Khí Tiết
Sáng Ngời
(Huy Phương)
“Anh hùng
có sá chi thua được,
Tiết nghĩa
nào phai với đất trời.”
(Thủ Khoa
Huân)
Chúng ta
đã biết một nước Nhật anh hùng,
người Nhật có trách nhiệm với
dân tộc và tổ
quốc. Trong chính quyền, các viên chức
gây ra sự tổn thất hay tai nạn trong phần
trách nhiệm của mình đều tự xử
bằng cách nhận lỗi và từ chức.
Những sĩ quan
Nhật lúc sa cơ thất trận biết chọn
cái chết cho mình để tròn khí tiết.
Trận Okinawa với quân đội Mỹ kéo
dài 82 ngày, kết thúc vào tháng 6,
1945, trong những giờ phút cuối cùng biết
không giữ nổi đất đai của tổ quốc,
ngày 15 tháng 6, trong một hang động lớn,
Ðại Tá Kanayama, trung đoàn trưởng
Trung Ðoàn 27BB tập hợp 102 người còn
lại của trung đoàn. Ông ta làm lễ
đốt quân kỳ trung đoàn và nói:
“Trong ba
tháng vừa qua, anh em đã cùng tôi chiến
đấu. Lòng dũng cảm, chí hy sinh, sức
chịu đựng của anh em, lịch sử sẽ khắc
sâu. Nay tôi nói lời cám ơn anh em
đã phục vụ quên mình. Giờ
đây, tôi tuyên bố giải thể trung
đoàn. Từ nay trở đi, anh em không còn
bị ràng buộc, tôi lãnh trách nhiệm
về việc này. Riêng tôi, tôi sẽ vĩnh
viễn ở lại đây. Nhưng tôi cấm anh
em theo tôi. Ra lệnh cho anh em phải sống để
kể lại cho hậu thế biết quân đội
Nhật Bản đã anh dũng chiến đấu
như thế nào ở Okinawa.”
Ðoạn Ðại
Tá Kanayama rút gươm mổ bụng. Ðại
Úy Sato chặt đầu người chỉ huy theo
đúng nghi thức rồi hô to Tenn Mheika banzai! (Thiên
Hoàng vạn tuế), dứt tiếng hô, ông chĩa
súng lục vào đầu bóp cò tự
sát.
Cũng trong
ngày 21 tháng 6, trong chỉ huy sở của
mình tại Mabumi, Tướng Ushijima và mọi
người đều hớt tóc, cạo râu. Sau
đó ông viết thư trình lên Thiên
Hoàng Hiro Hito báo cáo về tình hình
chiến sự tại Okinawa và tạ tội không
giữ được đảo. Thư được
điện về Bộ Tổng Tham Mưu quân đội
Hoàng Gia tại Tokyo. Cuối cùng, ông nói
với Ðại Tá Yahara:
“Ðại
Tá Yahara, ông cũng như tôi lẽ ra phải
tự sát. Nhưng tôi ra lệnh cho ông ở lại.
Nếu ông chết, sau này còn ai có thẩm
quyền để kể lại về trận chiến
Okinawa này. Mặc dù sống sau khi thua trận
là nhục nhã, nhưng tư lệnh của
ông ra lệnh cho ông phải chịu cái nhục
này.”
Yahara do đó
là sĩ quan cao cấp bên phía Nhật sống
sót sau trận đánh và về sau ông
đã cho xuất bản cuốn sách mang tựa
đề “Trận Ðánh Vì Okinawa.”
Chiều ngày
22 tháng 6, Tướng Ushijima và Tướng Cho quỳ
gối hướng về phía Bắc (hướng
Hoàng Cung) vái ba vái và tiến hành lễ
tự sát. Tướng Cho đưa cổ cho Ðại
Úy Sakaguchi chém đầu. Tướng Ushijima lấy
gươm tự mổ bụng, tiếp theo đó bảy
sĩ quan tham mưu cùng tự sát. Ngày 2
tháng 7, trận Okinawa chính thức chấm dứt.
Hai tháng sau trận
Okinawa, trong giai đoạn cuối cùng của Ðệ
II Thế Chiến, Mỹ đã thả hai quả bom
nguyên tử xuống hai thành phố Hiroshima and
Nagasaki của Nhật Bản, sáu ngày sau, 15
tháng 8, 1945, Nhật Hoàng mới dứt khoát
chấp nhận Tuyên ngôn Potsdam, đồng ý
đầu hàng. Biết tin này, một số sĩ
quan trẻ trong quân đội Nhật định
làm đảo chính, định tiêu diệt
phái chủ hàng và buộc nhà vua chấp
nhận quyết chiến đến cùng. Nhưng cuộc
đảo chính đã không xẩy ra, khi lệnh
đầu hàng ban ra, nhiều tướng lĩnh
và sĩ quan đã tự sát, trong đó
có Bộ Trưởng Lục Quân Anami, Ðại
Tướng cựu Tổng Tham Mưu Trưởng Sugiyama,
Ðại Tướng Tư Lệnh miền Ðông
Tanaka …
Vào tháng
4 năm 1975, khi quân đội Cộng Sản đang
trên đường tiến vào Nam Vang, người
Mỹ đã mời Thủ Tướng Sirik Matak
và toàn bộ chính phủ Miên nên ra
đi, vì ở lại thì sẽ bị Khờ Me
Ðỏ sát hại. Ngày 16 tháng 4 năm 1975,
Thủ Tướng Sirik Matak đã viết một
lá thơ vô cùng cảm động gởi cho
đại sứ Mỹ tại Nam Vang là ông John
Gunther Dean. Lá thư đầy nghĩa khí và
tiết tháo của một người anh hùng
“sinh vi tướng, tử vi thần,” nhưng cũng
đầy cay đắng như sau:
“Tôi
chân thành cám ơn lá thư của
quý ông, và ngỏ lời đưa tôi
đến bến bờ tự do. Tôi thì không
thể rời bỏ nơi này một cách
hèn nhát đến thế. Ðối với
quý ông và nhất là đối với
đất nước nhân hậu này, tôi
chưa hề tin rằng quý ông có ý nghĩ
từ bỏ một dân tộc muốn tìm chọn
tự do. Quý ông đã từ chối bảo
vệ chúng tôi và chúng tôi
đành bó tay. Quý ông đã rời bỏ
chúng tôi, chúng tôi thật lòng ao ước
quý ông và quý quốc sẽ tìm thấy
hạnh phúc dưới bầu trời
này.i.Nhưng hãy nhớ rõ điều
này, nếu tôi có chết ngay bây giờ,
trên mảnh đất mà tôi yêu mến,
thì cũng chỉ vì mọi người sinh ra rồi
sẽ có ngày trở về cát bụị
Tôi chỉ có một lỗi lầm là
đã tin vào người Mỹ các ông.
Xin ngài, người bạn quý, nhận nơi
đây lòng biết ơn chân thành của
tôi.”(Hoàng Tử Sirik Matak)
Khi Khờ Me Ðỏ
vào toàn bộ chính phủ Miên đều
bị giết, riêng gia đình ông Sirik Matak, từ
con cháu đến các người giúp việc
trong nhà ông đều bị Khmer Ðỏ
sát hại.
Trong những
ngày cuối cùng của VNCH, trước khi
người Mỹ quyết định bỏ mặc cho
VNCH tự chiến đấu chống cộng sản,
Ðại Sứ Martin của Hoa Kỳ đã
chính thức gặp Tổng Thống Trần Văn
Hương và mời tổng thống rời khỏi
nước, đi đến bất cứ xứ nào,
ngày giờ nào với phương tiện
nào, cũng như hứa sẽ bảo đảm cho
tổng thống một đời sống xứng
đáng với cương vị tổng thống cho
đến ngày trăm tuổi.
Tổng Thống
Trần Văn Hương đã trả lời:
“Thưa ông đại sứ, tôi biết
tình trạng hiện nay rất là nguy hiểm.
Ðã đến đỗi như vậy, Hoa Kỳ cũng
có phần trách nhiệm trong đó. Nay
ông đại sứ đến mời tôi bỏ
nước ra đi, tôi rất cám ơn ông.
Nhưng tôi đã suy nghĩ và quyết định
dứt khoát ở lại nước tôi. Tôi cũng
dư biết Cộng Sản vào được Saigon,
bao nhiêu đau khổ nhục nhã sẽ trút
xuống đầu dân chúng miền Nam. Tôi
là người lãnh đạo đứng
hàng đầu của họ, tôi tình nguyện
ở lại để chia sẻ với họ một phần
nào niềm đau đớn tủi nhục, nỗi
thống khổ của người dân mất nước.
Cám ơn ông đại sứ đã đến
viếng tôi.”
Ngày 30
tháng 4, 1975, Saigon thất thủ sau khi Tổng Thống
Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng
quân Bắc Việt, Quân Ðội Việt Nam
chúng ta không thiếu anh hùng: bốn tướng
lãnh VNCH đã tự sát, đó là:
- Thiếu Tướng
Phạm Văn Phú, tư lệnh Vùng 2 Chiến
Thuật,
- Thiếu Tướng
Nguyễn Khoa Nam, tư lệnh Vùng 4 Chiến Thuật,
- Chuẩn Tướng
Lê Văn Hưng, tư lệnh SÐ21BB,
- Chuẩn Tướng
Lê Nguyên Vỹ, tư lệnh SÐ5BB.
Thiếu Tướng
Phạm Văn Phú đã dùng độc
dược, và ba tướng lãnh sau dùng
súng ngay tại Bộ Chỉ Huy của mình.
Cũng như Ðại
Tá Kanayama, trung đoàn trưởng Trung
Ðoàn 27BB của trận Okinawa, Tướng Vỹ của
Bình Dương đã triệu tập một
phiên họp bất thường, thật ngắn ngủi,
để giải thích cho mọi người rõ
lệnh đầu hàng. Ông nói: “Lệnh
bắt chúng ta buông súng bàn giao cho địch,
nói thẳng ra là đầu hàng …
Vì tôi là một tướng chỉ huy mặt
trận, tôi không thể thi hành được
lệnh này. Tôi nghĩ thân làm tướng
là phần nào đã hưởng vinh dự
và ân huệ của Quốc Gia hơn các anh
em, nên tôi phải chọn lấy con đường
đi riêng cho tôi.”
Cảm thấy nỗi
nhục thất trận, không phải chỉ hàng
tướng lãnh, cấp tá như Trung Tá CSQG
Nguyễn Văn Long, đã tự bắn vào đầu,
chết dưới chân tượng TQLC trước Quốc
Hội, Trung Tá Trần Ðình Chi, An Ninh Quân
Ðội đã tự sát tại văn
phòng ông ở Biên Hòa. Một hạ sĩ
quan Quân Cảnh đã kết liễu đời
binh nghiệp của mình tại Biệt Khu Thủ
Ðô, và nhiều binh sĩ Nhảy Dù
đã choàng vai vây vòng tròn với
nhau trên đường lui ở Ngã Ba Ông Tạ,
cũng như những toán TQLC trên bãi biển
Tư Hiền, với những quả lựu đạn mở
chốt để cùng chết với nhau.
Quyết định
chọn cái chết là khó, nhưng cái chết
diễn ra rất nhanh, chọn sự sống là dễ,
nhưng sự sống kéo dài làm người
ta tủi nhục.
Trong khi đó
ngày 7 tháng 5, 1954, Ðiện Biên Phủ thất
thủ, tướng chỉ huy De Castries đã ra đầu
hàng, bị bắt làm tù binh và
được trao trả sau Hiệp Ðịnh
Genève. Ông rời quân ngũ năm 1959 và
qua đời năm 1991 tại Paris, Pháp. Ông
có trở lại thăm chiến trường xưa
nhưng không hề ca tụng kẻ thù. Trái
lại Ðại Tá Bigeard, bị bắt tại Ðiện
Biên Phủ, sau 50 năm đã ca tụng kẻ
thù và chê quân đội Pháp.
Tương tự như vậy, bên cạnh những
hào kiệt đã tuẫn tiết, quân đội
chúng ta cũng có những mạt tướng
không chịu chết cho đời thương tiếc,
mà sống để lại ô danh và tủi
nhục cho đồng đội đã hy sinh xuơng
máu cho sự nghiệp, chạy về quị lụy
ôm chân kẻ thù xưa. Bên cạnh những
anh hùng, cũng có những kẻ hèn hạ phản bội.
Chúng ta
liên tưởng đến hai câu thơ của Cụ
Phan Bội Châu:
Dù
lịch sử, cha ông thây kệ
Nhục
hay vinh họ kể gì đâu!
Người
xưa đã nói: “Không lấy thành bại
mà luận anh hùng.” Nếu hôm nay
chúng ta mỗi năm đến ngày 30 tháng 4
còn ngẩng mặt nhìn đời được
là nhờ hào quang của những người
đã chết, rửa mặt cho miền Nam. Còn
chúng ta sống, kéo dài cuộc sống
làm sao để cho khỏi hổ thẹn.
Huy Phương
(Việt Hải Trần sưu tầm
và chuyển)