Home | SUY NGÂM~ | SUY NGÂM~ [tt] | SUY NGÂM~ 1 | SUY NGÂM~ 2 | SUY NGÂM~ 3 | SUY NGÂM~ 4 | SUY NGÂM~ 5 | SUY NGÂM~ 6 | TÀI T̀NH | CHÚ Ư | CHÚ Ư [tt] | CHÚ Ư 1 | TA.P GHI | TA.P GHI [tt] | TA.P GHI 1 | TA.P GHI 2 | TA.P GHI 3 | TA.P GHI 4 | TA.P GHI 5 | TA.P GHI 6 | TA.P GHI 7 | TA.P GHI 8 | TA.P GHI 9 | TA.P GHI 10 | TA.P GHI 11 | TA.P GHI 12 | TA.P GHI 13 | TA.P GHI 14 | TA.P GHI 15 | TA.P GHI 16 | TA.P GHI 17 | TA.P GHI 18 | TA.P GHI 19 | TA.P GHI 20 | TA.P GHI 21 | TA.P GHI 22 | TA.P GHI 23 | TA.P GHI 24 | TA.P GHI 25 | TA.P GHI 26 | TA.P GHI 27 | TA.P GHI 28 | TA.P GHI 29 | TA.P GHI 30 | TA.P GHI 31 | TA.P GHI 32 | TA.P GHI 33 | TA.P GHI 34 | TA.P GHI 35 | TA.P GHI 36 | TA.P GHI 37 | TA.P GHI 38 | TA.P GHI 39 | TA.P GHI 40 | TA.P GHI 41 | TA.P GHI 42 | TA.P GHI 43 | TA.P GHI 44 | TA.P GHI 45 | TA.P GHI 46 | TA.P GHI 47 | TA.P GHI 48 | TA.P GHI 49 | TA.P GHI 50 | TA.P GHI 51 | TA.P GHI 52 | TA.P GHI 53 | TA.P GHI 54 | TA.P GHI 55 | TA.P GHI 56 | TA.P GHI 57 | TA.P GHI 58 | TA.P GHI 59 | TA.P GHI 60 | TA.P GHI 61 | TA.P GHI 62 | VA(N VUI | VA(N VUI [tt] | VA(N VUI [1] | VA(N VUI [2] | VA(N VUI 1 | VA(N VUI 2 | VA(N VUI 3 | VA(N VUI 4 | VA(N VUI 5 | LINKS | TIN BUÔ`N | BÀI VIÊ'T | BÀI VIÊ'T [tt] | BÀI VIÊ'T 1 | BÀI VIÊ'T 2 | BÀI VIÊ'T 3 | BÀI VIÊ'T 4 | THÚ VI. | HU'U~ ÍCH | HU'U~ ÍCH [tt] | HU'U~ ÍCH 1 | HU'U~ ÍCH 2 | TU'? TÊ' | TU'? TÊ' [tt] | TU'? TÊ' 1 | TU'? TÊ' 2 | TU'? TÊ' 3 | -DE.P | -DÔ.C -DÁO

TU'? TÊ' 1

lotuses.jpg

 

Kính gi ông ăn trm

(Ngô Nhân Dng)

 

 

Một điều tôi vẫn tin tưởng là con người ta có thể sống tử tế với nhau. Ông Mạnh Tử nổi tiếng khi tuyên bố loài người có tính lành (thuyết tính thiện). Nhưng không cần đọc sách ông; ḿnh chỉ cần nh́n chung quanh cũng nghiệm thấy không sai.

 

Hăy cứ tự hỏi như thế này: Nếu không có tính lành th́ làm sao loài người đạt được những tiến bộ về khoa học, kỹ thuật, cả đến văn chương, nghệ thuật; trong trăm ngàn năm ở trên trái đất, từ thủa ăn lông ở lỗ cho đến bây giờ? Lắm lúc đi máy bay tôi lại nghĩ đến người đầu tiên chế ra cái máy nổ, không có ông ấy th́ ḿnh đâu có thể ngủ một giấc, thức dậy bỗng thấy ḿnh đang ở London, hay Moskva? Nhưng sau nhà phát minh đó, c̣n biết bao nhiêu người nghĩ ra những thứ lặt vặt khác, để cho cái máy bay có tốc độ nhanh mà đi lại êm như thế! Mọi tiến bộ đều là kết quả của những cộng tác giữa người với người, giữa những người hoàn toàn xa lạ, có khi sống cách nhau mấy thế kỷ! Chắc hẳn loài người phải rất tử tế; những người không tử tế ít lắm, không đáng kể.

 

Nói chuyện triết lư như vậy, để kể chuyện ăn trộm. Tôi chắc số người đi ăn trộm trên thế giới này rất ít. Cả đời tôi, sống đă 74 năm, bị ăn trộm chỉ có hai lần, cách nhau mươi năm, vụ sau cùng đă năm bảy năm nay rồi. Sự kiện xảy ra hiếm như vậy chứng tỏ số các người làm nghề ăn trộm chẳng có bao nhiêu. Tội nghiệp những anh chị em đă bẻ khóa cửa để vào nhà tôi ăn trộm; cả hai lần chẳng ai lấy trộm được cái ǵ cả. Phải nói lại: Chẳng lấy được thứ ǵ ráo trọi. V́ trong nhà không có ǵ có thể lấy đem bán được vài chục đô la hết. Ti nghip h lm ch. Họ làm việc suốt mấy tiếng đồng hồ, một công việc khá nặng nhọc. Công việc căng thẳng (stressful) hơn cả việc viết báo bị chủ bút giục nộp bài (trước sáu giờ chiều và phải từ 1500 tới 2000 chữ). Có ông ăn trộm vào nhà tôi mở toang các cửa tủ, kéo hết các thứ hộp, thứ lọ chứa trong đó ra lục soát; rồi lôi tất cả các ngăn kéo ném xuống đất; thấy cái bao thư, cái gói vải, túi ni lông nào cũng banh ra coi. Họ đi khắp các pḥng, trong bếp, trong hành lang, pḥng sách, cho đến các kệ tủ trong garage. Mấy tấm đệm nặng trịch trên giường, như sức tôi phải hai người khiêng, cũng được lôi xuống đất. Công việc chắc phải mất vài ba tiếng. Thế mà chẳng lấy về được một thứ ǵ cả. Nếu đi làm, lương tối thiểu, cũng được mấy chục đô la, ăn được ba tô phở, mà lại đỡ bị "stress".

 

Không những căng thẳng mà c̣n làm ḿnh chán đời nữa. Khi nh́n thấy mấy món nữ trang giả ném bừa trên mặt đất, càng thấy tội nghiệp. Chắc họ phải thất vọng kinh lắm. C̣n chúng tôi th́ nhân khi dọn dẹp lại có dịp lựa ra những món đáng lẽ phải vứt đi từ 20 năm trước mà vẫn chất trong nhà, đem cho hay vứt vào thùng rác.

 

Khi cảnh sát đến, họ hỏi có nghi ngờ ai không, tôi nói không nghi ngờ ai cả. Nghi oan th́ có tội, nghi đúng rồi để cảnh sát điều tra, bắt được người ta th́ cũng tội, v́ các thủ phạm có lấy được ǵ đâu? Nhưng cảnh sát họ nhận xét rằng đây có vẻ là người Á Châu (Họ không nói người Việt Nam). V́ di dân gốc Châu Á hay cất tiền mặt ở trong nhà, và cũng thích chưng diện đồ trang sức đắt tiền; tâm lư này thường chỉ dân gốc Á biết với nhau chứ bọn ăn trộm người Mỹ hay Mễ không biết.

 

Nghe cũng có lư. Một chị bạn chúng tôi bữa rồi mới đem cho một thúng đầy trái hồng. Chị hẹn đến ngày nhăn chín sẽ đem cho thúng nữa. Chị kể, hai cây trồng ở vườn sau nhà chị sai trái quá đi. Nhưng cứ đến mùa trái chín là có người vào ăn trộm. Tôi hỏi: Đâu phải kẻ trộm nào cũng biết ăn hồng với ăn nhăn? Chị nói ngay: Khu nhà em ở nhiều người Việt ḿnh lắm. Đồng bào ḿnh cả, có thế chứ! Chị lại than: Không những họ lấy trái ăn mà c̣n vứt rác ra đầy cả vườn cho ḿnh phải dọn nữa! Thế th́ không tốt. Tôi đề nghị nếu bà con đến ăn trộm thường xuyên như vậy chị viết tấm bảng treo lên cây.

Viết: Xin ai hái trái cây ăn xong th́ làm ơn đem vỏ và hạt bỏ vô thùng rác, thứ thùng mầu xanh lá cây dành cho rác thảo mộc. Nếu lễ phép th́ trên cùng viết: Kính gửi các ông bà ăn trộm.

 

Cách cư xử này không có ǵ mới lạ. Nhiều người bị trộm đă từng viết thư hay lời nhắn gửi cho kẻ trộm. Ở Toronto, nước Canada, có một anh bị mất chiếc xe đạp khá đắt tiền. Sau nhờ một người bạn chỉ cho, anh t́m thấy lại xe ḿnh khóa, dựng ở ngoài đường, anh đă nhờ anh bạn cắt cả dây khóa sắt, lấy về. Rồi anh vẽ h́nh một cái xe đạp trên b́a cứng lớn bằng cái xe thật để lại chỗ cũ. Anh viết lá thư cho người ăn trộm như thế này: "Đồ chó! Anh cầm nhầm cái xe đạp của tôi hôm đầu tuần mà quên không nói tôi biết anh để nó ở đâu. May là có người bạn tôi thấy nó ở đây. Thôi, tôi rất cần cái xe này, tôi lấy lại. Hăy dùng tạm cái xe đạp vẽ này, cho tới khi anh có tiền mua xe thật!" Kư tên: metrocycleto. Tái Bút: Cái xe bên trái này cũng khóa bằng cái dây khóa giống hệt, có phải anh cũng ăn trộm nó không? Người bạn anh chụp h́nh, đưa lên mạng, cả thế giới ai cũng biết được.

 

Báo Telegraph ở bên Anh mới kể một câu chuyện bữa Chủ Nhật tuần này. Có hai vợ chồng trên 30 tuổi ở Northampton, Anh quốc, đi vắng buổi tối, về nhà thấy trộm đă phá cửa kính vào lấy đồ và làm nhà cửa tung tung lên. Thay v́ than thở với nhau, họ đă viết cho bọn ăn trộm một lá thư, gắn trước cửa và đưa lên mạng. Thư viết:

 

Các bạn ăn trộm thân mến,

Cảm ơn các bạn đă ghé thăm hôm rồi và chúng tôi rất tiếc không có ǵ nhiều hơn để bạn lấy. Bạn thấy đó, chúng tôi không xài sang, cho nên xin đừng tới nữa; trừ khi bạn muốn lấy bộ băng video VHS và các cassettes của tôi - Dan rất buồn v́ các bạn coi thường không lấy mấy cái băng đó. Nếu bạn thích chúng th́ cứ đến gơ cửa mà hỏi - không cần phải phá cửa ra vườn sau, v́ phải dọn đống kiếng bể cực lắm. Cảm ơn bạn đă để lại các dấu ngón tay - chúng tôi rất vui khi được thấy những dấu tay này.

Kư tên Kate và Dan sau hàng chữ "Thương nhiều" (Lots of love).

Dan kể với nhà báo, Kate rất thích mấy cuốn băng VHS và các cassettes nên chất đầy nhà làm anh phát chán chỉ muốn tống khứ hết, mà bọn trộm lại không giúp anh!

 

Hồi Tháng Tám năm 2013 vừa rồi, có một cô ở thành phố Vancouver bên Canada đă làm như vậy. Cô Kayla Smith mất một cái xe đạp, giá tới cả ngàn đô la. Hôm sau có người bạn mách cô rằng trên mạng bán đồ cũ Craigslist có đứa rao bán một cái xe đạp mô tả giống hệt xe của cô. Thứ xe đắt tiền này không nhiều người mua. Cô Kayla bèn viết cho người bán xe đạp theo địa chỉ email trên Craigslist, hẹn gặp nhau để coi xe. Hai người gặp nhau ở chỗ đậu xe ngoài một quán ăn.

 

Nh́n cái xe, Kayla nhận ra ngay đây là xe ḿnh. Cô hỏi: Cho đạp đi thử nhé? Sau giây lát ngần ngừ, anh ta bằng ḷng, c̣n dặn: Cô không đi luôn nghe! Nhưng chạy xe một quăng rồi Kayla đạp đi luôn không sợ hắn rượt theo. Cô đă gọi điện thoại cho mấy người bạn, nhờ đến chỗ hẹn để canh chừng. Anh bán xe ngó quanh thấy có biến, tự động co gị chạy.

 

Craigslist là thứ Chợ Trời thời mạng máy vi tính, Internet. Tại thành phố New Haven, tiểu bang Connecticut hôm rồi, vợ chồng anh Rabbi Noah Muroff đi mua một cái bàn giấy trên Craigslist. Không đưa được cái bàn vô pḥng, họ tháo gỡ để sau ráp lại. Khi mở ra, họ khám phá sau cái ngăn kéo có một gói, đựng 98,000 đô la. Hai vợ chồng nh́n nhau; quyết định phải đem trả. Họ t́m được chủ nhân cái bàn, đem tiền đến tận nhà, mang theo cả bốn đứa con cho chúng được học phải giữ đức lương thiện và thành thật.

 

Ở Việt Nam cũng nhiều người lương hảo như thế. Hai năm trước có chuyện cô Phạm Thị Lành, 29 tuổi, ở Bến Lức, tỉnh Long An, đi bán vé số. Đến ngày sắp mở số c̣n một sấp vé chưa bán được, đă gọi điện thoại cho một khách mua quen thuộc, nài nỉ ông mua giùm. Ông Đỗ Ngọc Tuấn, 41 tuổi, làm nghề chạy xe ba gác đă từng hứa mua như vậy nhiều lần và sau ngày mở số vẫn trả tiền ṣng phẳng dù không vé nào trúng. Lần này, ông Tuấn hứa mua cả sấp 20 cái vé. Đến khi mở số, cô Lành thấy trong sấp vé đó có 10 vé vừa trúng độc đắc vừa giải an ủi tổng cộng 6.6 tỉ đồng (khoảng 330,000 đô la).

Cô Lành gọi điện thoại nói, "Anh cầm 200,000 đồng tới quán cà phê Cây Mai trả cho tui đi. Mấy tờ anh mua trúng độc đắc rồi nè!". Rồi cô đem trả sấp vé cho ông Tuấn.

 

 

Tóm lại, trong thế giới này ở đâu cũng đầy những người tử tế. Nếu ḿnh ăn ở tử tế, thế nào cũng sẽ gặp nhiều người tử tế. Không những thế, ḿnh có thể giúp những người chưa tử tế sẽ trở về với lối sống tử tế. Tổ tiên người Việt ḿnh c̣n tin rằng ai ăn ở tử tế sẽ giúp cho con cháu sau này sẽ được gặp những người tử tế. Niềm tin đó gọi là "Phúc đức ông bà". Tôi vẫn tin nhờ phúc đức ông bà để lại nên trong đời ḿnh đă gặp nhiều may mắn. Cho nên trong cuốn sách Đứng Vững Ngàn Năm mới xuất bản, ở bài chót tôi đă đề nghị người Việt ḿnh hăy sống tử tế với nhau đi, để xây dựng tương lai. Có người bạn hỏi tại sao lại kết thúc một cuốn sách về ngàn năm Bắc thuộc như vậy. Tôi viết bài này để trả lời bạn. Nếu ḿnh không tin người Việt Nam có thể sống tử tế với nhau th́ c̣n tin cái ǵ nữa?

 

 

NGÔ NHÂN DNG

 

(Khánh Dung sưu tm và chuyn)

 

 

lotuses.jpg

website counter