Thư
viết cho con
(Tác
Giả: Huy Phương)
Câu hỏi con vẫn thường
đặt ra với ba, là sang đây, con "không được
thành đạt như con cái của bạn bè ba, vậy ba
có buồn không?"
H́nh như ba đă trả lời với
con rồi, nhưng hôm nay, nhân ngày Nghiêm Phụ, ba muốn
nói với, không những riêng con, mà với tất cả các
con, sau này là những đứa cháu của ba nữa.
Về chuyện "thành đạt",
Dale Carnegie đă nói, "Thành
công là đạt được những ǵ ḿnh mong muốn.
Hạnh phúc là muốn những ǵ ḿnh đạt được".
Như vậy th́ con đă "thành đạt" rồi.
Theo cha mẹ sang đây, bù lại tuổi ấu thơ nhọc
nhằn, con chỉ muốn có công ăn việc làm,
được một mái ấm gia đ́nh. Đạt
được những mong muốn đó, chắc chắn
là hạnh phúc đă đến với con.
Nhưng thói đời, người
ta quan niệm thành đạt là:
- Có được bằng cấp
cao, có địa vị trong xă hội.
- Phải được nhiều
người biết đến v́ sự giàu có, sang trọng
của ḿnh.
- Phải được xă hội
trọng vọng kính nể
- Phải có quyền lực qua quan hệ
với những người trong cộng đồng hay
trong cả nước.
Khi xă hội trầm trồ về một
trường hợp thành đạt, phải hiểu rằng
người ấy đỗ đạt cao, có những
tước vị như bác sĩ, tiến sĩ, kỹ
sư .. hay là những thương gia thành công có nhiều
công ty, nhà máy, được gọi là triệu phú, đại
gia. Người thành đạt phải kéo theo những
điều căn bản cần phải có theo họ
như một hay nhiều ngôi nhà lớn, đẹp; xe
hơi đời mới; những bộ cánh sang trọng;
những buổi tiệc tùng xa hoa và những chuyến du lịch
đắt tiền.
Không có nó, không ai xem họ là những
người thành đạt, v́ người thành đạt
không thể ở trong một căn apartment nhỏ hẹp
hay đi một chiếc xe cũ tồi tàn.
Quan niệm đó được tiếp
nối, con cái họ cũng phải được như
họ, nếu không, sẽ không được gọi là một
gia đ́nh thành đạt, nếu cha là giáo sư đại
học mà con làm công nhân trong nhà máy hay lái taxi.
Người ta thường nói, "chỉ có người hèn, chứ không có nghề hèn!" Ba biết, nói để
an ủi, chứ xă hội xếp hạng tầng lớp
theo nghề nghiệp. Con cứ nh́n một công nhân làm
đường có được người ta xem trọng
như một vị giám đốc công ty, một ông dân biểu
hay một ông bác sĩ không? Trong quân đội cũng vậy,
làm sao người ta coi trọng một binh sĩ hơn một
tướng lănh.
Có phải con suy nghĩ và có mặc
cảm về sự thành đạt theo quan niệm này phải
không?
Trước hết dưới cái
nh́n và tấm ḷng của những bậc cha mẹ công b́nh
và đạo đức, một đứa con mạnh khỏe,
thành đạt hay một đứa con bệnh hoạn,
kém may mắn đều được xem như nhau, có khi
c̣n ưu ái hơn.
Ba muốn dông dài kể câu chuyện
ngụ ngôn về Đứa Con Trai Hoang Đàng (The Prodigal Son) là một
trong những câu chuyện trong Kinh Thánh được yêu
thích nhất.
Một người kia có hai con trai,
đứa con thứ hai muốn nhận lănh gia tài phần
nó trước khi người cha qua đời. Sau khi nhận
phần gia tài của ḿnh, đứa con này bỏ nhà ra
đi, tiêu xài phung phí, ăn chơi đọa lạc, cho
đến lúc tiền bạc khánh kiệt, thậm chí có lúc
đói, phải kiếm miếng ăn trong cái máng heo của
người lái heo nó giúp việc.
Một này kia, đứa con hoang
đàng quyết định trở về với mái ấm
gia đ́nh và thưa với cha rằng, "Cha ơi, tôi thật
có tội với trời và với cha, không đáng gọi
là con của cha nữa; xin cha hăy tha thứ cho con".
Nhưng trước đó, trông thấy
đứa con trở về từ đằng xa, người
cha đă chạy đến ôm lấy con, hôn con, khoác cái áo
choàng tốt nhất cho con, đeo nhẫn vào tay con, mang giày
vào chân con, và sai gia nhân giết ḅ để ăn mừng
đứa con trở về.
Người con trưởng lâu nay ở
cạnh cha có vẻ bất b́nh, th́ người cha nói,
"Lâu nay ta nghĩ đứa con này như đă chết,
mà bây giờ lại sống; nghĩ đă mất mà bây giờ
lại thấy được. Có c̣n ǵ vui sướng
hơn".
Ba mẹ đă có một đứa
con mất, ra đi biền biệt, không bao giờ t́m thấy
lại được, nhưng vẫn c̣n những đứa
con khác c̣n sống ở cạnh, đó chẳng phải là
điều an ủi, hạnh phúc của ba mẹ hay sao?
Ngày ba phải vào nhà tù tập trung, mẹ
và các con bỗng hụt hẫng, như con thuyền ra biển
găy tay lái, thành ngữ đúng nhất trong lúc này là "nhà
không nóc", gia đ́nh như con thuyền trôi giạt trên
biển cả mênh mông, không biết phương hướng,
rồi sẽ về đâu!
Mới lên 8 tuổi, tuổi cắp
sách đến trường, chưa bao giờ biết
đến những nghịch cảnh của cuộc đời,
con thấy buồn v́ những ngày không có cha, thời gian kéo
dài tưởng như vô tận. Con mặc những chiếc
áo cũ đă bạc màu của chị con để lại,
con mang đôi dép dài hơn bàn chân của con, con chịu
đói, thèm những bữa ăn no như ngày xưa,
nhưng con thương mẹ hơn mỗi chiều, khi
con vụng về lau nước mắt cho mẹ, và gia
đ́nh ít khi c̣n nghe được tiếng cười. Con
quay mặt đi khi thấy những gia đ́nh khác c̣n có cảnh
cha con thân mật, nô đùa.
V́ ḷng thương mẹ, con đă
không ngần ngại, không mặc cảm, lớn mạnh,
can đảm ra đời để giúp mẹ. Nhà không có
tiền mua than củi, con đă theo bạn bè mỗi ngày ra
bến xe than, nơi những chiếc xe từ miền Đông
chở than về vựa, quét hốt những mẩu than vụn
rơi rớt trên đường để chiều nay mẹ
nhúm được bếp lửa cho bữa cơm (?) vắng
bóng cha.
Con có thể bưng rổ khoai luộc
đi quanh xóm hay mớ rau muống được bà ngoại
mua về, đi rao cùng xóm để đem về cho mẹ
một hai đồng bạc lời, để chiều
nay gia đ́nh có thêm được một miếng ḿ luộc,
dù không đủ no.
Những ngày đầu khi gia
đ́nh được may mắn đến đây, con cũng
chưa biết ǵ với những niềm vui tự do và hạnh
phúc của nước Mỹ, suốt ngày ngồi bên chiếc
máy may, để cuối tuần kiếm mấy chục bạc
giúp gia đ́nh đứng vững.
Chỉ ngần ấy việc làm của
con, ba c̣n mong đợi, đ̣i hỏi ǵ nơi con v́ con
thành đạt hay không thành đạt theo sự suy nghĩ
thông thường của người đời.
Ba mong sau này, con cũng đừng
đ̣i hỏi ǵ nhiều ở nơi các con của con,
như thảm kịch xảy ra cách đây vài năm của
một gia đ́nh, mà một bà mẹ chỉ muốn con ḿnh
trở thành bác sĩ. Hẳn bậc cha mẹ nào cũng
mong cho con thành đạt, nhưng ba có một người
bạn giao du đă hơn 10 năm, mà hoàn toàn không biết
người này có đến hai người con, một là
luật sư, một là bác sĩ, trong khi đó, phải cuối
tháng này, lễ tốt nghiệp mới được tổ
chức, mà trên mặt báo đă có những bậc cha mẹ
vội vă chúc mừng con.
Trong bệnh viện cũng như
ngoài đời, nếu ai cũng làm bác sĩ th́ c̣n ai lo cho
những công việc khác. Dù có thành đạt người
ta cũng đừng nên ngẩng mặt quá cao, hay gọi
là thất bại, cũng không nên cúi đầu quá thấp.
Thái độ nào cũng dễ làm cho người ta vấp
té.
Trong cuộc sống đơn giản,
ít ra con cũng đạt được những ǵ ḿnh
mong muốn, đó là hạnh phúc. Ba c̣n mong muốn ǵ hơn
nơi con.
Hôm nay ngày Lễ Cha, thay v́ nhận những
lời chúc tụng từ con, ba muốn dành một khoảnh
khắc ngắn ngủi để cám ơn những ǵ con
đă dành cho ba mẹ.
Cha của con.
HUY
PHƯƠNG
(Khánh Dung
sưu tầm và chuyển)