"ĐEM THÂN CHO THIÊN HẠ MUA CƯỜI" ...

(HUY PHƯƠNG)

 

 

Cách đây mấy tuần, các bạn đã đọc được nỗi bất bình của tôi khi xem show "Le Rêve" tại sòng bài Wynn ở Las Vegas, khi người ta đem những chiếc đầu sói ra để đùa một cách "mất dạy", mà tôi đã không thể dùng chữ nào hơn để mô tả. Bài báo được in ra, và có nhiều người quan tâm, như một độc giả chưa quen ở Anaheim đã điện thoại cho tôi, có vẻ thương hại cho sự ngây thơ của người viết. Người này nói cho tôi rõ là sẽ không có ai kiện bọng gì cả, vì những người mang chiếc đầu sói này là những nhân viên ăn lương của bầu show, nói tóm lại đây là những "cò mồi" thứ thiệt. Người bạn này trước đây làm ăn ở "thành phố tội lỗi" này, có nhiều giấy mời xem show nên thỉnh thoảng đi xem lại những show đã một lần xem qua, và nhận ra "đi vô đi ra cũng mấy thằng cha khi nãy". Đây là những người do bầu show thuê, công việc hằng ngày, mỗi xuất chỉ việc vào ngồi ở rạp (chia ra bốn hướng) để chịu diễn lại tấn tuồng này.

 

Sau khi xem show "Le Rêve" về, tôi bất bình một, bây giờ nghe ông độc giả này nói rõ, tôi lại bất bình hai. Vì sợ kiện, rạp đã phải thuê "những người đầu sói" làm nạn nhân, đôi khi tỏ ra một chút ngờ nghệch, ngây thơ cho phải phép, để mang lại những tràng cười cho khán giả ngồi đợi giờ diễn. Nếu thực sự bạn có cái đầu sói, và đang lúc túng quẫn, tôi chắc không đời nào bạn đi apply để xin việc này, mặc dầu nghề này trông có vẻ nhàn hạ, mỗi ngày vợ chồng đắt nhau đi coi show như những kẻ phong lưu dư tiền dư của. Nhưng thực sự tôi không chịu nổi về chuyện nghĩ mình phải "đem thân cho thiên hạ mua cười", nó không kém xót xa tâm sự của nàng Kiều bên Tàu ngày xưa đâu. Nàng Kiều dâng hiến cho khách làng chơi cái gì tôi không rõ, nhưng còn tôi, lấy chỗ trên đầu trên cổ đem làm trò cười cho thiên hạ thì tôi không chịu nổi. Thà tôi đi làm cu li như những ngày mới sang Mỹ, hay là đi chùi restroom, còn hơn ngồi đần ra cho thiên hạ cười hô hố vào mặt mình.

 

Tôi không thể nào chịu đựng với ngọn đèn pha mấy nghìn watts chiếu thẳng vào mặt, trong khi hằng nghìn khán giả đều quay đầu nhìn đến phía mình, với những tiếng cười bất nhã và những tràng pháo tay cổ võ (không biết cổ võ ai, những anh hề hay cho tôi). Tôi cũng có những ông thầy dạy học, những bạn bè, thân quyến không có tội tình gì, chỉ mỗi điều lúc hết tuổi xuân, tóc bắt đầu rụng, lẽ nào tôi lại để cho mọi người được cười cợt những khuyết điểm phải nói là chẳng có gì quan trọng.

 

Ngày xưa cụ Nguyễn Văn Vĩnh có nói "người An Nam ta có tật cái gì cũng cười, hay cũng cười, dở cũng cười ", ngoài đời không hiểu thế nào chứ trong rạp hát, câu này áp dụng cho người Mỹ có lẽ đúng hơn. Không hiểu vì mình dốt nát không hiểu được cái thâm thúy trong nụ cười của người Mỹ, hay người Mỹ không có cái thâm trầm bí hiểm của người Á Đông. Hồi ở trong quân đội, tôi có được đi học một lớp báo chí bên Mỹ, thực tập các môn học thì cũng OK, nhưng vào những giờ thuyết giảng, nhất là các môn học về đường lối ngoại giao của Hoa Kỳ thì tôi mù đặc. Có lẽ giáo sư nói hấp dẫn lắm, thỉnh thoảng cả lớp lại cười rần rần, trong lúc tôi, một học viên Việt Nam duy nhất trong lớp, lại chỉ thỉnh thoảng mới nhếch mép được một cái. Ông bạn sĩ quan Hoa Kỳ ngồi bên cạnh để ý chuyện ấy bèn quay sang hỏi tôi "sao bạn không cười ?". Tôi vừa định nói thật với nó là tôi có hiểu cái gì đâu mà cười với khóc, thì hình như nhận ra câu hỏi ngớ ngẩn của mình, anh ta nói: "Tôi biết người Á Đông các anh thâm trầm, sâu sắc, đâu có dễ làm các anh cười được !" Lần này thì tôi cười thật, nhưng là cười thầm trong bụng.

 

Nhưng với những trò đùa vô duyên trong show "Le Rêve" tuần trước, không có gì phải khó hiểu cả. Tôi không cười là vì tôi thấy nó sỗ sàng, thô lỗ, không có tính người, nếu có ai bảo tôi khó tôi cũng xin chịu.

 

Mấy năm sau khi sang Mỹ, tôi bị nhiều tháng ngày thất nghiệp nằm nhà, chiều chiều nghe tiếng chiếc xe van vào xóm bán cà rem cho lũ nhỏ, phát ra một điệu nhạc đơn điệu quen thuộc buồn bã, tôi tưởng chừng phát điên lên được. Nhưng chắc tôi cũng không thể ra đứng ở đầu đường làm cái "human sigh" múa may một cái bảng hiệu bán nhà hay quảng cáo cho tiệm ăn gần đó. Tôi thường nghĩ thà làm một việc gì cực nhọc bao nhiêu cũng được, nhưng phải ở trong một cái xó xỉnh tối tăm nào mà không ai biết đến mình, chứ không dám chường mặt ra ở chỗ đám đông. Thế mà có người chịu đưa cái đầu sói của mình ra để làm cái "cần câu cơm" như chữ nghĩa thế gian vẫn thường dùng. Tôi mừng vì chưa thấy ai là người Việt chịu đi làm những công việc như thế.

 

Bây giờ tôi mới thấy tội nghiệp cho những người có chiều cao quá khổ, những người lùn, hay anh chàng béo phệ lạ thường đều được các ông chủ gánh xiệc săn đón để mời diễn trò mua vui cho khách vào xem. Các chủ nhân ông này thường đi tìm kiếm các cái khác lạ, dị thường của con người, có khi là dị tật bẩm sinh, để kích thích sự hiếu kỳ của khán giả, nó chẳng khác gì họ đi mua một con vịt có ba chân, con chó lai dê có sừng để tăng thêm thu nhập cho gánh xiếc. Đối với con người hay với con vật, cũng thế thôi, cái gì chủ nhân hái ra tiền là được.

 

Tôi nghĩ cái anh chàng đạo diễn sân khấu này, chắc là lãnh lương cao lắm, nhưng đầu óc tối tăm, không nghĩ ra được một cái trò gì cho nó có ý nghĩa để phải đem cái đầu sói của người ta ra mà diễu cợt. Nhưng tôi lại càng trách hơn những anh chàng "cò mồi" không biết xấu hổ, mang cái bộ mặt đóng kịch, ngây thơ, ngờ nghệch ra mỗi tối để kiếm ăn, tuy có nhàn hạ thật, nhưng vẫn có điều gì đó không vui.

 

Trách thì trách nhưng vẫn thấy vướng lại trong lòng một chút xót xa.

 

 

Huy Phương

(Bai Chuyen)