mà không sợ
cảnh sát bắt v́ tội hành hung th́ chị chắc
đă làm như vậy.
Số là tôi đi chùa và v́ tôi
hay thày lai viết lách nên một hôm tôi đổi lời của
bài hát danh tiếng Ly Rượu Mừng thành bài Nén Tâm Hương.
Tưởng là viết chơi để các anh chị em
cùng hát cho vui nhân ngày tết nhưng năm đó chị em
chúng tôi trong đạo tràng được hoà thượng
trụ tŕ cho phép lên sân khấu để hát bài nầy. Ôi
thôi thế là cùng nhau tập dợt, hát thế nào, mặc
áo ǵ, ai đứng đâu, ai mở đầu, chấp tay
ra sao, cúi đầu thế nào v.v và v.v..
Trong ban hợp ca mà chúng tôi
đặt tên là Liều Mạng, có một chị hát không
hay nhưng lười tập dợt. Ngày ba mươi
tháng chạp, ông xă lái xe đưa tôi tới chùa để
Lên Sân Khấu .. Ái dà, kích thích, hoan hỉ, hănh diện .. thật
là đủ mọi t́nh tiết éo le. Tôi đến hơi
trễ v́ nhà ở xa. Khi bước vào bên hông chùa chỗ
dùng cho hậu trường th́ các chị em khác đă có mặt
đông đủ. Một số bạn chạy đến
có ư kiến là chị đó không chịu tập hát nay lại
lên sân khấu e rằng sẽ làm bể mặt mọi
người. Đây là lư do chánh. Lư do thứ hai là chị diện
giống như các cô đào cải lương đóng vai
Dương Quí Phi. V́ là phật tử, v́ hát cho chùa và
cũng v́ tuổi tác, toàn thể các chị mặc quần
trắng, áo dài vàng, trang điểm thật là giản dị.
Riêng chị th́ son phấn rực rỡ, đeo đôi bông
tai giống như tài tử Lady Gaga, giữa chị và chúng
tôi có một khoảng cách dài ơi là dài. Và v́ thế ư kiến
của số đông là không nên cho chị lên sân khấu thứ
nhứt là bể dĩa thứ hai là h́nh ảnh chung sẽ
bị hiểu lầm.
Và tôi, các bạn ơi, là
người viết lời hát, tập cho các chị hát và
v́ thế tôi phải đưa đầu ra hứng .. Và
như một con rối, tôi theo lời đề nghị
và tiến tới chị nhẹ nhàng rằng xin chị
đừng lên sân khấu với lư do là chị không tập
dượt đủ.
Bạn ơi, tôi đă từng
chứng kiến Xuống Tóc Trước Cổng Chùa, Sám Hối
Trước cổng Chùa và ngay cả Áo Cưới Trước
Cổng Chùa nhưng chưa bao giờ thấy Bị Dủa
Trước Cổng Chùa .. Tôi bị dủa thê thảm.
Rồi chị em tôi cũng tiến
lên sân khấu, vui tươi nh́n xuống khán giả
đang hưng phấn, run sợ trước các ống kiến
truyền h́nh đảo qua lại trước mặt, hănh
diện v́ sự đóng góp vào văn hóa quê hương. Một
chị bạn đứng sau lưng tôi nói nhỏ: "Ồ
em thấy gia đ́nh em gái em ngồi hàng thứ nh́ ḱa chị.
Mấy năm họ làm biếng đi giao thừa, năm
nay biết em lên sân khấu nên đến coi, em vui quá!"
Sét đánh!
Câu nói b́nh thường kia, niềm
vui giản dị kia như một tiếng sét giữa
đêm tĩnh mịch, như một hoả châu bừng
sáng trong đêm. Tôi bỗng thấy rơ h́nh dạng xấu xa
của tôi khi tiến đến bên chị nói lời cấm
cản. Tôi thấy cái trí huệ nghèo nàn của tôi đang dẫy
khóc ăn năn. Tôi thấy cái khả năng dẫn dắt
của tôi đang cúi đầu chờ đao phủ. Tôi
đă khoe khoang là đọc nhiều kinh sách nhưng tôi
đọc để mà chơi v́ tôi đă không học hỏi,
không thực hành. Tôi vẫn coi đôi bông ṭn teng cẩn hột
long lanh kia là Sắc. Tôi không thể nh́n xuyên qua cái diễm lệ
tàn phai của son phấn để thấy chữ Không!
Ôi, người đàn bà mà tôi
dè bỉu là giống Lady Gaga kia chắc hẳn có gia
đ́nh, có thân nhân, có bè bạn. Và tôi cũng chắc hẳn
là chị đă mời mọc họ tới chùa đêm giao
thừa để nghe chị hát, để coi chị hát,
để thấy chị làm phật sự. Nhưng họ
đă không thấy chị. V́ tôi! Tôi đă lấy đi,
đă ngăn cản, đă cướp giựt của chị
cáí quyền căn bản nhất của con người:
Quyền YêuThương và Chia Xẻ!
Tôi đă xin lỗi chị nhiều
lần nhưng không được tha thứ. Chị nói
tôi phải đi qú hương tàn ba cây nhang. Tôi xuống
chùa Phật Tổ ở Long Beach tuy không qú hương
nhưng đă sám hối. Gặp tôi ở đâu chị
cũng nói lời nặng nhẹ. Tôi một ḷng xin lỗi
và sự thành tâm của tôi cũng kết thành quả ngọt.
Tôi cám ơn chị, cám ơn
người bạn đứng sau lưng.
Tôi nghĩ đây là những
thiện hữu tri thức mà ơn trên đă ban tặng cho
tôi để giúp tôi thức tỉnh, để tôi không nhận
xét, không đối xử với mọi người qua màu
da của họ, qua chủng tộc của họ, qua địa
vị của họ, qua sắc thân của họ. Bài học
mà tôi đă đọc tụng nhiều lần, nghe giảng
dạy nhiều lần mà tôi vẫn không cảm được,
không hành được. Cho đến hôm đó, tiếng
sét nổ ra và tôi bị dủa thảm.
Có cái ǵ free ở cơi đời
nầy hả bạn?
Happy Thanksgiving.
LỆ HOA WILSON
(Kiều Diễm sưu tầm và chuyển)