Haiti
! Haiti !
(Phan)
Đúng
là chuyện bất thuờng, nhưng các tác
giả và bạn đọc Viết Về Nước
Mỹ sẽ không la “Mới Phan hôm kia, lại
Phan nữa.” Vẫn ông Phan nhà văn chủ biên báo Trẻ
tại Dallas thôi, nhưng đây là chuyện cả
nước Mỹ và thế giới đều phải lo khẩn
cấp. Trân trọng mời đọc và hưởng
ứng.
***
Sáng sớm mở Yahoo,
không thể nào bỏ qua thời tiết và
tin mới nhất đêm qua. Sáng nay tin xấu
hơn thời tiết mưa giầm tuyết nhẹ !
Haiti động đất 7 chấm. Search xem có
sóng thần không ?
Không khó xác định
Haiti trên bản đồ thế giới, một quốc
gia nhỏ bé trong vùng biển Caribbean, dân số
9 triệu người và là nước nghèo
nhất châu Mỹ. Những thông tin sơ khởi
làm thảm họa nặng hơn hay lòng người
nặng hơn khi đọc tin thiên tai lại thường
giáng xuống những nơi đã thừa cơ
cực. Thế là tôi đưa Haiti vào bộ
nhớ trật giuộc của mình: Phải theo
dõi tin tức Haiti thường xuyên, bao nhiêu
người thăng thiên, bao nhiêu nhà cửa
chôn vùi ? Tổng thống Hoa Kỳ có phản
ứng kịp thời với thiên tai hay chỉ lo
đánh đấm xa, đấu đá gần
…
Hôm nay là ngày phải
làm trang Tin thế Giới, phải search hết
các web để lấy tin từ mở mắt, sao
không thấy mừng chút nào với tin tức
nóng hổi như ly cà phê đầu
ngày. Nói gì thì nói, người ta
làm sao vui được trên nỗi đau người
khác. Ngồi nghĩ hoài, đã ngán những
vụ quyên góp từ thiện, năm nay làm mấy
vụ rồi, may là thành công còn biết
mệt, nhưng không thể thấy người Haiti
chết như rạ mà không cứu. Cứu
người chết chỉ là một phần nhỏ
thôi, cứu người sống mới quan trọng.
Người ta bây giờ cứ lao đầu đi kiếm
tiền, sau đó là hưởng thụ. Sự
hưởng thụ quá đà thành "hưởng
dương" nếu người ta kiếm được
nhiều tiền ! Nhắc nhở người sống
bên cạnh nhà bạn có hàng xóm,
trong chỗ làm có đồng nghiệp …
Ngoài những người dù muốn hay không
bạn cũng phải quan tâm là gia đình,
luôn có những người không đòi hỏi,
không có quyền đòi hỏi bạn.
Nhưng không cấm được họ đặt
hy vọng ở bạn, - những người khốn khổ
luôn mong chờ chúng ta đừng quên họ,
những người vác thập tự cần niềm
tin. Trong người Việt hải ngoại, bất luận
có đạo hay không, chẳng ai quên tên
cha Lý. Điều có lý nhất của
người Việt hải ngoại, nhưng chưa
có ai tổng hợp được sự nhớ
thành áp lực giải thoát ngài. Người
tài thiếu đức, người đức thiếu
tài, hai người tài đức chê nhau
… Lê Thị Công Nhân tết này ăn tết
trong tù, có bao nhiêu người biết ?
Cô bé nào đoạt giải hoa hậu Dallas
năm nay, nhiều người săn đón quan
tâm hơn cần thiết ! Ra công ra sức
giúp tụi nhỏ cơ hội hay giúp mình
cơ hội ? Ơ kìa, người chết chất
đống sao toàn nghĩ tới mỹ nhân. Tập
trung vào Haiti đi tên nhà báo, hoá ra
chả có bà con với dải đất
hình cong chữ S. Nhưng hai nỗi khỗ khác
nhau mà giống, cũng nhà tan cửa nát,
người chết và đau khổ như nhau…
Thế kỷ toàn-cầu-hoá thành công
bước đầu là khổ
đều trên khắp các châu lục.
Tin tức về động đất
tại Haiti nhanh chóng chiếm lĩnh trang nhất mọi
tờ báo, tin hàng đầu trên các
phương tiện truyền thông trong những
ngày tiếp nối. Cảm ơn Tổng Thổng sau
một năm nhậm chức, công dân hạng hai
tôi thấy ông giỏi kỳ này, phản ứng
nhanh, tiếp cứu lẹ. Trong cuốn sách dở thể
nào cũng có câu văn hay. Thì ra vinh-nhục
nước Mỹ đã có trong tâm khảm
người công dân hạng hai này ! Mỹ
hoá nhưng chưa tha hoá, nghe Tổng thống
nói, "Nước Mỹ sẽ làm cuộc cứu
trợ lớn nhất lịch sử Hoa Kỳ để cứu
Haiti trên tinh thần nhân đạo thuần
túy." Lời nói quý hơn trăm triệu
đô la đợt đầu gởi tới Haiti nhiều
lần vì nó an ủi được khổ
đau tinh thần người dân Haiti. Thực phẩm,
nước uống và thuốc men chỉ giải quyết
được cái bao tử đôi ngày.
Nhưng các nước trên thế giới cũng
đang hướng về Haiti bằng hết khả
năng sở tại, bằng chứng cho những ai
hoài nghi về lòng nhân đạo trên
hành tinh này đã chết ! Loài người chưa bỏ
nhau trong thiên tai, mới chỉ bỏ bom, ôm bom
chơi nhau vì thiên tư. (Hình như
có nỗi nhục dân tộc, mối thù
nước Mỹ len lỏi trong tim. Trận bão Katrina
đánh vào New Orleans, các nước cử
người đến giúp Mỹ trong lời cảm
ơn sâu sắc của tổng thống W. Bush.
Nhưng ông từ chối phái đoàn Hà
Nội vì sợ họ trốn ở lại Hoa Kỳ
hay sao vậy kìa ? Nhục lắm chứ, máu
đỏ da vàng không nhục sao được,
có quốc tịch Mỹ là để khè mấy
thằng Mễ lậu, chứ mình là người
Việt, không tin đi xét nghiệm, trong máu
có nước mắm ! Không biết lần
này Hà Nội có cử người đi
giúp Haiti, hay chỉ thấy người sang bắt
quàng làm họ !)
Tin tiếp lại chiến tranh. Một
ngày trái đất hết chiến tranh, người
ta nấu súng đạn ra đúc nạng
hòa bình. Hòa bình khập khiễng
trên cây nạng, nên chiến tranh không bao giờ
hết. Nhưng chiến tranh có thể xảy ra để
phân chia lại quyền lực trên thế giới.
Chỉ có lòng nhân đạo chan hòa khắp
năm châu như nước đại dương,
chiến tranh không chia lại được nước
biển cho quốc gia này nhiều hơn quốc gia
kia. Lòng nhân đạo san sẻ được nỗi
buồn, niềm vui, hy vọng không phân biệt
màu da, giới tính. Phải hướng về
Haiti khi thiệt hại vật chất ở Haiti là
50%. Thiệt hại nhân mạng mới đáng kể
thì không thống kê được. Con số
45 ngàn người mới chỉ là sơ kết
đợt 1. Chúa ơi.
Một ngày mới trong công
việc bắt đầu bằng sự kiện Haiti. Những
cú điện thoại của độc giả
thân hữu đã gọi vào toà soạn,
toàn những cụ già bên Trung tâm sinh hoạt
cao niên, Hội cao niên… người gọi trẻ
dần độ tuổi xuống tới mấy cô thợ
nail, thợ tóc nhanh nhạy tay chân trong công việc
và cả trong công tác từ thiện. Người
bình dân bình dân cả tấm lòng, thấy
ai đói rách thì thương … mười
người không biết mấy người biết
được Haiti ở đâu, chỉ nghe radio, đọc
báo thấy tội nghiệp quá thì giúp,
mà cũng chả biết giúp cách nào, gởi
đi đâu !
Chuyện rôm rả của những
nhân viên trong toà soạn về thời sự
thương tâm. Cô layout quan hoài tin tức,
màn hình Indesign là màn hình kiếm tiền;
màn hình Google search là màn hình chi tiền.
Mọi hôm search thời trang, ở đâu đang
big sale… Hôm nay search tin tức Haiti vì hiếu kỳ,
không ngờ động tâm rung rinh 7 chấm.
"Trời ơi ! Cái nước này nghèo
quá mà còn động đất. Em mà
làm tổng thống Mỹ, em kêu gọi các
nước trên thế giới, chia nhau mỗi nước
mấy trăm ngàn người dân Haiti, nước
họ có 9 triệu dân hà. Chết chuyến
này còn có tám triệu mấy, các
nước chia nhau cho họ đi định cư, giải
tán cái nước nhỏ xíu, nghèo,
mà còn động đất lia chia này đi
cho rồi ! Tội nghiệp quá !"
Đúng là một phát
biểu phi dân tộc tính. Dân tộc nào
không có tự hào dân tộc, nghèo
đói, thiên tai gì thì cũng là
quê hương mình. Nói theo cô này
thì tất cả người miền Trung Việt Nam
đã bỏ xứ ra đi từ thời nam tiến.
Ai mà ở làm chi dải đất chưa cất
lại xong căn nhà bị bão năm trước
xoá sổ thì bão năm sau đã tới
! Cây có cội, nước có nguồn,
người di dân chưa hết một đời
đã mất khái niệm chôn nhau cắt rốn
… mà đâu phải layout nghĩ sao nói vậy
người ơi ! Có người còn cao kiến
hơn, "Đúng đó, tui thấy Mỹ
nên giải quyết như vậy. Sau đó, lấy
Haiti làm căn cứ quân sự, khống chế
vùng biển Caribbean là tuyệt chiêu. Không
ngờ con nhỏ layout này biết tính."
Không ngờ.
Chuyện Haiti chưa dứt
đã tới giờ cơm. Cô bé làm web
còn đang đi học, đã search được
hàng chục website nhận cứu trợ. Muốn
kêu gọi, phổ biến, nhưng vai con cháu trong
toà soạn nên chỉ đắn đo. Sau bữa
trưa, cánh đàn ông tràn ra công
viên ghế mục. Thời sự hôm nay trong giờ
cà phê làm sao tránh khỏi sự kiện
Haiti. Ông họa sĩ siêng đọc báo loan
tin chắc như nét vẽ. "Cái lo ngại
là Haiti không có phương tiện cấp cứu
người bị thương, chôn cất người
đã chết, sẽ dễ phát sinh dịch bệnh.
Vấn đề lương thực, nước uống,
chỗ ở, điều kiện vệ sinh cho người
mất nhà… Những khó khăn ngập mặt
sẽ dẫn tới dịch bệnh, cầu cho Mỹ ra
tay và châu Âu hưởng ứng mạnh, nhanh,
mới giải quyết được."
Anh Design trẻ trầm ngâm với
ly cà phê sáng, còn ba tuần nữa về
Việt Nam ăn tết, anh mong từng ngày được
về với dư hương ngày cũ. Sài
Gòn chiếm trọn trái tim anh. Haiti chỉ
là chuyện phiếm của những người uống
cà phê. Trái đất vốn dĩ là
tác phẩm cạnh tranh với phụ nữ - ai
là tuyệt phẩm của tạo hoá nên hai
bên thi nhau sửa sắc đẹp. Có gì
đâu mà ồn.
Anh thợ chụp hình cầm
ly cà phê băn khoăn, khoe. "Ngày mai,
ngày mai có ba mươi người đẹp đến
studio mình chụp hình, tui không biết
tính làm sao ?" Biết tính làm sao cho
người này nhúc nhích com tim trước nỗi
đau người khác ! Ái mỹ, yêu nghề,
không có gì xấu. Nhưng yêu nghề,
ái mỹ chưa đủ làm người.
Ông dịch sĩ hớp hớp
cà phê, rít hơi thuốc lá,
khà… "Tối hôm qua, tui coi TV với con
Út nhà tui. Nó sợ quá nên nhảy
vô lòng tui ngồi. Tui giải thích cho nó
nghe về động đất, nguyên do, hậu quả
… nó khóc ngọt. Tui hỏi sao khóc ?
Nó nói, chừng nào động đất tới
đây !" Cũng là cái lo trẻ thơ,
nhưng cái lo người lớn có ngộ
mà không phải là không có lý !
Ông dịch nói tiếp, "Kỳ Sumatra vậy
mà đỡ, nhờ sóng thần cuốn xuống
biển một mớ, cũng đỡ cho công
tác dọn dẹp. Tui sợ Haiti không có
sóng thần nên chết nhiêu còn nhiêu,
nay đã có xác trương sình
…"
Ông
nhà thơ ở cạnh nhà thờ/ nhà
thơ tắt thở nhà thờ rung chuông …
chắc chắn rảnh vì ăn cơm tháng
tòa báo. Huyên thuyên về Haiti. Sự hiểu
biết kịp thời không làm cho nhà thơ
lớn hơn vì mọi người rút lui
không chào hỏi. Có lẽ người nghe chờ
một câu thơ chia buồn với Haiti hơn kiến
thức một nhà thơ. Thơ đâu cần kiến
thức vì thơ là tiếng lòng người
nhạy cảm với đau khổ thế nhân …
Buổi làm việc bắt
đầu sau bữa cơm trưa. Cô bé làm
web trên lầu bắn xuống message hàng tá
địa chỉ quyên góp cứu trợ Haiti.
Cái cuối cùng, nói lên tấm lòng
giới trẻ, "Con nghĩ có phổ biến bao
nhiêu địa chỉ quyên góp trên
báo, trên web thì cũng nhiều độc giả
muốn giúp mà không biết xài computer.
Theo con, báo Trẻ đứng ra nhận hết những
quyên góp, mình cập nhật theo từng số
báo, tổng kết và gởi đi một lần.
Mình cực nhưng Haiti được nhiều…"
Hình như người càng trẻ càng minh mẫn,
người học trường Mỹ thường cụ
thể vấn đề hơn dân học trường
Việt bên Sài Gòn, cứ nói luyên
thuyên mà chẳng rút ra được gì
! Nhớ chú nhỏ mười tuổi ban sáng, ngồi
im ru trên đường đi học. Không có
"wow" với con bò, con ngựa ở những
nông trại bên đường như mọi
ngày. Một ngày trọng đại trong đời
chỉ xài tiền cắc cho những bữa ăn
trưa trong trường. Hôm nay chú chính thức
thông báo cùng cha mẹ, "Con xin được
lấy 10 đồng từ ống heo của con để
cứu trợ động đất Haiti. Cô nói mấy
đồng cũng được nhưng con muốn
đóng 10 đồng." Không biết có
người lớn nào làm từ thiện cũng
tính toán, đăm chiêu như chú
bé này để ra cái quyết định hiến
cho từ thiện một nửa gia tài của
mình. 10 tuổi, có hai chục dám cho 10 đồng.
Rồi hai mươi tuổi, có hai chục chỉ cho
5 đồng. Ba mươi tuổi, có hai chục,
không đủ xài. Xin lỗi… Người ta
lọt lòng mẹ có khối óc và con tim
bằng nhau. Theo thời
gian, khối óc lớn lên bao nhiêu thì
trái tim nhỏ lại cũng bấy nhiêu.
Hình như đây là một định luật
cần kiểm chứng với mỗi người.
Xin lỗi, tôi cũng lớn
lên ở Sài Gòn, đi học trường Việt
Nam nên luyên thuyên hoài mà chẳng tới
đâu. Thôi để tôi viết lá
thơ kêu gọi cứu trợ động đất
Haiti. Khoan đã, có ông nhà thơ
khác, không ở cạnh nhà thờ, phang cho
cái message, "Chừng nào phát động cứu
trợ Haiti, tui mở hàng, năm chục đô
la." Cảm ơn nhà thơ không phiền
nhà thờ rung chuông. Tôi viết...
Thư kêu gọi cứu trợ
nạn nhân động đất Haiti
Theo tin tức trên khắp
các phương tiện truyền thông trên thế
giới, mọi người đều biết về vụ
động đất kinh hoàng đã xảy ra tại
đất nước nhỏ bé và nghèo nhất
châu Mỹ, có tên gọi Haiti. Nước Haiti
là một đảo quốc nằm trong khu vực
vùng biển Caribbean, với 9 triệu dân mà số
người xấu số đếm được sau
cơn động đất 7.0 đã lên tới
50,000 người. Hội Hồng Thập Tự quốc tế
chưa biết được con số chính xác
về thiệt hại nhân mạng là bao nhiêu
vì không thể dọn dẹp sự đổ
nát trong thời gian ngắn.
Tổng thống Hoa Kỳ Barrac Obama
đã nhanh chóng gởi quân đội, huy
động những chiến hạm của Hoa Kỳ trong
vùng biển Caribbean, tàu bệnh viện của hải
quân Hoa Kỳ tiếp cứu người dân đảo
quốc Haiti. Tổng thống cũng đã nhanh
chóng chi ra 100 triệu đô la cứu trợ đợt
đầu cho những người không may Haiti.
Chúng ta càng tự hào
với quê hương thứ hai này của
mình khi Tổng thống đương nhiệm Barrac
Obama đã đích thân mời hai Cựu tổng
thống W.Bush và Bill Clinton cùng tiếp tay làm
từ thiện, hướng về Haiti với lòng
nhân đạo thuần tuý. Ba vị tổng thống
Hoa Kỳ đã tạm quên những bất đồng
quan điểm với nhau trong chính trường để
dốc hết tâm sức vào công cuộc cứu
trợ nhân đạo.
Một việc làm chỉ
có ở xứ sở văn minh nhất và
nhân đạo nhất, đã thúc đẩy
được toàn thế giới tiếp tay cứu
trợ những người dân Haiti nghèo khổ lại
còn thiên tai.
Trong những ngày đầu
năm tây xa xứ, cuối năm ta không về.
Nhóm thực hiện Trẻ chúng tôi
đã bàn luận nhiều về sự may mắn
của người Việt tỵ nạn chúng ta
trên đất nước Hoa Kỳ. Càng thấy
mình may mắn, càng thấy sự khổ đau của
người dân nước nghèo Haiti trước
thiên tai. Chúng ta có thể giàu, đủ
ăn, hoặc khó khăn chút đỉnh trong thời
kinh tế suy thoái. Nhưng không đau lòng
đến nỗi không có manh chiếu để
chôn người thân đã qua đời
vì thiên tai.
Trước nỗi đau tận
cùng của đồng loại, truyền thống
"thương người như thể thương
thân" trong Gia Huấn Ca - Việt Nam. Nhóm thực
hiện Trẻ chúng tôi đã cân nhắc
đưa lên báo Trẻ nhiều địa chỉ
đóng góp cứu trợ. Nhưng đồng thời
độc giả gọi vô toà soạn với
yêu cầu báo Trẻ đứng ra nhận
lãnh trách nhiệm quyên góp và gởi
đi địa chỉ nào đáng tin cậy nhất
là sự giúp đỡ, chia sẻ của người
Việt Nam đến được tận tay người
Haiti tội nghiệp.
Nay, nhóm thực hiện Trẻ
chúng tôi quyết định: Xin được
thay mặt những đồng hương hảo tâm.
Chúng tôi xin nhận chi phiếu của tất cả
đồng hương đã tin tưởng
chúng tôi gởi về toà soạn Trẻ từ
khi ra thông báo đến hết ngày 13
tháng 02 năm 2010 (nhằm ngày 30 Tết Việt
Nam). Quý vị nào ủng hộ hiện kim, xin
ghé lại toà soạn Trẻ để ghi
tên vào danh sách. Chúng tôi sẽ cập
nhật danh sách đồng hương hảo tâm
theo từng số báo và tổng kết trong số
báo Tết của Trẻ. Số báo ra Giêng sẽ
đăng chứng nhận chúng tôi đã gởi
số tiền tổng kết được đến
cơ quan từ thiện nào của chính phủ
Hoa Kỳ.
Kính mong được sự
hưởng ứng của độc giả và đồng
hương Việt Nam trước tai họa thiên
nhiên dáng xuống đồng loại của
chúng ta.
Trước thềm năm mới,
Nhóm thực hiện Trẻ xin được
kính chúc qúy độc giả, quý đồng
hương một năm mới an lành và phước
hạnh.
Kính chào
Nhóm thực hiện Trẻ
"Tất cả mọi chi phiếu
xin gởi về Địa chỉ của chúng
tôi là:
Trẻ
Magazine
3202 N.
Shiloh Rd
Garland
TX 75040
" Xin ghi trên chi phiếu
là: Cứu trợ Haiti
" Những chi phiếu toà soạn
nhận được sau ngày 13 tháng 02 năm
2010. Xin phép cho chúng tôi được gởi
trả về người gởi khi đã tổng kết
và gởi đi cho Hội từ thiện.
PHAN
(Bai
Chuyen)